نگراني جامعه جهاني از عدم برگزاري انتخابات آزاد و عادلانه، روند سركوب مخالفان دولت در هفته هاي اخير، خفقان حاكم بر مطبوعات آذربايجان از يك سو و نگراني دولت باكو از وقوع انقلاب هاي رنگي نظير انقلاب هاي گرجستان و اوكراين، اتحاد استراتژيك اين كشور با آمريكا در بحث مبارزه با تروريسم و انتخاب ناگزير واشنگتن ميان ادامه همكاري با اين هم پيمان و يا حمايت از روند آزادي و دموكراسي در منطقه بر پيچيدگي هاي نتايج اين انتخابات افزوده است .
به گزارش خبرگزاري مهر، شوراي روابط خارجي آمريكا (cfr) در آستانه انتخابات امروز با ارايه تحليلي نوشت : اين انتخابات ايالات متحده را در موقعيت بسيار دشواري قرار داده است ، اينكه آمريكا چگونه با اين هم پيمان سرشار از منابع انرژي (نفت و گاز) كنار بيايد در حالي كه حامي آزادي و دموكراسي در منطقه است.
(cfr) در اين تحليل به بررسي تفاوت ها و شباهت هاي ميان انتخابات گرجستان و اوكراين با انتخابات آذربايجان پرداخت و نوشت: آذربايجان داراي مخالفت هاي سازماندهي شده نظير گرجستان و اوكراين نيست اما داراي كثرت گرايي مثل برخي از كشورهاي آسياي مركزي است و احزاب سياسي در اين كشور به شكل يك ائتلاف متحد شده اند.
به گزارش مهر، "استفان.آر.سستانوويچ" سفير سابق آمريكا و مشاور ويژه وزارت خارجه اين كشور در امور كشورهاي مستقل مشترك المنافع به عنوان تحليلگر (cfr)، انتخابات آذربايجان را از دو حيث قابل تامل مي داند: 1- تجمع كم سابقه مخالفان دولت در يك ائتلاف موسوم به آزاد ليگ و آزادي 2 - توجه هر چه بيشتر دولت هاي غربي به انتخابات آذربايجان.
به عقيده اين سفير عالي رتبه در گذشته مخالفان دولت باكو را مجموعه هايي از احزاب كوچك و بدون سازماندهي تشكيل مي دادند اما در انتخابات امروز سه حزب مخالف جبهه ملي، حزب دموكراتيك آذربايجان و حزب مساوات، ائتلاف محكمي تشكيل داده اند.
"سستانوويچ" معتقد است پيش از اين ، برخي نارضايتي ها و شكايات نسبت به نحوه برگزاري انتخابات از سوي مقامات آذربايجان توسط اروپا مطرح بوده اما در حال حاضر مذاكرات بيشتري بين دولت آذربايجان و دولت هاي غربي برقرار است.
به گزارش مهر، شوراي روابط خارجي آمريكا در مورد احتمال از سرگيري خشونت در انتخابات جاري همانند خشونت هاي سال 2003 در اين كشور معتقد است: عدم برگزاري انتخابات آزاد به مخالفان دولت اين فرصت را مي دهد تا اعتراضات گسترده تري را در خيابان ها به راه بيندازند. تجربه انتخابات گذشته در آذربايجان پيش گويي درباره نتيجه منصفانه و آزاد را دچار مشكل مي كند..
حزب حاكم 108 كرسي از مجموع 125 كرسي را به خود اختصاص داده است . اگر اين انتخابات آن نتيجه را دوباره تكرار كند بيشتر مردم آنرا همچون فريبي تلقي خواهند كرد.
اين تحليل درباره روابط آمريكا و آذربايجان مي نويسد: واشنگتن به مدت بيش از يك دهه سعي كرده است تا افزايش صادرات انرژي باكو (نفت و گاز) را تشويق و تقويت كند و البته اين اقدام را با توجه به احداث خط لوله باكو - تفليس - جيحان در نظر گرفته است ،علاوه بر اين آذربايجان شريك بسيار مشتاقي براي ايالات متحده در بحث مبارزه با تروريسم بوده است . نيروهاي اين كشور در عراق و افغانستان بسر مي برند. واشنگتن نيز از دولت الهام علي اف مي خواهد كه نشان دهد گام هايي را در جهت نهادينه كردن اقدامات دموكراتيك برداشته است.
شوراي روابط خارجي آمريكا ديدگاه دولت واشنگتن را به دولت باكو اين گونه تبيين مي كند: كاخ سفيد صراحتا تاكيد كرده است كه از وقوع يك انقلاب رنگي در آذربايجان حمايت نمي كند.
"دانيل فورد" معاون وزير دفاع آمريكا در امور اروپا و آسيا(اروسيا) در جريان سخنراني ماه گذشته خود در باكو "انقلاب" را به عنوان يك "شكست" فرض كرد.
نويسنده تحليل در بخش ديگري به موضوع همسايگي اين كشور با ايران پرداخته و در مورد احتمال نزديكي احزاب مخالف دولت به تهران نوشت : اين به معناي وجود يك حزب مذهبي قدرتمند يا هر حزب طرفدار ايران نيست. هيچ حزب قدرتمندي در اين انتخابات وجود ندارد و احزاب كوچكتري وجود دارند كه خود را "اسلامي" مي نامند اما اين مساله كه آنها اصولگراي راديكال هستند، را تكذيب مي كنند.
* روابط آمريكا - آذربايجان
به گزارش مهر، cfr نوشت : آذربايجان در جنگ عليه تروريسم هم پيمان منطقه اي كليدي براي آمريكا محسوب مي شود . يكي از سمبليك ترين پيشرفت هاي اخير در روابط بين دو كشور لغو ماده 907 كنگره در مارس 2002 بود، در اين ماده آمريكا هرگونه كمك در امر توسعه به آذربايجان را تحريم كرده كه در سال 1992 تنظيم شده بود.
به گفته كارشناسان اين تحريم پس از آغاز جنگ لفظي بين آذربايجان و آمريكا صورت گرفته بود.
اين محدوديت پس از پيشنهاد باكو در استفاده واشنگتن از پايگاههاي هوايي اين كشور و همكاري دو جانبه سرويس هاي اطلاعاتي پس از 11 سپتامبر از بين رفت. روابط بين باكو و واشنگتن پس از فرستادن 150 نيرو به عراق پس از حمله آمريكا به اين كشور در سال 2003 بهبود يافت.
به عقيده تحليلگران شوراي روابط خارجي آمريكا با اين حال با ادامه دموكراسي و حركت آن به سوي آذربايجان، واشنگتن خود را در منطقه حساسي مي بيند.
كارشناسان مي گويند : آذربايجان به دليل منابع نفتي عظيمش براي واشنگتن مهم است - كه البته قسمت عمده آن توسط انگليس مورد استفاده قرار مي گيرد نه آمريكا - و موجب ثبات قيمت هاي انرژي جهاني مي شود و يك هم پيمان استراتژيك مهم در منطقه محسوب مي شود.
مذاكراتي وجود داشته است، مخصوصا در مورد تصميم اخير ازبكستان براي بيرون كردن نظاميان آمريكايي از پايگاه هوايي K-2- مبني بر اينكه ارتش آمريكا در ناسونايا، كه چندان هم از باكو دور نيست، مستقر شود.
اين مذاكرات همچنين شامل نصب دو رادار در كشور آذربايجان براي جلوگيري از قاچاق سلاح هاي كشتار جمعي بوده است. ايالات متحده همچون اروپا فشارهاي خود را روي باكو براي پذيرش تعدادي از اصلاحات انتخاباتي افزايش داده است.
با اين حال همه كارشناسان مطمئن نيستند كه دولت نسبت به اصلاح انتخابات صادق باشد.
* مسير پيش روي آذربايجان از نگاه cfr
به گزارش مهر، آذربايجان به لحاظ موقعيت جغرافيايي و منابع عظيم نفتي اش از اهميت ژئوپلتيكي زيادي برخوردار است.
به گفته كارشناسان، با وجود اينكه اين كشور، يك كشور شبه سلطه گر است ، اما كاملا نيروهاي حامي دموكراتي خود را از دست نداده است . در حال حاضر يك حزب مخالف سازماندهي شده و چندين گروه غير نظامي در آنجا وجود دارند.
كارشناسان مي گويند: از آنجا كه سرمايه گذاران در حال تجمع در اين كشور هستند، شفاف سازي و اصول قانون بهبود خواهد يافت. البته بدون اشاره به اينكه آذربايجان مي تواند يك جهان مسلمان شيعي (آن هم در صورت به جريان افتادن دموكراسي) ايجاد كند.
به گفته كارشناسان در حالي كه انتظار مي رود حزب حاكم به راحتي اكثريت را در انتخابات امروز بدست آورد، اين يك فرآيند انتخاباتي است نه نتيجه آنكه ممكن است مهمتر هم باشد.
دولت آذربايجان بايد خود را نسبت به مشروعيت قانوني خود از طريق انتخابات دموكراتيك آزاد و عادلانه، اثبات كند. فقط در اين صورت مي تواند از بن بست اقتصادي بيرون آمده و يك مدل دموكراتيك براي ديگركشورهاي منطقه باشد.
نظر شما