به گزارش خبرنگار مهر، بسیاری از مردم جنوبی سیستان و بلوچستان اعتقاد دارند که کاشت تمبر هندی بد یمن است و موجب مرگ مادربزرگ‌ها می‌شود و همین باور خرافی سبب بی‌اقبالی نسبت به کشت گسترده این محصول در این منطقه شده‌است.
درخت تمبرهندی یک گونه مثمر و مقاوم به خشکسالی است و میوه ترش مزه آن نیز طرفداران زیادی از جمله در میان بانوان باردار و کودکان دارد. این درخت که در زمره داروهای گیاهی قرار دارد علی‌رغم اینکه در منطقه کنارک و چابهار شرایط برای کاشت آن بسیار مساعد است اما با عدم استقبال کشاورزان و باغداران روبرو شده است.
واردات بی‌رویه آفت کاشت تمبر هندی
رییس اداره جنگلداری منابع طبیعی کنارک با بیان اینکه واردات بی‌رویه این میوه از طریق مرزهای شرقی و اشباع بازار از محصولات خارجی انگیزه لازم برای کاشت این محصول در کشاورزان را کمرنگ کرده است گفت: تاکنون سرمایه گذاری قابل توجهی برای تولید و صادرات این محصول در این منطقه صورت نگرفته است.
عبدالحمید اربابی در گفتگو با مهر اظهار داشت: به دلیل وفور میوه تمبر هندی در تمامی فروشگاه های سراسر استان و با قیمت‌های نازل کشاورزان منطقه تمایلی برای کاشت این درخت پر ثمر از خود نشان نمی‌دهند.
وی اذعان داشت: از طرفی اعتقاد به برخی خرافات مبنی بر اینکه کاشت این درخت موجب کوتاه شدن عمر و مرگ مادر بزرگ می شود بسیاری از کشاورزان سنتی را از تولید این محصول باز می‌دارد.
این کارشناس منابع طبیعی یادآور شد: تمبر هندی در زبان محلی مردم "چیتچک" نامیده می‌شود و هر چند که کاشت آن به صورت انبوه و وسیع مشاهده نمی‌شود اما بسیاری از مردم به صورت تک پایه ان را در منازل خود کاشت می کنند.
اربابی خاطرنشان ساخت: تمبر هندی در طب سنتی میوه‌ای سرد و خشک شناخته می‌شود و مردم محلی مصرف آن را در پایین آوردن تب موثر می دانند.
وی افزود: مصرف این میوه به هضم غذا کمک می کند و برای رفع تشنگی مفید است و بسیاری از بانوان منطقه از این میوه برای رفع تهوع و از پوست آن برای درمان اسهال استفاده می‌کنند.
کاشت تمبر هندی در سیستان و بلوچستان جنبه تزئینی دارد
رییس اداره منابع طبیعی بندر کنارک نیز با اشاره به اینکه تمایلی برای کاشت این درخت به صورت وسیع در این منطقه وجود ندارد اظهار داشت: با وجود اینکه درخت تمبرهندی یک گونه مثمر و در مقابل خشکسالی مقاوم است اما به دلیل عدم برخورداری از بازار مناسب در استان کاشت آن از نظر اقتصادی برای کشاورزان مقرون به صرفه نیست.
غلامرضا راهداری در گفتگو با مهر ابراز داشت: درخت تمبر هندی سالیانه یک بار و به میزان 500 تا 600 کیلو گرم میوه می‌دهد که پس از برداشت و پوست کندن وزن آن کاهش می‌یاید.
راهداری گفت: به دلیل عدم تولید انبوه و نبود صنایع فناوری کاشت این درخت تنها به‌عنوان درخت تزیینی در منازل و استفاده از محصول آن برای مصرف شخصی محدود شده است.
وی ادامه داد: با این وجود همه ساله گیاه تمبر هندی به صورت گلدانی در نهالستان این سازمان تولید و در بین اقشار مختلف مردم توزیع می شود.
راهداری با بیان اینکه برحسب اعتبارات تخصیص یافته سالانه تعداد 2 الی 3 هزار نهال در نهالستان این سازمان تولید و در اسفند ماه هر سال در بین مردم توزیع می شود افزود: امسال تولید نهال تمبرهندی در کنارک به دلیل محدودیت اعتبارات انجام نپذیرفت.
وی ادامه داد: با توجه به بستر مناسب برای کاشت این درخت در چابهار و کنارک در صورت شناسایی و ایجاد بازار های مصرف و یا صنایع تبدیلی می توان زمینه تشویق و ترغیب کشاورزان را برای تولید این میوه در منطفه فراهم ساخت.
از خرمای خشک تا درخت مقدس
نام تمبر هندی برگرفته از نام "تمبر" و به معنای خرمای خشك است. میوه نرسیده این گیاه به رنگ سبز است و وقتی كاملا رسید به رنگ قهوه‌ای یا قهوه‌ای متمایل به قرمز خواهد شد،طعم میوه آن زمانی كه هنوز نرسیده بسیار ترش است و هر چه بیشتر می‌رسد شیرین‌تر می‌شود و بچه‌ها آن را به عنوان تنقلات مصرف می‌کنند.
این گیاه از خانواده نخودها است و میوه‌هایی شبیه باقلا دارد كه در ماداگاسكار به عنوان درختی مقدس و پادشاه درختان تلقی می‌شود. میوه‌های این گیاه مورد علاقه بسیاری از مردم است و به عنوان چاشنی و طعم‌دهنده غذا، دسر، شربت و آبمیوه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
خواص درمانی
میوه‌های این گیاه سرشار از ویتامین C است و برای درمان اسكوربوت و سرماخوردگی مفید اس و مصرف آن حالت تهوع و استفراغ را از بین می برد و شاید یکی از دلایل استفاده زیاد آن توسط بانوان باردار به دلیل همین خاصیت است.
مصرف تمبر هندی باعث پایین کاهش حرارت بدن و تب و همچنین رفع عطش می‌شود و در درمان اختلالات صفراوی موثر است. ضماد آن جهت دررفتگی عضو و تقویت عضله و همراه با روغن حیوانی جهت باز كردن دمل در قدیم مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
آشامیدن آب آن برای رفع هموروئید (بواسیر) مفید است و از برگ‌های آن برای درمان سوختگی استفاده می‌كنند و تهیه شربت تمبرهندی مورد استفاده بسیاری از ملل است و باعث رفع تشنگی می‌شود.
امروزه تمبرهندی كاربرد درمانی سنتی خود را به خصوص در ایران از دست داده و صرفا به صورت خوراكی مصرف می‌شود و از رب تمبرهندی به عنوان چاشنی قلیه ماهی، معروف‌ترین خورش جنوبی‌ها و شهرهای آبادان و خرمشهر استفاده می شود.
اهالی جنوب کشور به ویژه مردمان چابهار، کنارک و بوشهر پیش از تنوری كردن ماهی، پوست آن را به شیره تمبرهندی آغشته می‌كنند و در سایر غذاها از جمله تهیه خورش بامیه از چاشنی این میوه استفاده می کنند.
باید توجه داشت تمرهندی را نباید در آب زیاد مالید زیرا موجت تهوع و استفراغ می‌شود بلكه باید آن را در آب خیساند وقتی در آب حل شد آن را صاف كرده و با كمی نبات یا شكر آشامید.
زیاده روی در خوردن این میوه باعث خراش روده و ایجاد سرفه می‌شود و مصرف آن به عنوان ناشتا مضر است.
.............................
گزارش: فاطمه بهرک
نظر شما