سازمان مدیریت؛ وعده به محاق رفته رئیس جمهور/ آیا دولت یازدهم به نتیجه دولت دهم رسیده است؟

به گزارش خبرنگار دولت مهر، چند وقتی است که احیای سازمان مدیریت محور سوال خبرنگاران و نمایندگان مجلس از دولتمردان شده است. تعهد و قولی که رئیس جمهور در شعارهای انتخاباتی خود به مردم داده بود.

سازمان مدیریت و برنامه ریزی در دولت احمدی نژاد منحل و وظایف آن به دو معاونت رئیس جمهور تحت عنوان "معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی" و "معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی" منتقل گردید که روحانی در شعارهای تبلیغاتی خود ضمن انتقاد به این اقدام دولت گذشته شعار احیای سازمان مدیریت داد و از ابتدای کار دولت یازدهم و در نخستین نشست خبری خود وعده داد که این سازمان را احیا خواهد کرد.

محمدباقر نوبخت معاون برنامه‌ ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور هم اوایل دولت در مورد احیای سازمان مدیریت و برنامه‌ ریزی اعلام کرده بود: "تشکیل این سازمان از اولویت‌های در نظر گرفته شده است و در ۱۰۰ روز پس از تشکیل دولت تدبیر و امید اجرایی می‌شود. با احیای مجدد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی دیگر برنامه‌ها و طرح‌های عمرانی و اقتصادی کشور براساس اراده شخصی رییس‌جمهور تهیه و تنظیم نخواهد شد بلکه کابینه دولت یازدهم براساس نظرات و دیدگاه‌های کارشناسان اقتصادی و صنعتی اهتمام خود را برای اجرای برنامه‌های اقتصادی و توسعهٔ صنعتی کشور به کار می‌بندد که به ایجاد انضباط اقتصادی خواهد انجامید."

وعده ای که با گذشت بیش از یکسال از تشکیل دولت یازدهم خبری از آن نیست و به محاق رفت.

اما این روزها نه پس از 100 روز، بلکه بعد از 400 روز از تشکیل دولت تدبیر و امید، سخنگوی دولت در مورد احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی چه می گوید؟

نوبخت در نشست خبری خود  در دوم مهرماه در واکنش به سوال خبرنگار مهر در مورد احیای سازمان مدیریت گفت: این سازمان از روز اول تشکیل شده است، یعنی وقتی آقای رئیس جمهور به بنده مسئولیت "معاونت برنامه ریزی" و هم مسئولیت "توسعه مدیریت" را دادند، این دو تا از روز اول تشکیل شده است و ما این را به رخ شما نمی کشیم و شما دائما در این زمینه انتقاد می کنید.

سخنگوی دولت افزود: اگر منظورتان این است که تابلو عوض شود، چشم. این تابلو را هم در آینده ای نزدیک برایتان عوض می کنیم، اما ازاینکه این مدیریت دارد صورت می گیرد و این دو وظیفه شخص رئیس جمهور طبق اصل 126 قانون اساسی به فرد دیگری واگذار شد، انجام شده است و انشاءالله این نگرانی شما نیز برطرف خواهد شد.

همچینن معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور در 16 مهرماه در حاشیه نشست خبری در جواب خبرنگاران در مورد زمان تشکیل سازمان مدیریت، گفت:  "روز گذشته جلسه ای نسبت به چگونگی تشکیلات جدید در این زمینه برگزار شد تا بهره وری بیشتری از تشکیل این سازمان داشته باشیم."

علی احمدی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در مورد تعلل دولت در احیای سازمان مدیریت به مهر می گوید: "احیای سازمان مدیریت یکی از مطالبات نخبگان و مردم از رئیس جمهور است؛ چراکه احیای این سازمان یکی از شعارهای تبلیغاتی رئیس جمهور بود."

وی با بیان اینکه همه دنیا نطام برنامه ریزی مستقل دارند، گفت: "سازمان مدیریت باید کانون اندیشه های یک کشور باشد که متاسفانه توسط دولت گذشته منحل شد. درست است سازمان مدیریت از قبل اشکالاتی داشت اما دولت قبل به جای اینکه ایرادات را رفع کند کل ساختار را جمع کرد."

وی تصریح کرد: "ما نبود اتاق فکر ملی در فرایند برنامه ریزی کشور را در این مدت تجربه کردیم  و متوجه شدیم که نتایج خوبی ندارد و لذا روحانی نیز در شعارهای انتخاباتی خود روی احیای این سازمان تاکید داشت."

سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی از ادغام دو سازمان به عناوین، سازمان امور اداری و استخدامی کشور و سازمان برنامه و بودجه مطابق مصوبه ۱۶ اسفند ۱۳۷۸ شورای عالی اداری تأسیس و در ۱۷ تیر ۱۳۷۹ نمودار تشکیلاتی آن تصویب و به اجرا در آمد.

پس از انحلال این سازمان در سال ۱۳۸۶ به دستور احمدی نژاد٬ "معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی" تاسیس و بخشی از وظایف آن را به عهده گرفت.

سازمان مدیریت و برنامه سه کار دارد: ۱) تنظیم برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت، ۲) نظارت بر اجرای برنامه، ۳) اصلاح مواردی که ضرورت دارند تصحیح شوند

جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه هم در این زمینه در گفتگو با مهر تاکید می کند: "اگر کشوری می خواهد توسعه اقتصادی داشته باشد باید برنامه محور باشد. لازمه برنامه محوری وجود سازمانی است که برنامه های بلند مدت و کوتاه مدت را تدوین و ارزیابی می کند."

وی ادامه می دهد: "در حال حاضر از عملکرد و تحقق برنامه چهارم توسعه ارزیابی دقیقی در دست نداریم. اگر کشور بخواهد از تصمیم های تک محوری نجات یابد باید برنامه محوری در دستور کار قرار گیرد و لازمه آن احیای دوباره سازمان مدیریت و برنامه ریزی است."

احمدی نژاد آن روزها در مورد دلایل انحلال سازمان مدیریت و برنامه می ریزی گفته بود: "فکرانحلال سازمان برنامه و بودجه الهام گرفته از اندیشه های شهید رجایی بوده است. سازمان برنامه توسط آمریکایی ها در سال ۱۳۲۸ تأسیس شد و بالطبع چون توسط آمریکایی ها تأسیس می شود بنابراین در جهت پیشبرد اهداف آنان هم بوده است. افرادی که در سازمان برنامه کار می کردند بسیاری از آنها انسان های پاکی بودند اما مبنای برنامه ریزی سازمان برنامه وارداتی، اقتباسی بود از غرب و از آن سوی مرزها منتقل می شد. بالطبع وقتی سازمانی توسط آمریکایی ها ایجاد می شود، اهداف آن به جز نابودی اقتصادی و جلوگیری از رشد و توسعه کشور چیز دیگری نبوده است."

یحی آل اسحاق در گفتگویی در واکنش به انحلال سازمان مدیریت و برنامه در دولت احمدی نژاد آنرا کاری نادرست می داند و می گوید:"یکی از اشتباهات دولت قبل همین تعطیلی سازمان مدیریت و برنامه بود، مگر اینکه بگوییم قصدش این بوده است سازمان برنامه جدیدی با اقتضائات جمهوری اسلامی ایران بسازد. این هم حرف درستی است. تنها مستمسکی که برای عمل دولت قبلی می‌شود توجیه کرد این بود که مدل، الگو و افراد سازمان برنامه از نظر آن دولت مناسب نبود و باید سازمان برنامه‌ای متناسب با آنچه که مد نظر دولت هست، شکل بگیرد و سازمان برنامه قبلی را تغییر بدهند که این به سلیقه دولت برمی‌گردد، ولی اینکه اساساً نهادی به نام سازمان برنامه را نداشته باشیم یکی از اشتباهات بزرگ دولت قبل بود و باید بلافاصله نهاد متناسبی را تنظیم می‌کرد."

همچنین سید ناصر موسوی لارگانی عضو کمیسیون اقتصادی هم در مورد این اقدام دولت دهم عقیده دارد:" احمدی نژاد در مورد انحلال این سازمان یکی از استدلال هایش این بود که معاونت برنامه ریزی به طور مستقیم زیر نظر رئیس جمهور است و دولت به راحتی می تواند امر و نهی کند و با توجه به روحیه دولت نهم و حضور در اکثر استان ها و مصوباتی که داشت برای اجرایی کردن این مصوبات سازمان مدیریت و برنامه ریزی را منحل کرد تا دستش بازتر باشد."

اما نمایندگان مجلس که خاطره تلخ حذف سازمان مدیریت را در دولت نهم و دهم را به یاد داشتند که یکی از آن مشکلات نیز عدم ارئه به موقع لایجه بودجه به مجلس بود، در ۲۸ خرداد تنها سه روز پس از انتخاب روحانی به عنوان ریاست جمهوری به یک فوریت طرح تشکیل سازمان مدیریت رای دادند. با این حال این طرح پس از تصویب در شورای نگهبان مسدود شد، چراکه شورای نگهبان تصمیم گیری در مورد سازمان مدیربت را یکی از اختیارات رئیس جمهور دانست و تصویب این طرح را منوط به موافقت رئیس جمهور کرد.

حسینعلی حاجی دلیگانی در گفتگو با مهر در مورد طرح نمایندگان گفت: "زمانیکه طرح تشکیل سازمان در مجلس مطرح شد بنده مخالف آن بودم اما علی رغم این مخالفت نمایندگان به آن رای دادند و در نهایت در شورای نگهبان مسکوت ماند، چراکه اعتقاد داشتم دولت جدید باید پیشنهاد خود را بیاورد و ورود مجلس به این موضوع کار دستی نیست."

وی ادامه داد: "شورای نگهبان این طرح را از اختیارت رئیس جمهور دانست و تصویب آنرا را منوط به  اعلام رضایت دولت کرد؛ اما تاکنون دولت موضوع رسمی خود را نسبت به این طرح به شورای نگهبان اعلام نکرده است."

این روزها گویی دولت تدبیر و امید نسبت به احیای مجدد این سازمان مردد است؛ چراکه هنوز بعد از یکسال به تصمیم مشخصی برای چگونگی تشکیل مجدد آن نرسیده است.

حاجی دلیگانی با اشاره به جلسه کمیسیون برنامه و بودجه با معاون اول رئیس جمهور در مورد سازمان مدیریت گفت:" اخیرا جهانگیری در جلسه کمیسیون برنامه و بودجه حاضر شد و ما موضوع احیای سازمان مدیریت را مطرح کردیم و قرار شد معاون اول رئیس جمهور این موضوع را دنبال کند که تا کنون اعلام موضعی از سوی دولت در این خصوص نشده است."

وی با اشاره به عدم جدیت دولت در احیای سازمان مدیریت، تصریح کرد:" به تدریج که دولت جلوتر آمد جدیت اش در مورد تشکیل سازمان مدیریت کم رنگ شد و امروز احساس ما بر این است که دولت یازدهم به این نتیجه رسیده که کار دولت دهم یعنی تشکیل معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی، کار درستی بوده است."

نماینده مردم شاهین شهر و میمه در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد:" امروز دولت فعلی مردد است که آیا همین ساختار و معاونت را داشته باشد و یا اینکه سازمان مدیریت را با شیوه جدید احیا کند."

علی احمدی دیگر عضو کمیسیون برنامه و بودجه در این باره می گوید:" با روی کار آمدن دولت یازدهم و عدم توجه آن به احیای سازمان مدیریت بیانگر این موضوع است که دولت ها از تمرکز بدشان نمی آید و در این مدت تجربه کرده اند و متوجه شده اند که اگر اختیارات رئیس جمهور و استانداران بیشتر باشد بهتر است و کارها آسانتر و راحت تر انجام می شود ؛ درحالیکه این کار یکی انتقاد هایی بود که  دولت فعلی به دولت گذشته داشت."

وی افزود: "دولت ها در بعد مسائل برنامه ریزی و توسعه می خواهند هر راهی که به عقل خودشان رسید عمل کنند و روی آن متمرکز شوند؛ مثلا در باب صندوق توسعه هر وقت احساس کردند راه دیگری مانند مالیات و ابزارهای دیگر وجود ندارد پول برداشتن از صندوق توسعه راه بدی نیست و یا اینکه  بلاخره مدام پشت سر هم آمار اقتصادی  ارائه دهند."

این عضو کمیسیون برنامه و بودجه تاکید کرد:" از دولتی که این موضوع را به عنوان یک تعهد ملی در شعارهای انتخاباتی اش مطرح کرده بود انتظار می رفت بعد از استقرار دولت پیشتاز این قضیه باشد؛ اما امروز ظاهرا حتی وقتی رسانه ها هم در مورد این موضوع سوال می کنند دوستان خوششان نمی آید."

حاجی دلیگانی دیگر عضو کمیسیون و برنامه و بودجه نیز مسئولیت نوبخت بر دو معاونت رئیس جمهور را غیر قانونی دانست و خواستار تصمیم گیری سریع دولت نسبت به این موضوع شد و گفت: "سرپرستی نوبخت بر معاونت "توسعه مدیریت و سرمایه انسانی" 6 ماهی است که به پایان رسیده و باید هرچه زودتر در این مورد تصمیم گیری شود."

وی با تاکید براینکه باید شرایط قعلی را قانونمند کنیم بیان داشت: "تشکیل سازمان مدیریت به شیوه گذشته خیلی به نفع اداره کشور نیست؛چون تمرکز بیشتر صورت می گیرد و شرایطی به وجود می آورد که از اختیارات وزارت خانه ها کم و به اختیارت سازمان مدیریتی که ایجاد شود اضافه می کند و کارها سخت تر از شرایط فعلی پیش می رود."

عضو کمیسیون برنامه و بودجه با اشاره به انحلال سازمان مدیریت در دولت گذشته ادامه داد:" تصمیمی که آن زمان گرفته شده بود در راستای تسهیل کردن روند اداری کشور برای برنامه ریزی و توزیع اعتبارات و تفویض اختیارات بیشتر به استان ها و همچنین  وزیران بود. چراکه در استان ها هم ادارات کل برنامه ریزی به صورت مستقل بودند که با تشکیل معاونت برنامه ریزی سازمان های مدیریت استان ها به یکی از معاونت برنامه ریزی استانداری ها تبدیل شدند و کارها در استان ها خیلی هماهنگ تر شد."

نماینده مردم شاهین شهر و میمه در مجلس شورای اسلامی، تاکید کرد:" دلیل آنکه دولت یازدهم تصمیم قاطع و فوری نسبت به تشکیل سازمان مدیریت نمی گیرد این است که این دولت هم به این جمع بندی رسیده که اقدام دولت قبلی در انحلال سازمان مدیریت و تشکیل معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی کار درستی بوده است."

حالا باید منتظر ماند و دید آنگونه که نوبخت می گوید در واقع این تغییر ساختار صورت گرفته و تنها مشکل در تعویض تابلو است که آنهم به زودی محقق خواهد شد یا موضوع چیز دیگری است؛ رویگردانی دولت تدبیر و امید از شعار احیای سازمان مدیریت؟!!