مجله مهر- امروز آخرین فرصت اهالی رسانه برای ارائه فهرست نمایندگان خود به دبیرخانه جشنواره است. فرصتی که قطعاً طی آن رسانه‌های فراوانی اقدام به معرفی خبرنگار و ارسال مدارک مرتبط کرده‌اند. سهم خبرنگاران در گرم کردن تنور جشنواره غیرقابل کتمان است اما باید امید داشت خروجی پروسه معرفی نماینده و جمع‌آوری مدارک، امسال تنوع اصناف(!) حاضر در برج میلاد را به حداقل رسانده و بیشتر شاهد اهالی رسانه در کاخ جشنواره باشیم.
تازه‌ها؛ معرفی داوران یک بخش نه‌چندان سینمایی!
یکی از بخش‌های جشنواره فیلم فجر که درباره هویت آن ابهاماتی وجود دارد همین بخش تجلی اراده ملی است؛ بخشی که اساسا داوری آثار نه بر اساس معیارهای سینمایی که براساس "استانداردهای مطلوب نهادهای مختلف" انجام می‌شود و هر نهاد با معرفی چند داور برای بازبینی آثار در حسن برگزاری جشنواره، مدتی پس از اختتامیه فیلم‌های برگزیده خود را اعلام و جوایزی را به عوامل آن اهدا می‌کند. این بخش البته به‌رغم هویت غیرسینمایی به دلایلی چندان هم مورد بی‌توجهی اهالی سینما نبوده و نیست.
طبق آخرین اخبار رسمی از جشنواره سی‌ویکم تا کنون وحید جلیلی، حسن نیکبخت و گل علی بابایی از طرف بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس جشنواره فیلم فجر و پروانه مرزبان، حبیب الهیاری و محمد حسین بنایی از طرف انجمن صنفی شرکت‌ها و موسسات سمعی و بصری به‌عنوان داوران بخش تجلی اراده ملی معرفی شده‌اند.
در توضیح روابط عمومی جشنواره درباره این بخش آمده است: "جشنواره بین‌المللی فیلم فجر با نمایش تازه‌ترین محصولات سینمایی کشور بهترین فرصت را فراهم می‌آورد تا نهادها و سازمان‌های دولتی و حتی، بخش خصوصی مرتبط با حضور و حمایت از آن‌ها، علاوه‌بر شناسایی فیلم‌های مورد نظر خود، با اهالی فهیم و نخبه سینما در جهت برقراری تعامل بیشتر با آنان ارتباط موثری برقرار کنند."
چهره‌ها؛ مریلا زارعی
یکی از جذابیت‌های ژورنالیستی در روزهای منتهی به برگزاری جشنواره استخراج اطلاعات آماری جشنواره بر اساس فیلم‌ها متقاضی است. یکی از مهمترین این اطلاعات آماری هم معرفی فعال‌ترین‌ها در هر صنف سینمایی است.
مریلا زارعی در جشنواره امسال با چهار فیلم "همه چیز برای فروش"، "هیس، دخترها فریاد نمی‌زنند"، "چ" و "خواب‌های طلایی" حضور خواهد داشت و به همین دلیل هم توانسته از نظر آماری بر جایگاه فعال‌ترین بازیگر زن جشنواره سی‌ویکم تکیه بزند.
زارعی که سال قبل با دو فیلم "خرس" و "خوابم می‌آد" در جشنواره فجر حاضر بود امسال احتمالاً بیش از هر فیلم دیگری به‌دلیل حضور در پروژه سینمایی "چ" زیر ذره بین رسانه‌ها قرار خواهد گرفت چراکه تازه‌ترین فیلم ابراهیم حاتمی‌کیا به‌اندازه کافی پروسه تولید پرحاشیه‌ای داشته‌است که ناخواسته در کانون توجه رسانه‌ها قرار بگیرد. البته نباید فراموش کرد حضور این فیلم و رسیدن آن به جشنواره با اما و اگرهایی مواجه شده‌است.
زارعی که در سال 1382 به‌واسطه بازی در "سربازهای جمعه" مسعود کیمیایی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن را به دست آورده بود، تا اینجای کار و تا پیش از اعلام نظر هیأت انتخاب جشنواره سی‌ویکم بیشترین فیلم را در میان 95 فیلم متقاضی حضور در جشنواره دارد، باید منتظر ماند و دید آیا همه این آثار از فیلتر هیأت انتخاب خواهد گذشت یا خیر؟
گفته‌ها؛ ملاک خوب بودن جشنواره چیست؟
یکی از سنت‌‌های مرسوم در روابط عمومی جشنواره فیلم فجر نظرخواهی از سینماگران درباره کیفیت برگزاری جشنواره است. فارغ از وجه مشترک این نظرخواهی که تعریف و تمجید از دبیر جشنواره و تیم برگزارکننده است(!) در میان اظهارات سینماگران نکات جالب توجهی هم طرح می‌شود که توجه به آن‌ها خالی از لطف نیست.
علی اکبر ثقفی یکی از تهیه‌کنندگان شناخته شده سینما است که امسال با فیلم "همه چیز برای فروش" در جشنواره حضور خواهد داشت. وی درباره جشنواره فجر با تأکید بر این نکته که "حضور فیلمسازان صاحب نام ملاک خوب بودن جشنواره نیست" گفته‌است: "جشنواره‌ای می تواند موفق باشد که داوران آن اندیشمند باشند. در این راستا ممکن است داوران سلیقه‌ای عمل کنند و هم‌سطح باشند اما حداقل باید برای جشنواره‌ای به این مهمی داوران صاحب نظر باید حضور داشته باشند."
تأکید ثقفی بر این نکته یادآور برخی حواشی دوره‌های گذشته جشنواره است. حاشیه‌هایی که محور مشترک آن‌ها خروج داوران جشنواره از قواعد مرسوم و موضع‌گیری آن‌ها نسبت به برخی آثار خاض بود. امید که تذکر این تهیه‌کننده این دروه را مصون از این حاشیه‌ها کند.
وعده‌‌ها؛ تکرار یک تجربه متفاوت
پیگیران جشنواره فجر حتماً به خاطر دارند که یکی از رویدادهای متفاوت در سی‌امین دوره جشنواره فیلم فجر اکران سه بعدی برخی از آثار روز سینمای جهان در سالن ایوان شمس بود. اکرانی که به رغم هزینه به نسبت بالای آن با استقبال قابل توجه مخاطبان مواجه شد.
امسال نیز دبیر جشنواره سی‌ویکم وعده تکرار این تجربه متفاوت را داده‌است. جالب اینکه این‌بار‌آمار این فیلم‌ها از 5 فیلم به 20 فیل افزایش پیدا کرده‌است. عباسیان در این زمینه گفته‌است: "نمایش فیلم‌های سه بعدی در جشنواره سی‌و یکم با توجه به استقبال مخاطبان از تجربه سال گذشته و اهتمام به تکنولوژی‌های جدید صنعت فیلمسازی در برنامه‌های جشنواره گنجانده شده است."
دبیر جشنواره معتقد است: "گسترش زمینه اکران فیلم‌های سه بعدی و انتخاب فیلم‌های سه بعدی شاخص روز دنیا در کنار اکران دیجیتیال فیلم‌های جشنواره منجر به شکل‌گیری جریانی می‌شود که مبالغه‌آمیز نخواهد بود اگر از آن به انقلاب در اکران تعبیر کنیم."
البته به‌رغم امیدوارکننده بودن این تعابیر نباید از یاد ببریم که این انقلاب در اکران قرار بود سال گذشته و با استمرار اکران 3 بعدی پنج فیلم "بچه‌های جاسوس۴"، "هوگو"، "حریم"، "هیولایی در پاریس" و " شنل قرمزی علیه پلیدی" در سینماهای کشور محقق شود اما... بگذریم!
حاشیه‌ها؛ جشنواره فجر سه‌بعدی می‌شود؟
در کنار وعده‌های دبیر جشنواره اما اتفاق دیگری هم در جشنواره امسال سبب شده‌است بیش از سال قبل امیدوار به تحقق "انقلاب سه‌بعدی" در سینمای ایران باشیم. "نخستین فیلم سه‌بعدی سینمای ایران" شعار تبلیغاتی تازه‌ترین ساخته سینمایی علی عطشانی است که اتفاقاً روابط عمومی آن چنی پیش اعلام کرد که قطعاً اکران سه‌بعدی این فیلم در جشنواره با استقبال مواجه خواهد شد.
پیش‌تر نیز خود عطشانی درباره امکان اکران عمومی فیلمش در سینماهای کشور با توجه به محدود بودن تجهیزات اکران سه‌بعدی در ایران وعده داده بود با وارد کردن عینک‌های سه‌بعدی مخصوص این مشکل را مرتفع کرده و برای اکران فیلمش به‌صورت سه‌بعدی هیچ مشکلی نخواهد داشت.
اما این شعارها و تبلیغات آنجا حاشیه‌ساز شد که به ناگاه یکی از پایه‌گذاران سینمای سه‌بعدی در ایران نسبت به آن واکنش نشان داده و آن را "کذب محض" دانست. فرامز قهرمانی‌فر که پیش از این قصد سه بعدی‌سازی "در امتداد شهر" دیگر فیلم عطشانی را داشت و به‌واسطه مشکلات مالی در این زمینه ناکام بوده‌است در این باره گفته‌است: "گویا هر چه بیشتر سکوت می‌کنم کارگردان محترم "آقای الف" که بعضا ً با ادعای تحقیق در فیلمسازی سه‌بعدی به اشتباه خود را اولـین فـیلمساز و کارگردان سه‌بعدی و فیلمش را اولین فیلم سه بعدی ایران معرفی می کند بیشتر اعتماد به نفس می‌یابد که بر دروغ‌هایش اصرار ورزد."
قهرمانی‌فر البته به این بسنده نکرده و مستنداتی هم برای ادعای خود مطرح کرده‌است: "در سال 1380 فیلم مستند "بعد سوم" به کارگردانی بهروز صمدمطلق و با کارشناسی سه‌بعدی فرامرز قهرمانی‌فر در جشنواره فیلم‌های آموزشی تربیتی رشد اکران شد. در سال 1383 ویدئو کلیپ سه‌بعدی مذهبی از عتبات عالیات به سفارش مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی تولید شد. سال 1391 هم کارگردانی و فیلمبرداری اولین فیلم سه‌بعدی ایران در ژانر اکشن-هنرهای رزمی با حضور قهرمانان واقعی رشته‌های هنرهای رزمی ایران از سراسر استان‌‌های کشور به انجام رسید."
این کارشناس در ادامه عطشانی را "یک کارگردان دوبعدی‌ساز" توصیف و اتهامات دیگری را هم علیه این کارگردان جوان مطرح کرده‌است. عطشانی هنوز نسبت به این اظهارات واکنشی نشان نداده اما تا همینجا هم می‌توان حدس زد "آقای الف" مانند فیلم‌های قبلی این کارگردان از آثار خبرساز و پرحاشیه جشنواره سی‌ویکم باشد.
شنیده‌ها؛ گمانه‌زنی درباره حذفی‌‌ها و ممیزی‌ها!
در کنار این اخبار پراکنده اما با پیشرفت کار هیأت‌های بازبینی و انتخاب آثار خبرهای درز کرده از این هیأت‌ها به رسانه‌ها زمینه‌ساز آغاز گمانه‌زنی‌ها درباره فیلم‌های حذفی و ممیزی‌دار در جشنواره سی‌ویکم شده‌است. بر همین اساس هم از روزگذشته برخی رسانه‌ها خبر از احتمال حذف چند فیلم از بخش‌های اصلی جشنواره داده‌اند.
در این زمینه روزنامه بانی‌فیلم روزگذشته با نام بردن از آثار چند فیلم‌اولی احتمال حذف آن‌ها از جشنواره را جدی دانست. براساس گزارش این روزنامه در حالی که حدود 40 فیلم‌اولی متقاضی حضور در جشنواره هستند و کیفیت بالای برخی از این آثار قابل توجه بوده‌است فیلم‌هایی چون "مهمونی کامی"، "گس"، "یک، دو، سه،...، پنج"، "او خوب سنگ می‌زند"، "اشیا از آنچه در آینه می‌بینید به شما نزدیکترند"، "این یک رویاست"، "روز روشن" و... تعدادی دیگر از آثار متفاوت این بخش دچار ممیزی شده و در خطر حذف از جشنواره قرار گرفته‌اند.
هم‌زمان شنیده‌های دیگر حکایت از مشکل فیلم تازه روح‌الله حجازی برای جلب رضایت هیأت انتخاب و عبور از فیلتر ممیزی دارد. حجازی که سال قبل نیز فیلم "زندگی خصوصی آقا و خانم میم" را به جشنواره ارائه کرد اما نتوانست با آن به بخش اصلی راه پیدا کند، امسال هم شاهد حاشیه‌های مشابهی برای فیلم تازه‌اش شده‌است. "زندگی مشترک آقا و خانم محمودی" نام فیلم تازه این کارگردان جوان است که احتمالاً راه دشواری برای حضور در بخش رقابتی جشنواره در پیش رو دارد.
فیلم سینمایی "آشغال‌های دوست‌داشتنی" تازه‌ترین ساخته محسن امیریوسفی هم چنین وضعیتی را دارد و براساس شنیده‌ها به‌دلیل عدم رضایت مسئولان بنیاد سینمایی فارابی از حاصل کار حضورش در جشنواره با اما و اگر مواجه شده‌است. این فیلم که بنابر اطلاعات مختصری که درباره‌اش در رسانه‌ها منتشر شده داستانی پیرامون حوادث پس از انتخابات سال 88 دارد در صورت عبور از فیلتر هیأت انتخاب قطعاً یکی از آثار پرحرف و حدیث جشنواره خواهد بود. به‌ویژه که بازیگرانی چون شیرین یزدان‌بخش، حبیب رضایی، هدیه تهرانی، نگار جواهریان، صابر ابر و شهاب حسینی در آن ایفای نقش کرده‌اند.
علاوه‌بر ممیزی و حذف، برخی دیگر از فیلم‌ها نیز در پروسه "رسیدن یا نرسیدن" متوقف هستند و همانطور که در بالا اشاره شد، فیلم سینمایی "چ" ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا مهمترین این آثار است؛ فیلمی که بنابر اخبار غیررسمی هنوز هم برای بازبینی به دبیرخانه جشنواره ارائه نشده‌است و شاید فرصت بازبینی آن توسط هیأت انتخاب به‌طور کامل از دست برود.
شنیده‌های رسمی و غیررسمی درباره ترکیب فیلم‌های حاضر در جشنواره قطعاً در روزهای آتی بیشتر هم خواهد شد اما باید منتظر ماند و دید پس از گزینش فیلم‌های بخش اصلی از میان 95 فیلم متقاضی حضور در جشنواره توسط هیأت انتخاب، اصلی‌ترین اعتراضات از ناحیه کدام فیلمسازان رسانه‌ای می‌شود؟
نظر شما