به گزارش خبرنگار گروه دين و انديشه "مهر"، ضرورت همكاري و ايجاد روابط مسالمت آميز ميان اديان جهان همواره از مواردي است كه رهبران ديني و شخصيتهاي برجسته جهان مورد تأكيد قرار داده اند. قرنهاست كه مسيحيان، يهوديان، زرتشتيان و پيروان اديان ديگري در جهان اسلام در امنيت كامل زيسته اند و حتي در سايه حكومت اسلامي امنيت، حقوق و آسايش ادياني كه در اقليت بوده اند تأمين شده است.
در چند سال اخير بويژه پس از حوادث يازدهم سپتامبر بحث تعارض ميان اسلام و غرب توجه ويژه اي به خود اختصاص داد. روابط جهان اسلام و غرب فراز و نشيبهايى از جنگ و معاهدات صلح، اشكالى از همكارى و هم بارورسازى و نبردهاى بيشمارى را شاهد بوده است. نبردهاى پياپى به جلوههاى نظامى بسنده نكرد، بلكه مظاهر فرهنگى و روانى را نيز به همراه داشت و از ابزارهاى ذهنى براى اصابت قراردادن بيش از يك هدف استفاده شد. در ميان نبردهاي اسلام و غرب مي توان به فشار غرب بر اقليت مسلمان و همچنين نسبت اسلام با تروريسم اشاره كرد.
علي رغم تلاشهاي رهبران و شخيصيتهاي مطرح جهاني در زمينه عدم نسبت الهيات و دين با تروريسم، رسانه هاي غربي رويكردي در پيش گرفته اند كه اسلام را دين خشونت و محرك اقدامات تروريستي معرفي كنند.
دكتر شيخ محمد طنطاوي، شيخ الأزهر در اين رابطه اظهار داشته است : ' تمام اديان الهي ضد تروريسم و خشونت هستند و به هيچ وجه ظلم وتجاور را قبول نمي كنند' . وي با اشاره با ضرورت اتحاد پيروان اديان الهي با يكديگر خواستار ايجاد روابط حسنه ميان مسلمانان و مسيحيان و ساير اديان الهي با يكديگر شده است.
شيخ محمد طنطاوي تأكيد كرد: افراد و گروههايي كه اسلام را تروريست و حامي خشونت مي دانند يا نسبت به حقيقت جاهلند و يا داراي نيتهاي خصمانه اند.
مبارزه با ظلم ، ترور، خشونت وايستادگي در برابر هر نوع كشتار انسانهاي بي گناه همواره مورد تأكيد اسلام بوده، چرا كه اسلام ديني عدل و رحمت الهي است.
شيخ الازهر همچنين خواست به شايعه پراكني افرادي كه از روي جهل و ناداني و يا از روي عمد و غرضهاي سوء، اسلام را دين ترور و بي رحمي معرفي مي كنند اهميت داده نشود.
آيت الله محمد‌حسين فضل الله، شخصيت برجسته شيعه در لبنان، ضمن بررسي علل و عوامل بالا گرفتن دشمنيها نسبت به اسلام و مسلمانان در بسياري از كشورهاي دنيا، امريكا را عامل اصلي دشمنيها و تهاجمات عليه اسلام و مسلمانان معرفي كرده است.
اين شخصيت برجسته شيعه با تأكيد بر اينكه پس از حادثه يازدهم سپتامبر، جريانهاي وسيعي در دنيا به راه افتاد تا تروريسم را به اسلام و مسلمانان نسبت دهد و اين دين الهي را دين خشونت و ترور بنامد افزود: رسانه‌هاي تبليغاتي غرب خصوصاً رسانه‌هاي آمريكايي و صهيونيستي براي خدشه دار كردن اسلام تمام سعي خود را به كار بستند تا فضاي سياسي دنيا را عليه مسلمانان و دين اسلام ساماندهي كرده و اذهان را به سمت مخالفت و دشمني با اسلام مسلمانان سوق دادند.
يكي از تبعات حوادت تروريستي يازدهم سپتامبر اهانتهاي غربيان به مقدسات ميليونها مسلمان در سراسر دنيا بود. علاوه بر اين، آنها به واسطه سوء تعابيري و باورهاي نادرست به وجود آمده پس از اقدامات تروريستي اسلام را دين ترور توصيف كرده اند. اين در شرايطي است كه مسلمانان سراسر جهان حوادث يازدهم سپتامبر را محكوم كرده و آن را مايه انزجار همه انسانهاي ديندار و صلح جو معرفي كرده اند. علي رغم محكوميت ترور از ديدگاه اسلام ، عده اي از غربيان به بهانه مبارزه با ترور حقوق مسلمانان را ناديده گرفته و آنها را تحت فشار قرار مي دهند.
دكتر مراد ويلفرد هوفمن، عضو اتحاديه هاي اسلامي مدارس بن، طي سخناني در دانشگاه بن درباره ارتباط احتمالي ميان پديده تروريسم و مسلمانان ، ارتباط ميان تروريسم و مسلمانان را تكذيب كرد و ارتباط ميان جهاني سازي و تروريسم را مورد تأكيد قرار داد.
دكتر هوفمن اعتقاد ياد آور شده: آلمانيها به واسطه مسيحيت متأثر از تاثير پذيري از تركيبات عناصر نامتناسب و نامتجانس ازعقايد و ديدگاههاي : يهوديت، نوافلاطوني، مانوي و عناصر مبتني بر اعتقاد به دين يا جهان بيني و يا فلسفه الهي و نيز آئين ميترايي، شرقي شده اند. همچنين انتقال علوم يوناني و عربي از طريق مسلمانان اندلس و سيسيل به اروپا در اين ارتباط قابل ذكر است. امروزه جهان شدن پيش از آنكه يك پديده داخلي غربي باشد چيزي است كه مي توان در فرهنگ امريكايي سازي در اروپا ديد. احساس محاصره توسط جهاني شدن مي تواند به خشم مبدل شود و ترس از دست دادن هويت سرانجام تروريسم را توليد نمايد و اين قضيه ربطي به مسلمانان و يا شخص خاصي ندارد.
وي ارتباط تروريسم و اسلام را تكذيب كرد و گفت: اين ديدگاه از سوي كساني ترويج مي شود كه قصد جهاني كردن ديدگاههاي آمريكايي را داشته نه جهاني شدن فرهنگي.
پس از حوادث يازده سپتامبر و حوادث متعدد ديگر در عراق، چهره اسلام و مسلمانان در غرب بسيار تاريك جلوه كرده است و مسلمانان به عنوان حاميان تروريستها و گروهكهاي تروريست همواره تحت فشار‌هاي شديدي از طرف دولت و مردم اين كشورهاي غربي قرار گرفته اند دراين شرايطي بازداشتها و آزار و اذيتها كه تحت عنوان مبارزه با تروريسم انجام مي شود چندين برابر شده است.
در ميان محكوميت تروريسم از ديدگاه اسلام و منافات با پديده شوم تروريسم با اين دين آسماني از سوي رهبران مسلمان سراسر جهان ، بسياري از سازمانها، انجمنها، واتحاديه هاي مسلمانان در راستاي از بين بردن باورهاي نادرست به وجود آمده درراستاي پر كردن شكافهاي به وجود آمده ميان اسلام و غرب تلاشهاي بسياري كردند. در ميان اين تلاشها مي توان به برگزاري همايشهاي، گفتگوها، انتشار مقالات، كتابها و ايراد سخنرانيهاي بسياري در راستاي عدم نسبت اسلام با تروريسم اشاره كرد.
از يك سو مسلمانان ايالات متحده با انتشار بيانه هاي گوناگون در رابطه محكوميت ترور و از سوي ديگر تلاشهاي مسلمانان اروپايي همچون اقليت مسلمان اسپانيا و انگستان كه در معرض حوادث تروريستي قرار گرفته اند در راه تكذيب هر گونه پيوندي ميان اسلام و تروريسم اقدامات گسترده اي صورت داده اند.
شوراي فقه شمال امريكا اعلام كرده است: هيچ توجيهي در دين اسلام براي افراط گرايي يا تروريسم وجود ندارد. اين شورا با صدور فتوايي در راستاي محكوميت ترور اعلام كرد: ما آشكارا و بجد اظهار مي داريم كه تمام اقدامات تروريستي كه غيرنظاميان را مورد هدف قرار مي دهد در دين اسلام نهي شده و حرام اعلام مي شود. همكاري با فرد يا افرادي كه در اقدامات تروريستي درگيرهستند حرام است. وظيفه مدني و ديني هر مسلماني است تا با مقامات اجراي قانون همكاري كند تا جان تمام شهروندان حفظ شود.
عده اي نيز اعتقاد دارند كه همبستگي ميان علما و رهبران ديني جامعه جايي براي نسبت دادن اسلام به تروريسم و هرگونه اقدام خشونت بار باقي نمي گذارد. رهبران جوامع اسلامي همواره بر نقش مسلمانان در از بين بردن تروريسم تأكيد كرده اند.
شيخ راوي عين الدين ، رئيس شوراي مفتيان روسيه ، تروريستها را پيروان حقيقي اسلام نمي داند و بر اين باور است كه آنها توجيهي براي اين اقدامات خود ندارند. وي با اشاره به تعاليم اسلامي گفت: زندگي را خداوند به انسان عطا كرده است و گرفتن آن به وسيله قتل گناهي بزرگ است.
اقدامات تروريستي، توسط پيروان حقيقي اسلام انجام نشده است، چراكه مسلمانان بايد مراقب حيات بشري باشند. در ميان رهبران اظهارات از رهبران ديني و شخصيتهاي برجسته غير مسلمان مي توان به اين نكته اشاره كرد كه همه آنها بر اينكه تروريستها نماينده اسلام نيستند اتفاق نظر دارند.
مسلمانان نيز بر محكوميت تروريسم و اينكه اصول اسلام اغلب تحريف شده و يا خارج از بافت خود مورد استناد قرار گرفته اند اشاره كرده اند. كوفي عنان در سخنراني خود در همايش مقابله با هراس از اسلام ، آموزش تساهل گفتگوي ميان اديان را در درك بافت سياسي و مبارزه با تروريسم و خشونت كه به نام اسلام و يا هر دين ديگري انجام مي شود مورد تأكيد قرار داد.
پير لدگي شيلانا دبير كل كنفرانس اديان واتيكان بر ضرورت فهم اسلام حقيقي تأكيد كرد و خواستار تمايز آن از اعمال گروههاي تروريستي شد.
وي اظهار داشت : اسلام معناي ترور را به ذهن متبار نمي سازد، اما برخي تروريستها رفتار و كردار خود را به اين دين نسبت مي‌دهند و سبب مي‌شوند ديگران منشأ تروريسم را اسلام بدانند. مسلمانان چهره حقيقي اسلام را به نمايش گذارند تا همگان بدانند اسلام دور از ترور و جنايت است.
علي رغم تمام تلاشهاي مسلمانان بايد اشاره كرد كه از پيامدهاي حوادث تروريستي يازدهم سپتامبر فشار بر اقليتهاي مسلمان بوده است، چرا كه دولتهاي غربي پس از اين حوادث اقدام به تصويب قوانين ضد ترور كردند كه هدف از اين قوانين تحت فشار قرار دادن اقليت مسلمان بوده است.
همانطور كه دكتر رلف گسنر، رئيس جامعه بين المللي حقوق بشراظهار داشت : از زمان حملات تروريستي ضد انساني در امريكا اوضاع نه تنها براي مسلمانان بلكه براي همه مردم دنيا بدتر شد به طوري كه برخي با استفاده نابجا و تحت پوشش مبارزه با تروريسم حقوق شهروندي و حق انساني را زير پا گذارده اند. اين حركتها تخريبي، هستند و ثمرات منفي به ارمغان خواهد گذاشت.
با وجود فشار دول غربي بر مسلمانان عده كثيري از افراد متعصب دست به اقدامات خرابكارانه اي عليه مسلمانان زدند تا عرصه را برآنان تنگ كرده و انزجار خود را نشان دهند. در اين ميان برخي از رهبران ديني اين اقدامات تبعيض آميز و حملات ناشي از اسلام هراسي را محكوم كردند و اظهار داشتند مسلمانان دليل حوادث تروريستي نيستند.
دكتر روان ويليامز اسقف اعظم كانتربري، با تأكيد بر روابط حسنه مسلمانان و مسيحيان گفت: ما بايد بر احساساتي كه برخي افراد جامعه ما را ترغيب مي كند همسايگان مسلمان خود را به دليل اين حوادث تراژيك سرزنش كنند غلبه كنيم.
رهبران ديني اعتقاد دارند هر فردي كه ادعا كند به نام دين مرتكب جرمي مي شود الزاماً نمي تواند وضعيت خود را به نام دين توجيه كند و عده اي اقداماتي را به نام اسلام انجام مي دهند كه كاملاً با اصول اين دين مغايرت دارند.
كارن آرمسترانگ كارشناس نامي انگيسي در زمينه تاريخ اديان با تبيين اين امر كه قرآن مسلمانان را ازجنگهاي تجاوركارانه نهي كرده و جنگ را تنها در دفاع از خود مجاز شمرده و بشدت ارزشهاي حقيقي اسلامي را كه صلح، مصالحه و بخشش هستند توصيه كرده است گفت: اگرچه مسمانان همچون مسيحيان و يهوديان نتوانسته اند ايده آلهاي خود را محقق كنند، اما اين امر هيچ ارتباطي با دين آنها ندارد. دين اسلام سراسر عشق و تساهل است و هيچ اجباري در آن نيست.
اين نويسنده انگليسي از اين امر اظهار تعجب كرده است كه چرا انفجارهاي خونيني كه از سوي ارتش جمهوري ايرلند صورت گرفت باعث نشد تا مردم مسيحيت را با تروريسم برابر كنند، درست همان كاري كه اكنون در رابطه با اسلام صورت مي گيرد.
آرمسترانگ اعتقاد دارد، در حقيقت بسياري از جنبشهاي بنيادگرايان سراسر دنيا همچون جنبش ايرلند صرفاً اشكال تازه اي از ملي گرايي در ظاهر غيرمتعارف ديني است.
اين خود دين نيست كه سبب برداشتهاي تروريستي مي شود، بلكه تفسير خاصي از دين و در واقع فرقه كوچكي از دين است كه اصول دين را تحريف مي كند تا تفسيري همساز با خشونت از آن در آورد. از همه عجيبتر و غريبتر وجود تروريسم در آيين بوديسم است. در دين بوديسم كه سراسر صلح را ترويج كرده و پيروان خود را از كشتن و حيوانات بسيار كوچك نيز نهي كرده است متني وجود دارد كه در اين متن ديني تئوري مبني براين عنوان شده است كه كشتن انسانهايي كه با كارماي شر به دنيا آمده و هرگز آن را از بين نمي برند مانعي ندارد چرا اگر كشته شوند به آنها در راستاي عدم ارتكاب به شر خدمت شده است. در اين متن صريحاً كشتن اين افراد قيد نشده است اما عده اي از بودائيان با استناد به اين نوشته اقدامات تروريستي انجام داده اند.
پاپ بنديكت شانزدهم نيز با اشاره به عدم وجود انگيزه هاي ضد مسيحي در جريان حملات تروريستي گفت اين حملات را نمي توان به اسلام نسبت داد، اين حملات با انگيزه هاي كلي صورت گرفته است. اسلام داراي عناصري است كه به واسطه آن پيروان خود را به صلح امر كرده است .
تروريسم نتيجه برخورد ميان شرق و غرب نيست، بلكه اقدامات ناشي از تعصب به تروريسم منتهي مي شوند.
رئيس اسبق كنگره ايمان و تعاليم واتيكان در ميان رهبران اسلامي آلمان اظهار داشت : افرادي كه پشت اين حملات تروريستي قرار گرفته اند آرزو دارند روابط ميان ما را مسموم كنند.
در اين ميان پيروان اديان بايد ارزشهاي مشترك را تقويت كرده و با حفظ احترام دو جانبه هبستگي و صلح را حفظ شود.
اما افراط گرايان و سياستمداران بي اعتنا واژه جهاد را براي به كار گيري در راستاي اهداف خود ربوده اند، اما معناي واقعي واژه جهاد به معناي جنگ مقدس نيست بلكه معناي آن جهد و تلاش است.
اسلام مانند مسيحيت دين صلح است و عده اي از مسلمانان كه در جهان جديد به خشونت طلبي مشهور شده اند تلقي كاملاً نادرستي از مضامين قرآن دارند. رهبران و اقليتهاي مسلمان كه در كشورهاي غربي به سرمي برند، اغلب غربيان را بابت تصويرهاي بس معوج و ناقصي كه از اسلام دارند نكوهش كرده و آنها را به مطالعه و تأمل در باب اين دين آسماني فرامي خواند. آنها در طول سال اقدامات گسترده اي از جمله برگزاري همايشها با حضور غير مسلمانان و باز كردن در مساجد به روي غير مسلمانان جهت آشنايي با چهره واقعي اسلام انجام داده اند.
بايد تلاش شود ميان اسلام وغرب نوعي تفاهم دو جانبه شكل گيرد. دستگاه تبليغاتي غرب همواره سعي كرده است تا با نشان دادن چهره اي تهاجمي از اسلام آن را به مثابه تهديدي براي جهان مسيحيت تصوير كند. در اين ميان اسلام شناسي مراكشي تبار فرانسوي به نام محمد آركون معتقد است در اين زمينه بايد شوراي واتيكان سوم تشكيل شود و تا تمام گفتمانهايي كه اسلام را به عنوان تهديدي فزاينده در برابر ارزشهاي غرب معرفي مي كند تكذيب كند. در خاتمه بايد اشاره كرد
شكي نيست كه در دين خطايي نيست بلكه نوع تفسير يك بدعت در سنتهاي ديني موجب بروز تفسيرهاي خشونت طلبانه از دين مي شود؛ چرا كه جوهره همه سنتهاي ديني به گونه حاوي مفاهيم انسان دوستانه و طلح طلبانه هستند.
نظر شما