نمایندگان از اعمال نظر در سازوکار احیای سازمان برنامه دست کشیدند

به گزارش خبرگزاری مهر- گروه سیاسی: در اسفند 1378 سازمان مدیریت‌وبرنامه‌ریزی کشور به‌منظور تحقق مطلوب وظایف و اختیارات رییس‌جمهور موضوع اصل 126 قانون اساسی و تامین یکپارچگی در مدیریت کلان و فراهم‌کردن زمینه تحقق مطلوب برنامه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور از ادغام دو سازمان برنامه‌وبودجه و امور اداری و استخدامی کشور تشکیل شد و فعالیت‌های خود را از تیر 1379 آغاز کرد. اما مهرماه 1385 محمود احمدی‌نژاد رئیس جمهور سابق به‌منظور تمرکززدایی، تسریع در امور استان‌ها و پیشرفت در امر سازندگی دستور الحاق سازمان مدیریت‌وبرنامه‌ریزی استان‌ها به استانداری‏های سراسر کشور را ابلاغ کرد و در تیر 1386 با تصویب شورایعالی اداری دولت نهم، سازمان مدیریت‌وبرنامه‌ریزی کشور با ادغام در نهاد ریاست‌جمهوری به «معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهوری» تغییر وضعیت داده و منحل شد.

انحلال سازمان مدیریت و برنامه ریزی یا ادغام دو سازمان در یک معاونت

در همان زمان نیز مخالف ها و موافقت های زیادی پیرامون این طرح شکل گرفت، مخالفان این اقدام معتقد بودند دولت نمی تواند سازمانی که با تصویب مجلس تشکیل شده را منحل کند، موافقان نیز مدعی هستند این انحلال نیست بلکه یک ادغام است بدین معنا که معاونت نظارت و هماهنگی بر سیاست‌های اقتصادی و علمی معاون اول رییس جمهور ، معاونت هماهنگی و نظارت راهبردی نهاد ریاست جمهوری ، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و موسسات وابسته آن، با تمام وظایف و اختیارات و مسئولیت‌ها و دارایی و تعهدات و اعتبارات و امکانات و نیروی انسانی ادغام شدند و دو معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی و معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی جایگزین آن گردید.

احیای سازمان مدیریت مهمترین شعار نامزدهای ریاست جمهوری یازدهم

اما در این 6 سال به گفته نمایندگان مجلس و کارشناسان، معاونت برنامه ریزی ونظارت راهبردی آنگونه که انتظار می رفت عملکرد مناسبی نداشت و به نوعی اهمال های دولت در ارائه دیر هنگام لایحه بودجه، و اشکالات فراوانی که به لوایح بودجه وارد بود بر گردن این معاونت افتاد تا جایی که 226 نماینده مجلس نهم طرحی را برای احیای این سازمان ارائه دادند و  یکی از مهمترین شعارهای  نامزد های دوره یازدهم ریاست جمهور احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی شد.

خرداد ماه سال جاری خبری منتشر شد که نشان می داد احمدی نژاد نیز از انحلال سازمان مدیریت و برنامه ریزی پشیمان است و به صورت تلویحی به اشتباهات خود اعتراف کرده است.

اعتراف احمدی نژاد به اشتباه در انحلال سازمان مدیریت و برنامه ریزی

مسعود روغنی زنجانی رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی در دولت خاتمی راوی این خبر است: "چندی پیش آقای خورشیدی داماد آقای احمدی‌نژاد به دیدار من آمد. از آقای احمدی‌نژاد پیام آورد که می‌خواهد سازمان برنامه را احیا کند و از من مشورت خواست، من به او گفتم احیای سازمان مدیریت در این دولت مقدور نیست، زیرا افکار ایشان با کارکرد سازمان نمی‌خواند."

226 نماینده مجلس هم برای احیای سازمان برنامه به میدان آمدند

اوایل اردیبهشت  ماه در پی تکرار اقدام دولت در ارائه دیر هنگام لایحه بودجه به مجلس شورای اسلامی ، 226 نماینده مجلس طرح احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور را امضا کردند، نمایندگان قصد داشتند در نامه ای از محمود احمدی نژاد بخواهند تا این سازمان را احیا کند اما از ارسال این نامه منصرف شدند چرا که اکثریت نمایندگان خواستار بازگشت سازمان مدیریت و برنامه ریزی بودند و فضای مساعدی به وجود آمده بود تا احیای این سازمان از طریق مجلس به طور قانونی صورت گیرد.

سرانجام نمایندگان مجلس شورای اسلامی یک فوریت طرح احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی را 28 خرداد ماه به تصویب رساندند تا در تعامل با دولت یازدهم کلیات این طرح را در مجلس به تصویب برسانند.

دولت یازدهم به دنبال تحقق وعده انتخاباتی احیای سازمان برنامه

یکی از شعار های دولت تدبیر و امید احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی بود در همین راستا نوبخت مرداد ماه سال جاری در ابتدای استقرار دولت در تشریح برنامه های دولت یازدهم در حوزه منابع انسانی اعلام کرد: اصلاح نظام برنامه ریزی کشور که متضمن اصلاح نظام مالی و بودجه ای و اصلاح در نظام منابع انسانی کشور می باشد، با پشتوانه کارشناسی 8 ساله و با ادغام دو معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور و معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور و احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور در دستور کار عملیاتی دولت قرار دارد.

وی افزود: متأسفانه انحلال سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور باعث نابسامانی درحوزه بودجه و منابع انسانی دولت شد که این امر مکرراً مورد انتقاد کارشناسان قرار گرفته و ریاست جمهوری به درستی احیای مجدد این سازمان را از اهم برنامه های دولت در ایام انتخابات اعلام کرد و اکنون با استقرار دولت و با همکاری مجلس شورای اسلامی در اسرع وقت و در چارچوب برنامه صد روزه دولت تدبیر و امید این امر محقق خواهد شد.

ماموریت ویژه نوبخت به عسگری آزاد برای بررسی ساختار جدید سازمان مدیریت

در همین راستا بر اساس حكمي محمدباقر نوبخت سرپرست معاونت توسعه مديريت و سرمايه انساني رئيس‌جمهور، محمود عسكري‌آزاد را به سمت جانشين وي در معاونت توسعه مديريت و سرمايه انساني رئيس‌جمهور منصوب کرد.

براساس اين حكم، با اختیار تام نوبخت، عسکری آزاد مامور احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی شد و مقررشد ساختار اداری و تشکیلاتی جدید سازمان مدیریت و برنامه ریزی ، توسط تیمی از کارشناسان به مدیریت محمود عسگری آزاد تعیین شود. در ساختار جدید، سازمان مدیریت همچون وزارتخانه‌ها و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران صاحب قائم مقام(در امور برنامه و بودجه) می‌شود؛ پستی که تا پیش از انحلال این سازمان وجود نداشت.

آغاز موازی کاری دولت و مجلس در احیای سازمان مدیریت

بالاخره آذر ماه سال جاری بررسی کلیات طرح احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی هم زمان با تلاش های کارشناسی دولت برای احیای این سازمان در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گرفت.

موافقت مرکز پژوهش ها با بررسی طرح احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی در مجلس

این در حالی است که دولت احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی و چگونگی احیای آن را به موجب قانون اساسی از اختیارات خود می دانست اما مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی معتقد بود با توجه به اصل یکصد و بیست و ششم قانون اساسی، مجلس شورای اسلامی نمی تواند صلاحیت اداره امور برنامه ریزی، بودجه ریزی و امور اداری و استخدامی را از رئیس جمهور سلب کند ولی این امر مانع آن نیست که نسبت به قاعده گذاری در خصوص این امور اقدام کند.

حمایت لاریجانی از بررسی طرح احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی در مجلس

در جریان بررسی کلیات طرح احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی در صحن علنی مجلس شورای اسلامی نادر قاضی پور نماینده مردم ارومیه با اعلام اخطار قانون اساسی این طرح را بر خلاف اصل 126 قانون اساسی در خصوص اختیارات رئیس جمهور دانست اما رئیس مجلس شورای اسلامی این اخطار را وارد ندانست و اظهار داشت: اظهارات شما به عنوان اخطار قانون اساسی نیست، اصل 126 می گوید رئیس جمهور مسئولیت برنامه، بودجه، اداری و استخدامی کشور را برعهده دارد و ظاهرا خود آقای نوبخت نیز به دنبال احیای این سازمان بودند، البته ما نظر کامل دولت را نمی دانیم.

پس از آنکه لاریجانی با اخطار قانون اساسی نمایندگان مخالفت کرد در جریان بررسی و تصویب جزئیات طرح تشکیل سازمان مدیریت، برنامه ریزی و بهره وری، 25 نفر از نمایندگان درخواست سلب فوریت از این طرح و مسکوت ماندن آن به مدت 6 ماه را مطرح کردند. اما این درخواست نیز به تصویب نمایندگان نرسید و بررسی کلیات این طرح در مجلس ادامه یافت.

مخالفت جدی دولت با طرح مجلس برای احیای سازمان برنامه/تصمیم گیری در مورد ساختار جدید سازمان برنامه بر عهده رئیس جمهور است

دولت مخالف تصویب این طرح در مجلس بود به همین دلیل مجید انصاری معاون پارلمانی رئیس جمهور در مخالفت با این طرح در مجلس شورای اسلامی گفت: مطابق اصل 126 قانون اساسی رئیس جمهور مسئولیت برنامه، بودجه اداری و استخدامی کشور را برعهده دارد و می تواند این مسئولیت را برعهده دیگری بگذارد و رئیس جمهور برای انجام وظایف خود معاونینی دارد.

وی ادامه داد: اساس طرح موجود این است که دو معاونت راهبردی و توسعه نیروی انسانی با هم ادغام شوند تا یک سازمان تشکیل شود، اما هنوز دولت به این جمع بندی نرسیده است.

معاون پارلمانی دولت خاطر نشان کرد: دو نظر کارشناسی از سوی دولت و مجلس در خصوص تشکیل سازمان وجود دارد اول اینکه برخی می گویند امور اداری و استخدامی یک ماهیت دارد و باید زیر نظر یک سازمان باشد اما برخی نیز معتقدند ادغام هر کدام از این دو معاونت باعث تضعیف دیگری می شود.

انصاری گفت: دولت با ادغام این دو معاونت مخالف است؛ چراکه به احتمال زیاد بار مالی نیز ایجاد خواهد کرد و با اصل 75 قانون اساسی در تعارض است.

اما این مخالفت های انصاری هم فایده ای نداشت و نمایندگان بالاخره کلیات و جزئیات این طرح را به تصویب رساندند.

نمایندگان به موجب این مصوبه دولت را مکلف کردند با ادغام دو معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی و توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور، سازمان مدیریت و برنامه ریزی را ظرف مدت 6 ماه تشکیل دهد.

نوبخت: دولت با احیای سازمان برنامه موافق است اما با طرح مجلس مخالف است/ادغام دو معاونت اشتباه است

اما مخالفت های دولت با این طرح باز هم ادامه یافت و معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور اواخر آذر ماه پس از پایان بررسی طرح احیای سازمان برنامه در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر این که مخالفت دولت با اصل و محتوای تشکیل سازمان مدیریت و برنامه ریزی نیست بلکه با شکل آن مخالف است گفت: احیای این سازمان جزء اختیارات رئیس جمهور است که در قانون پیش بینی شده و نیازی به مصوبه مجلس ندارد.

ایراد شورای نگهبان به دخالت مجلس در اختیارات رئیس جمهور برای احیای سازمان برنامه

در پایان پس از کش و قوس دولت و مجلس در بررسی این طرح، شورای نگهبان طرح الزام رئیس جمهور به اداره امور برنامه و بودجه و امور اداری و استخدامی کشور از طریق یک سازمان (یک شخصیت حقوقی)،را  مغایر اصل 126 قانون اساسی دانست و در واقع این طرح را مغایر با قانون اساسی خواند. همان نکته ای که از آغاز دولتی ها بر آن تکیه داشتند و مخالفت خود را به همین اصل از قانون اساسی مستند کردند.

محمد دهقان عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی نیز در گفتگویی با مهر از نمایندگان خواست این طرح را پیگیری نکنند زیرا تشکیل این سازمان از اختیارات رئیس جمهور است.

عقب نشینی مجلس از طرح احیای سازمان برنامه پس از یک ماه بررسی در صحن

به نظر می رسد طراحان طرح احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی نیز بالاخره از دخالت در سازو کار احیای سازمان مذکور به نوعی عقب نشینی کرده اند.

غلامرضا تاجگردون از طراحان طرح احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی و نائب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در این خصوص در گفتگو با خبرنگار پارلمانی مهر گفت: ایرادات شورای نگهبان به این طرح قابل رفع است، ما دولت را مکلف به احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی می کنیم اما ساز و کار جدید را بر عهده دولت می گذاریم تا هر طور که می خواهد سازمان مدیریت را احیا کند.

بررسی کلیات و جزئیات طرح احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی حدود یک ماه وقت مجلس شورای اسلامی را گرفت و چالش های زیادی را میان دولت و مجلس ایجاد کرد.

کاظم جلالی رئیس مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در جایی در انتقاد به تصویب قوانین موازی در مجلس تعبیر جالبی به کار برد وی گفته بود روزهایی که مجلس جلسه علنی تشکیل می دهد با خود فکر می کنم اگر امروز جلسه علنی تشکیل نمی شد و حدود 230 ماشین از مجلس به سراغ نماینده ها نمی رفت و چراغ مجلس با این همه هزینه روشن نمی شد چه اتفاقی می افتاد؟