"علي اكبر قاضي نظام" - قفيلم نامه نويس - در "ميزگرد آسيب شناسي فيلمنامه نويسي" كه درخبرگزاري "مهر" برگزار شد،ضمن بيان اين مطلب افزود: با تغيير و جابجايي مسوولان، سياست هاي هنري كشور تغيير مي كند در زماني مسوولي مي گويد: براي حمايت از فيلمنامه نويسان، آثار آنها را چاپ مي كنيم تا بدينوسيله پولي هم به آنها برسد مسوول بعد معتقد است براي حمايت از فيلمنامه نويس در هر فصل فيلمي كه فروش خوبي داشته باشد به فيلمنامه نويسان كار پاداش مي دهيم. مسوول بعدي معتقد است اين سياست ها بايد تغيير كند. اومي گويد كه فيلمنامه نويسمان بروند روي سوژه هاي خاص مثلا مفاخر ايران همچون پروين اعتصامي كار كنند. ما آنها را حمايت مي كنيم. مسوول ديگر چيزي ديگري مي گويد، به همين دليل هيچ گاه يك سياست واحد و طولاني مدت براي بهبود وضعيت فيلمنامه نويسي وجود ندارد.
قاضي نظام گفت: براي نجات سينما و مشكلات فيلمنامه نويسان بايد يك سيستم حمايتي درست، طراحي شود، تصويب شود و هر مديرمسوولي با هر نوع گرايش و وابستگي حزبي و سياسي و جناحي و سليقه اي كه مي آيد، خود را ملزم به اجراي اين سيستم ببيند. جز اين باشد حاصلش سردرگمي هنرمند مي شود. آن وقت مي بينيم فيلمنامه نويسان ترجيح مي دهند كه بجاي نوشتن، گل لگد كنند.
به اعتقاد قاضي نظام، مشكل ديگر فيلمنامه نويسي در ايران روبرو شدن آنها با اعمال نظرهاي آدمهاي مختلف است، او گفت: همه خودشان را صاحب نظر در امر فيلمنامه نويسي مي دانند، ولي در رشته ها و گرايش هاي ديگر، اين گونه نيست. كسي درباره كارعوامل فني نظر نمي دهد و دخالت نمي كند، اما در زمينه فيلمنامه، همه به خودشان حق مي دهند كه صاحب نظر باشند از مسوولان تا كارگردان و تهيه كننده و... همه دوست دارند نظراتشان را به فيلمنامه نويس تحميل كنند.
وي افزود: البته اين دخالت ها به خاطر اين است كه مثلا در بازنويسي، پولي بدست كارگردان برسد. آنوقت كاري هم نمي كنند. فقط دو ميليون مي گيرند تا دو خط را جابجا كنند. در اين زمان ديگر كسي فكر نمي كند كه فيلمنامه نويسي يك امر تخصصي است و فيلمنامه نويس ضمن آنكه در رشته خود تخصص دارد، آشنايي كلي با سينما، تدوين و... نيز دارد. اگرهم قرار است تغييراتي صورت بگيرد، توسط خود فيلمنامه نويس و با نظارت او بايد باشد. حتي اگر كارگردان مي خواهد در فيلمنامه دستي ببرد، فيلمنامه نويس را در كنار خود داشته باشد و با او تبادل نظر كند.
قاضي نظام گفت: امروزه تهيه كنندگان حاضر نمي شوند به نويسنده ايده بدهند و با او قرارداد ببندند تا او اين ايده را تبديل به فيلمنامه كند. آنها بيشتر به اين فكر مي كنند كه چطور با پول دولتي فيلم بسازند و موضوع فيلم برايشان اصلا مهم نيست. آن وقت فكر مي كنيد اين سينما رشد مي كند؟
قاضي نظام در ادامه در ميزگرد آسيب شناسي فيلمنامه نويسي در خبرگزاري مهر، اضافه كرد: دستمزد فيلمنامه نويسان عادلانه نيست. به همين دليل ديگر نمي توان ازفيلمنامه نويس ها انتظار داشت كه وقت زيادي را صرف تحقيق و نگارش فيلمنامه بكنند. آنها هم مثل همه مردم اين جامعه با مشكلات مالي دست به گيريبان هستند. براي همين اكثرا ترجيح مي دهند كه بجز فيلمنامه نويسي در كار ديگري نيز مشغول فعاليت باشند.
قاضي نظام در زمينه آموزش فيلمنامه نويسي و دوره هاي مختلف آموزشي تصريح كرد: ما انواع و اقسام كلاسهاي فيلمنامه نويسي برگزار مي كنيم، اما نمي دانيم كه اين هنرجو بايد جامعه شناسي بخواند، زيباشناسي بداند، براي آنكه فيلمنامه نويس شود روان شناسي و تحليل و تجزيه فيلم بخواند، دوره ادبيات نمايشي و نمايشنامه نويسي را بگذارند. فقط مي آئيم يك دوره كلاس چند ساعته برگزار مي كنيم و مدرك مي دهيم، بدون آنكه هيچ كدام از مواردي را كه ذكر كردم بدرستي به او بياموزيم. آن وقت آن هنرجو هم فكر مي كند كه فيلمنامه نويسي حرفه اي شده است. در حالي كه واقعيت چيز ديگري است. از طرف ديگر، ببينيم هزينه اي كه جامعه و دولت صرف مي كنند تا فيلمنامه نويس تربيت شود، چگونه است. مثلا من خودم در دانشكده صدا و سيما درس خوانده ام. در دوره ما، هشت نفر به عنوان فيلمنامه نويس فارغ التحصيل شدند. از اين هشت نفر، فقط منم كه فيلمنامه مي نويسم ما بقي يا به سمت كارهاي مديريتي رفته اند، يا به كار تهيه كنندگي يا كاري بجز فيلمنامه نويسي مشغول شدند، حال تلويزيون اين هزينه را كرده است، بدون آنكه از آن استفاده لازم و درست را برده باشد. اگر ما فقط دوره هاي همين دانشكده صدا و سيما را حساب كنيم، حداقل بايد چهل نفر فيلمنامه نويس داشته باشيم، الان آنها كجا هستند؟ چه كار مي كنند؟
اين فيلمنامه نويس افزود: شايد عده اي بگويند كه بعضي از آنها نمي توانند فيلمنامه اورژينال بنويسند، درست، ولي فيلمنامه اقتباسي كه مي توانند بنويسند. از آنها بخواهيم كه اين كار را بكنند، نه آنكه در كار ديگري از آنها استفاده كنيم. ازطرف ديگر، گاهي فيلمنامه نويسي كه اثري زيبا و موفق خلق مي كند، مسوولان بدون آنكه به مسايل ديگر توجه كنند، مي آيند به او پيشنهاد مي دهند كه مثلا فيلمنامه انيمشين بنويسد، در حالي كه دنياي انيميشن فيلمنامه نويس متخصص خودش را مي خواهد. همچنانكه سينماي كودك نياز به فيلمنامه نويسي دارد كه بايد دنياي كودك را بشناسد.
قاضي نظام در گفت و گو با خبرنگار مهر، علت رو آوردن فيلمنامه نويسان را به كارگرداني سينما در وجود همين مشكلات دانست و گفت: وقتي فيلمنامه نويسي مي بيند فيلمنامه اش بدليل اعمال نظر تهيه كننده و كارگردان و... دست كاري و خراب مي شود و آنوقت دستمزد كمي هم به او پرداخت مي كنند؛ ترجيح مي دهد خودش فيلمنامه خودش را بسازد. اگر هم فيلمنامه خراب شود ، خودش خراب كرده است.
قاضي نظام نسبت به فعاليت انجمن فيلمنامه نويسان كه خود دو دوره عضو هيات مديره آن بوده خوش بين نبوده و گفت: وقتي ما در انجمن نمي توانيم براي فيلمنامه نويسي كاري بكنيم، بايد آن را تعطيل كنيم. ما حتي نمي توانيم چند بسته كاغذ در اختيار فيلمنامه نويس بگذاريم. از طرفي شما فكر كنيد انجمن با بنياد فارابي به نتايجي مي رسد و قرار مي شود در زمينه اي خاص فيلمنامه نويسان براي فارابي فيلمنامه بنويسند. اما با تغيير مسووليت ها در فارابي ديگر اميدي به ادامه آن قرار دادها و مذاكرات نيست. چون مسوول جديد اصلا چنين تصميماتي را قبول ندارد. حال شما فكر مي كنيد فليمنامه نويسي ما رشد مي كند؟
قاضي نظام در زمينه اقتباس ادبي در سينماي ايران گفت: تهيه كنندگان ما حاضر نيستند قصه اي را بخرند و آن را براي تبديل شدن به فيلمنامه در اختيار فيلمنامه نويس بگذارند. قصه نويسان بزرگ نيز رغبتي به اين كار ندارند. فيلمنامه نويسان هم كمتر قصه مي خوانند، ولي اگر روزي شاهد همكاري قصه نويسي، فيلمنامه نويسي، و كارگردان و تهيه كننده با هم باشيم، مطمئنا مي توانيم شاهد سينماي قدرتمند هم باشيم.
علي اكبر قاضي نظام، بازنويسي يك فيلمنامه توسط چندين نفر را اشتباه دانست و تصريح كرد: اگر مسوولان به جاي آنكه يك فيلمنامه را پنج بار به پنج نفر بدهند بازنويسي كنند و به هر كدام هم مبلغ كمي دستمزد بدهند، همه آن پول را به نفر اول بدهند، مطمئنا كار بهتري را شاهد خواهيم بود. آخر چه طور ممكن است با دقيقه اي ده، پانزده هزار تومان انتظار داشت فيلمنامه خوبي نوشته شود. مگر نه اينكه اين فيلمنامه نويس هم دغدغه معيشت و مشكلات مالي دارد، زندگي او هم بايد بچرخد، نمي تواند با چنين دستمزدي براي يك فيلمنامه شش ماه وقت بگذارد، پس مي بينيد يك هفته اي فيلمنامه را بازنويسي مي كند و حاصل آن، چيزي مي شود كه امروز مي بينيم.
قاضي نظام درباره حمايت از فيلمنامه نويس تصريح كرد: شعار و ادعا زياد است، اما در عمل اتفاقي صورت نمي گيرد. وقتي فردي، يا سازماني يا تهيه كننده اي به فيلمنامه نويسي پيشنهاد مي كند كه در مورد موضوع خاصي، طرحي بنويسد، هيچ گاه به خاطر نوشتن آن طرح، از او تقدير و حمايت نمي شود، بلكه اول آن سازمان و تهيه كننده منتظر مي ماند كه آيا اين طرح از سوي موسسات فيلمسازي دولتي و نهادهاي وابسته به دولت تائيد مي شود و مي تواند بودجه اي و حامي اي همچون سينماي معناگرا يا دفاع مقدس، را جذب كند، اگر اين اتفاق افتاد، آن وقت حاضرند با فيلمنامه نويس براي ادامه كار قرارداد ببندد، يا براي نوشتن همان طرح اوليه از او تشكر كنند و اگر طرح مورد پسند واقع نشود، انگار نه انگار كه فيلمنامه نويس براي نوشتن همين طرح وقت گذاشته است. اگر از لحاظ مالي فرد حمايت نمي شود، لااقل به زبان از او تشكر شود تا احساس سرخوردگي نكند. به طور كلي فيلمنامه نويسان از امنيت حرفه اي برخوردار نيستنتد.
وي در پايان گفت: تا زماني كه به فيلمنامه نويس بهاي لازم داده نشود و حقوق مادي و معنوي او مدنظر قرار نگيرد، نمي توان انتظار فيلمنامه هاي خوب را از او داشت. هر چند كه گاه فيلمنامه نويس براي دل خودش اثري را خلق مي كند كه ماندگار و ارزشمند هم مي باشد.
نظر شما