خبرگزاري "مهر" - گروه دين و انديشه : كتاب "شهر و مدرنيته" در پي آن است كه حقيقت را در مفاهيمي فراتر از فايدة عملي جستجو كند كتاب حاضر ميتواند مقدمة خوب و صريح و روشني باشد براي كساني كه ميخواهند در باب فهم شهر ايراني و دگرگونيهاي آن در پس ورود نووارگي و اقدامات نوگرايانه و نوپردازانه گام بردارند. بيشك گام زدن در اين مسير پر از سنگلاخ ـ چه در قالب عيني و چه به صورت ذهني ـ بس دشوار است؛ ولي به نظر ميرسد كساني كه ميخواهند به اين فهم دست يابند، از ورود به اين مسير گريز و گزيري ندارند.
مؤلف در مقدمه كتاب نوشته است : "شهر معاصر، پايتخت نفس سوژه است و محل نمايش تحول بروني آن. نفس سوژة مدرن با شهر ممزوج گشته و جلوهگاه روح حاكم بر زمانه شده است؛ مكاني كه صور مختلف تخيلات انسان امروزي و حتي جنون جديد او در شرايطي ايدهآل براي ابداع، تخريب و احياي مجدد ماهيت و معناي باطني و عميق اين پديدارها با هم رقابت ميكنند. كالبد و ماهيت شهر معاصر، محصول اين معناي باطني و روح زمانه است، آنچه كه تحت عنوان «مدرنيته» معرفي ميگردد. در تعامل شهر و مدرنيته است كه از يك سو شهر به مدد تحول برون از نفس سوژة مدرن به محلي براي توليد تجربيات گوناگون در زمينة شهرسازي بدل گشته و در مراحل مختلف خود مجاز و واقع را در هم آميخته است و در جهاني تماماً مصنوع دست آدمي، زيستن در بطن افسانه و خيال مدرنيستي را فراهم ساخته است و از سوي ديگر، به مكاني آرماني براي تغذيه و غناي تخيلات سوژة مدرن بدل گرديده و از اين راه، مدرنيته پي در پي با چهرهاي نو و ماهيتي ثابت چونان بت عيار، شهر را به تماشا نشسته است. اين چرخه ميان آرمان ذهني مدرنيته و آرمان عيني آن در شهر است كه اين انديشه را قوام ميبخشد.
تلاش من در اين نوشتار، معطوف به دريافتي نسبتاً كامل و روشن از اين موضوع مركزي يعني مدرنيته بوده است، اگرچه مدرنيته خود موقعيتي ناآرام و دست نيافتني ايجاد ميكند. درك ماهيت مدرنيته، به فهم مدرنيسم و مدرنيزاسيونهاي مختلف شهري ميانجامد كه ابتداييترين حلقه از اين چرخه را تشكيل ميدهد؛ حلقهاي كه من و بسياري از مردمان گرداگردم را به آنچه هستيم، بدل كرده است.
اين تلاش، يك بار با توجه و دقت در مباني انديشة مدرن و فلسفة غرب، راه خود را از ميان اصل سوبژكتيويته و ويژگي نقد باز ميكند و بار ديگر در پي يافتن اصولي ثابت از لابهلاي متون شاهكار مدرنيستهاي اوليه برميآيد. در اين ميان، كنكاش كارل ماركس در كالبدشكافي نظام سرمايهداري چنان قابل توجه است كه ذهن آدمي را در دستيابي به اصول ثابت تحولات شهر مدرن در نگاه ابژه گونه به آن، به وجد و نشاط وا ميدارد. از سوي ديگر، رهيافت يوهان ولفگانگ فون گوته به موضوع مدرنيته، ما را در مسير تحول برون از نفس سوژه و شهر مدرن به اصولي راهنمايي ميكند كه ثبات و استمرار آن در عرصة شهر متعجبمان ميسازد" .
كتاب از شش كلمه (فصل) تشكيل شده كه عبارتند از : كلمه اول / حرف 1 ـ مدرنيته، مدرنيسم، مدرنيزاسيون، حرف 2 ـ روح مدرنيته، حرف 3 ـ ماهيت سوبژكتيويته؛ كلمه دوم / حرف 1 ـ ويژگيها، حرف 2 ـ نقد؛ كلمه سوم/ حرف 1 ـ بازآفريني، حرف 2 ـ جامعة مدني، آيين شهروندي؛ كلمه چهارم/ حرف 1 ـ اسفار سوژه، حرف 2 ـ اطوار ابژه؛ كلمه پنجم/ آنچه گذشت، حرف 1 ـ شرح شهر، حرف 2 ـ بازآفريني شهر مدرن؛ كلمه ششم/ حرف 1 ـ سرزمينهاي جنوب، حرف 2 ـ خيال و واقع، حرف 3 ـ مدرنيته و شهر ايراني؛ كلمه هفتم/ حرف اول و آخر.
نظر شما