به گزارش خبرنگار مهر، کامران فانی، استاد پیشکسوت رشته کتابداری در مراسم بزرگداشت هفتاد و هفتمین سالگرد تاسیس کتابخانه ملی و نکوداشت پوری سلطانی، مادر کتابداری نوین ایران در سخنانی با بیان اینکه آشنایی من با خانم سلطانی، بزرگترین رویداد زندگی من بود و این نعمتی است که من در طول زندگی از آن برخوردار بوده‌ام، گفت: پوری سلطانی بی‌تردید شناختهشدهترین کتابدار ایرانی است، چه در ایران و چه در جهان. او با ۵۰ سال حضور مستمر و مداوم خود، بیش از هر فرد دیگری در بنیانگذاری کتابداری نوین ایران تلاش کرده است.
فانی با اشاره به پیشینه تاسیس رشته کتابداری و نیز ایجاد کتابخانه ملی ایران، افزود: سال ۱۳۴۷ یک نقطه عطف برای کتابداری ایران بود. در این سال این حوزه به‌عنوان یک رشته دانشگاهی شناخته شد و بلافاصله در همان سال، انجمن کتابداری ایران تاسیس شد که به خصوص بعد از انقلاب نقش بسیار اساسی در گسترش کتابداری داشته است.
وی تاسیس مرکز خدمات کتابداری را یکی دیگر از اتفاقات مهم این حوزه در ایران نامید و گفت: بدین ترتیب میراث مکتوب ما بدون کتاب و کتابدار نمی‌توانست سامان بگیرد و واقعیت این است که ما پیش از این زمان، اساسا چیزی به نام کتابداری نداشتیم.
این استاد پیشکسوت رشته کتابداری ادامه داد: قبل از تاسیس کتابخانه ملی ما تقریبا چیزی به نام کتابداری نداشتیم و آن اوایل هم که کتابخانه ملی تاسیس شد، تقریبا نقش کتابخانه عمومی را بازی می‌کرد و باید اذعان کرد که با اینکه ۷۷ سال از آن زمان می‌گذرد، اما کتابخانه ملی به معنای واقعی کلمه عمری به این درازا ندارد.
فانی گفت: زمانی که من وارد دانشکده کتابداری شدم، بعد از چند سال تألیف و تدوین کتاب‌های اصلی حوزه کتابداری آغاز شد. آن زمان تعداد افراد تحصیلکرده کتابداری بسیار اندک بود ولی الان شاید تعداد کتابدارهای دکتر ما به بیش از هزار نفر هم برسد.
این استاد عرصه کتابداری در ادامه با اشاره به زندگی پر فراز و نشیب پوری سلطانی، همچنین از ایرج افشار که به گفته او پلی بین کتابداری سنتی و نوین بود، یاد کرد.
وی گفت: گنجینه یک کتابخانه تا زمانی که فهرست‌نویسی نشده باشد، فرقی با انبار ندارد و واقعیت این است که زمانی هم کتابخانه ما هم این گونه بود و کتابداران ما، انباردار بودند.
فانی ادامه داد: ما در سال ۱۳۵۷ که حوزه کار تغییر کرد، نیاز به یک کتابخانه ملی را شدیدا احساس می‌کردیم و وقتی که کتابخانه ملی تاسیس شد، دوره کاری جدید خانم سلطانی هم آغاز شد. او اکنون یک اسطوره است و هیچ رشته‌ای هم بی‌نیاز از وجود اسطوره‌ها نیست.
در این برنامه همچنین نوش‌آفرین انصاری از کتابداران پیشکسوت با تقدیر از توران میرهادی و پوری سلطانی که به گفته او خدمات زیادی در عرصه فرهنگ ایران زمین کرده‌اند، خاطره‌ای از پوری سلطانی نقل کرد.
وی گفت: زمانی که قرار شد مرکز خدمات کتابداری بیاید و دست لرزان کتابخانه ملی را بگیرد و این نهاد مهم را استوار کند، دوستان ما از ساختمان رستم گیو به ساختمان ۳۰ تیر رجوع کرده‌اند. همه آنها را رپوش کار و برخی با ماسک و برخی با جارو شروع به خاک‌گیری قفسه‌های خاک گرفته آنجا کردند و آن زمان خانم سلطانی، رهبر این حادثه بزرگ بود.
انصاری افزود: من همان روز دعا کردم که ایران قدر خانم سلطانی را بشناسد، البته قدری دیر شناخت. من مطمئن هستم که جوانان با شناخت شخصیت پوری سلطانی، درس‌های زیادی از او خواهند آموخت.
در این مراسم همچنین حجت‌الاسلام بناوی، معاون استاندار قم و مسئول مجمع قم‌‌پژوهی با تجلیل از خدمات حجت‌الاسلام مرعشی نجفی، رئیس کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، وجود چنین کتابخانه عظیمی را ناشی از بلند نظری آیت‌الله مرعشی نجفی و زحمات فوق‌العاده او دانست.
وی گفت: ایشان با تشخیص نیاز درست و به جا و نیز اقدام به موقع در جلوگیری از به تاراج رفتن مخازن شیعی موجب شکل‌گیری این گنجینه عظیم شدند.
در این برنامه همچنین حجت‌الاسلام مرعشی نجفی، رئیس کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی با نقل خاطره‌ای از پدرش، زمانی که در عراق بوده است گفت: آن زمان از کنسول انگلستان در عراق می‌آمدند و نسخ خطی نفیس و نادر مربوط به فرهنگ اسلامی و شیعی را خریداری می‌کردند. پدرم می‌گفت که برای من این سئوال پیش آمد که اینها که مسلمان نیستند، مسیحی‌اند. آثار ایرانی و شیعی را برای چه کاری می‌خواهند؟
وی ادامه داد: ایشان بلافاصله دست به گردآوری این آثار زدند، یک وعده غذای خود را حذف کردند و در یک واحد برنج‌کوبی مشغول کار شدند و همه دستمزد خود را صرف خرید این ذخایر کردند. شب‌ها هم به من طریقه شناسایی مخطوطات را می‌آموختند و من در حال حاضر حدود ۵۰ سال است که در این زمینه فعالیت می‌کنم.
حجت‌الاسلام مرعشی ادامه داد: در حال حاضر بالغ بر ۴۲ هزار نسخه خطی که بعضا منحصر به فرد هم هستند، در کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی نگهداری می‌شود. زمانی پروفسور رشدی راشد که در پاریس تدریس می‌کند، بی‌خبر آمد به قم و گفت که نسخه‌ای از یکی از کتاب‌های کندی، فیلسوف معروف می‌خواهد که ۴۰ سال است دنبال آن می‌گردد. من گفتم و کتاب را برایش آوردند و او آنقدر از این اتفاق خوشحال شد که گفت من پس از ۴۰ سال کتابم را باید در این گوشه دنیا و در این کنج پیدا کنم، بسیار از این اتفاق خوشحالم. این باعث شد که او طی دو ماه این کتاب را ترجمه کند.
در پایان مراسم بزرگداشت پوری سلطانی، این پیشکسوت عرصه کتابداری در سخنانی از روسای سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران که لوح تقدیر اهدا شده به او را امضا کرده بودند، سپاسگزاری و برای پیشرفت رشته کتابداری در ایران آرزوی موفقیت کرد.
نظر شما