به گزارش خبرنگار اقتصادي خبرگزاري"مهر"، در نامه اين كارشناس مسايل نفتي به رييس جمهوري آمده است: طي هفته هاي گذشته مطالب زيادي راجع دو ميدان نفتي سروش و نوروز در سطح رسانه هاي كشورمنعكس گرديد ولي بنظر مي رسد هنوز ابعاد گسترده اين خسارت ملي به درستي براي مردم و حتي مسئولان تبيين نشده است.
وي در اين نامه تصريح كرده است: جنابعالي مي دانيد ميادين نفتي "سروش" و " نوروز" در طول جنگ تحميلي دچار آسيب هاي جدي شدند وخاطره خاموش كردن چاههاي منفجر شده نوروز در زير دريا توسط كارشناسان داخلي بعنوان يكي از افتخارات كاركنان صنعت نفت جاودانه مانده است و حتي مقام معظم رهبري افراد دست اندر كار اين حماسه بزرگ را مورد عنايت و الطاف خود قراردادند.
پس از پايان جنگ تحميلي بازسازي موقت تاسيسات در دريا و خشكي انجام شد ولي برنامه توسعه ميدان به دليل عدم توجيه اقتصادي دنبال نشد . اينكار سرانجام با تصميم مسئولان وزارت نفت در سال 78 به شركت انگليسي شل واگذار گرديد.
بنابراين نامه، پس از راه اندازي و مراسم افتتاحيه ، توليد اين دو ميدان به دليل مشكلات متعدد فني متوقف گرديد ولي در حال حاضراين توليد با وجود اين اشكالات و ريسك پذيري بالا ادامه دارد كه البته حدود 50 هزار بشكه نيز كمتر ازبرنامه پيش بيني شده است.
در اين نامه تاكيد شده است: براي تامين هزينه هاي توليد اين دو ميدان شوراي محترم اقتصاد وقت مجوز يك ميليارد و 610 ميليون دلار را صادر كرد كه بر اساس اعلام مسئولان، اين پروژه با هزينه يك ميليارد و 450 ميليون دلار به پايان رسيد كه با توجه به قيمت ارايه شده توسط مهندسي شركت فلات قاره، تنها از بابت قرار داد توسعه اين ميادين يك ميليارد دلار به كشور خسارت وارد شد كه اين رقم جداي از خسارت ميلياردي به نفت درجاي اين مخازن به دليل توليد غير صيانتي است.
مقايسه رقم سرمايه گذاري اوليه براي طرح سروش و نوروز ( هزينه خالص) با رقم بازپرداخت ( هزينه با بهره و پاداش)حدوداً ضريب 2برابر را نشان مي دهد، به عبارتي ديگر براي 800 ميليون دلار هزينه سرمايه گذاري ، بازپرداخت مربوطه حدود 5/1 ميليارد دلارميباشد يعني مجموع هزينه هاي پرداختي به شكل غير متعارف به چيزي حدود 2 برابر هزينه خالص رسيده است!
در اين نامه اذعان شده است: مكانيسم عمل دراين قرارداد به گونه اي است كه هرچه هزينه سرمايه گذاري بالاتر باشد منافع طرف خارجي نيز افزايش مي يابد و همين امر باعث شد كه شركت " شل " براي كاستن هزينه ها تمايلي نداشته باشد.
به گزارش مهر بنابراين نامه، علت اين امر آن است كه متاسفانه طرح توسعه ميدان سروش و نوروز تنها در قالب يك بند از تبصره درلايحه بودجه سالانه گنجانده شد كه مجلس آنرا بررسي دقيق نكرد بلكه اخذ توجيه فني اقتصادي را به شوراي اقتصاد واگذار نمود كه در اين شورا نيزحتي يك نفر مهندس مخزن وجود ندارد و مسلماً در آنجا وزير نفت حرف اول را مي زند.
از آنجا كه ميدان سروش و نوروز ميداني مستقل بوده و مشترك نمي باشند لذا شتابزدگي در انعقاد قرارداد آنها توجيه پذير نيست.
اين كارشناس مسايل نفتي در ادامه يادآور شده است: مسئولان نفت با بزرگ نمايي سرمايه مورد نياز، تمام هزينه هاي توسعه اين دو مخزن را يكجا اعلام كردند در حاليكه اين سرمايه طي مدت 5تا6 سال هزينه شده است.
در اين نامه تصريح شده است: قرارداد سروش و نوروز به گونه اي تنظيم شد كه هيچگونه ريسكي متوجه شركت شل نبوده است. چون اين شركت تحت هر شرايطي سود،كارمزد،بهره سرمايه اوليه، اصل سرمايه و هزينه هاي جاري زمان طرح را بطور كامل دريافت مي كند و حتي چنانچه قيمت نفت به پايين تر از 10 دلار هم مي رسيد هيچگونه نگراني براي اين شركت وجود نداشت.
بنابراين نامه، هم اكنون گروههاي بازرسي و نظارت فلات قاره معتقد ند كه " شل" به عنوان پيمانكار اين پروژه نتوانسته است به تعهد خود در اين پروژه براي توليد و فرآورش نفت خام عمل كند. عدم كارايي سيستم فرآورش و نمكزدايي، افزايش غير مجاز ميزان نمك همراه نفت توليدي ، معيوب و فرسوده بودن بسياري از ابزارها و تجهيزات مستقر در سكو، خرابي توربين ها، نشتي دستگاههاي تبادل حرارتي از جمله اين اشكالات هستند كه وجود اين اشكالات براي ادامه توليد مسئله ساز است.
در اين نامه آمده است:"شل" براي دستيابي به سرمايه ، سود و پاداش خود اقدام به توليد حداكثري از ميدان كرد به گونه اي كه دردو ميدان بجاي 190 هزار بشكه ، اين ميزان را به 215 هزار بشكه افزايش داد كه متاسفانه اين حركت بشدت به مخزن آسيب جدي وارد كرده است.
اين كارشناس مسايل نفتي در ادامه نامه خود به رييس جمهوري خاطرنشان كرده است: متاسفانه 8 سال تمام براي ضعيف و عقب افتاده نشان دادن دانش و تجارب كارشناسان داخلي تبليغ شد، درحاليكه ايران ازتجربه يك صد ساله در امر اكتشاف،استخراج ، توليد وپالايش برخورداراست.
به اعتقاد متخصصان مخازن در پروژه سروش و نوروز هيچگونه برنامه صيانتي كه متضمن برداشت حداكثري از ميدان باشد پيش بيني نشده است و شركت "شل" بدون مطالعه لازم نسبت به تزريق آب در مخازن اقدام كرده است اين اقدام باعث شد بعضي از چاههاي سروش و نوروز درهمين مدت كوتاه دچار صدمه و كاهش توليد شوند كه در نتيجه موجب هرزروي سرمايه هاي ملي و خسارت هنگفت گرديد كه كارشناسان رقم خسارت توليد غير بهينه را تا 120 ميليارد دلار را نيزذكر كردند.
در اين نامه آمده است: متاسفانه شركت " شل " هيچگونه تكنولوژي جديدي را براي سروش ونوروز بكار نگرفته است در حاليكه توجيه وزارت نفت براي اينگونه قراردادها بكارگيري تكنولوژي روز دنيا بود.
براساس استانداردهاي كنترل كيفيت نفت خام ، حداكثر ميزان مجاز نمك براي نفت سروش و نوروزنبايد بيشتر از 43 گرم در متر مكعب باشد و حداكثر ميزان آب در نفت صادراتي نيز برحسب درصد حجمي( متر مكعب آب در يكصد متر مكعب نفت) 1/ است.
بنابراين نامه، در اين مدت وضعيت نفت توليدي سروش و نوروز به حدي آب و نمك داشت كه تمام سيستم هاي نصب شده را از كار انداخت به گونه اي كه مسئولان شركت نفت فلات قاره " شل "را وادار كردند بسياري از تجهيزات، ابزار دقيق و چندين كيلومتر از خطوط لوله ارتباطي بين سكوها را تعويض كرده است.
وي در اين نامه همچنين آورده است: ازهمان ابتداي بحث برداشت از ميادين سروش و نوروزتوسط كارشناسان دلسوز كشور بويژه در مهندسي شركت فلات قاره به مسئولان امر متذكر شدند كه برنامه توليد 100 هزار بشكه از ميدان نفتي سروش و 95 هزار بشكه از نوروزعملي نيست ولي متاسفانه به اين هشدارها توجهي نشد و امروز شاهد خسارت ناشي از اعتماد نابجا به كمپاني هاي خارجي و بي اعتمادي به كارشناسان داخلي هستيم.
اين كارشناس مسايل نفتي در اين نامه تاكيد دارد: الآن مشكل اين است كه استراتژي تدوين شده براي توليد نفت از ميدان سروش و نوروز براساس توان توليد اين مخازن نيست و براساس آزمايشات انجام شده براي رسيدن به توليد مطلوب و افزايش ضريب استحصال نفت بايد گاز به ميدان تزريق شود.عدم رعايت اين مهم موجب شد در اين فاصله كوتاه همراه نفت توليدي آب زيادي بالا بيايد به گونه اي كه امروز مجبورهستيم براي جدا سازي آن از نفت چندين برابرهزينه كنيم.
شركت شل براي توسعه ميدان" سروش" تعداد زيادي چاه توليدي براي دستيابي به روزانه 100 هزار شبكه درنظر گرفت درحاليكه از اين ميدان با 7 حلقه چاه در حدود 45 هزار بشكه در روز براحتي قابل توليد بود.
بنابراين نامه، مسوولان فني شركت فلات قاره ايران قبل از قرارداد اعلام كردند كه توليد روزانه 100 هزار بشكه نفت بدون انعقاد قرارداد و يا تزريق آب با هزينه اي حدود 210 ميليون دلار به مدت چهار سال امكانپذير مي باشد و در اين مدت پس از اطلاع از عكسالعمل ميدان، ضرورت يا عدم ضرورت تزريق آب نيز مشخص خواهد شد.
در اين نامه اظهار شده است: متاسفانه با وجود اينكه مسوولان فني فلات قاره رسماً آمادگي خود را براي توسعه و توليد از اين ميادين اعلام داشتند ولي مسئولان وزارت نفت اين شركت را نيز همانند مناطق نفتخيز جنوب و شركت اكتشاف از ورود به صحنه رقابت در جريان مناقصات كنار گذاشت و شل را بر آنها ترجيح دادند.اين در حالي است كه بر اساس قانون ملزم به استفاده حداكثر از توان فني مهندسي كشور بودند.
در خصوص ميدان نوروز نيز اشكالات فاحشي در برنامه توسعه(MDF) شركت شل وجود داشت كه توسط مهندسي فلات قاره بطور تفصيل منعكس شده بود ولي متاسفانه شل به آنها توجهي نكرد.
نقاط ضعف برنامه" شل" شامل مواردي همچون : پيشبيني غلط توليد آب از مخزن، عدم استفاده از چاهها و تاسيسات موجود ميدان، حفر چاههاي زائد ، مشكلات فرآورشي و غيره را شامل مي شد.
ببنابراين نامه، بخش مهندسي شركت فلات قاره با ارسال نامه اي اعلام كرد كل سرمايهگذاري لازم براي توسعه اين دو ميدان حتي در صورت واگذاري به يك شركت خارجي ، كمتر از450 ميليون دلار است ولي متاسفانه رقم رسمي اين قرارداد مبلغ يك ميليارد و 400 ميليون دلار وحتي بيشتر نيزاعلام شده است!
بديهي است با اين هزينه سنگين چنانچه قيمت نفت به حد فعلي نمي رسيد امكان پرداخت اصل سرمايه ، سود و پاداش اين پروژه نيز با مشكل مواجه مي‌شد .
در اين نامه كارشناس مسايل نفتي تاكيد شده است: در مورد ميدان نفتي نوروز از منظر كارشناسان مخازن، تزريق آب به مخزن حداكثرمي‌تواند حدود 15 درصد نفت را جابه‌جا كند ولي با تزريق گاز بيش از 50 درصد نفت اين مخزن جابجا خواهد شد. متاسفانه بازهم شركت" شل" بدون توجه به اين موارد توجه خود را به تزريق آب معطوف كرده كه اين امر عمر مخازن را كاهش مي دهد.
وي در پايان اين نامه اشاره كرده است: بمنظور بررسي دقيق تر اين موضوع ملي و به حداقل رساندن خسارات مالي به اين ميادين يك تيم كارشناسي متشكل از مهندسان مخازن بويژه ازشركت دولتي مناطق نفت خيز جنوب و خود شركت فلات قاره را مامور رسيدگي به اين امر نماييد و دستور فرماييد سرپرست محترم وزارت نفت از واگذاري مطالعه ميدان به شركت" شل" جلوگيري نموده و اين كار را به شركت هاي داخلي بسپاريد.
نظر شما