به گزارش خبرگزاری مهر، باشگاه كتاب فرهنگ سرای انقلاب اسلامی در هشتمين نشست خود به نقد و بررسي رمان «درد» تازه ترين اثر صادق كرميار پرداخت و ميزبان جمعي از مخاطبان اين اثر بود.
در اين نشست كه عصر روز سی‌ام ارديبهشت برگزار شد، صادق كرميار، نویسنده اثر، حمید آخوندی، نویسنده و تهیه کننده و محمد مهين خاكی، عضو تیم گردآوری خاطرات کتاب و جانباز دفاع مقدس حضور داشتند. در ابتدای اين نشست حسن جوهرچی، هنرمند سينما و تلويزيون به خوانش بخش هایی از این رمان پرداخت.
پس از آن صادق کرمیار در سخنانی اظهار داشت: فکر نمی‌کردم که تعداد زیادی برای ادبیات در این نشست حضور پیدا کنند یعنی اگر برای سینما این ازدحام جمعیت بود، قطعا تعداد آنها اندک به شمار می‌رفت اما برای ادبیات زیاد است که این نشانگر توجه ویژه و تازه‌ای به ادبیات داستانی است..
صادق کرمیار با اشاره به جلساتی که با بعضی از رزمندگان حوزه «اطلاعات عملیات» در مرحله تحقيق و پژوهش رمان درد برگزار کرده بود، گفت: آن چیزی که من از این جلسات نوشته‌ام همان چیزی است که به من گفته شده. بخش دوم اطلاعاتی که در این کتاب استفاده کرده‌ایم از خاطرات برخی از فرماندهان بوده است که تعداد زیادی از آنها از گفتن خاطرات خود پرهیز داشتند و دلیل این پرهیز را ما هنوز کشف نکرد‌ه‌ایم. تنها کسی که در این بین به ما اطلاعات خوبی از جنگ و حوزه‌های مختلف ارائه کرد آقای رشید بود که این اطلاعاتی که به ما ارائه شد را ما می‌توانیم در حوزه‌های مختلف به کار ببریم.
وی با اشاره به سریالی که قرار بود از این نوشتارها ساخته شود گفت: قصد داشتیم که سریالی 26 قسمتی را در سال 84 بسازیم اما با مشکلاتی اساسی برخورد کردیم تا اینکه در سال 91 قرار بر این شد که برای هدر نرفتن زحماتمان این کار را تبدیل به کتاب کنیم.
نویسنده کتاب نامیرا تصریح کرد: بحث فیلمنامه و کتاب دو مقوله جدا از هم هستند چرا که فیلمنامه نسخه‌ای برای کارگردان است که از طریق آن بتواند فیلم بسازد. فیلمنامه اثری هنری نیست بلکه به کارگردان کمک می‌کند که اثر خود را بسازد و این محصول فیلمنامه است که بسیار مهم است و همینطور باید توجه کرد که آن فیلمنامه را چه کسی می‌سازد چرا که فیلمنامه زمانی که ساخته می‌شود باید مخاطب را جذب کند و مخاطب از آن لذت ببرد به این دلیل که فیلم مانند داستان نیست که خواننده را در کنار خود نگاه دارد.
نویسنده کتاب درد افزود: قرار بود که بعد از ساخت فیلم، مستندی نیز از مصاحبه‌هایی که در دفتر آقای آخوندی گرفته شده بود نیز ساخته شود که آن هم میسر نشد. اسنادی که به ما برای نوشتن این کتاب داده بودند از اسناد سوخته بود ولی ما دوست داشتیم که از اسناد منتشر نشده نیز برای این کتاب استفاده کنیم.
فرماندهان جنگ را بی‌آنکه خاطراتشان را بگویند از دست می‌دهیم
کرمیار با اشاره به بخش‌های عنوان نشده خاطرات جنگ گفت: یکی از معضلات اساسی نگارش در مورد جنگ این است که فرماندهان اصلی جنگ خاطرات خود را نمی‌نویسند خاطراتی که مستند به وقایع واقعی جنگ هستند. فرماندهان تیپ‌ها و لشکر‌ها همواره از مظلوم‌ترین افراد بوده‌اند چرا که نه در آن زمان می‌توانستند از خود سخن بگویند و نه در این زمان کارهای گذشته خود را می‌توانند بیان کنند. ممکن است که این اطلاعات قابل انتشار نباشد اما حداقلی‌ترین کاری که می‌توان برای آنها انجام داد این است که این اطلاعات را جمع‌آوری کرد اما منتشر نکرد چرا که هر روز یکی از این فرماندهان را از دست می‌دهیم و اطلاعات این فرماندهان مربوط به جنگ ماست که نیازمند این است که همواره حفظ شود. چرا که این اطلاعات می‌تواند به بسیاری از سوال‌ها در مورد دفاع مقدس پاسخ کاملی را ارائه کند.
صادق کرمیار در پاسخ به پرسش یکی از مخاطبان درباره زاویه دید رمان درد گفت: به نظر من روایت سوم شخص در این کتاب بسیار خوب بود اگر بخواهیم که روایت اول شخص را برای این کتاب به کار ببریم روایت‌های باز و گسترده را از دست می‌دهیم چرا که روایت اول شخص از یک زاویه به موضوع نگاه می‌کند و روایت سوم شخص از چند زاویه و همين باعث آشکارتر شدن موضوع می‌شود چرا که بحث اطلاعات در جنگ ایران و عراق توانایی ارائه در چارچوب اول شخص را ندارد.
خالق رمان نامیرا افزود: دوست داشتم که حس تعلیق را در این کتاب به کار ببرم چرا که اگر تعلیق در این کتاب وجود نداشته باشد خواننده نیز از داستان خسته شده و تا پایان 400 صفحه این کتاب نخواهد رفت من در این کتاب سعی کرده‌ام که شخصیت‌ها را با نام‌های غیر واقعی اما داستان‌های واقعی ذکر کنم. این یک رمان کاملا تخیلی است و سعی کرده‌ام که تخلیل بر واقعیت غلبه داشته باشد.
تا زمان رونمایی «درد» را ندیدم
همچنین در این نشست محمد مهین خاکی در پاسخ به سوال یکی از مخاطبان درباره طرح خاص جلد کتاب درد گفت: جلد این کتاب مانند نقشه‌های گروهی‌های اطلاعات عملیات است. من تا روز رونمایی این جلد را ندیده بودم و همین که این جلد را دیدم یاد نقشه‌ها و کالک‌های دفاع مقدس افتادم.
وی تصریح کرد: خاطرات جنگ به این دلیل که بسیاری از جوانان کنونی آن فضا را درک نکرده اند برای افراد جذاب است. گرچه مدتی است که خاطرات جنگ منتشر می‌شود اما رمان‌های جنگ بسیار کم منتشر می‌شود. خاطرات به دلیل شکل بیان خود، واقعیات را به همان صورتی که رخ داده بیان می‌کنند اما رمان همان جعل واقعیت است. این داستان این ویژگی را دارد که نگاه گوینده خاطرات جنگ را تحلیل کرده و این نگاه به تعمیق این داستان کمک می‌کند. ما در حوزه دفاع مقدس بیش از اینکه تولیدات بصری داشته باشیم تاریخ شفاهی نوشتاری تولید کرده‌ایم. البته گروه‌هایی وجود دارند که تاریخ شفاهی را جمع‌آوری می‌کنند اما در موضوع گروه‌های حساس دفاع مقدس تاکنون کاری انجام نشده است.
عضو گروه گردآوری خاطرات رمان درد در ادامه به نکته جالبی اشاره کرد: از دفاع مقدس روایت‌های گسترده‌ای نقل شده است که بسیاری از آنها به واقعیت نزدیک نیست و ما باید تلاش کنیم که با ارائه آثار مستند به واقعیت نزدیک شویم.
برخی سیاسیون فعلی فرماندهان جنگی هستند
محمد مهین خاکی، درباره نام واقعی شخصیت های این رمان خاطر نشان کرد: هیچ‌کدام از شخصیت‌های داستان که در این کتاب آمده است با نام واقعی خود ذکر نشده است اما این واقعیت جنگ است که برخی از شخصیت‌های سیاسی کنونی از فرماندهان سابق جنگ بوده‌اند و این واقعیت قابل حذف نیست.
وی در مورد شخصیت‌های مهم لشگری و كشوری مانند آیت‌الله هاشمی، محمدباقر قالیباف و محسن رضايی در متن کتاب گفت: رفتار این شخصیت‌ها در این کتاب عین واقعیت ذکر شده است و ممکن است که اگر ما روند این خاطرات را فقط به شکل بیان سخنان در این کتاب ذکر می‌کردیم کتاب خسته‌کننده می‌شد.
حمید آخوندی، نویسنده و تهیه کننده سینما نیز در ادامه این نشست گفت: ما حدودا 18ساله بودیم که اتفاق عجیبی مانند دفاع مقدس روی داد و بعد از آن ما تا پایان جنگ در مناطق جنگی و به خصوص خرمشهر حضور داشتیم. در میانه جنگ زمانی که وارد حوزه ستادی شدم با بخش‌های مختلفی از این ارگان‌ها آشنا شدم که در فیلم‌های دفاع مقدس هیچ اشاره‌ای به آنها نشده است و یکی از اين بخش‌هاي مغفول مانده جنگ حوزه «اطلاعات و عملیات» است.
وی درباره فیلمنامه‌ای که تبدیل به رمان درد شد، خاطر نشان کرد: در سال 82 به شبکه 2 پیشنهاد دادیم که فیلمی را با موضوع اطلاعات و عملیات بسازیم و آنها نیز این موضوع را پذیرفتند و تصمیم گرفتند که با پرداخت 50 درصد هزینه در ساخت این فیلم مشارکت کنند. موسسه حفظ و نشر آثار دفاع مقدس نیز بخش دیگر هزینه‌های این فیلم را به عهده گرفت. ما مرحله به مرحله فیلمنامه را تحویل بنیاد می‌دادیم اما در انتها در مرداد 84 مشکلاتی پیش آمد و جلوی روند انتشار فیلم را گرفتند.
حاضرم که سریال «درد» را دوباره بسازم
این تهیه کننده سینما با اشاره به بخشی از داستان این فیلمنامه گفت: در عملیات والفجر 8 باید از رودخانه اروند عبور می‌کردیم که یکی از وحشی‌ترین رودخانه‌های جهان به شمار می‌رفت و حالت جذر و مد شدیدی داشت که عبور از آن امکان‌پذیر نبود ولی رزمندگان ما توانستند این کار را به سهولت انجام دهند و از سوي ديگرحضور شخصیت‌هایي مانند هاشمي رفسنجاني، قالیباف، رضایی كه در آن زمان كانديداي رياست جمهوري بودند باعث شد که در زمینه نگارش فیلمنامه به مشکلاتی برخورد كنيم.
آخوندی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه فیلمنامه این خاطرات را دوست دارید یا رمان آقای کرمیار را، گفت: قطعا من فیلمنامه این کتاب را بیشتر دوست دارم چرا که برای اجرای آن با انگیزه و انرژی وارد شدیم. کتاب را باید در حوزه کتاب مورد بررسی قرار دهیم. من بارها در مصاحبه‌ها و در مراسم رونمایی رمان درد هم گفته‌ام که اگر کسی باشد که ما را در ساخت این سریال کمک کند حاضریم که کار را دوباره از سر بگیریم.
وی افزود: موضوع مهم اطلاعات و عملیات در جنگ ما مغفول مانده و بعد از آن بحث اسارت نیز در سینما و تلویزیون ما دیده نشده است. ما قصد داریم که سریال 28 قسمتی را به نام «دولت مخفی» از چند ماه دیگر از یکی از شبکه‌های تلویزیونی پخش کنیم و این سریال یکی از اولین کارهایی است که در این حوزه انجام شده است.
حسن جوهرچی بازیگر سینما و تلویزیون و از میان مخاطبان نشست به نکاتی درباره این رمان اشاره کرد و گفت: این جماعت سال‌های سال است که در حوزه دفاع مقدس کار می‌کنند و من در مقام بازیگر برای آقای آخوندی و کرمیار فیلم‌هایی بازی کرده‌ام. ما فیلم دفاع مقدسی زیاد داریم فیلمسازان مطرحی نیز در این حوزه کار کرده‌اند اما انسان‌های با تجربه‌ای مانند آقای آخوندی و کرمیار کم داریم که در حوزه موضوعات پیچیده و خطرناک جنگ کار کرده باشند.
وی با اشاره به کتاب درد گفت: من این کتاب آقای کرمیار را بسیار دوست دارم و چیزی غیر از این هم از آقای کرمیار انتظار نداشتم که انسان‌های متفاوت و متضاد را در این کتاب جای دهد. با مطالعه این رمان خواهید فهمید که مضمون اثر در جریان تاریخی به جلو و عقب می‌رود یعنی رفت و آمدی به دیروز و امروز مملکت دارد که همیشه برای مخاطب جذاب خواهد بود. امیدوارم که این کتاب به چاپ‌های 50 و 100 برسد.
نظر شما