به گزارش خبرنگار مهر، نشست رسانه‌ای نمایش "بی سرزمین‌تر از باد" روز دوشنبه 4 آذرماه با حضور حسن باستانی کارگردان نمایش، محمد ساربان، حسین بختیاری، مهدی رحیمی و محسن علیمحمدی بازیگران، فرنوش فرجندی طراح لباس و سامان پورسلیمانی برنامه‌ریز و دستیار کارگردان این اثر نمایشی در سالن امیرخانی خانه هنرمندان برگزار شد.
در ابتدای این نشست باستانی با اشاره به حمایت‌هایی که از طرف مرکز هنرهای نمایشی از این نمایش شده است گفت: "بی سرزمین‌تر از باد" جزو نمایش‌هایی بود که در جشنواره سی و یکم تئاتر فجر روی صحنه رفته و بنابراین مرکز هنرهای نمایشی متعهد شده بود که از این آثار حمایت کند. اما به ما اعلام کردند که خودمان باید به دنبال سالن مناسب اجرا باشیم و تنها در این صورت است که مرکز از ما حمایت مالی می کند.
وی ادامه داد: خوشبختانه طی رایزنی هایی که با امیرحسین حریری و مجید سرسنگی داشتیم به ما اعلام شد که 3 هفته در آبان و آذرماه جای خالی برای اجرا وجود دارد. بنابراین من نیز چون نمی خواستم اجرای این نمایش به سال 93 موکول شود این پیشنهاد را پذیرفتم. پس از آن ما از مرکز تقاضای حمایت کردیم و طبق قولی که دادند از ما حمایت مالی کردند اما این مبلغ نه بر طبق برآورد مالی گروه است و نه قرارداد تیپ بلکه مبلغی کلی و محدود به ما پرداخت شده است.
باستانی درباره استقبال از این اثر نمایشی گفت: متاسفانه به دلیل تبلیغات نامناسب و مصادف شدن این نمایش با ایام محرم استقبال زیادی در گیشه از نمایش نشده است اما ما در طول این اجراها میزبان هنرمندان بی‌شمار تئاتر و سینما بودیم که با کار نیز ارتباط خوبی برقرار کردند. متاسفانه مدتی است که نهادها و ارگان های در ارتباط با تئاتر تمایلی به حمایت از گروه های نمایشی ندارند که این عدم حمایت شامل نمایش ما هم شد. حتی ما تقاضای حمایت مالی هم نداشتیم و تنها خواستار این بودیم که این نهادها بخشی از بلیت های ما را خریداری کنند که باز هم زیر بار نرفتند. متاسفانه بیشتر این نهادها به دنبال چهره های تبلیغاتی هستند نه تشویق هنرمندان به کارهای فرهنگی.
سپس محمد ساربان که در این نمایش سه نقش ایفا می کند درباره حضورش در اثر توضیح داد: در "بی سرزمین تر از باد" بیشتر جنبه تاریخی و ایرانی بودن اثر مورد توجه قرار گرفته است و کارگردان تلاش کرده به تاثیرات مثبت و منفی که سه حمله بزرگ اسکندر مقدونی، حمله اعراب و حمله مغول ها در ایران داشته است، توجه کند.
وی ادامه داد: حمله اعراب به ایران لطمات بزرگی به فرهنگ و تمدن ما وارد کرد و باعث غارت و کشتار شد. فرهنگ توحش در اعراب وجود داشته است و پیامبر نیز با دین اسلام تلاش کرد تا این توحش را از قوم عرب بگیرد که البته خود و همراهانش هم مورد بی مهری زیادی در این راه قرار گرفتند. دین اسلام به عنوان یک عدالت اجتماعی فراگیر بود و تفکری جهان شمول داشت که در این نمایش به این جنبه های دین اسلام هم توجه خاصی شده است.
این بازیگر تئاتر متذکر شد: من در هر اپیزود این نمایش سه نقش یزدگرد سوم آخرین پادشاه ساسانی، سلمان فارسی از یاران ایرانی پیامبر و مسلم بن عقیل که پسر عم پیامبر و از یاران شناخته شده وی بود، ایفا می کنم. هر سه شخصیتی را که ایفا می کنم بسیار دوست دارم چون من یک ایرانی هستم و به خوی پهلوانی علاقمندم و دیگر اینکه یک مسلمانم و علاقمند به تاریخ اسلام و شخصیتهایش. در این اثر تلاش کردم به موسیقی که در بطن دیالوگ ها نهفته است توجه داشته باشم و دیالوگ ها را با همان آهنگی که مدنظر کارگردان بود، ادا کنم.
ساربان با گلایه از نادیده گرفتن حقوق بازیگران در تئاتر گفت: من به عنوان بازیگر تئاتر که تحصیلات تئاتری هم دارم کجای این سرزمین جای می گیرم؟ چه نهادی باید از من و امثال من حمایت کند؟ متاسفانه بازیگران ما با وضعیت معیشتی نامناسبی روبرو هستند و توجهی به تامین مخارج آنها نمی شود. این معضل همیشگی و تکراری حرفه ماست. یک بازیگر تئاتر هیچ فرقی با یک پزشک جراح ندارد و هر دو به کار جراحی مشغولند. پس بازیگران هم باید از لحاظ دریافت حقوق و مزایا با یک جراح برابری کنند. صرف داشتن یک دفترچه بیمه که به معنای حمایت نیست.
باستانی در بخش دیگری از این نشست درباره ارتباطی که مخاطبان با اثر برقرار کرده اند، گفت: این نمایش یک اثر ایرانی است که بر پایه زبان آرکائیک نوشته شده است و در آن تلاش کردیم از المانهای نمایش تعزیه نیز بهره ببریم. چون در ضمیر ناخودآگاه هر قومی یک کهن الگو وجود دارد که خواه ناخواه این کهن الگو به انسانها منتقل می شود. این اثر نیز به دلیل اینکه یک کار ملی ایرانی است خواه ناخواه نشانه هایی از آن نیز در ناخوداگاه مخاطب وجود دارد. شاید فهم دیالوگ ها برای تماشاگر سنگین باشد اما مفاهیم را به درستی درک می کند.
این کارگردان تئاتر یادآور شد: در این نمایش دوست داشتم آیین های ایرانی را که از زروانیسم تا میتراییسم و مزدایسنا به بعد از اسلام منتقل شده است به نمایش بگذارم. این آیین ها مثل سوگ سیاوش و مغ کشی در فضایی باز و مردمی به شکل دایره ای اجرا می شده که در شکل تکامل یافته آن در تعزیه هم رعایت می شود بنابراین من نیز در این اثر نمایشی از صحنه دایره شکل بهره بردم.
در ادامه فرنوش فرجندی طراح لباس این نمایش با اشاره به محدودیتهایی که برای طراحی لباس شخصیتها داشته است، گفت: به دلیل اینکه هرکدام از بازیگران نمایش نقشهای مختلفی را در اثر ایفا می کنند و ما فرصت چندانی برای تعویض لباس نداشتیم قرار بر این شد که همه بازیگران لباسهای متحدالشکلی داشته باشند و به جای تغییر لباس در هر اپیزود المان ها و نشانه های سمبلیکی به لباسهایشان اضافه شود.
حسین بختیاری یکی دیگر از بازیگران "بی سرزمین تر از باد" درباره حضورش در دو نقش متفاوت در این نمایش توضیح داد: من در این نمایش در دو نقش گیو و عرب اول ایفای نقش کردم. حضور همزمان در دو نقش مختلف آمادگی و تمرکز بالایی را می طلبد که این تمرکز در طول تمرین ها حاصل شد. با این شکل تماشاگر می تواند خودش را جای بازیگران بگذارد و این طور تصور کند که مثلا اگر خودش در این موقعیت قرار می گرفت و کشورش توسط عده ای به تاراج می رفت، چه عکس العملی نشان می داد. یا بر عکس اگر جای یک عرب بود و پیروز میدان می شد، چه می کرد.
مهدی رحیمی دیگر بازیگر این نمایش عنوان کرد: در این نمایش بازیگران در طول اجرا نقش های یکدیگر را هم بازیگر می کردند و ممکن بود بازیگر نقش گیو در بخش دیگری از نمایش نقش عرب را که تا دقایقی قبل بازیگر دیگری آن را ایفا می کرد بازی کند.
باستانی در توضیح حرفهای رحیمی گفت: نمایش ما بر اساس الگوهای نمایش ایرانی و تعزیه با فرم فاصله گذاری اجرا می شود تا به تماشاگر گوشزد کنیم که در حال دیدن یک نمایش است تا چگونگی اتفاقات برایش مهم نباشد بلکه به چرایی بیاندیشد. برای این منظور تصمیم گرفتم در طول اجرا نقش ها را هم با هم عوض کنم تا تماشاگر احساس همذات پنداری بیشتری کند.
در پایان این نشست رسانه ای سامان پورسلیمانی دستیار کارگردان نمایش با ابراز خرسندی از حضور در نمایش "بی سرزمین تر از باد" از ورود افراد غیر متخصص به این حرفه و عدم بهره گیری کارگردان‌ها از نیروهای حرفه ای گلایه کرد.
نظر شما