به گزارش خبرنگار مهر، پشت دیوارهای کاهگلی خرابه‌ها یا در پناهگاهی که ریل برای بسیاری از بیماری‌های اجتماعی به وجود آورده، دنیای متفاوتی از خیابان‌های شلوغ و پر زرق و برق شهر در جریان است.
با چهره‌های آفتاب سوخته، مو و ریش‌های بلند، لباس‌هایی که رنگ دود گرفته و از کثیفی به بدن‌ها چسبیده و البته لنگ لنگان می‌آیند. قدهایشان خمیده است و نای درست راه رفتن ندارند. همین که گوشه‌ای دنج پیدا کنند تنشان را زیر آفتاب رها می‌کنند و سرنگ‌ها را از جیب بیرون می‌کشند. خیلی وقت‌ها هم دسته جمعی در پناه یک دیوار سیمانی کنار ریل یا کنج خرابه می‌نشینند و سخاوتمندانه سرنگ‌ها و سیگارهای نیمه‌تمامشان را به هم تعارف می‌کنند.
معتادها همه مثل هم هستند، تن‌هايشان از خواب‌هاي مداوم نئشگی ميان تل‌هاي خاكروبه بوي تند زباله گرفته است و تلو تلوخوران راه می‌روند. روی زمین خاکی دور هم پايپ‌هايشان را داغ مي‌كنند و دود شيشه را با ولع مي‌بلعند يا با فندك و سنجاق‌قفلي يا جاسوئيچي، كراك مي‌كشند يا تزريق مي‌كنند.
خوب که نگاه کنی؛ گوشه گوشه پاتوق‌هایشان انبار پایپ‌ها شده است. اگر در حالت عادی این وسیله را ببینی احساس می‌کنی یکی از وسایل آزمایشگاه شیمی یا زیست شناسی است اما اینجا در محله هندیان در حریم ریل راه آهن نه آزمایشگاه شیمی به کار است نه دانشمند بیولوژی زندگی می‌کند.
اینجا به اصطلاح پاتوق فضانوردان است و پایپ وسیله‌ای است شیشه‌ای برای مصرف موادی که انسان را به فضانورد شبیه می‌کند. موادی بی بو و بی دود که این روزها بلای جان جوان‌ها شده. با اسم‌هایی که هر روز تغییر می‌کند و خواصی که مصرف‌کننده را به دنبال خود می‌کشد. شیشه، آیس و کریستال اسامی رسمی این مواد است. کروکدیل، ماشروم، نخ، برنز و کاغذ از اسامی است که بازاریابان مرگ هر روز برای افزایش جذابیت این مواد برای مصرف‌کنندگان انتخاب می‌کنند. مصرف‌کنندگانی که مقصدی جز مرگ و مسیری جز فقر و فساد ندارند.
آب پر؛ امنیت پر
تمام این اتفاقات در گوشه‌های این شهر می‌افتد. گوشه‌هایی که از چشم نهادهای متولی امنیت دورمانده و در بی‌مهری طرح‌های هزار و یک رنگ شهری گم شده است. هر چه باشد اینجا هم قسمتی از شهر است. شاید مردمی که این حوالی زندگی می‌کنند فقیرتر از سالاریه‌نشینان باشند اما منشور حقوق شهروندی در مورد اینها هم صدق می‌کند.
پای درد دل‌های اهالی مناطقی مانند هندیان، اسماعیل آباد، قلعه کامکار و شیخ آباد و... که بنشینی از زن‌هاي معتاد مي‌گويند كه براي تهيه پول مواد، دست به هر كاري مي‌زنند، از مردهايي كه شب‌ها عربده‌كشي مي‌كنند يا راه اهالي محله را مي‌بندند. هذيان گوهایی که وقت و بی وقت درب خانه‌ها را می‌نوازند و تا پول نگیرند، ول‌كن نيستند.
مرضیه صفاپور یک دانش‌آموز دبیرستانی است در یکی از کوچه‌های منطقه شیخان زندگی می‌کند. او از ناامنی‌های هر روزه در مسیر رفت و آمدش به خانه کلافه است. در کوچه‌ای که مرضیه زندگی می‌کند، سه دختر دیگر هم هر روز به مدرسه می‌روند. آنها مجبورند زمان رفت و آمدشان را طوری با هم و یکی از بزرگ‌ترهایشان هماهنگ کنند تا در مسیر به مشکلی برنخورند.
چند کوچه بالاتر رحیم مصطفوی شیشه‌های دارچین و عنابش را با دستمال رنگ و رو رفته‌ای پاک می‌کند. «همیشه یک جور نیست. بعضی وقت‌ها در سال بدتر می‌شود. مثلاً تابستان‌ها که در قم هوا گرم است؛ بیشتر در روستاهای اطراف می‌مانند اما زمستان بیکاری که بیشتر می‌شود، دوباره برمی‌گردند. روستا آب داشته باشد؛ می‌روند؛ بی آب شود دوباره برمی‌گردند قم. »
کنار عطاری آقای مصطفوی یک خرابه است که گوشه گوشه‌اش می‌شود پایپ‌های مصرف شده و سرنگ‌های خونی را دید. از خانه‌ای که درش باز است، سه کودک بیرون می‌دوند. اولی که در حال فرار است راهش را به سوی خرابه کج می‌کند. دیگران هم دنبالش می‌دوند. پاهایشان برهنه است و مادرشان که نوزادی را با چادری کهنه به آغوشش بسته و حیاط را جارو می‌کند، احتمالاً حتی اسم ایدز و هپاتیت را هم نشنیده است.
وجود 4 هزار معتاد پرخطر
آلوده بودن برخی نقاط شهری به دلیل نقص زیرساخت‌ها و مشکلاتی که در کالبد شهر وجود دارد، موضوع جدیدی نیست. تنها در منطقه 2 شهرداری قم 56 نقطه آلوده شناسایی شده که حضور معتادان و قاچاقچیان در آن و ناهنجاری‌هایی که به دنبال آن می‌آید، زندگی را برای مردم سخت کرده است.
از 40 هزار معتادی که در قم زندگی می‌کنند، 10 درصد معتادان پرخطر هستند. یعنی همین کسانی که با چهره‌های آفتاب‌سوخته و لباس‌های مندرس شب‌ها در گوشه و کنار برای خود پناهگاهی از تاریکی ساخته و خون شهر را به افیون غفلت آلوده می‌کنند.
9 مرکز ترک اعتیاد در قم وجود دارد که 4 هزار معتاد در آن بستری هستند. کمپ‌هایی برای معتادان پرخطر که از سطح شهر جمع آوری شده و قرار است در این مکان‌ها زندگی جدیدی را شروع کنند یا حداقل توان ایجاد خطر برای اجتماع را نداشته باشند.
حجت‌الله محمدزاده، مسئول پیشگیری و درمان اعتیاد اداره‌کل بهزیستی استان قم از حضور تیم‌های سیار برای شناسایی معتادان پرخطر در مناطق آلوده شهری می‌گوید و از اینکه بهزیستی تلاش دارد با فعال کردن گروه‌های اجتماع‌محور در این مناطق از بروز برخی آسیب‌ها پیشگیری کند.
به گفته این مسئول 69 تیم اجتماع محور از سوی اداره‌کل بهزیستی استان در محلات پرخطر به فعالیت‌های مختلف آموزشی و اجتماعی می‌پردازند. این گروه‌ها حتی آنجا که لازم باشد در مسایل عمرانی و شهرسازی هم دخالت می‌کنند تا در شهر نقطه امنی برای پنهان اعتیاد و بزه‌کاری وجود نداشته باشد. اقدام دیگر این گروه‌ها تماس با افراد بهبود یافته از اعتیاد است که تعدادشان در شهر قم به 13 هزار نفر می‌رسد.
محمدزاده می‌گوید گروه‌های اجتماع‌محور بهزیستی 270 هزار نفر از مردم استان قم که در معرض آسیب‌های اعتیاد هستند را تحت پوشش دارد و با برگزاری جلسات مشاوره، کلاس‌های آموزشی، برپایی نمایشگاه‌ها و دیگر اقدامات فرهنگی تلاش می‌کند مشکلات نقاط آلوده شهری را به حداقل برساند.
بر اساس اطلاعاتی که مسئول پیشگیری و درمان اعتیاد اداره‌کل بهزیستی استان قم می‌دهد، بیش از دو سال است شیشه با آمار 49 درصد، صدر نشین جدول علاقه‌مندی‌های معتادان است و همین موجب شده بروز و ظهور آسیب‌های اعتیاد در جامعه ملموس‌تر باشد.
آسیب‌هایی که پس از مصرف این ماده توهم‌زا توسط فرد، خانواده، دوستان، همسایگان و اجتماع او را نیز به خطرات جدی مبتلا می‌کند. خطرات جدی در شهری که اطرافش را دیوارهای شیشه‌ای فرا گرفته که هر لحظه ممکن است فروبریزد و تمام شهر را در حسرت آرامش روزهای گذشته رها سازد.
........................................
زینب آخوندی
نظر شما