سفر به شهر جنگي

سوريه : بخش دوم

هفته جنگ
سوريه به عنوان يكي از كشورهاي عربي كه بيشترين مرز مشترك را با فلسطين اشغالي و اسرائيل دارد و بخشهاي مهمي از خاك آن هنوز در اشغال صهيونيستهاست ، همواره بر حفظ آثار و نشانه هاي تجاوزگري دشمن و ظلم اشغالگران تاكيد دارد .
با وجودي كه حدود 30 سال از روزهاي بحراني و جنگ مي گذرد ، ولي همه ساله در سالروز آزادي قنيطره – 6 تشرين – تمامي مطبوعات با هر گرايش و تخصصي ، به فراخور روش خود ، مطالب و ويژه نامه هاي متفاوتي براي گرامي داشت اين روز منتشر مي كنند . به همين لحاظ در طي يك هفته سالگرد پيروزي ، تيتر اكثر نشريات به مسئله جنگ اشاره دارند و به نوعي ضرورت آمادگي و مقابله در برابر متجاوز را گوشزد مي كنند .
انتشار تصاوير مستند و قديمي و گفت و گو و ذكر خاطرات رزمندگان قديمي ، از جمله بخشهاي مهم نشريات است .
راديو و تلويزيون نيز در اين باره برنامه هاي ويژه اي دارند و طي اين مدت ، اكثر قريب به اتفاق برنامه هايشان پيرامون سالگرد آزادي قنيطره است . پخش فيلمهاي قديمي ، گفتگو با هنرمندان ، كنسرت و ويدئو كليپ هاي متنوع ، از جمله اين برنامه ها هستند .
يكي از برنامه هاي جالب سالگرد جنگ در سوريه ، نقش سينماها در اين ميان است . كليه سينماهاي كشور ، پيش از شروع هر سانس نمايش فيلم ، 15 دقيقه فيلمهاي سياه سفيد مستند از صحنه هاي نبرد 30 سال پيش را به نمايش مي گذارند ، كه براي مخاطب جوان امروزي جذاب و زيبا مي نمايد .
ديوارهاي شهر و تيرهاي برق نيز در اين ميان داراي نقش بسزايي هستند . باوجود گذشت دوران پرشور انقلابي و نظامي ، هنوز از سبك تبليغات به شيوه انقلابي استفاده مي شود . ديوارها رنگ شده و با رنگ پلاستيك كه بيشتر سرخ و سياه هستند ، سخنان حماسي كه برگرفته از گفته هاي حافظ اسد مي باشد، و شعارهايي در بيعت با رئيس جمهوري براي آزادسازي باقيمانده خاك سوريه از اشغال ، بيشترين صحنه هايي است كه در تمامي كوچه و خيابان به چشم مي خورد .

موزه ارتش
موزه ارتش يكي ديگر از مراكز فرهنگي سوريه است كه نقش مهمي در حفظ آثار جنگ دارد .اين موزه كه در محوطه « تكيه سليمانيه » از كهن ترين مساجد اهل تسنن دمشق قرار دارد ، از موقعيت مكاني بسيار مناسبي برخوردار است كه در جذب مخاطب و بازديدكنندگان – بخصوص توريستهاي خارجي – بسيار موفق مي باشد .
تكيه سليمانيه داراي 2 در ورودي مي باشد كه يكي رو به دانشگاه دولتي دمشق كه محل گذر مداوم دانشجويان است ، و ديگري به داخل بازارچه صنايع وهنرهاي دستي كه بسيار مورد توجه توريستهاست ، باز مي شود .
هنگامي كه بازديد كننده از در مقابل دانشگاه وارد محوطه سرسبز مي شود ، در سمت چپ ورودي ، ساختمان موزه ارتش است كه به فراخور مناسبتهاي مختلف ، نمايشگاه عكس ، نقاشي ، خط و ... در آن برگزار مي شود .
هنگامي كه بازديد كننده براي ورود به محوطه اختصاصي موزه كه با نرده اي كوتاه از حياط تكيه جدا شده است ، بليط به مبلغي معادل قيمت يك روزنامه معمولي ( 150 تومان ) تهيه مي كند، پس از بازديد از سالن يك طبقه آثار هنري ، با هدايت راهنماهايي كه گروههاي دانش آموزي و دانشجويي را كه از ديگر شهرها براي بازديد مي آيند همراهي مي كنند ، به محلهاي نگهداري سلاح و تجهيزات غنيمتي از اسرائيل وارد مي شود .
در پاي ستونها و بناهايي با قدمت چند صد ساله كه حكايت از تاريخ كهن شام دارد ، تجهيزات و خودروهاي منهدم شده و غنيمتي دشمن صهيونيستي ، متلاشي و زنگار گرفته از گذر زمان و هجوم باد و باران ، در برابر چشم بينندگان زانو زده است .
در اين ميان ، اتاقهاي كوچكي كه ماكتها و تصاوير مختلف از تاريخ نظامي و جنگهاي سوريه قديم را در خود دارد ، بسيار جذاب و زيباست .
در حياط تكيه سليمانيه كه محوطه اي سرسبز و زيبا مي باشد و غالبا محل حضور جوانان و خانواده هاست ، يك فروند هواپيماي « كفير » اسرائيلي در كنار هواپيماهاي ساخت روسيه متعلق به ارتش سوريه كه در دوران جنگ نقش بسزايي در مقابله با هجوم هوايي دشمن ايفا كرده اند ، خودنمايي مي كنند كه بسيار مورد استفاده جهت تصوير برداري بازديد كنندگان است .هواپيماها برسكويي ثابت ، رو به حسينيه سينه سپر كرده و فضاي زيادي را به اشغال خود درآورده اند .
نمايش پرچمها و نشانهاي نظامي نيزاز كهن ترين ايام ارتش شام تا سوريه امروزي ، از ديگر بخشهايي است كه در اتاقهاي مجاور حسينيه قرار دارد .

مزار سرباز گمنام
چه در روشنايي روز ، و چه در تاريكي و ظلمات شب ، هنگامي كه به سمت شمالغربي ، رو به كوه « قاسيون » بايستيد ، دو چيز جلب توجه مي كند . كاخ رياست جمهوري سوريه در سمت چپ و يادواره سرباز گمنام در سمت راست بر نقاط بلند كوه ايستاده اند .
البته در داخل شهر دمشق ، در كنار گورستاني كه مقبره كشته شدگان در نبرد با دشمن در آنجا قرار دارد ، يادواره اي با عنوان سرباز گمنام به چشم مي خورد ولي آن كه بر كوه قاسيون نشسته ، از اهميت ويژه اي برخوردار است .
براي رسيدن به بالاي كوه كه مزار « هابيل » و « غار اصحاب كهف » را نيز بر خود دارد ، بايد مسيري نه چندان طولاني را با ماشين پيمود . در محوطه اي بسيار وسيع و بازسازي شده ، بناي يادواره ، محكم و استوار ايستاده است . بنايي تقريبا نيمدايره كه كلاهخود عظيمي را در بر گرفته است ، همه نماي يادواره را تشكيل مي دهد . نواري سبز رنگ بر دور كلاهخود بتوني نقش بسته است كه بر آن آيه شريفه قرآن كريم مبني بر زنده بودن شهيدان نگارش يافته است : « ولاتحسبن الذين قتلوا في سبيل الله امواتا بل احياء عندربهم يرزقون »
فضاي اطراف بسيار ساده و وسيع  مي باشد كه بيشتر براي مراسم گرامي داشت و يا حضور ميهمانان و شخصيتهاي خارجي جهت اداي احترام به مقام سربازان گمنام كه در راه وطن خود جان فدا كرده اند ، ساخته شده است .
در چند متري كلاهخود ، مكاني به عنوان يادبود قرار دارد كه بر آن نوشته شده است : « اينجا مزار سرباز گمنامي است كه خون خود را فداي سوريه و اعراب كرد » كه محل اداي احترام مي باشد .
در زير كلاهخود ، زير زميني وسيع و حياطي روباز قرار دارد كه با گذر از راه پله ها مي توان به آنجا وارد شد . از اينجا به بعد هيچ دوربيني به هيچ وجه اجازه تصوير برداري ندارد و بايد آن را در كيف گذاشت و فقط باچشم ديدو با گوش سخنان راهنماها را شنيد .
                                                    

در طبقه اول زير زمين ، نمايشگاهي از مدالها و نشانها و درجه هاي نظامي در طول تاريخ تشكيل ارتش سوريه قرار دارد كه در ويترينهاي شيشه اي در برابر ديد بازديدكنندگان گذاشته اند .
در طبقه دوم زير زمين ، در فضايي كه با سنگهاي مر مر سياه تزئين شده  و تاريكي خاصي را بوجود آورده اند ، سالني كه دورتادور آن را چند غرفه بزرگ فراگرفته اند خودنمايي مي كند . وارد كه مي شوي ، زيبايي تزئين آنها نظر هر مخاطبي را جلب مي كند .
داخل هر كدام از غرفه ها كه ابعادي حدود 3متر در 4 متر دارند ، نمايي از جنگهايي كه در بلاد شام صورت گرفته ، به نمايش درآمده است . غرفه هااز مجسمه جنگجوها و سلاح و تجهيزات جنگي كه در كنار تابلوهاي نقاشي فضاسازي شده محيط تاريخي نبرد قرار دارند ، بخوبي هر برهه از تاريخ جنگها را مقابل ديد بازديدكنندگان قرار مي دهد . از جنگهاي صليبي و صلاح الدين ايوبي گرفته تا جنگ اعراب و اسرائيل و از همه مهمتر آزادسازي قنيطره .
بدون شك وجود چنين مكانهايي در كشور سوريه ، نقش بسيار زيادي در انتقال فرهنگ دفاع در برابر متجاوز در روحيه جوانان و نسل امروزي دارد ، كه برجسته ترين آن را مي توان در حضور آنان در مراسم مختلف پيرامون گرامي داشت فدائيان جنگ دانست .