به گزارش خبرنگار مهر، شکایات برخی مردم به دفتر خبرگزاری مهر در زمینه غیر اسلامی بودن عملکرد برخی قرض الحسنه‌ها در اصفهان که نام اسلامی را یدک می کشند موجب شد تا این موضوع را بررسی کرده به سراغ چند قرض‌الحسنه اصفهان برویم ضمن اینکه با عضو هیئت امنای کانون حسنات(مجموعه فرهنگی قرض‌الحسنه های استان اصفهان) نیز در این زمینه به گفتگو نشسته ایم.
ذکر این نکته در ابتدا ضروری است که بسیاری از قرض‌الحسنه‌های اصفهان نیز کاملاً اسلامی هستند و تنها بر مبنای نیاز و شناخت نیازمندان واقعی و بر اساس اصول دینی به افراد وام اهداء می کنند و منظور نظر گزارش ما به هیچ عنوان این گونه قرض‌الحسنه ها نیستند.
شرایط اعطای وام در قرض الحسنه ها بدین گونه است که پس از افتتاح حساب و سپرده گذاری در صندوق قرض الحسنه باید مدتی مشتری برای دریافت امتیاز لازم به منظور اخذ تسهیلات منتظر بماند تا با گذشت زمان امتیاز لازم برای دریافت وام شامل حال وی شود.
بر این اساس پس از پرس و جو از عباس دهکردی عضو انجمن هیئت امنای کانون حسنات مشخص شد که قرض الحسنه مذکور موظف است در همان لحظه واریز پول یا با فاصله ای کوتاه و با کمال احترام وام به فرد متقاضی پرداخت کند.
همچنین برای سنجش اسلامی بودن این نوع از وام با دفتر رهبر معظم انقلاب شرایط قرض‌الحسنه مذکور شرح داده شده و این سئوال مطرح شده که آیا گرفتن وام از این گونه موسسات قرض‌الحسنه از نظر شرعی صحیح است یا خیر؟
جواب دریافتی از دفتر رهبر معظم انقلاب به شرح زیر است:
باسمه تعالی
سلام علیکم و رحمة الله و برکاته
اگر سپرده‌گذارى به صورت قرض به شرط گرفتن وام و قرض نباشد، اشكال ندارد؛ بلکه اگر دادن پول به صندوق به اين عنوان باشد كه آن پول براى مدّتى نزد صندوق به صورت قرض بماند به اين شرط كه صندوق هم بعد از آن مدّت، وامى در اختیار او قرار دهد و يا وام دادن صندوق مشروط به اين شرط باشد كه او قبلاً مبلغى را در صندوق گذاشته باشد، اين شرط در حكم ربا بوده و شرعاً حرام و باطل است، ولى اصل قرض نسبت به هر دو طرف صحيح می باشد.(تصویر استفتاء فوق موجود است)
اعطای 500 هزار تومان وام به محض مراجعه افراد متقاضی
بر این اساس با عضو هیئت امنای کانون حسنات (مجموعه فرهنگی قرض‌الحسنه های استان اصفهان) و مدیر قرض‌الحسنه "اسلامی" در این زمینه به صحبت نشسته ایم و شرایط قرض‌الحسنه‌های اسلامی در اصفهان را از وی جویا شدیم:
عباس دهکردی در این زمینه در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: در دستورالعمل ابلاغ شده به شعب مختلف قرض‌الحسنه اصفهان بر آیات متعدد قرآن مجید در تشویق و ترغیب به پرداخت وامِ بدون بهره به نیازمندان و بر اعطای وام مطابق مقررات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تاکید شده است.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا برای گرفتن وام افراد وام‌گیرنده نیازمند کسب امتیازی خاص هستند یا به محض بازکردن حساب می‌توانند وام دریافت کنند، بیان داشت: برای پرداخت وام در صندوق‌هایی که آیین نامه به آنها ابلاغ شده کسب امتیاز خاصی لازم نیست بلکه وام گیرنده‌ی ِنیازمند، به محض مراجعه و داشتن ضامن معتبر، می‌تواند از این صندوق از500 هزار تومان تا یک میلیون تومان، بدون باز کردن حساب و بنا به تشخیص اعضای هیأت مدیره وام بگیرد.
عضو هیئت امنای کانون حسنات با بیان اینکه این نکته نیز قابل ذکر است که در صورت کثرت مراجعه‌کنندگان افراد متقاضی باید مدت کوتاهی در انتظار وام بمانند، تاکید کرد: اگر ضامن معرفی شده توسط وام‌گیرنده، مورد وثوق صندوق باشد تنها یک ضامن کافی است.
وی با توجه به اعتراض برخی مراجعان درباره اینکه آیا قرض‌الحسنه‌ها این اختیار را دارند که هنگام باز پس دادن وجهی که وام گیرندگان پس انداز کرده‌اند چک صادره از بانک ملی را صادر کنند گفت: این صندوق، برای نگهداری و حفاظت از وجوه مردم به طور موقت، از بانک‌های جمهوری اسلامی استفاده می‌کند.
دهکردی پس از شنیدن استعلام خبرگزاری مهر از دفتر مراجع که در گزارش به آن اشاره شد، اظهار داشت: این مؤسسه بنا به دستور قرآن کریم درباره قرض‌الحسنه، با نیت پرداخت وام بدون بهره فعالیت می‌کند و هرکس در صندوق قرض‌الحسنه حساب باز می‌کند، می‌داند وجه او در جریان پرداخت وام به نیازمندان قرار می‌گیرد.
وی اضافه کرد: مع‌الوصف این صندوق به کسانی که افتتاح حساب می کنند، اعلام می‌کند که از وجوه شما در پرداخت وام به نیازمندان استفاده می شود؛ البته اگر روزی همین فرد نیازمند وام شد، صندوق او را هم به منزله‌ی وام‌گیرنده تلقی خواهد نمود.
این مقام مسئول اظهار داشت: تلاش می‌کنیم و امیدواریم در پرداخت وام دستورات قرآن کریم و مقررات نظام جمهوری اسلامی را به طور کامل رعایت کنیم.
لزوم توجه قرض الحسنه های اسلامی به مبانی دینی و قرآنی
حجت‌الاسلام گرجی نیز در این زمینه اظهار داشت: قرض‌الحسنه تفکر و سنت پسندیده دینی و اسلامی است اما برخی از قرض‌الحسنه‌ها بر روند صحیح اسلامی رفتار نمی‌کنند.
وی افزود: بسیاری از قرض‌الحسنه‌ها بر اساس روند اسلامی عمل و به مستحقان واقعی قرض می‌دهند اما متأسفانه عملکرد برخی از قرض الحسنه ها به دلیل اشتباهاتی با قرآن، فتاوای فقها و اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) متفاوت است و سرمایه گذاری در آنها به فتوای مراجع صحیح و شرعی نیست.
کارشناس اسلامی صدا و سیمای استان اصفهان بیان داشت: البته این مشکل در برخی از معدود قرض‌الحسنه‌ها وجود دارد و قصد ما زیر سئوال بردن تمامی قرض‌الحسنه‌ها نیست اما ذکر این نکته لازم است که قرض‌الحسنه‌هایی که نام اسلامی دارند باید توجه کنند تا شرایط خود را اسلامی و مطابق نام قرض الحسنه‌ای که در قرآن از آن به نیکی نام برده شده قرار دهند.
اعطای وام بلاعوض در برخی قرض الحسنه های اصفهان
همچنین حجت‌الاسلام رهبر امام جمعه موقت اصفهان نیز اظهار داشت: متاسفانه پارتی بازی در کشور ما به یک امر عادی تبدیل شده است و این در حالی است که این کار در اسلام بسیار مذموم است و موجب تضییع حقوق افراد شایسته و گاه حق‌الناس می شود.
وی افزود: اینکه مسئولان قرض‌الحسنه نیز اولویت وام دادن را به جای نیازمندی به ضامن معتبرتر یا بر اساس معرفی فردی سرشناس قرار دهند امری نگران کننده و باعث تأسف است.
امام جمعه موقت اصفهان با بیان اینکه این امر برخلاف دستورات اسلام درباره قرض‌الحسنه است، در پاسخ به این پرسش که گرفتن وام از قرض‌الحسنه‌ها چه حکمی دارد، افزود: با توجه به اینکه شرایط قرض‌الحسنه‌ها تاحدودی متفاوت است نمی‌توان نظر کلی درباره همه آنها داد و لازم است هر فرد اگر شبهه‌ای در این ارتباط داشت از مرجع تقلید خود در این ارتباط سئوال و بر آن مبنا رفتار کند.
وی ادامه داد: البته این نکته قابل ذکر است که قرض‌الحسنه در دین اسلام امری بسیار پسندیده و نیکو است و باید در جامعه رواج پیدا کند اما مسئولان قرض‌الحسنه‌ها باید دقت کنند که این امر کاملاً مطابق با اصول اسلامی انجام شود تا شائبه‌ای درباره اسلامی بودن آنها مطرح نشود.
حجت‌الاسلام رهبر تصریح کرد: البته بسیاری از قرض‌الحسنه‌های اصفهان نیز بر مبنای دین عمل می کنند به ویژه یکی دو قرض‌الحسنه‌ای که به طور کامل با تحقیق درباره نیازمندی فرد به آنها وام بلاعوض می‌دهند که کار آنها بسیار قابل تقدیر است.
گزارش: فاطمه کازرونی
نظر شما