به گزارش خبرنگار مهر در نشست انجمن فرهنگی ناشران کودک و نوجوان که عصر امروز آذرماه در حال برگزاری است و به گزارشی از بخش کودک و نوجوان نمایشگاه کتاب فرانکفورت در سال 2014 می پردازد ایرج اسماعیل پور قوچانی با طرح سوالی بیان کرد: آیا باید کتاب دیجیتال بشود یا نه؟ این یک سوال اساسی است. در تمام مجموعه سخنرانی‌هایی که در نمایشگاه فرانکفورت مطرح شد این پرسش مورد بررسی قرار گرفت و سخنران‌ها درباره خوبی ها و بدی‌های هر دو نوع کتاب سخن گفتند چه کتاب دیجیتال چه کتاب کاغذی.
به گفته این استاد دانشگاه شاید 20 سال پیش حق انتخاب بین کتاب دیجیتال و کتاب کاغذی با ما بود اما این روزها چاره ای نداریم جز اینکه دیجیتالی شدن کتاب ها را بپذیریم و خود به آن سمت برویم. امسال در نمایشگاه فرانکفورت با خواسته واقعی بچه ها روبرو شدیم آنها تنها کتاب دیجیتال نمی خواهند بلکه کتابی می خواهند که اینتراکتیو یا دوسویه باشد یعنی خود بتوانند بخشی از کتاب را کامل کنند و خود در جایگاه مولف قرار بگیرند.
اسماعیل پور قوچانی به سخنی از هایدگر اشاره و بیان کرد: این فیلسوف آلمانی معتقد است که تکنولوژی بر علم تقدم وجودی داشته، در صورتی که ما فکر می کنیم تکنولوژی حاصل علم است. در ارتباط با کتاب دیجیتال هم همین است. ما نمی‌توانیم بگوییم تکنولوژی دیجیتال بد است و بچه ها را خودخواه و تنها می کند. واقعیت این است که سال ها پیش از این ما مقدمات زمینه های این کار را فراهم آورده‌ایم؛ چندین سال است در فیلم های هالیوودی جنگی در می‌گیرد، همه انسان ها و موجودات از بین می روند و تنها قهرمان داستان زنده می ماند. پس ما از سال ها پیش تاکنون از فیلم های خود زمینه این خودخواهی و تنهایی را در کودکانمان فراهم کرده ایم.
وی به مواردی که در کاتالوگ نمایشگاه فرانکفورت آمده بود اشاره کرد و افزود: نوآوری در دیجیتال، تکنولوژی تحصیلات و موبایل از جمله مواردی بود که در کاتالوگ نمایشگاه کتاب فرانکفورت در سال 2014 به آن اشاره شده بود چراکه امروز موبایل از جمله رسانه‌های مهمی است که مردم با آن کتاب می خرند.
به گفته اسماعیل پور قوچانی نه آنها و نه ما هنوز هم نمی‌دانیم نسل بعدی چه می خواهد یا کودک امروز به دنبال چه چیزی است. ما هر 5 سال یک بار با نسل جدیدی از آدم ها روبرو می‌شویم که با نسل قبل از خود تفاوت چشمگیر دارند. تکنولوژی هم در این زمینه بسیار تاثیرگذار است. همه دچار یک جور جوگرایی تکنولوژیک شده ایم. ما وارد این جهان شده ایم. در این دنیای تکنولوژیک به دنیا نیامده ایم اما بچه های ما در اصل تکنولوژیک به دنیا آمدند، در نتیجه می‌توانند به ما بگویند در ذهن کودک امروز چه می گذرد.
این پژوهشگر و استاد دانشگاه معتقد است جهان ما به سمتی می‌رود که برای نسل ما که نسل قبل‌تر هستیم شناخته شده نیست. ما باید نسل ها را از هم جدا کنیم. خوب است که بدانیم کودکان ما از دنیا چه می خواهند و در ذهنشان چه می گذرد. به همین خاطر اگر به این نتیجه برسیم کتاب دیجیتال داشته باشیم یا نه، جهان آینده خود را ترسیم کرده ایم.
اسماعیل پور قوچانی با اشاره به اینکه در ایران چه دیجیتال بشویم چه نشویم دچار فروپاشی اجتماعی شده‌ایم، گفت: اتفاق بدی که در این ایران افتاده است این است که پدر جایگاه ارزشمند پیشین خود را از دست داده، چون قدرت اقتصادی‌اش پایین آمده، بنابراین فرقی ندارد ما به روش سنتی کتاب تولید کنیم یا به سمت انتشار کتاب های دیجیتالی برویم. آن فروپاشی اجتماعی در این کشور اتفاق افتاده است. امروز پدر و مادرها برای بچه های خود کتاب می‌خوانند و خوشحال هستند که یک نکته اخلاقی را به کودک خود آموزش دادند در حالی که نمی دانند بچه در دنیای دیگری بوده است. پدر و مادر و بچه ها دو خط موازی هستند که اگر یکدیگر را نشناسند، هرگز به هم نمی‌رسند.
وی در پاسخ به اینکه چگونه می‌توان فاصله بین این دو نسل را نزدیک تر کرد گفت: یکی از این راه ها تولید کتاب‌های اینتراکتیو یا دوسویه است. ما وقتی با کسی سخن می گوییم لابه لای گفته های خود از او می پرسیم متوجه منظور من شدی پس چرا در نوشتن کتاب ارتباطمان یک سویه است. کودک بازی یارانه ای را بر کتاب ترجیح می دهد چون صفحه کامپیوتر، تبلت یا موبایل آیینه ای است که کودک خود را در آن می‌بیند و با قهرمان داستان هم ذات پنداری می کند، چرا در کتاب های ما نباید این اتفاق بیفتد. چرا نباید کتاب هایی منتشر کنیم که خود بچه ها نیز بخشی از آن هستند و می توانند در روند نگارش کتاب نقش داشته باشند.
نظر شما