سعيد ابوطالب در گفتگو با "مهر" : ماهواره يك "فرصت فرهنگي" است و مردم نبايد از آن محروم باشند/ چاره كار، "استفاده مديريت شده از ماهواره" است

"سعيد ابوطالب"، عضو كميسيون فرهنگي مجلس،  در گفت وگو با خبرنگار پارلماني "مهر"، در توضيح طرح خود براي  تغيير در "ضوابط بكارگيري تجهيزات دريافت از ماهواره" گفت : بند (ت) ماده 104 قانون برنامه چهارم توسعه، صداو سيما را موظف مي‌ كند كه شرايط لازم را براي پخش برنامه‌هاي صوتي و تصويري از طريق شبكه‌ هاي اطلاع رساني و كانال‌هاي ماهواره‌ اي، فراهم كند.

سعيد ابوطالب

وي افزود: با توجه به اينكه امسال سال اول اجراي برنامه چهارم توسعه است، اينجانب و تعدادي از نمايندگان عضو كميته هنر و رسانه مجلس در حال تهيه طرحي هستيم كه ماده 104 برنامه چهارم توسعه را عملي كند و در همين راستا پيش نويس طرحي در كميته هنر و رسانه ‌ها تهيه شده وهم اكنون درحال رايزني با مسوولان مربوطه هستيم.

نماينده تهران اضافه كرد: پس از بررسي همه جانبه اين طرح ، ابتدا بايد در كميته هنر و رسانه‌ ها تصويب شود و پس از تصويب نهايي در كميسيون فرهنگي، در صحن علني مجلس به راي نمايندگان گذاشته شود. 

وي پيش از اشاره به پيش نويس طرح و مفاد  ان گفت: دو نگاه به استفاده از "ماهواره" در كشور وجود دارد؛ يك نگاه معتقد است كه "ماهواره" خطر دارد و هنجار شكني است و بر اين اساس قانوني با عنوان "قانون ممنوعيت بكارگيري تجهيزات دريافت از ماهواره" در سال 73 به تصويب مجلس رسيد كه چند بند دارد و در يكي از بندهاي اين قانون "وزارت ارشاد" و "صداو سيما" مكلف مي شوند كه برخي برنامه هاي "ماهواره" را ضبط و در اختيار مردم قرار دهند .

ابوطالب افزود: اما متاسفانه اين بند مورد غفلت و بي توجهي قرار گرفت و بندهايي از اين قانون كه وجه "ايجابي" داشت و اختيار لازم را در اين باره به ارشاد و صدا و سيما مي داد، نيز اجرايي نشد وحتي بندهاي "سلبي" نيز اجرا نشد و در واقع ممنوعيت "ماهواره" از سوي مجريان ، قوه قضاييه و نيروي انتظامي به درستي پيگيري نشد وهريك تقصير را بر گردن ديگري انداخت و برخورد جدي را با اين پديده صورت نگرفت و بالاخره اين فضاي كنوني به وجود آمد كه" آنتن هاي ماهواره اي" به وفور و با تعداد زياد در تهران و  برخي شهر هاي بزرگ و كوچك و حتي در برخي شهرها و روستاها به كار گرفته شد و مردم از "ماهواره" استفاده مي كنند و ما معتقديم درصد امكان استفاده از "ماهواره" براي جوانان شهري بالاي هفتاد درصد است.

بند (ت) ماده 104 قانون برنامه چهارم توسعه، صداو سيما را موظف كرده است؛ شرايط لازم را براي پخش برنامه‌هاي ماهواره‌ اي، فراهم كند

اين نماينده مجلس هفتم ادامه داد: مشكلي كه در گذشته وجود داشت اين است كه مديران قبلي صدا و سيما حتي صورت مسئله را پاك مي كردند و مي گفتند اين گونه نيست و لزومي به استفاده از "ماهواره" در ايران نيست  و كليت ندارد و خيلي كم استفاده مي شود. در سفري در دوران مديريت قبلي صدا و سيما، يكي از مديران رده بالاي اين سازمان به من گفت، در برخي شهرهاي كشور حداكثر "يك درصد" مردم از "ماهواره" استفاده مي كنند.  در حالي كه اين مدير عزيز اگر صحيح مي خواست بيان كند، بايستي روش مقابله اي را براي اين كار عنوان مي كرد و ما نمايندگان مجلس نيز از آنها اين كار را حتما مي خواستيم، ولي او اينچنين گفت.

ابوطالب كه خود از تهيه كنندگان فيلم هاي تلويزيوني بوده است افزود: نگاه دومي كه درباره استفاده از "ماهواره" وجود دارد، آن است كه "ماهواره" داراي خطر و هنجار شكني و آثار "ضد فرهنگي" است، اما در عين حال يك "فرصت فرهنگي" نيزهست و اين نگاه معتقد است حاكميت حق ندارد مردم را از اين فرصت فرهنگي محروم كند و دولت و حاكميت بايد اين امكان را براي مردم فراهم كند.

عضو كميسيون فرهنگي مجلس اظهار داشت : در اين زمينه سه راهكار وجود دارد، يك راهكار مي گويد كه "ماهواره" را كاملا ممنوع كنيم كه اين روش تا كنون شكست خورده است ، ضمن اينكه وجه "قانوني"، "شرعي" و "حقوقي" ندارد. ما حق نداريم اين كار را بكنيم .
راهكار ديگري مي گويد "ماهو اره" بايد آزاد شود كه اين هم وجه "حقوقي" و" شرعي" ندارد و با "روح انقلاب اسلامي ايران" كه ذات فرهنگي دارد تناسبي ندارد.

ماهواره يك "فرصت فرهنگي" است و حاكميت حق ندارد مردم را از اين فرصت فرهنگي محروم كند

ابوطالب گفت: ما معتقديم "راه حل سومي" وجود دارد و" آن استفاده مديريت شده از ماهواره" است وما نبايد حق مردم را سلب كنيم ، ما بايد آثار ضد فرهنگي و بدي هاي "ماهواره" را بگيريم و" "برنامه هاي مناسب " آن را براي مردم پخش كنيم، بياييم ادارت فرهنگي ايجاد كنيم تا همه بتوانند از "ماهواره" استفاده كنند.

اين نماينده مجلس تاكيد كرد: متاسفانه عليرغم اينكه ضرورت استفاده از "ماهواره" در بين مسئولان احساس شده است، با اين روش مخالفت مي شود، زيرا در اين صورت مسئوليت دستگاههايي مانند"صدا و سيما"، "وزارت ارتباطات" و "فرهنگ و ارشاد" و بخش هايي از حاكميت زياد مي شود .

وي افزود: كشورهايي مانند مالزي، سنگاپور، چين و حتي برخي كشورهاي توسعه يافته اروپايي و غربي، ماهواره ممنوع است ، اما مردم شبكه هاي ماهواره اي را به طور كابلي استفاده مي كنند و دولت اين شبكه ها را در سيستم كابلي فيلتر مي كند و در اختيار مردم قرار مي دهد، و پيشنهاد ما اين است كه بتوانيم از يكي از اين مدل ها استفاده كنيم و اين موضوع را با در جلسه اخير كميسيون فرهنگي مجلس با" ضرغامي رييس سازمان صدا و سيما" مطرح كرديم .

ابوطالب تاكيد كرد: جامعه ايران ضرورتهاي فرهنگي، چالش ها و تفاوتهاي خاص خود را دارد، البته با امكانات فرهنگي و تكنولوژيكي خودمان و لذا ضروري است كه در اين زمينه راهي را درپيش بگيريم .

وي توضيح داد كه در راهكار اول؛ صدا و سيما موظف مي شود تا آنجا كه براي او امكان دارد برنامه هاي "ماهواره" را مستقيم در اختيار مردم قرار دهد، البته" صدا و سيما" مي گويد با سيستم" آنا لوگ" فعلي نمي توانم اين كار را بكنم و بايد سيستم "ديجيتال" شود و ما نيز در مجلس هزينه ديجيتالي كردن سيستم پخش صدا و سيما را تامين مي كنيم تا حداقل 5 شبكه تلويزيوني براي پخش مستقيم ماهواره اختصاص يابد.

اين نماينده مجلس در عين حال اظهار داشت: البته هيچ شبكه ماهواره اي نيست كه براي جامعه ايراني "كاملا" و "تمام وقت" قابل استفاده باشد تا بتوانيم با تاخير و فاصله زماني برنامه هاي آن را پخش كنيم؛ اما بر اين باوريم كه دهها شبكه از بين نهصد شبكه ماهواره اي موجود را مي توان به گونه اي "مديريت شده" براي مردم ايران پخش كرد. اما نه همه برنامه ها ولي خيلي از برنامه ها از قبيل "مستند سازي" ،" تصاوير طبيعي"، "تحليل تاريخ" و"هنر"،" سينما"، "ورزش" را مي توان پخش كرد.

ابوطالب تاكيد كرد كه "ما هنجارهايي داريم كه بايد رعايت شود و اگر شبكه اي اين هنجارها را زير پا بگذارد از درون جامعه با آن مخالفت مي شود و مقاومت صورت مي گيرد، اكنون برخي شبكه هاي داخلي و ملي هم كه دارند برنامه پخش مي كنند مورد اعتراض و انتقاد مردم قرار مي گيرند و مردم آنها را ضد هنجار و ضد اخلاق توصيف مي كنند".

اين عضو كميسيون فرهنگي مجلس ادامه داد : "من به عنوان يك كارشناس و به عنوان فردي كه اكثر شبكه هاي ماهواره اي را ديده ام و مي بينم تاكيد مي كنم كه اين مطلب كه "هيچ يك از برنامه هاي علمي، سياسي، اقتصادي، فرهنگي، ورزشي ، هنري و سينمايي ماهواره ها قابل استفاده نيست"، پذيرفتني و منطقي نيست".

اينكه گفته مي شود؛ هيچ يك از برنامه هاي علمي، سياسي، اقتصادي، فرهنگي، ورزشي ، هنري و سينمايي ماهواره ها قابل استفاده نيست، غير  منطقي است

ابوطالب در ادامه گفتگو با خبرنگار"مهر" تصريح كرد: "من معتقدم كه اگر برنامه هاي شبكه هاي ماهواره اي براي مردم پخش كنيم؛ اولا"حرص و ولع مردم" به ديدن "ماهوراه گرفته مي شود و مي فهمند در "ماهواره" خبر خاصي نيست، ثانيا با استفاده مردم ازبرنامه هاي ماهواره، "سطح برنامه سازي شبكه هاي داخلي ايران" براي مردم و حتي براي مديران و برنامه سازان مشخص مي شود و قطعا سطح توقع مردم ما بالا مي رود.
البته نمي خواهم بگويم سطح برنامه ها و توليدات صدا و سيماي ايران پايين است، بالعكس معتقدم در بسياري ازعرصه هاي توليد برنامه تلويزيوني جايگاه خوبي داريم . ما در اندازه خودمان نسبت به شبكه هايي كه صد سال يا بيشتر قدمت دارند جايگاه خوبي داريم و به عنوان مثال با صراحت مي گويم كه شبكه خبر ما جزو ده شبكه خبري برتر دنياست ".

وي افزود :" راهكار دوم" آن است كه با مديريت و كنترل صدا و سيما شبكه كابلي خاص ايجاد شود كه براي مراكز علمي ، فرهنگي ، هنري ، دانشگاهي بتوانند با كمترين فيلترينگ از برنامه هاي ماهواره استفاده كنند.

ابوطالب اضافه كرد : راهكار سوم اين است كه مراكزي با نام "مراكز ضبط و توزيع تصاوير و برنامه هاي ماهواره اي" ايجاد كنيم تا اين مراكز با مديريت و نظارت حاكميت و صدا و سيما و با استفاده از"تجهيزات حرفه اي دريافت از ماهواره"، تمامي برنامه هاي ماهواره اي را با بهترين كيفيت دريافت كنند و سپس با "سيستم كابلي" براي استفاده كنندگان شخصي آنها را ارسال كنند و مردم نيز بابت استفاده از اين شبكه ها هزينه بپردازند. البته در راستاي اجراي "عدالت فرهنگي" بايستي برخي برنامه ها و شبكه ها را براي "عموم مردم " بفرستيم و آنها دريافت كنند، ولي بقيه را با دريافت وجه در اختيار اقشار خاص قرار بگيرد. در اين صورت  دهها شبكه براي مردم قابل استفاده است و تاكيد مي كنم كه بخش خصوص اكنون آمادگي اين كاررا ادارد.

عضو كميسيون فرهنگي تصريح كرد: اگر اين اقدامات انجام شد آنگاه "ممنوعيت ماهواره" بايد تشديد شود.

وي با اشاره به اينكه چند پيش نويس درزمينه "ضوابط جديد براي بكارگيري تجهيزات دريافت از ماهواره" تهيه شده است، گفت : بنده پيش نويسي را در اين زمينه نوشته ام كه در "كميته هنر و رسانه" كميسيون فرهنگي مجلس مورد بررسي مقدماتي قرار گرفته و تقريبا مورد اجماع همكاران است،" اما" قطعا نياز به بررسي بيشتر و جامع تر و كارشناسانه تر دارد.  

ابوطالب در ادامه گفت و گو با خبرنگارپارلماني"مهر"، در توضيح پيش نويس طرح خود گفت : همان طور كه در آغاز سخنان خود بيان كردم، بند (ت) ماده 104 قانون برنامه چهارم توسعه؛" صداو سيما" را موظف مي‌ كند كه شرايط لازم را براي پخش برنامه‌ هاي صوتي و تصويري از طريق "شبكه‌ هاي اطلاع رساني" و" كانال‌هاي ماهواره‌ اي"، فراهم كند.

وي افزود: با توجه به اينكه امسال سال اول اجراي "برنامه چهارم توسعه" است، ما در كميته هنر و رسانه مجلس با بررسي اين پيش نويس قصد داريم : ماده 104برنامه چهارم توسعه عملي شود و در همين راستا درحال رايزني با مسوولان مربوطه هستيم .

ابوطالب در توضيح برخي از بندهاي پيش نويس طرح خود گفت: براساس يكي از بندهاي اين طرح، "صدا و سيما" موظف مي‌ شود؛ با ايجاد شرايط فني و مالي كه مجلس برايش مهيا مي ‌كند، ظرف مدت كوتاهي، حداقل "سه تا پنج" شبكه تلويزيوني را براي پخش مستقيم برنامه‌ هاي "ماهواره ‌اي"، تاسيس كند.

وي افزود: در بند ديگر اين طرح، صدا و سيما مكلف است: " امكان استفاده مراكز علمي، پژوهشي، تحقيقاتي، هنري، فرهنگي براي استفاده از ماهواره را از طريق شبكه كابلي يا امكاناتي مانند فيبرنوري ايجاد كند".

اين عضو كميسيون فرهنگي مجلس به بند ديگري از اين طرح اشاره كرد و گفت : براساس اين طرح صدا و سيما ملزم است كه در برنامه چهارم توسعه،" ماهواره ‌اي با امكانات پخش برنامه ‌هاي تلويزيوني (ماهواره يونيورسال)" خريداري كند تا مجبور نباشيم فضايي را از ماهوره‌ هاي كشورهاي غربي اجاره كنيم، زيرا آنها براساس مصالح سياسي و اقتصادي خودشان اين فضاها را به ما اجاره مي دهند.

وي افزود:" داشتن اين ماهواره اجازه مي‌ دهد ما برنامه شبكه ‌هاي داخلي، استاني، ملي و بين ‌المللي را براي استفاده داخلي روي شبكه‌ هاي ماهواره‌ اي داشته باشيم".

به اعتقاد اين نماينده مجلس با اجراي اين طرح ما از يك حالت "انفعالي" ‌در عرصه رسانه خارج مي ‌شويم و يك حالت "هجومي" در عرصه رسانه به دست مي ‌آوريم و مي ‌توانيم فضاهاي اضافي را به كشورهاي اسلامي نيز اجاره دهيم .

بر اساس پيش نويس اين طرح "صدا و سيما" موظف مي‌ شود؛ ظرف مدت كوتاهي، حداقل "سه تا پنج" شبكه تلويزيوني را براي پخش مستقيم برنامه‌ هاي "ماهواره ‌اي" تاسيس كند

وي افزود: بند ديگري از اين قانون دولت را مكلف مي‌ كند تا پايان برنامه ‌پنج ساله پنجم توسعه، شرايط فني و علمي مناسبي را ايجاد كند كه در داخل كشور "ماهواره " توليد كنيم و به اين ترتيب خودمان را از نظر علمي به كشورهاي صاحب تكنولوژي ماهواره برسانيم و همه امكانات پخش را به امكانات پخش ماهواره‌ اي تبديل كنيم.

ابوطالب گفت: در اين بخش ما "مراكزي" را ايجاد مي ‌كنيم كه اين مراكز به صورت مستقل برنامه ‌هارا از ماهواره مي ‌گيرد و از طريق خطوط تلفن و شبكه هاي كابلي به مصرف‌ كننده هاي خصوصي مي‌ رساند.

وي افزود: "هزينه اين نوع استفاده در اختيار بخش خصوصي است، يعني نظارت و فيلترينگ آن براساس ضوابط سازمان صدا و سيما و زير نظر سازمان صدا و سيماست ولي بخش خصوصي در اين بين فعال است ".

عضو كميسيون فرهنگي تصريح كرد: كساني كه بخواهند از اين شبكه ‌هاي ماهواره ‌اي استفاده كنند، مي ‌توانند با پرداخت هزينه ‌اي، امكان استفاده از آن را به دست بياورند.

سعيد ابوطالب در پايان گفتگو با خبرنگار پارلماني"مهر"،خاطرنشان كرد: البته در اين طرح موادي وجود دارد كه مواد قانون سال 73را تنفيذ مي ‌كند و طبق اين پيش نويس استفاده از تجهيزات ماهواره غير قانوني است و مردم نمي ‌توانند خودشان از تجهيزات ماهواره بدون مجوز استفاده كنند و فقط صدا و سيما با هماهنگي وزارت ارشاد و وزارت ارتباطات مي ‌تواند به كساني كه خودشان مي ‌خواهند از ماهواره استفاده كنند، مجوز استفاده از ماهواره را بدهد.