به گزارش خبرنگار مهر، در گزارش های گذشته با بخشی از آثار تاریخی و باستانی شهرستان های مختلف استان اصفهان آشنا شدیم و در این مجال به بررسی و آشنایی با دیگر آثار مهم تاریخی و طبیعی استان اصفهان می پردازیم:
عصارخانه شاهی: در قدیم عصارخانه ها مکانهایی برای گرفتن دانه های روغنی مانند خشخاش، منداب، کرچک و غیره بوده و عصاری یکی از مشاغل مهم به شمار می رفته است.به عقیده باستان شناسان و برحسب شواهد به دست آمده، تولید روغن از دانه‌های گیاهی در ایران از حدود ۷ هزار سال پیش وجود داشته و به صورت ابتدایی و با ابزارهای ساده تهیه می شده است.
عصارخانه شاهی اصفهان به همین منظور به دستور شاه عباس اول صفوی، با مساحت یک هزار و ۸۰۰ مترمربع در ابتدای بازار مخلص و در جوار بازار تفنگ سازها ساخته شد اما اکنون ۳۸۰ مترمربع از آن باقی مانده است.
تفرجگاه گلستان‌کوه: منطقه‌ای سرسبز و بسیارخوش آب و هوا و دارای شرایط ییلاقی مناسب در جنوب شهرستان خوانسار است که سرتاسر آن پوشیده از گونه‌های گزانگبین، پیاز وحشی (موسیر) و انواع گلهای زیبا است که از آن جمله می توان گلهای لاله اشک مژگان، انواع لاله‌های سرنگون، سرنگون ایرانی، حنایی، لاله بیشه‌زار، لاله آتشی و لاله کوهی را نام برد.
این منطقه درفصل بهارپر ازگلهای اشک مژگان و لاله سرنگون می شود؛ این گلهای دارای خاصیت دارویی درمیان بوته های گزانگبین وحتی بر روی صخره‌ها می‌رویند و با زیبائی خود هر بیننده‌ای را مجذوب خود می کند.
پارک سرچشمه خوانسار: همچنین یکی از مراکز تفرجگاهی و گردشگری خوانسار پارک سرچشمه این شهر است که با وسعتی حدود ۱۵ هکتار در جنوب شهر خوانسار و در دامنه کوه خوانسار قرار دارد و به دلیل وجود چشمه های آب متعدد از جمله چشمه مرزنگوش، چشمه شترخون و چشمه پیر که در جنب آرامگاه شیخ اباعدنان قراردارد ازطراوت و زیبایی خاص برخوردار شده و وجود جنگل انبوه از درختان مختلف در دامنه کوه و محل های استراحت و سکوهای مخصوص مسافران و میهمانان بر جاذبه طبیعی این پارک زیبا افزوده است.
چشمه اصلی این پارک ضمن افزایش بر زیبایی پارک تامین کننده آب کشاورزی خوانسار بوده و نهرهای ۱۱ گانه خوانسار از آن بهره مند می شوند.
خوانسار به معنی چشمه سار یا چشمه های فراوان است و دلیل آن نیز وجود ۴۵۰ چشمه در خوانسار است؛ تاریخچه این شهرستان به قبل ازاسلام می رسد و وجود آثاری از آتشکده تیر و معبدی بنام هیکل درکوه تیر در حوالی روستای تیدجان و سنگ قبری به خط پهلوی درقریه قودجان دلیلی براین مدعاست.
مدارکی از سابقه تاریخی خوانسار در دست است که نشانه تاریخ مهاجرت دسته ای از اقوام یهود به خوانسار و سر گذشت آنها را نشان می دهد که به زمان سلطنت کورش می رسد.
همچنین گفته می شود در زمان حمله افغانها به ایران اشرف افغان با سپاهی عظیم قصد تصرف این شهر را داشت ولی مردم غیرتمند و جوانان سلحشور این شهر ماه ها در مقابل او مقاومت نمودند و ناچار از محاصره شهر دست کشید.
به علت بافت فرهنگی مذهبی و وجودعلایق مذهبی در خوانسار بالطبع آثار و ابنیه تاریخی مذهبی فراوان و از جمله امامزادگان و بقاع متبرکه فراوانی در این شهر وجود دارد.
مجموعه مسجد جامع نطنز: مسجد جامع نطنز دراصل مجموعه ای است شامل مسجد جامع، خانقاه و آرامگاه شیخ عبدالصمد، منار مسجد و چنار کهنسال دو هزار ساله است.شبستان گنبد دار این مسجد چهارایوانه متعلق به دوران دیلمی و مابقی مسجد از آثار دوران ایلخانی است.
منار مسجد با بلندی ۳۷ متر، دارای ۱۱۸ پله است و مابین سردر مسجد و سردر خانقاه بنا گردیده و شبستان هشت ضلعی گنبد دار در پشت سردر خانقاه قرار گرفته و آرامگاه شیخ عبدالصمد را در خود جای داده است.از نقاط دیدنی مسجد، مکانی در میان صحن مسجد است که با چند پله به کانال قنات آبی می‌رسد که از زیربنای مسجد عبور می‌کند.
گنبد باز: گنبدی است بر قله کوهی کم ارتفاع مشرف به شهر و در مجاورت کاروانسرایی معروف به کوهاب قرار دارد و معروف است که باز مورد علاقه شاه عباس اول در آنجا مدفون است.ساخت این گنبد برای کارگرن بسیار سخت بوده چراکه باید مصالح را تا ارتفاع زیادی حمل می کرده‌اند.
البته برخی محققان و کارشناسان این داستان را ساختگی دانسته و بر این باورند که نوع معماری و فرم این بنا بیشتر به آتشکده های نشانه شبیه است که برای برافروختن آتش به منظور هدایت کاروانها مورد استفاده قرار می گرفته اند و اگر ساخت و سازهایی هم در زمان صفویه انجام شده در واقع مرمت و بازسازی این بنا بوده که به نام باز شاه تمام شده است.
آتشکده نطنز: آتشکده نطنز از آتشکده‌های چهارتاقی است که قدمت آن را به دوران ساسانیان نسبت می‌دهند و کاربری نجومی و تقویمی نیز داشته است؛ این آتشکده در حال حاضر توسط خانه های خالی از سکنه اطراف احاطه شده و چون مسئولین مربوطه در آن را برای هر کسی باز نمی کنند راه رسیدن به آن دشوار و از داخل باغها است.
کهنسالان محل به نقل از پیشینیان اظهار داشته اند که در داخل محوطه آتشکده آثار قبوری وجود داشته که مالکین زمینهای اطراف آنها را محو نموده‌اند و بر این اساس بعید نیست که از این مکان در دوران آل بویه به عنوان آرامگاه استفاده شده باشد.
کاروانسرای ابوالمعالی یا قلعه کوهاب: این کاروانسرا که بصورت چهار ایوانی و چهارگوش است، در زمان شاه عباس اول توسط میر ابوالمعالی برزرودی نطنزی، یکی از امرای مقرب دربار ساخته شد چندی پیش جزو هفت بنایی قرار گرفت که صندوق احیاء و بهره برداری از بناها و اماکن تاریخی مزایده واگذاری حق مدیریت بهره‌برداری آنها در دستور کار قرار داده است و بر این اساس این بنا به عنوان مجتمع فرهنگی گردشگری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نطنز یکی ازشهرستانهای استان اصفهان است که به دلیل بافت تاریخی وسیع شاید مسافران فرصت نکنند تمام آثار تاریخی آن همچون گنبد و بقعه سید واقف، قلعه و مسجد باغباد، بقعه بابا شیخ علی، مجموعه مرکزی افوشته شامل مسجد جامع، حسینیه، جایگاه هیئت، سردر خانقاه، آب انبار، سورگاه حمام، شربتخانه کوهستان کرکس و دیگر مکانهای تاریخی را به تماشا بنشینند.
خانه تاریخی پیرنیا (موزه مردم شناسی کویر نایین): خانه تاریخی پیرنیا به عنوان یکی از مهمترین مساکن سنتی شهر نائین الگوی مهم معماری و هنری خانه های تاریخی منطقه و کویر مرکزی ایران محسوب می گردد.
این خانه متعلق به دوران صفویه بوده و از اجزای مختلفی از جمله ورودی، دالانهای متعدد، هشتی، غلامگردش، ایوان شاه نشین، اتاق نشیمن، گودال باغچه، باغ و بخشهای مختلف دیگر تشکیل شده است.
مهمترین ویژگی هنری خانه تاریخی پیرنیا وجود نقاشیهای دیواری و گچ‌بریهای بسیار زیبای آن است که در ایوان شاه نشین، اتاق تشریفات و اتاق مخصوصِ کار شده که در آن کتیبه هایی با اشعار مختلف، عظمت معماری و هنر را نشان می دهد.
این گچبریها شامل قابهای متعددی بوده و داستان های هفت پیکر نظامی شامل داستانهای خسرو و شیرین، یوسف و زلیخا، صحنه های شکارگاه، داستانهای عاشقانه و خیالی را به نمایش گذاشته است و ترکیب تزئینات معماری و گچبریها و نقاشیها، زیبائی زایدالوصفی را به تصویر کشیده است.
از دیگر تزئینات این بنا می توان به تزئینات معماری کاربندی ها، یزدی بندی ها، رسمی بندی ها اشاره کرد.
این خانه در سال ۱۳۴۹ توسط وزارت فرهنگ و هنر خریداری و پس از انجام مرمتهای مورد نیاز بنا در سال اسفند ۱۳۷۳ به موزه مردم شناسی کویر نایین تبدیل گردید.
گزارش: فاطمه کازرونی
نظر شما