منوچهر آتشي : " اهل فرهنگ " به جغرافياي سياسي كاري ندارند

خبرگزاري مهر - گروه فرهنگ و ادب : منوچهر آتشي - شاعر و منتقد ادبيات ، گفت : هرچند عبارت " خاور ميانه " بيشتر سياسي است تا ادبي ، اما مي توان اميدوار بود كه در آينده اي نه چندان دور ، شاهد تولد ادبياتي قدرتمند با اين عنوان ، يا تحت عنوان " ادبيات شرقي " در جهان باشيم .

اين شاعر و منتقد ادبيات ، در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، افزود : معمولا شاعران ، سخنوران و اهل فرهنگ ، به جغرافياي سياسي كاري ندارند ، بلكه بيشتر به جغرافياي فرهنگي و ادبي نظر دارند ، با اين ديد وقتي به موضوع نگاه مي كنيم ، خاور ميانه مي توان شامل : ايران ، كشورهاي عربي ، تاجيكستان ؛ افغانستان و محدوده سرزمينهايي است كه پيرامون ما قرار گرفته است ، البته كشوري چون تاجيكستان كه در سابق جزء سرزمين ما بوده ، در تقسيم بندي هاي ادبي ، از ايران قابل گسست نيست ، هرچند اينها دوره اي هفتاد ساله را پشت سرگذاشته اند و دچار تغييرات و دگرگوني هايي شده اند .

منوچهر آتشي كه شعرهاي مجموعه " اتفاق آخر " را سروده است ، تصريح كرد : به عقيده من ، وجوه اشتراك " ادبيات ايران " و " ادبيات عرب " را در مقدمه كار ، بايد مورد بررسي قرار بدهيم و ببينيم كه اين دو قلمرو ، چه پيوندهايي با هم دارند ، برخي از اين پيوندها از ديرباز وجود داشته است ، به ويژه بعد از اسلام ؛ كه ادبياتي از تركيب ادبيات ايران و ادبيات عرب به وجود آمد .

اين شاعر و منتقد ادبيات ، خاطرنشان ساخت : زمينه اي بايد براي كشف و گسترش پيوندها بين ادبيات شرق و خاورميانه با ادبيات ديگر سرزمينها به وجود بيايد ، البته دركشورهاي ديگر تقريبا تلاشهايي در اين خصوص آغاز شده است ، اما خود ما بايد به تحقيق در اين زمينه بپردازيم كه : در درگيري هايي كه ما با مدرنيته غربي داريم ، آيا قادريم سامانه اي شرقي در براير آن داشته باشيم و علم كنيم ؟ ، شايد جواب اين باشد كه ما بايد در وهله اول ، ادبيات شرق را به خوبي بشناسيم ، ادبياتي كه شامل ادبيات ژاپن ، چين ، بوديسم هندي و اوستاست .

منوچهر آتشي در ادامه ياد آور شد : ما زمينه هاي گسترده اي براي تاسيس ادبيات خاورميانه داريم ، اما اين كه ما ادبيات شرقي يا خاورميانه را در مقابل ادبيات مدرن غرب ( مدرنيته ) مطرح كنيم ، به نظر من كار درستي نيست ؛ چرا كه به هر حال جهان مدرن در زمينه هاي بسيار متفاوتي قلمرو خود را مشخص كرده است و چه بخواهيم و چه نخواهيم ، ادبيات مدرن غرب ، به خيلي جاها رفته است ، مثلا " ژاپن " صاحب تمدني غربي است و فرهنگي شرقي ! ژاپن هم به همين صورت است ، به نظر من بهتر است اين مهم روشن شود كه ما با جنبه هاي خوب و مثبت مدرنيته درگيري نداريم ، اما جنبه هاي منفي آن را مي توانيم حذف كنيم و در عوض ، جنبه هاي مثبت شرقي را تقويت نمائيم ، تنها در اين صورت مي توانيم يك جغرافياي مشخص در ادبيات و فرهنگ ؛ مخصوص به خاور ميانه و در كل ، " شرق " تدوين نموده و در چهارچوب آن به فعاليت بپردازيم .

منوچهر آتشي : اين مشكل و ضعف ماست كه ادبيات پيشرفته خودمان را به دنيا معرفي نمي كنيم و هيچ كاري در اين خصوص شكل نمي گيرد !

منوچهر آتشي در واكنش به اظهارات اخيرتني چند ازتاجيكي ها درارتباط با چهره هايي كه در رژيم گذشته ايران ( طاغوت ) با يدك كشيدن نام ادبيات و شعر ، به فعاليت هاي ماركسيستي و كمونيستي و مرتبط با اهداف سلطنت طلبانه شاه مي پرداختند ، تصريح كرد : در مورد تاجيك ها و قضيه اخير كه پيش آمده ، مسئله را خيلي كوچك مي دانم ، اين ضعف تاجيك هاست كه در يك وضعيت بغرنج سياسي و اجتماعي در دوران شوري سابق ، هم از كشور خودشان جدا شدند و هم الفبايشان ، روسي شد و بيچاره ها معلق ماندند ، به همين دليل ، آنها رشد و ادارك هنري و ادبي شان ، در حد همان اوايل دهه بيست ايران تا اوايل دهه سي متوقف شده است ، يعني نتوانسته اند به اين سوتر بيايند ، وقتي در آنجا به جاي شعراي برجسته اي مثل نيما يوشيج ، اخوان ثالث و ... ، از نادرپور و ابوالقاسم لاهوتي نام مي برند ، نشانگر همين محدويت رشد و درك است ، آنها اصلا ادبيات ما - به ويژه ادبيات مدرن را - به كلي نخوانده اند ، چند تايي از آنها را كه به ايران آمده اند - مثل خانم گلرخسار - شعرهايشان در حد همان چهارپاره ها و شعرهاي احساساتي دهه بيست و سي ايران است ، ضعف آنها را بايد به حساب خودشان گذاشت ، اما از منظر ديگر ، اين مشكل و ضعف ماست كه ادبيات پيشرفته خودمان را به دنيا معرفي نمي كنيم و هيچ كاري در اين خصوص شكل نمي گيرد !

گفتني است انتقال دهنده اظهارات تاجيكي ها درارتباط با تني چند از عوامل فرهنگي رژيم طاغوت ، يكي ازمسافراني بوده كه با حمايت انجمن شاعران ايران ، اخيرا به تاجيكستان سفر كرده و مشروح آن در قالب يك يادداشت درهفته نامه كتاب هفته ( وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ) درمورخه هشتم مرداد جاري منتشرشده است .

کد خبر 220204