محمد رضا برجی در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: کنوانسيون بين المللي حفاظت از تالاب‌ها موسوم به "رامسر"، تالاب‌هاي در معرض خطر برخی کشورها را در ليست سياه معروف خود به نام مونترو قرار داده است.
وی با بیان اینکه عملیات احیای تالاب بین‌المللی انزلی به عنوان یکی از مهمترین میراث‌های طبیعی گیلان، ایران و جهان از سال 89 آغاز شده است، اظهار داشت: سه تالاب انزلی با 15 هزار هکتار، تالاب امیر کلایه لاهیجان با بیش از هزار هکتار و تالاب کولاب یا دهنه سفیدرود کیاشهر در گیلان از سال 54 به عنوان تالاب‌های بین‌المللی در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده اند که تالاب انزلی به علت وسعت زیاد خود از اهمیت بالایی در سطح بین‌المللی برخوردار است.
مدیرکل و حفاظت محیط زیست گیلان با اشاره به اینکه تالاب انزلی بیش از سایر تالاب‌های استان در معرض تهدید قرار دارد، ادامه داد: با وجود این، میانگین عمق این تالاب از 11 به یک و نیم مترمربع کاهش یافته و علت آن حجم بالای رسوباتی بوده که به دلیل فرسایش جنگل‌ها و مراتع بالادست به این منطقه سرازیر شده اند، است.
وی عامل دیگری که تالاب انزلی را تهدید می کند، ورود فاضلاب‌های خانگی و کشاورزی که انواع سم کود شیمیایی را در خود دارد دانست و گفت: البته باید به این مسئله نیز توجه داشت که به دلیل رفتارهای نادرست اجتماعی حجم بالایی از پسماندها و زباله‌ها از طریق 11 رودخانه به این تالاب سرریز می‌شود.
تالاب انزلی ارزش اکولوژیک و زیستی خود را از دست داده است
برجی افزود: تالاب انزلی به دلیل از دست دادن ارزش اکولوژیک و زیستی خود در لیست سیاه کنوانسیون رامسر قرار دارد که اگر در یک دوره مشخص نسبت به بازسازی و احیای آن اقدام موثری صورت نگیرد از این کنوانسیون حذف خواهد شد.
وی اظهار داشت: با توجه به حساسیت این مسئله با تصویب طرح احیای تالاب انزلی عملیات اجرایی آن از سال 89 آغاز شد که بر این اساس در دو دوره تیم آژانس بین‌المللی همکاری‌های جایکا با سازمان حفاظت محیط زیست کشور مطالعات اولیه و فاز نخست را به مرحله اجرا درآوردند.
مدیرکل و حفاظت محیط زیست گیلان با تاکید بر اینکه فاز دوم پروژه جایکا که از سال جاری آغاز شده در مدت پنج سال باید به اتمام برسد، گفت: گرچه اقدام‌های خوبی مانند لایروبی و ساخت تله‌های رسوب گیر در ورودی تالاب در فاز نخست این طرح انجام شد اما به دلیل ضعف مطالعات نتایج مورد نظر مورد قبول این اداره کل نیست.
وی با بیان اینکه مطالعات مورد نظر در حال بازنگری است، ادامه داد: فاز دوم پروژه بین‌المللی جایکا به طور قطع با 10 میلیارد تومان اعتبار دولتی در سال جاری با مطالعات کارشناسی دقیق با توجه به اولویت های احیای تالاب اجرایی می شود تا زندگی دوباره به این تالاب برگردانده شود.
برجی با بیان اینکه تخریب در اکوسیستم تالاب انزلی در مدت زمانی بسیار طولانی ایجاد شده است، افزود: بازسازی و احیای این تالاب نیازمند مطالعات دقیق و اجرای کارشناسی شده با در نظر گرفتن منافع حاشیه‌نشینان و ذینفعان آن است تا از مسائلی که در فاز نخست منجر به خشک شدن بخشی از تالاب شد، جلوگیری گردد.
وی اظهار داشت: گیلان با وجود اقلیم بسیار مناسب خود از اکوسیستم‌های طبیعی بی‌نظیر در سطح جهانی بهره مند است و این در حالیست که اگر ملاحظات زیست محیطی در این استان زیبا رعایت نشود تهدیدات زیادی دامنگیر آن خواهد شد.
مدیرکل و حفاظت محیط زیست گیلان با بیان اینکه در پایین‌ترین نقطه گیلان که دریای خزر و سواحل آن غنی‌ترین اکوسیستم‌ها را در خود دارد، گفت: اراضی کشاورزی نیز علاوه بر کاربرد کشاورزی، در نیمه دوم سال به عنوان اراضی غرقابی و تالابی محسوب می‌شود و نقش بسیار مؤثری در چرخه اکولوژیکی گیلان ایفا می‌کند.
وی با اشاره به اینکه پس از اراضی کشاورزی اراضی کوهپایه ای و باغ‌های چای قرار دارد که در زمره زیستگاه های گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری به شمار می‌آید، ادامه داد: بعد از گذشتن از این منطقه مناطق مرتفع جنگل‌های هیرکانی به عنوان فسیل‌های زنده را در دل خود دارند به طوری که کوهستان و مراتع گیلان غنی از گونه‌های گیاهی و جانوری است.
فاضلاب ورودی به گوهر رود و زرجوب در بخش کشاورزی استفاده می‌شود
برجی اظهار داشت: در تمامی این اکوسیستم‌های گیلان تهدیدات زیست‌محیطی مختلفی وجود دارد که عمده‌ترین آنها آلودگی ناشی از فاضلاب و پسماندها به همراه تخریب اراضی ملی به ویژه رودخانه ها است.
وی با بیان اینکه این تخریب ها از برداشت بی‌رویه شن و ماسه از بستر رودخانه ها نشئت می‌گیرد، افزود: در جنگل‌ها و مراتع نیز بهره‌برداری غلط و نادرست که در گذشته به صورت پاک تراشی انجام شده امروزه باعث بروز سیل‌های ویرانگر در اثر هر بارندگی گشته است.
مدیرکل و حفاظت محیط زیست گیلان گفت: رودخانه‌ها نیز از مهمترین میراث‌های طبیعی گیلان هستند که چالش‌هایی فراروی حیات طبیعی آنها به ویژه گوهررود و زرجوب قرار دارد و این دو رودخانه در عمل به یک کانال انتقال فاضلاب تبدیل شده‌اند که متأسفانه از این فاضلاب خالص در بخش کشاورزی مانند برنج کاری و سبزی کاری استفاده می‌شود.
وی ادامه داد: گیلان از استان‌های بسیار پرخطر در بحث آلودگی‌های مربوط به آب بوده و براین اساس بیماری‌ها و مشکلاتی پوستی به ویژه بروز انواع سرطان در گیلان به مرحله هشدار و جدی رسیده است.
برجی با اشاره به راهکارهای حفظ و احیای دو رودخانه گوهررود و زرجوب اظهار داشت: در مرحله نخست باید منشأ آلودگی این دو رودخانه شناخته شود که عامل آلاینده آنها را در مرحله نخست فاضلاب‌های انسانی تشکیل می دهد.
وی فاضلاب‌های صنعتی را عامل دوم آلایندگی گوهررود و زرجوب عنوان کرد و افزود: در درجه آخر نیز شیرابه حاصل از دفن زباله در منطقه سراوان از منابع آلاینده این دو رودخانه مهم است.
مدیرکل و حفاظت محیط زیست گیلان گفت: این درحالیست که زباله 30 ساله شهر رشت در این منطقه دفن شده و شیرابه آن هر روز به طور مستقیم بدون انجام هیچگونه عملیات پیش تصفیه وارد رودخانه می‌شود.
شهر صنعتی رشت از داشتن تصفیه‌خانه فاضلاب محروم است
وی با بیان اینکه شهر صنعتی رشت با قدمت طولانی خود هنوز از داشتن تصفیه‌خانه فاضلاب صنعتی محروم است، ادامه داد: علاوه‌بر این تمام فاضلاب‌ها و پساب‌های بخش کشاورزی نیز وارد رودخانه‌ها می‌شود.
برجی از گیلان به عنوان یکی از پرمصرف ترین استان‌های کشور در استفاده از سم و کود شیمیایی یاد کرد و اظهار داشت: این سموم و کودهای شیمیایی بدون انجام هیچگونه عمل تصفیه ای وارد رودخانه‌های استان می شود که مسئله ساز شده است.
وی درباره راهکار ساماندهی رودخانه‌های استان گفت: همه مردم و مسئولان باید مسئله آلودگی این رودخانه‌ها را جدی بگیرند و نهادهای ذیربط هم با تجمیع اعتبارات خود نسبت به گذر از این بحران اقدام کنند.
مدیرکل و حفاظت محیط زیست گیلان افزود: همچنین سازمان حفاظت محیط زیست در نظر دارد تا از محل اعتبارات طرح احیای تالاب انزلی به‌صورت تجمیع در اختیار دستگاه‌های اجرایی مربوطه قرار دهد تا دو رودخانه گوهررود و زرجوب از آلودگی رهایی یابند.
وی با تاکید بر اینکه متأسفانه اولویتی برای رفع آلودگی این رودخانه‌ها در نظر گرفته نشده است، گفت:عنوان مثال با این که زیباسازی شهر امری مهم است اما آراستگی و زیبایی در الویتی بعد از سلامتی قرار دارد.
برجی ادامه داد: هم‌اکنون رودخانه‌های استان، اراضی کشاورزی پایین دست و منابع طبیعی در حال مرگ هستند و اعتبارات خردشده که در بخش دیگری هزینه می‌شود هیچ فایده‌ای در بر ندارد.
وی با بیان اینکه همه سازمان‌های استان باید در قالب کار گروه‌های مشخص نسبت به رفع این مسئله اقدام کنند، اظهار داشت: خوشبختانه در دولت تدبیر و امید به همراه مدیریت جهادی استاندار گیلان نسبت به از میان بردن آلودگی رودخانه‌های استان حساسیت ویژه‌ای وجود دارد که باید این حساسیت در همه مدیران استانی به وجود آید.
مدیرکل و حفاظت محیط زیست گیلان افزود: دو رودخانه گوهررود و زرجوب در مرحله انفجار و اضطرار قرار دارد که اگر نسبت به نجات آنها در سریع‌ترین زمان ممکن اقدام مؤثری صورت نگیرد خسارت‌های جبران‌ناپذیری از آلودگی این دو رودخانه دامنگیر گیلان می‌شود.
پسماندها و آلاینده‌ها از مهمترین معضلات زیست محیطی گیلان هستند
وی با بیان اینکه پسماندها و آلاینده‌ها نیز یکی از مهمترین معضلات زیست محیطی کشور و گیلان به شمار می‌آید، گفت: در حوزه پسماند حدود 25 جایگاه دفن زباله در گیلان وجود دارد که همگی فاقد استانداردهای مورد نیاز هستند و متأسفانه تعداد زیادی از آنها در خط صفر ساحلی و در کنار دریا قرار دارند.
برجی با اشاره به اینکه بسیاری از جایگاه های دفن زباله در حاشیه و بستر رودخانه‌های گیلان قرار دارد، ادامه داد: اداره کل حفاظت محیط زیست استان بر اساس قانون تا پایان برنامه پنجم توسعه مکلف است تمامی جایگاه‌های دفن زباله استان را تعطیل کند که اجرای این امر همکاری و مشارکت تمامی مردم و مسئولان استان را می‌طلبد.
وی افزود: تفکیک زباله از مبدأ در گیلان باید جدی گرفته شود و این در حالیست که در آخرین کار گروه مدیریت پسماند استان مصوب شده در مدت شش ماه همه شهرداران و دهیاران گیلان تفکیک زباله از مبدأ را در همه حوزه‌های زیر پوشش خود اجرا کنند.
مدیرکل و حفاظت محیط زیست گیلان با بیان اینکه معاونت عمرانی استانداری به همراه این اداره کل بر اجرای طرح مورد نظر نظارت خواهد کرد، اظهار داشت:
اهمیت حفظ محیط زیست و بروز بحران های گوناگون در این زمینه سبب شده تا جامعه جهانی به صورت جدی برای نگهداری و حفظ منابع طبیعی تلاش کند.
وی ادامه داد: در این راستا نخستین کنفرانس جهانی سازمان ملل متحد در استکهلم سوئد به نام "انسان و محیط زیست" در پنجم ژوئن 1972 میلادی تشکیل داده شد.
مدیرکل و حفاظت محیط زیست گیلان گفت: هر سال در پانزدهم خرداد ماه یا پنجم ژوئن سالروز برپایی این کنفرانس به عنوان روز جهانی محیط زیست گرامی داشته می شود تا همگان به اهمیت این موضوع پی ببرند و در راه حفظ و نگهداری محیط زندگی خود تلاش کنند.
وی افزود: شعار امسال روز جهانی محیط زیست "صدایتان را بالا ببرید نه سطح دریاها را" نام گرفته چرا که پدیده مهمترین مسئله اي که امروزه توجه بسیاري از دانشمندان را به خود جلب کرده است گرم شدن زمین در اثر گازهاي گلخانه اي بوده که این مسئله جهان را در آستانه یک فاجعه بزرگ انسانی و زیست محیطی قرار داده است.
برجی با اشاره به اینکه دانشمندان عامل اصلی آن را انتشار گازهاي دي اکسید کربن ناشی از سوخت هاي فسیلی و معدنی کشورهاي صنعتی می دانند، اظهار داشت: افزایش دماي زمین موجب آب شدن یخ هاي قطبی، بالاآمدن سطح آب ها، ناپدید شدن برخی از شهرها، کشورهاي ساحلی و جزایر، و ایجاد طوفان هاي دریایی خواهد شد.
وی ادامه داد: علاوه برا ین جاري شدن سیل، کم شدن آب آشامیدنی و محصولات کشاورزي، تشدید فرسایش خاك، پیدایش دریاچه هاي یخی، از میان رفتن برخی از گونه هاي گیاهی و جانوري، و مهاجرت برخی از بافت هاي جمعیتی نیز از تبعات پدیده گلخانه اي است.
نظر شما