لاريجاني: مالكيت كشف و اختراع با مالكيت اشياء فرق دارد

به گزارش خبرگزاري مهر، دبیر ستاد حقوق بشر کشورمان با هئیتی از وکلا و حقوقدانان ایتالیایی متشکل از اساتید دانشگاه، مشاوران حقوقی و مشاوران شرکت های بین المللی دیدار و گفت‌وگو کرد.

در این دیدار محمد جواد لاریجانی به درخواست هئیت ایتالیایی که علاقمند به آشنایی با سیستم قضایی جمهوری اسلامی، مکانیزم های موجود در خصوص حقوق مالکیت معنوی و دادگاه های حل اختلاف بودند، توضیحاتی ارائه کرد.

وی پس از تشریح سیستم قضایی کشورمان، با اشاره به اینکه اخیرا قوانین خوب و مناسبی در ایران در خصوص حق مالکیت معنوی به تصویب رسیده است، گفت: اصولاً بحث های مختلفی چه از لحاظ حقوقی و چه از لحاظ فلسفی درباره حق مالکیت معنوی مطرح شده است که در مجموع با شرایط موجود جهان بسیار مفید و لازم بوده است.

لاریجانی افزود: نوع ارتباط فرد با ایده ای که به نحوی پدیدآورنده آن بوده است از جنس ارتباط های معمول در خصوص سایر اشیاء نیست که بتوان مالکیت آن را با عقد قرارداد تضمین کرد.

دبیر ستاد حقوق بشر در ادامه گفت: یک بحثی که مطرح است این است که به عنوان مثال دانشمندی که یک مطلب را کشف می کند مالکیت او نسبت به آن مطلب از نوع مالکیت اشیاء نیست، بلکه او پرده ای از پرده های جهل را کنار زده و ان حقیقت را اشکار کرده است، طبیعتا این کشف و نوآوری به نام او است اما در اینجا یک وضعیت حقوق شخصی برای این فرد پدید آمده که قابل مبادله با پول نیست. در واقع موضوع مکشوف، کشفی است که همه بشریت از آن استفاده می کند.

وی افزود: اما در دنیای امروز درباره این مسائل بحث و تبادل نظرهای زیادی شده و قوانین خوبی نیز تصویب شده که ایران نیز از موضوع مستثنی نیست.

لاریجانی با اشاره به اینکه موضوع حقوق مالکیت معنوی امروزه در دنیا با گسترش فعالیت ها در حوزه مجازی ابعاد گسترده تری پیدا کرده است، گفت: فعالیت در فضای مجازی نیز نیازمند تقنین وسیع و جدی است چرا که آنچه در فضای مجازی می گذرد صرفا تفنن نیست و می تواند تبعات و لطماتی در پی داشته باشد که نیازمند پیگیری های قضایی خواهد بود.

دبیر ستاد حقوق بشر کشورمان ادامه داد: اکنون در فضای مجازی ممکن است اقدامات و فعالیت هایی صورت گیرد که به افراد خانواده ها، بخش های حقوقی و حقیقی خساراتی وارد کند و حتی سوء استفاده هایی که این روزها از فضای مجازی می شود منجر به قتل، خودکشی، و سایر اعمال مجرمانه می‌شود.

لاریجانی با بیان اینکه در چنین مواقعی مهم وقوع جرم است و مجرای آن چندان مهم نیست، گفت: جمهوری اسلامی ایران در این خصوص قوانین بسیار خوبی دارد و مکانیزم های رسیدگی به جرایم در فضای مجازی بسیار پیشرفت کرده است چه در بخش سیستم پلیس و چه در بخش مربوط به سیستم قضایی که ما در این خصوص هم پلیس های آموزش دیده و هم دادگاه های ویژه و قضات آموزش دیده ای در اختیار داریم.

لاریجانی در ادامه به تشریح مکانیزم حل اختلاف در سیستم قضایی کشورمان پرداخت و گفت: یکی از دستاوردهای مهم سیستم قضایی ما استفاده از دادگاه های حل اختلاف بوده است که ارجاع پرونده ها به محاکم را تا حد زیادی کاسته و می توان گفت ایران در این زمینه حائز تجربیات و دست آوردهای بسیار خوبی است.

به گفته هئیت ایتالیایی قوانین مربوط به حق مالکیت معنوی در این کشور به تازگی شفافیت لازم را به دست آورده، اما همچنان بخشهایی از آن مورد مناقشه است مثلا در خصوص کشف داروهای جدید برای امراض مختلف مناقشاتی میان شرکت های تولید دارو و دانشمندانی که داروها را کشف می کنند وجود دارد.

اعضای این هیئت همچنین تأکید کردند در ورود دولت مبنی بر سرمایه گذاری بر روی تحقیقات و اکتشافات نتوانسته است مشکلات را به کلی حل نماید چرا که بعضا این اقدام دولت با منافع انحصاری برخی از شرکت ها مغایرت دارد.

در ادامه هئیت ایتالیایی با بیان اینکه سیستم حل اختلاف در ایتالیا  جایگاه مناسب خود را پیدا نکرده است اذعان داشت که در ایران در هر دو زمینه حقوق مالکیت معنوی و دادگاه های حل اختلاف موفقیت های چشمگیری به دست آمده و خواستار برخورداری از این تجربیات شد.