به گزارش خبرنگار مهر، استان کرمان یکی از مهدهای هنر تعزیه خوانی و چاووش خوانی در کشور است و هر یک از این هنرهای کهن و مذهبی را با توجه به اصالت و سابقه بومی و محلی خاص کرمانی ها به نمایش می گذارند.
هر چند چاووش خوانی در برخی مناطق جنوبی نیز رواج دارد اما چاوشش خوانی کرمانیها خاص و برپایه فرهنگ مردم جنوب استان کرمان بنا نهاده شده است.
از سوی دیگر ماه محرم برای مردم کرمان رنگ و بومی دیگری نیز دارد، برپایی مجالس مختلف تعزیه خوانی در کرمان امری معمول و البته بسیار خاص است.
از هم اکنون اگر به تکایا و مراکز اصلی تعزیه خوانان کرمانی به خصوص در روستاها گذری کنید شاهد تجهیز و تدارک کامل برای دو سپاه حق و کفر هستید.
اسبها و شترها از مناطق مختلف در حال انتقال به مراکز تعزیه خوانی هستند، نیزه ها و شمشیرها از گنجه های تعزیه خوانان بیرون می آید و لباسهای سفید سبز برای کاروان امام حسین و لباسهای سرخ برای سپاه کفر فراهم شده است.
خیمه های متعدد، ساز و برگهای نظامی، و البته تمرینات سخت و فشرده ای که تعزیه خوانان در حال سپری کردن آنها هستند.
بعضا برگزاری این تعزیه ها به خصوص در روزهای تاسوعا و عاشورا به خصوص در روستاها به هیچ عنوان در مکانی ثابت انجام نمی شود بلکه مسیر حرکت کاروان اباعبدالله و کاروان کفر مشخص است و مکانهای خاص برای درگیری و رجز خوانیهای و گفتمانهای شخصیتهای اصلی.
بازسازی لحظه به لحظه روزهای عاشور و تاسوعا
جدیت برگزاری این تعزیه های آنقدر برای مردم دارای اهمیت است که گاه صحنه های درگیری منجر به بروز حوادثی نیز شده است.
صدها نفر در مناطق مختلف استان در نقشهای خود فرو می روند و هر یک نقش شخصیتی خاص را اجرا می کند.
و در نهایت لحظه لحظه روزهای تاسوعا و عاشورا تکرار می شود و درنهایت پس از شهادت امام حسین (ع) دسته های عزاداری به راه می افتند و مردم عزادار نیز اجساد شهدا را با اشک خود همراهی می کنند و در مراسم شام غریبان حضور می یابند.
در روستاهای استان کرمان مراسم تعزیه پس از روزهای عاشورا و تاسوعا در شب شام غریبان نیز ادامه می یابد و لحظه هایی که بر کاروان باقیمانده از شقاوت کفار می رود در ساعتهای ابتدایی بامداد برای مردم باز آفرینی می شود.
تعزیه در استان کرمان به سنتی ماندگار تبدیل شده است بطوریکه برخی از نسخه های تعزیه های یافت شده در کرمان بیش از صدها سال قدمت دارند و تعزیه هایی که در روستاها اجرا می شود بر اساس نسخه هایی است که حداقل 150 سال قدمت دارند.
براساس پژوهش‌های انجام‌شده سابقه تعزیه‌خوانی در مناطق مختلف استان کرمان بین 100 تا 240 سال متغیر است اگرچه شاید نتوان کرمان را به عنوان خاستگاه اصلی تعزیه ایران مطرح کرد اما یکی از خاستگاه‌های مهم در کشور محسوب می‌شود و طی 20 سال گذشته در این عرصه در سطح استان اقداماتی انجام‌شده که می‌تواند الگویی برای سایر نقاط کشور باشد.
برگزاری 77 مجلس تعزیه در مناطق مختلف کرمان در دهه اول محرم
عباس سالاری رییس حوزه هنری استان کرمان از اجرای 77 مجلس تعزیه در کرمان خبر داد.
رئیس حوزه هنری استان کرمان افزود: پارک مطهری(12 مجلس به کوشش شهرداری کرمان)، پارک نماز (10 مجلس)، پارک بهشت (10 مجلس)،تکیه علی اصغر هوتک (12 مجلس)، حسینیه امیرالمومنین(ع) زنگی آباد (11 مجلس)، محی‌آباد (9 مجلس)، ده زیار (5 مجلس)، کهنوج معزآباد (2 مجلس)، خیابان شهید‌ایرانمنش (2 مجلس) و خیابان اسدآبادی (2 مجلس) از جمله مراکزی هستند که در دهه اول محرم شاهد اجرای تعزیه می‌باشند.
برگزاری ویژه برنامه های شام غریبان
موسس تعزیه خانه کرمان مهمترین برنامه‌های این مرکز عاشورایی را اجرای تعزیه عاشورا در صبح عاشورا ، ششمین همایش بوم سرخ و ویژه برنامه شام غریبان ذکر کرد.
سالاری در ادامه اظهار داشت عرضه آلبوم نفیس خطبه‌خوان رستاخیز که از تولیدات واحد موسیقی حوزه هنری کرمان می‌باشد در آستانه ماه محرم در سراسر کشور آغاز شده است و پیش بینی می‌شود در ایام پایانی ماه محرم به نشر دوم برسد.
رییس حوزه هنری کرمان یادآور شد: برنامه‌های تعزیه فوق برنامه‌های شهرستان کرمان می‌باشد و در سایر نقاط استان علاوه بر اجرای تعزیه توسط گروههای استانی، چند گروه تعزیه از استان‌های مرکزی و اصفهان به اجرای تعزیه می‌پردازند.
وی گروههای مجری تعزیه‌های شهرستان کرمان را گروههای فاطمیه زنگی‌آباد، سیدالشهداء زنگی‌آباد، سیدالشهداء محی‌آباد، علی اصغر هوتک، کهنوج معزآباد، محبان قائم(عج) کرمان و ابوالفضل ده زیار اعلام کردند.
محمد رستمی یکی از دست اندر کاران تعزیه در گفتگو با مهر اظهارداشت: تعزیه در کرمان در رگ و خون مردم ریشه دارد و عزاداریهای مردم به خصوص در مناطقی مانند بم آنچنان پر جمعیت است که سالهاست به صورت مستقیم از صدا و سیما پخش می شود.
وی افزود: در تعزیه هم رسم و رسوم خاص اجرا می شود هر یک از تعزیه خوانان که این هنر را اکثرا از پدرانشان به ارث برده اند سالهاست در نقش خود ایفای نقش می کنند.
تدارک ساز و کار جنگی گسترده برای گروههای تعزیه خوان
این پیرمرد 70 ساله کرمانی گفت: انتخاب نقش از ابتدا به پیشنهاد پیشکسوتان و بنا به نوع صدا، قد و قامت شخص و همچنین نسخه های تعزیه ای است که از گذشته در یک خانواده وجود داشته است.
رستمی افزود: قبل از شروع تعزیه ها روزها شخصیتهای مختلف تمرین و نسخه ها را مرور می کنند و درنهایت کار هر فرد مشخص می شود.
وی گفت: گاه یک کاروان دارای دهها شتر، دهها اسب است و دهها بیرق و خودرو است.
وی تصریح کرد: حتی از کامیونهای بزرگ برای نصب خیمه های استفاده می شود.
وی ادامه داد: برای تدارک لشکر یزد که تعدادشان به دلیل شبیه سازی تعداد نفرات کاروان امام حسین و لشکر یزد بیشتر است تعداد تنها تعداد سربازان به صدها نفر می رسد حتی نیروهای سواره که سوار اسب می شوند، نیروهای پیاده، نیزه داران و شمشیر به دستان جداگانه تمرین می بینند.
وی گفت: مسافتی که در اجرای تعزیه طی می شود در برخی از روستاهای چندین کیلومتر است و مردم نیز همراه کاروانها راهی می شوند و در غروب آفتاب و زمانی که امام حسین (ع) شهید می شوند گروههای عزاداری مردمی شکل می گیرد.
..............................
گزارش: اسما محمودی
نظر شما