کمبود اعتبار و نیروی انسانی مانع توسعه منابع طبیعی زنجان/ ورود دام غیرمجاز چالش منابع طبیعی

به گزارش خبرنگار مهر، ورود دام غیرمجاز به مراتع، تخریب اراضی ملی برای رسیدن به ذخایر زیرزمینی و ساخت و ساز غیرمجاز در این حریم، آتش سوزی و تغییر کاربری های متعدد و نیز رعایت نکردن درصد تغییر کاربری ها در اراضی واگذار شده برای ساخت پارک های جنگلی جزو موانع سد راه توسعه پایدار در دل طبیعت استان زنجان است.

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان اقتصاد پایدار، پایداری اکوسیستم و کنترل دخالت انسان در اکوسیستم و توسعه بدون تخریب منابع و حفظ آن برای نسل های آینده را شاخصه های توسعه پایدار عنوان می کند و می افزاید: آب، خاک، جنگل و هوا منابع پایه ای است که در اختیار ماست و باید ضمن بهره برداری در حفظ و نگهداری آن کوشا باشیم.

بهمن اسکندری با بیان اینکه نسل کنونی باید افزایش سرعت رشد گیاه ، پوشش گیاهی و درختان را به تخریب و کنترل مراتع ترجیح دهد، می افزاید: ماحصل آن در یک برنامه منظم توسعه پایدار مبتنی بر اکوسیستم و کاهش آلودگی ها خواهد بود.

وی در تشریح برنامه های توسعه پایدار در ارتباط با جنگلها ، مدیریت منابع جنگلی و حفظ منابع طبیعی و مراتع دارای پتانسیل بالا را امری ضروری می داند که نیازمند مشارکت همگانی است.
 
اسکندری ادامه می دهد: مدیریت حوضه های آبخیز، مدیریت گونه های ژنتیکی برای جلوگیری از انقراض یا کاهش در قالب طرحهای حفاظتی و نیز شناسایی اراضی مستعد برای سرمایه گذاری در اختیار بخش های تولیدی از جمله صنعت، کشاورزی، معدن و خدماتی قرار می گیرد.

این مقام مسئول درباره توسعه پایدار در استان زنجان می گوید: در استان روند تغییر سال به سال کاهش می یابد که این مورد نیازمند مطالعه، تحقیق و توجه بیشتر است.

اسکندری با اعلام اینکه در بحث توسعه فضای سبز نیازمند تخصیص اعتبار برای احیا و توسعه هستیم، می گوید: سرمایه گذاری دراز مدت برای تخصیص اراضی ملی برای توسعه جنگلها می تواند در این رابطه حائز اهمیت باشد.

وی افزایش نیروی انسانی برای حفظ و صیانت از منابع طبیعی و اراضی ملی را برای توسعه پایدار ضروری می داند و اظهار می کند: باید قبول کنیم که این بخش حاکمیتی است و بخش خصوصی برای سرمایه گذاری در این بخش ورود پیدا نمی کند.
 
توسعه نباید نسل ها را محروم کند
 
یک کارشناس حوزه منابع طبیعی استان نیز با بیان اینکه باید توسعه پایدار را از سه بعد اقتصادی، زیست محیطی شامل حفظ اکوسیستم و نگهداری از منابع طبیعی در کنار بعد اجتماعی که شامل عدالت، تعادل قدرت و تحرک اجتماعی می شود، مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم، می گوید: این مقوله باید برای نسل های بعد همان فرصت ها را که ما از آن برخورداریم، فراهم کند و توسعه نباید نسل آینده را در استفاده از منابع طبیعی محروم کند .

تقی سالک با اعلام اینکه یک میلیون و 137 هزار هکتار مرتع و حدود 100 هزار هکتار جنگل طبیعی در استان وجود دارد، می افزاید: این آمار می تواند تضمینی بر پیشرفت استان باشد به شرط اینکه به نقش جنگل ها و مراتع اهمیت داده و فرهنگسازی لازم در این خصوص صورت گیرد.

وی با اعلام اینکه نباید با واگذاری های بی رویه تعادل طبیعت را برهم بزنیم، ابراز می کند: توسعه بدون برنامه محقق نمی شود که این برنامه در سایه تشخیص، دانش و مهارت برآورده خواهد شد.

این کارشناس بهره گیری از نیروهای کارآمد و تخصیص اعتبار ویژه به این بخش را دو شرط مهم در توسعه پایدار منابع طبیعی می داند و نقش مردم را در مشارکت حفظ و نگهداری از این منابع مهم ارزیابی می کند.

وی حافظان منابع طبیعی را حامیان توسعه پایدار معرفی می کند و می افزاید: توسعه جنگلها، تثبیت خاک را به همراه دارد که اصلی ترین عامل توسعه بخش کشاورزی اهمیت آن بیش از پیش در اقتصاد چشمگیر شده و بازنگری در روشهای استفاده از آن می تواند، آینده کشاورزی استان را برای نسل های آتی ترسیم کند.

نبود فرهنگ‌سازی منجر به تخریب شدید منابع‌طبیعی می‌شود

برخی کار‌شناسان معتقدند تخریب بی‌رویه مراتع، منابع طبیعی و جنگل‌ها و تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی در وقوع سیلاب نقش موثری دارند و می‌توان با جلوگیری از تخریب این منابع از وقوع سیل و از خسارات جلوگیری کرد.

مدیر اداره مطالعات معاونت آبخیزداری استان زنجان می گوید: نبود فرهنگ‌سازی کافی در استان منجر به تخریب شدید منابع طبیعی می‌شود.

جعفر بیات می افزاید: در حوضه‌های آبخیز با شخم‌ زدن‌های موازی شیب در اراضی زراعی، افزایش دام به چند برابر ظرفیت تولید علوفه در حوضه‌ها، رسوب زایی فزاینده در اجرای طرح‌های عمرانی از قبیل ساخت جاده و بهره‌برداری از معادن، آلوده‌سازی منابع آب و خاک در اثر آزادسازی زباله‌های شهری و روستایی موجب به خطر افتادن پایداری منابع موجود در آبخیزها خواهد بود.

وی با اعلام اینکه تاسیسات و سکونتگاههای شهری و روستایی واقع در دامنه‌های با شیب زیاد و نیز حاشیه و مسیر رودخانه‌ها و آبراهه‌های سیلابی استان در معرض خطر سیل قرار دارند، ادامه می دهد: این پدیده در محل‌هایی که در حریم آبراهه‌ها دخل و تصرف، تجاوز و ساخت و ساز یا زراعت صورت می‌گیرد، به چند برابر افزایش می یابد.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان طارم نیز یادآور می شود: در 6 ماه نخست سال 92 بیش از چهار هزار واحد دامی غیر مجاز وارد مرزهای طارم شده است.

محمد علی فرخی طهماسب می افزاید: در این رابطه 103 فقره پرونده نیز تشکیل و برای بررسی و تعیین تکلیف به دستگاههای ذیربط ارجاع شده است.

 وی با بیان اینکه از ابتدای سال 20 فقره پرونده تخریب و تصرف و 103 مورد پرونده چرای دام غیرمجاز تشکیل شده می افزاید: 5 فقره پرونده خلع ید و رفع تصرف و 19 فقره پرونده قلع و قم نهالکاری صورت گرفته است. 

ورود دام مازاد یکی از چالش های منابع طبیعی استان است و این امر موجب از بین رفتن مرتع در کمترین زمان ممکن شده که ماحصل آن وقوع سیل، فرسایش خاک می شود.

لزوم فرهنگسازی درباره نحوه مرتعداری و دامداری یک امر اساسی و تاثیرگذار در زمینه جلوگیری از تخریب منابع طبیعی بر اثرر ورود دام غیرمجاز است و وجود قرق بان و حفظ حریم مواردی بود که به آن بها داده می شد اما با گذر زمان متاسفانه توجه نمی شود.