آب‌انباری که در مسیر عابران مشهدی سبز شد/ پرده‌برداری از یک زیرخاکی قجری

به گزارش خبرنگار مهر، کشف آب‌انبار دوران قاجار  و پرده‌برداری از این راز زیرخاکی نشان داد که افسانه‌ها هم می‌توانند روزی به واقعیت تبدیل شوند و حال آنچه که اهمیت کشف یک اثر را بیشتر می‌کند رسیدگی به موقعه و همکاری تمامی بخش‌های مرتبط برای شناسایی و مرمت آثار این چنینی است زیرا پس از پیدا شدن این آب انبار  آفت بی‌برنامگی باری دیگر دامن میراث فرهنگی و شهرداری مشهد را گرفت و این اثر یک روز پس از کشف باری دیگر به زیر خاک بازگشت.

طی هفته‌های گذشته هنگامی که کارگران مشغول انجام پیاده‌روسازی در خیابان امام خمینی(ره) مشهد بودند به شکل اتفاقی به آب انباری قدیمی برخورد می‌کنند که متعلق به دوران قاجار است و این کشف تاریخی در حالی از زیرزمین سردرآورد که بعد از یک روز دوباره بر روی این اثر خاک ریخته و مدفون شد.

هم اکنون مسئولان میراث فرهنگی و پیمانکار پروژه پیاده‌روسازی هر یک با متهم کردن دیگری ادعا می کنند که در مدفون ساختن مجدد این اثر تاریخی نقشی نداشته‌اند.

دعوا و کش‌مکش‌های بی‌امان میراثی‌ها و شهرداری‌چی‌ها نشانگر بی‌الطافتی آنان نسبت به این اثر تاریخی است و این گونه به نظر می‌رسد که هر یک با سرپوش گذاشتن بر روی این واقعیت تاریخی می‌خواهند تا همچنان اثر باستانی دوران قجری زیرپوست شهر و در زیرزمین باقی بماند.

مسئولان میراث فرهنگی قصد زنده به گور کردن آب انبار را ندارند

معاون میراث ‌فرهنگی خراسان رضوی با تاکید بر اینکه این اثر تاریخی دارای اهمیت والایی است به خبرنگار مهر می‌گوید: مسئولان میراث فرهنگی قصد نداشته‌اند تا این اثر کهن را باری دیگر در زیر خاک مدفون کنند زیرا این بنا توسط پیمانکار پروژه پیاده روسازی در دل خاک مدوفون شده و در این خصوص میراث فرهنگی هیچ گونه تقصیری ندارد.  

حسن عباس‌زاده می‌افزاید: در حال حاضر باید توافقی با شهردار منطقه و پیمانکار پروژه پیاده روسازی خیابان امام خمینی صورت بگیرد تا بتوانیم این اثر تاریخی را حفظ و مرمت کنیم.  

میراث فرهنگی هیچ گونه تعللی نداشته است

وی در پاسخ به سوالی مبنی‌بر تعلل میراث فرهنگی در انجام اقدامات کارشناسی برای شناسایی میزان اهمیت این اثر تاریخی می‌گوید: میراث فرهنگی هیچ گونه تعللی را در این رابطه نداشته چرا که به پیمانکار تاکید شد که دست نگه دارد تا کارشناسان میراث در زمینه این اثر تحقیق و تفحص لازم را انجام دهند اما توجهی به این امر نشد و پیمانکار پس از اینکه دید مراحل تحقیقات کارشناسان میراث طولانی شده اقدام به ریختن خاک بر روی این بنای تاریخی کرد.

معاون میراث ‌فرهنگی خراسان رضوی تصریح می‌کند: پیمانکار از اهمیت این اثر تاریخی آگاهی نداشته و همین امر موجب اقدام عجولانه و آسیب رساندن به میراث قاجار شده است.

احیاء آب انبار دوران قاجار

وی با اعلام اینکه این اثر بعد از کارشناسی نهایی، برای جذب و بازدید گردشگران احیا می‌شود، اظهار می‌کند: میراث فرهنگی دلسوز حفظ آثار باستانی بوده و اینکه طی روزهای اخیر مدام در مورد غفلت مسئولان این سازمان سخن گفته می شود صحت ندارد زیرا برای ما بسیار اهمیت دارد که بتوانیم از میراث کشف شده در دل این شهر حفاظت و مراقبت کنیم.

به گفته وی این بنای تاریخی متعلق به دوران قاجار است و احتمال می‌رود سردر ورودی یک آب انبار و یا بقایای یک پایاب که قناتی در عمق زمین را نشان می‌دهد باشد.

خیابان امام خمینی(ره) شناسنامه‌دار است

وی بیان می‌کند: این بنا می تواند به یک موزه شیشه‌ای تبدیل شود زیرا وجود چنین اثری نشان‌دهنده شناسنامه‌دار بودن خیابان امام خمینی(ره) است.

شهردار منطقه 8 نیز در واکنش به اظهارات مسئولان میراث فرهنگی به مهر می گوید: مسئولان میراث فرهنگی اطلاع رسانی برای ارزشمند بودن این اثر تاریخی نداشته اند و این امر سبب شد تا پیمانکار تصمیم بگیرد این اثر را در دل خاک مدوفون سازد.

پیمانکار شهرداری با میراث فرهنگی همکاری کرد

عباس کوثری می‌افزاید: پیمانکار تا جایی‌ که امکان داشته با میراث فرهنگی برای انجام اقدامات کارشناسی بر روی این اثر تاریخی همکاری کرد و پروژه پیاده‌روسازی را به مدت یک و نیم روز متوقف کرد اما در نهایت هم شاهد دلسوزی و پیگیری های کارشناسان میراث‌ فرهنگی نبودیم. 

وی ادامه می‌دهد: این بنا در یکی از خیابان های پرتردد قرار دارد و این امر موجب نگرانی و ناراحتی عابران پیاده شده بود به همین دلیل پس از اینکه کارشناسان میراث فرهنگی در زمینه ارزشمند بودن این اثر اطلاع رسانی نکردند پیمانکار گمان کرد بنا فاقد ارزش است.

شهردار منطقه 8 بیان می‌کند: اگر به راستی حفاظت از آثار باستانی امری ضروری است باید مسئولان میراث فرهنگی زودتر  برای شناسایی این اثر دست به کار می‌شدند بزیرا پیمانکار نمی توانست تا 10 روز صبر کند تا خبری از کارشناسان میراث فرهنگی شود.

انجام اقدامات لازم برای حفظ و مرمت آب انبار

به گفته وی میراث فرهنگی باید بسیار سریع اقدامات کارشناسی را انجام می داد و در زمینه اهمیت این اثر به پیمانکار شهرداری اطلاع‌رسانی می‌کرد.

مدیر کل میراث فرهنگی خراسان رضوی نیز در گفتگو با مهر عنوان می‌کند: قدمت اين آب‌انبار به اوايل دوره قاجاريه مربوط است و هم اکنون پيمانکار مرمت اين آب‌انبار انتخاب شده است.

رجبعلی لباف خانیکی این آب انبار را يکي از قديمي‌ترين آب‌انبارهاي خراسان رضوی دانسته و می‌افزاید: مرمت اين آب ‌انبار شامل كف‌سازي، بند‌‌كشي، حذف الحاقات اضافه‌، تخليه و پاك‌سازي مخزن و مرمت پله‌ها خواهد بود.

وی ادامه می‌دهد: این آب انبار در جریان پیاده رو سازی خیابان امام خمینی(ره) کشف شد اما در نهایت پیمانکار مجری طرح پس از اینکه نتیجه‌ای از سوی کارشناسان میراث فرهنگی اعلام نشد اقدام به پرکردن فضای داخلی این آب انبارکردند.

پیمانکار شهرداری بسیار عجولانه عمل کرد

وی می‌افزاید: سرانجام پس ازهماهنگی و مذاکرات صورت گرفته میان میراث فرهنگی و شهرداری مشهد سریعا خاک‌ها از روی این اثر برداشته شد.

وی با اعلام اینکه کار پیمانکار شهرداری بسیار عجولانه بوده و این امر موجب آسیب رسیدن به این بنای تاریخی شده، عنوان می‌کند: پیمانکار باید بیشتر صبر می کرد تا اینکه نتیجه ای از سوی کارشناسان میراث فرهنگی به آنان اعلام شود.

یک باستان شناس نیز در این خصوص به خبرنگار مهر می‌گوید: این بنا دارای اهمیت فراوانی است لذا باید مسئولان میراث فرهنگی نسبت به احیا آن دغدغه داشته باشند.

تقی فخرایی ادامه می دهد: انجام اقدامات لازم برای حفظ و مرمت این اثر موجب شناسنامه دار بودن خیابان امام خمینی مشهد و جذب گردشگر می‌شود.

میراث قجری این بار زیرپای رهگذران

وی تصریح می کند: میراث قجری ها سالیان سال در زیرپای رهگذران مشهدی قرار داشته و کسی متوجه وجود چنین اثری در زیرزمین نبوده بنابراین امروز با پرده برداری از چنین رازی ضرورت ایجاب می کند با دقت نظر لازم تحقیقات گسترده ای برای سنجیدن میزان اهمیت این اثر صورت گیرد.  

وی با اعلام اینکه نباید نسبت به حفظ این اثر باستانی غفلت صورت بگیرد، می افزاید: مسئولان میراث فرهنگی باید به محض مطلع شدن از وجود چنین میراثی، کارهای کارشناسی برای شناسایی ارزش و اهمیت این اثر را بسیار زود آغاز کرده و با شهرداری توافقات لازم را انجام می داد.

در حال حاضر کشف ناگهانی آب انبار دوران قاجار میانه شهرداری و میراث فرهنگی خراسان رضوی را شکرآب کرده است و باید منتظر بود و دید مسئولان امر برای حفظ و مرمت این اثر تاریخی چه می کنند.

..................................

گزارش: مرضیه صاحبی