به گزارش خبرنگار مهر، بهروز كمالوندی معاون بین الملل سازمان انرژی اتمی کشورمان در پژوهشگاه علون انسانی و مطالعات فرهنگی گفت: پارامتر دیپلماسی زمان موفقیت را نشان می‌دهد که خصومت را به حداقل ممکن کاهش دهیم. در چنین شرایطی اکنون موضوعات مختلفی وجود دارد که یکی از موضوعات، مساله هسته‌ای ایران است و در این مسیر برای حل پرونده هسته‌ای دو حالت وجود دارد؛ یک حالت این است که تقابلی عمل کنیم که نتیجه آن افزایش فشارها و تهدیدها می‌شود. البته حسن‌هایی نیز دارد که می‌تواند باعث افزایش انگیزه، رشد و شکوفایی شود.
وی با اشاره به این مسئله که در نتیجه تحریم‌ها و فشارها، طرف مقابل به اهداف خود نرسیده است اما نمی‌توان گفت که مشکلات اقتصادی برای ما ایجاد نشده، بیان کرد: حالت دوم درباره حل موضوع هسته‌ای این است که مذاکره کنیم؛ مذاکره‌ای که دستاوردها را حفظ و نگرانی‌های آنها را به حداقل برسانیم و حداکثر منافع با حداقل نگرانی‌های طرف مقابل مورد توجه قرار گیرد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی بیان کرد: بین دو روش مذکور به نظر می‌رسد روش دوم عاقلانه‌تر شود و به نفع آنها هم است. در مذاکره می‌توان در عین مذاکره، تفاوت‌های ایدئولوژیک داشت و طرفین می‌توانند به یکدیگر احترام بگذارند و وارد گفت و شنود شوند که البته در چنین شرایطی ما وضعیت بهتری نسبت به طرف مقابل داریم، چرا که آنها دارای تناقضات زیادی هستند.
کمالوندی با بیان اینکه مذاکرات در طول بیش از ۱.۵ سال گذشته با این رویکرد به طور جدی پیگیری شده است، اظهار داشت: در گذشته تلقی دوستان خوب ما این بود که مذاکرات را در ابعاد فنی و حقوقی پیگیری کنیم و در صورتی که بتوانیم از آژانس یک تاییدیه بگیریم که برنامه ایران صلح‌آمیز است، همه چیز حل می‌شود؛ این برداشت غلط از وضعیت دنیا است.
وی با بیان اینکه آژانس یک تشکیلات حقوقی است، گفت: کشورهای طرف مقابل هر جایی که موضوع مخالف منافع‌شان باشد، وتو می‌کنند.
اذن مقام معظم رهبری برای مذاکره با آمریکا در زمان صالحی
سخنگوی سازمان انرژی اتمی به تصمیم‌گیری درباره مذاکره بین ایران و آمریکا اشاره کرد و گفت: زمانی که آقای صالحی در وزارت امور خارجه بودند، این اذن را از مقام معظم رهبری گرفتند که مذاکره با آمریکا در سطحی و تنها در موضوع هسته‌ای صورت گیرد که در آن زمان مذاکرات در عمان توسط آقای برنز و آقای خاجی از طرف ما صورت گرفت.
کمالوندی ادامه داد: در اولین جلسات با عمان مشخص شد که اگر قرار است دعوا را حل کنیم، باید با آمریکایی‌ها مذاکره کنیم. ما به روسیه و چین نیز گفته‌ایم که با آنها دعوایی نداریم. ظاهر امر این است که آنها در طرف مقابل نیز هستند.
وی اظهار داشت: در اواخر کار آقای صالحی، مذاکره با آمریکا شروع شد و در دولت جدید شتاب بیشتری گرفت و در سطح بالاتر و وزرا البته تنها در موضوع هسته‌ای ادامه یافت و پیشرفت‌هایی به وجود آمد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه صنعت هسته‌ای ایران مانند برخی از کشورها همچون لیبی وارداتی نیست، اظهار داشت: آنها می‌دانند که اگر سانتریفیوژ را از ما بگیرند، برنامه هسته‌ای ما نابود نمی‌شود. ما اکنون هم تخصص فوق‌العاده‌ای داریم و اگر سانتریفیوژها را هم بگیرند، می‌توانیم از صفر شروع کنیم.
کمالوندی با تاکید بر اینکه آنها در ابتدا حتی می‌خواستند با حمله نظامی، موضوع را حل کنند بیان کرد: آقای اوباما در جایی گفت که من اگر می‌توانستم پیچ و مهره‌های برنامه هسته‌ای را هم نابود می‌کردم، اما آنها نتوانستند و تلاش کردند تا چیزی را که نتوانستند به دست آورند، در مذاکره به نتیجه برسانند. ما هم می‌خواستیم که نگرانی‌های طرف مقابل را به حداقل برسانیم و مذاکرات جدی در ۱.۵ سال گذشته بر همین مبنا پیگیری شد.
اصرار ما بر مواضع، مذاکرات را طولانی کرد
وی تاکید کرد: مقاومتی که در ۱.۵ سال گذشته صورت گرفته و اصرار ما بر مواضع، باعث طولانی شدن مذاکرات شد و تقریبا توانستیم چیزهایی را که می‌خواستیم، به دست آوریم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی خاطر نشان کرد: در حوزه فنی بهترین حالت این است که هیچ محدودیتی نداشته باشیم و بتوانیم در عین حال پیشرفت کرده و تکنولوژی‌ها را وارد و ثابت کنیم، اما در مذاکره باید چیزهایی را بگیریم و چیزهایی را بدهیم.
کمالوندی گفت: نگاه سازمان انرژی اتمی این بوده است که به لحاظ فنی، صنعت ما شادابی را حفظ کند و طوری نشود که ما محدود کردن فعالیت‌ها، نتوانند خود را احیا کنند و ما این امر را به دست آورده‌ایم.
وی با اشاره به اینکه دستاورد مهم ما غنیسازی بوده است، بیان کرد: ما به یکی از ۱۰ کشور دنیا تبدیل شده‌ایم که دارای غنیسازی است. در حال حاضر کره دارای توربین ۱۴۰۰ مگاواتی است ولی اجازه غنیسازی ندارد و مواد غنی شده را وارد می‌کند؛ این همان کاری است که ما قرار بود در زمان شاه انجام دهیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: اشتباهی نیز در گذشته صورت می‌گرفت که حتی آن را با عنوان پیش‌شرط آغاز مذاکرات عنوان می‌کردند و این بود که طرف مقابل حق غنیسازی ما را به رسمیت بشناسد. این در حالی است که غنیسازی حق مسلم ما بوده و نیازی به شناسایی طرف مقابل ندارد. آنچه می‌توانیم بخواهیم، رفع موانع است نه به رسمیت شناختن حق.
کمالوندی با اشاره به اینکه شناسایی این حق در زمانی شرط مذاکره شده بود و این یک اشتباه استراتژیک بود، اظهار داشت: متاسفانه آن زمان فضا این‌طور باز نبود که همه بتوانند صحبت کنند و نظرات را عنوان کنند. اکنون فضا طوری شده که بحث‌های دائمی وجود دارد و حتی درخواست می‌کنند جزئیات مذاکرات را اعلام کنیم. در آن زمان تنها مباحث کلی مطرح می‌شد و خیلی اجازه پرداخت رسانه‌ای وجود نداشت.
عدم اجرای توافق، پرستیژ بین‌المللی آمریکا را مختل می‌کند
وی با بیان اینکه غنیسازی پس از یک محدودیت دوره‌ای و رفع نگرانی‌ها، طبق برنامه قبلی دنبال می‌شود اظهار داشت: شش قطعنامه شورای امنیت که البته جزو حقوق سخت تلقی می‌شود، برداشته خواهد شد. البته طبق قوانین بین‌المللی هیچ کشوری را نمی‌توان ملزم به اجرای کاری کرد و حتی در مورد توافق آینده نیز ما می‌توانیم قرارداد را اجرا نکنیم و آمریکا هم می‌تواند چنین کاری را انجام دهد. اما این کار به لحاظ پرستیژ بین‌المللی برای این کشور مشکل‌ساز خواهد شد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی اظهار داشت: ما برای رفع نگرانی، اعلام کردیم که داوطلبانه ۲۰ درصد را تولید نمی‌کنیم چرا که اکنون برای ۴-۳ سال آینده داریم. اگر در آن زمان به ما غنیسازی را فروختید که بهتر است و ارزان‌تر تمام می‌شود، وگرنه مجددا تولید را آغاز خواهیم کرد.
کمالوندی درباره تعداد سانتریفیوژها نیز بیان کرد: شش هزار سانتریفیوژ را مورد توافق قرار دادیم که هزار سانتریفیوژ در فردو خواهد بود و فردو با همه تجهیزات، حفظ خواهد شد.
وی با بیان اینکه ما اعداد مورد نیاز را به رهبری داده‌ایم و به جای واژه «سانتریفیوژ» از کلمه «سو» استفاده کرده‌ایم، گفت: ما اعلام کرده‌ایم که کف نیاز ما ۱۹۰هزار سو است. اکنون ۹۴۰۰ سو در اختیار داریم و ۹۴۰۰ سو موجود، یک بیستم نیاز است؛ یعنی در صورتی که در طی این مدت نیز ۹۴۰۰ سو را تولید کنیم، ۱۶ روز سوخت نیروگاه بوشهر را خواهیم داشت. فرض کنیم برای رفع نگراني‌ها به جای ۱۶ روز سوخت، ۱۰ روز را داشته باشیم؛ این اتفاق مهمی نیست.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: ما ۲۰ هزار سانتریفیوژ داریم که به بخشی از آنها در زمان آقای جلیلی به همین دلیل عدم تحریک طرف مقابل، گاز تزریق نشد و حتی در صورتی که به این سانتریفیوژها گاز تزریق کنیم و برای هفت یا هشت سال انباشت داشته باشیم، می‌توانیم در پایان سال اول قرارداد نیروگاه بوشهر برای تامین سوخت، استفاده کنیم. در این صورت برای سال دوم هیچ ذخیره‌ای نداریم.
کمالوندی ادامه داد: گاهی اوقات موضوعات طور دیگری مطرح می‌شود. قطعا ۲۰ هزار سانتریفیوژ بهتر از ۶۰۰۰ ماشین است. اما وقتی قرار است اتفاق مهم‌تری بیافتد، یعنی مواد مورد نیاز داشته باشیم و به جای اینکه تجهیزات معیوب برای ما ارسال کنند و اتفاقاتی در صنعت هسته‌ای ما بیافتد و ناچار باشیم هر دستگاهی را به آزمایشگاه‌ها بفرستیم و مدت‌ها صرف هزینه و انرژي کنیم تا از سالم بودن دستگاه مطمئن شویم، می‌توانیم ۶۰۰۰ سانتریفیوژ را بپذیریم.
وی گفت: البته در صورتی که دستور مقامات عالی کشور باشد، با همین وضعیت نیز می‌توانیم ادامه بدهیم اما می‌توانیم در عین حال محدودیتی را که توقفی ایجاد نمی‌کند و اهداف بزرگتری را در پی دارد، بپذیریم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی بیان کرد: مهم‌ترین چیزی که باعث می‌شود صنعت هسته‌ای ما شاداب بماند، تحقیق و توسعه است که آنها این بخش را نشانه گرفته بودند و طولانی شدن مذاکرات در چند دور گذشته نیز به همین دلیل بود که آقای صالحی وارد شد و ما محکم ایستادیم و هیچ محدودیتی را نپذیرفتیم.
کمالوندی گفت: البته واژه «هیچ» شاید درست نباشد اما ما هر چیزی را که باعث عقب افتادگی باشد، نپذیرفته‌ایم. ما سانتریفیوژهای IR۴، IR۶ و IR۸ را داریم و حتی می‌توانیم IRهای بعدی را داشته باشیم که آخرین آنها دارای ۲۴ سو است و می‌توانیم روی ۱۰۰ سو کار کنیم. اکنون آمریکایی‌ها روی ۳۰۰ سو کار می‌کنند.
ماندن بر روی IR۱ اشتباه بوده است
وی افزود: تنها محدودیت تحقیق و توسعه که پذیرفتیم، در مورد افزایش ظرفیت غنیسازی بود که می‌خواستند سانتریفیوژها اصلا نباشد و تنها IR۱ باشد اما از نظر ما IR۱ یک جهش است که ما چیزهایی از آن یاد گرفته‌ایم، اما ماندن بر روی IR۱ اشتباه بوده است و رفتن به سمت سانتریفیوژهای دیگر، جزو برنامه‌های سازمان بوده است که در زمان مقتضی، برنامه‌ها طبق روال و با اندکی محدودیت ادامه می‌یابد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: بعد از اتمام محدودیت ۱۰ ساله اقدام می‌کنیم. اینکه از IR۸، IR۴ و یا IR۶ استفاده کنیم و یا ترکیبی از اینها، برنامه‌ای است که در برای آن در حال تصمیم‌گیری هستیم و روز گذشته در سازمان انرژی اتمی در شش ساعت جلسه در این باره صحبت می‌کردیم که پس از پایان دوره، چطور برنامه را پیش ببریم.
به یک میلیون سو با پنج نیروگاه فکر می‌کنیم
کمالوندی گفت: به هر حال تولید صنعتی ۱۹۰ هزار سو حفظ شده و ما اکنون به یک میلیون سو فکر می‌کنیم که در پنج نیروگاه باشد. اکنون روسیه وارد شده و ما قرارداد دو نیروگاه را بسته‌ایم. چین نیز وارد می‌شود و کشورهای دیگر نیز وارد خواهند شد. دو نیروگاه بزرگ خواهیم داشت که ساخت آنها ۱۰ سال طول می‌کشد؛ اولی دو سال و دومین نیروگاه هشت سال خواهد بود.
وی افزود: البته بنا نداریم ۵۰۰۰ مگاوات داشته باشیم. اما رسیدن به ۵۰۰۰ مگاوات در افق ۲۰ سال آینده یک قدم بسیار بزرگی است. بعضی از کشورها آرزو دارند که در صد سال به این حد برسند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: در هیچ حوزه دیگری محدودیتی در تحقیق و توسعه قبول نکردیم؛ به ویژه در حوزه‌های علمی، دانشگاهی، پزشکی و نیروگاهی هیچ محدودیتی نپذیرفتیم. ما به دنبال نیروگاه‌های کوچک نیز هستیم که دارای محاسنی است و به لحاظ صنعتی می‌توانیم زودتر بومی شویم و زودتر آنها را به بهره‌برداری برسانیم. در حوزه نیروگاهی بنا داریم کارهای عظیمی انجام دهیم.
کمالوندی خاطر نشان کرد: اهمیت فردو استراتژیک است و برای حمایت از نطنز، فردو را می‌خواستیم. فردو ۳۴۰۰ سانتریفیوژ یعنی سو دارد. در صورتی که بخواهیم از فردو برای سوخت نیروگاه بوشهر استفاده کنیم؛ ۱.۵ درصد از ۱۹۰ هزار سو تامین می‌کند. به هر حال ما در فردو یک بخش مهمی از سانتریفیوژها به اضافه تاسیسات را حفظ کردیم. بعضی از ماشین‌ها قرار است بدون تزریق گاز همچنان بچرخد.
وی گفت: بعضی‌ها می‌خواهند مردم را گول بزنند و می گویند به لحاظ فنی، حفظ فردو این مفهوم را دارد که من اسلحه دارم ولی فشنگ در آن نمی‌گذارم و فشنگ‌ها را در جیبم نگه می‌دارم، آیا باید در این باره به همه توضیح بدهم؟ ما در مورد فردو آنچه را که می‌خواستیم به دست آوریم، حفظ تاسیسات و بخش مهمی از سانتریفیوژها و حفظ فردو برای نگرانی‌هایمان که در صورت خٌلف وعده آنها اقدام کنیم، را انجام داده‌ایم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در مورد نطنز نیز گفت: نطنز دارای ۹۴۰۰ سانتریفیوژ بوده که اکنون ۵۰۰۰ تای آن باقی مانده است که در کل قضیه تاثیری ندارد.
کمالوندی ادامه داد: بحث شفاف‌سازی نیز مطرح است که البته در حوزه کاری ما نیست و به وزارت امور خارجه و آقای عراقچی مربوط است و این موضوع مربوط به پروتکل الحاقی و دسترسی دادن است. البته باید بگویم که تاسیسات اتمی مثل اتاق آی سی یو و سی سی یو است و این‌طور نیست که هر کسی هر جایی که می‌خواهد، برود. ما در صورت حفظ این موارد، مشکلی با بازرسی‌ها نداریم. در حال حاضر کشوری مانند ژاپن ۶۰ یا ۷۰ نیروگاه دارد و ما تنها یک نیروگاه و سخت‌ترین بازرسی‌ها را داریم.
وی گفت: البته آژانس نیز همه اقدامات ما را تائید کرده است و تنها با شیطنت در گزارش‌ها اعلام می‌کند که آنچه را ندیدند، نمی‌توانند تائید کنند. به هر حال ما پادمان را اجرا می‌کنیم. پروتکل الحاقی به پادمان ملحق می‌شود که علاوه بر موارد فوق، آژانس بتواند نقاط دیگری را نیز بازدید کند. البته بر اساس کد ۳.۱ آنها می‌گویند که هر تجهیزاتی را که قصد ساخت آن را دارید و یا مواد هسته‌ای را به جایی منتقل می‌کنید، از پیش به ما اعلام کنید و بر این اساس آنها با باقی نقاط کاری ندارند؛ مگر اینکه بخواهند سوء استفاده کنند که البته این یک نگرانی است و ما درباره آن و دستیابی به راه‌حل‌هایش، مذاکره می‌کنیم.
نظر شما