به گزارش خبرنگار مهر، نجفعلی میرزایی مدیرعامل خانه کتاب و مدیر کمیته فعالیت‌های علمی و 6فرهنگی بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در نشستی خبری که عصر امروز دوشنبه 15 اردیبهشت در مصلی محل برپایی این نمایشگاه برگزار شد، در سخنانی نمایشگاه کتاب تهران را بزرگ‌ترین رویداد فرهنگی کشور که البته از ضعف اطلاعات آماری به ویژه در مباحث کیفی رنج می‌برد، توصیف کرد و گفت: این نمایشگاه از نظر کیفیت، نظم، مدیریت، بازدهی علمی، تأثیر در روند کتاب‌خوانی، کتاب‌آفرینی و تولید علم تا کنون نقش پررنگ و قابل ملاحظه‌ای نداشته است و در این زمینه اطلاع خوبی از کارآمدی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران نداریم. نمایشگاه کتاب تاکنون بیش از یک فروشگاه بزرگ کتاب نبوده و تحول بزرگی از جمله اتفاقات صنعت نشر، قراردادهای بزرگ کتاب‌های داخلی و خارجی، برگزاری همایش‌های کتاب‌آفرینان و ناشران داخلی و خارجی در آن اتفاق نیفتاده است.
میرزایی سپس با اظاهار تاسف از کیفیت پائین بسیاری از وجوه فرهنگی نمایشگاه به ویژه معطوف به اهالی قلم ادامه داد: متأسفانه در حال حاضر نمایشگاه کتاب محلی برای همدلی نویسندگان نیست تا آنها بتوانند در طول ایام برگزاری نمایشگاه در حوزه‌های مختلف تخصصی همدیگر را پیدا کنند و به تبادل تجربیات خود بپردازند. این نمایشگاه جایی نیست که ناشران بتوانند ساز و کارهای خود را ارزیابی کنند، وضعیت یک سال نشر خود را به نمایش بگذارند و افق چشم‌انداز صنعت نشر را پیش‌بینی کنند. مکتاسفانه نمایشگاه کتاب ایستگاه خوبی برای اطلاع‌رسانی نبوده است و ما هنوز نتوانسته‌ایم در نمایشگاه‌های بین‌المللی کتاب که برگزار شده است، آمار درستی از حرکت نشر و تولید علم به دست آوریم بلکه نمایشگاه صرفا یک تفرجگاه و فروشگاه بزرگ کتاب است. البته خود این هم حادثه مثبت و بزرگی است، اما تصور من این است که مدیریت پی‌درپی نمایشگاه از بعد از انقلاب تا الآن باعث شده که مرزهای بین ابعاد نمایشگاهی، علمی و تحلیلی با اقتصاد نشر تبیین نشود.
مدیرعامل موسسه خانه کتاب، در عین حال برگزاری بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را آغازی بر حرکت این نمایشگاه از سمت فروش کتاب به سمت اقتصاد نشر دانست و با اشاره به اقداماتی که موسسه متبوعش در این نمایشگاه به انجام رسانده است، گفت: افتتاح سالن ترجمه، برگزاری نشست‌های سراهای اهل قلم، اطلاع‌رسانی به نخبگان حوزه قلم و اندیشه برای حضور در نمایشگاه کتاب و ارسال کارت‌های VIP برای حضور آنها در نمایشگاه در سالن پذیرایی را از جمله اقدامات خانه کتاب در این زمینه بوده است.
وی همچنین در پاسخ به سؤالی درباره لزوم استفاده نمایشگاه کتاب تهران از نمایشگاه‌های خارجی تاکید کرد: من شخصاً با گرته‌برداری از الگوهای نمایشگاه‌های خارجی مخالفم زیرا باید نمایشگاه را در یک نظام معنایی بومی‌شده طراحی کنیم بنابر این نمی‌توانیم روش برگزاری نمایشگاه در کشوری مثل آلمان را برای خودمان کپی کنیم.
میرزایی همچنین گفت: باور من این است که یکی از بحران‌های نشر ایران ناشرسالاری به جای پدیدآورنده‌سالاری است. مولدان اصلی نشر ما نویسندگان و پژوهشگران هستند اما این افراد یک دفتر یا تشکل برای پیگیری کارهایشان ندارند در حالی که ناشران اتحادیه‌های فعالی برای احقاق حقوق خود تشکیل داده‌اند. حتی زمانی که ما از واگذاری نمایشگاه به بخش خصوصی صحبت می‌کنیم، هیچ اشاره‌ای به پدیدآورندگان نمی‌شود و گمان می‌رود که بخش خصوصی تنها منوط به ناشران است در حالی که ما باید بازوی حمایت از اهل قلم باشیم. متأسفانه در حال حاضر اگر حمایتی هم می‌شود، این حمایت صرفا از ناشر صورت می‌گیرد و اگر کتابی خریده می‌شود باز این کتاب از ناشر خریداری می‌شود در حالی که اگر ناشری به هر دلیلی کتاب پدیدآورنده‌ای را چاپ نکند، پدیدآورنده جایی برای پیگیری ندارد. بنابر این من معتقدم هم برگزاری نمایشگاه و هم حمایت‌های دولتی ناشرسالارانه است.
مدیرعامل خانه کتاب ادامه داد: اگر نمایشگاه با منطق خودش برگزار شود، حضور فروشگاه‌ها در حاشیه و فضای آن هم ایرادی ندارد اما اشکال کار این است که به برخی از تشکل‌های نشر قدرتمند مثل ناشران آموزشی به خاطر قدرت مالی که دارند به نوعی نمایشگاه را به تسخیر خود درآورده‌اند و حتا نشست‌های سرای اهل قلم ما نیز تحت تأثیر بلندگوهای آنان قرار گرفته‌اند.
میرزایی پنج وظیفه خانه کتاب را که در مدیریت جدید این خانه طراحی شده است، بازسازی عرصه اطلاعاتی اهل قلم، بازسازی اطلاع‌رسانی کتاب‌های ایرانی، راه‌اندازی نهضت نقد کتاب، ایجاد کارگاه‌های تخصصی در حوزه کتاب و ایجاد بانک ترجمه عنوان کرد.
وی از برگزاری اولین همایش سراسری اهل قلم در ماه آینده و تداوم این همایش با برگزاری جلسات ماهانه استانی در هر یک از استان‌های کشور خبر داد و در پایان تاکید کرد: ما به دنبال این هستیم که خانه کتاب به طور واقعی خانه کتاب کل ایران باشد.
نظر شما