بازي و بازيگري به من تحميل شد

مهر: با اينكه دانش‌آموخته كارگرداني سينما هستيد، اما شما را بيشتر در تلويزيون ديده‌ايم؟

محمود جعفري: اولا كه نوعي كمدي موقعيت به عنوان بازي و بازيگري به من تحميل شد. علتش اين است كه هر هنرپيشه اي دوست دارد بگويد من مي توانم همه نقش‌ها را انتخاب كنم، ولي اين ديگران هستند كه تعيين مي كنند او بازيگرتوانايي است يا نه.

مهر: اما اين خود بازيگر است كه در نهايت نقش‌هايش را انتخاب مي‌كند؟

م. ج: خودش انتخاب مي كند ولي ناكامي يا توفيقش را بيننده تعيين مي كند. به همين خاطر است كه يك بازيگر به مرحله سوپراستاري مي رسد و يك بازيگر در حد سياهي لشكر باقي مي ماند. كسي كه سياهي لشكر است هيچ وقت تصور نمي كرده كه 50 سال سياهي لشكر بماند. او هميشه تصور مي كرده كه بازيگر خوبي است اما اين ديگران هستند كه اندازه اين بازيگر را نگه مي دارند.

مهر: علت اينكه در تلويزيون بيشتر حضور داريد چه بوده است؟

م. ج: اين را با  آگاهي بيشتر انتخاب كردم. چون تصور كردم كه روستائيان ما هم از ديدن سريال‌هاي خوب و هنرمنداني كه به آنها علاقه دارند محروم و بي بهره نباشند.

مهر: بعد از "بازجويي يك جنايت" در تلويزيون كارهايي مثل "محله برو بيا" يا فيلم "روزهاي انتظار" (اصغرهاشمي) را داشتيد، اما يك فيلم ديگرهم بازي كرديد، "خارج از محدوده" به كارگرداني رخشان بني‌اعتماد.

م. ج: بله. بلافاصله بعد از آن چند كار رخشان بني اعتماد من را براي "خارج از محدوده" انتخاب كرد. وقتي سناريو را خواندم به خانم بني اعتماد گفتم كه اين آدم خيلي گنده است و قد و قواره بزرگي دارد. اصلا به من نمي خورد. اما خانم بني اعتماد گفت كه كارهايي كه ازتو در تلويزيون ديدم مي دانم كه مي تواني از عهده نقش برآيي. من هم به او گفتم كه فقط به من اعتماد كن كه خوشبختانه اين كار را كردم و بعد از آن نقشهاي زيادي در سينما داشتم و 7-8 سالي در تلويزيون نبودم.

مهر: در اين سال‌ها چه فيلم‌هايي بازي كرديد؟

م. ج: "حكايت مرد خوشبخت"، "مرگ پلنگ"، "مهره"، "گزل" و ...

مهر: آخرين حضورتان در سينما هم "شاخه هاي بيد" بود. بعد به تلويزيون آمديد؟

م. ج: بله، "پدرسالار" را بازي كردم و بعد "روزي روزگاري" را.

مهر: يك سوال! چرا سريال‌هايي كه در تلويزيون بازي كرديد موفق‌تر از كارهايي كه در سينما داشتيد و از آن هم نام برديد؟ مي‌خواهم دسته بندي خودتان از بازي در تلويزيون و سينما را بدانم.

م. ج: نكته اي كه هست اين كه خود هنرمندان سينما را به علت پرده بزرگي كه دارد انتخاب مي كنند. چون به همان اندازه بازيگر را بزرگ مي بينند و تلويزيون به اندازه اي كه قاب كوچك دارد، بازيگرش كوچك است. به همين خاطر است كه مي گويند بازيگر سينما با ارزشتر است علتش همين نگاه تصويري است.

مهر: اما اين نگاه سطحي است كه همه كس آن را مي دانند اما شايد مخاطب عام يا حتي تلويزيون را هيچ كس به سينما نفروشد؟

م. ج: خوب اين نگاه الان شماست، الان تمام هنرمندان سينما، تلويزيون هم كار مي كنند. شما كارگردان برجسته نمي بينيد كه سريال كار نكرده باشد يا هنرپيشه برجسته اي كه در تلويزيون كار نكرده باشد، اينها در هم ادغام شده. الان حتي فيلم‌هاي سينما را از دل يك سريالي بيرون مي كشند. من فيلم "صنوبر" را كار كردم كه 5 قسمت سريال آن پخش شد. ولي فيلم آن پخش شد كه البته اين كار يكي از كارهاي دوست داشتني من بود كه به دليل زمان پخش نامناسب ديده نشد.

مهر: خوب سوال من هم اين است كه چرا محمود جعفري درروزي روزگاري ، كمين ، پدرسالار، تعطيلات تابستاني و... خوش درخشيد اما در صنوبر نه، اصلا چگونه انتخاب مي كنيد؟

م. ج: خوب به طور اخص خيلي از اوقات فيلم‌هايي كار كردم كه فكر مي كردم ارزشمندترين فيلمهاست، اما بعد از مونتاژ و ... مورد استقبال قرار نگرفته، يا برعكس، من در سريال  "در شهر" دو قسمت بيشتر بازي نكردم اما شايد به اندازه تمام سريالهايي كه بازي كردم گرفت. كه اصلا فكرش را نمي كردم.

مهر: با اين حساب بازيگرهم نمي تواند قضاوتي در انتخابهايش داشته باشد پس بايد هر پيشنهادي را قبول كند؟

م. ج: من به موفقيت نگاه نمي كنم من به مضمون آن كار نگاه مي كنم. حضور بازيگران ديگر يا چيدمان كار، شخص كارگردان كه به نظر من صاحب كار است. چون به نظر من هيچ بازيگر بي صاحبي نمي تواند كار درستي انجام دهد. هنرپيشه بايد صاحب داشته باشد و شما در كارهايي كه از من ديديد و به نظرتان معمولي آمده، زماني است كه من خيلي بي صاحب هستم.

مهر: و اين تعداد در كارنامه بازيگري شما زياد به چشم مي خورد؟

م. ج: خيلي زياد ، من يك جا درزندگي انتخاب كردم ، شايد اززماني كه درسينما بودم اين فكررا كردم واگرقراراست انتخاب كنم بايد شغل دومي داشته باشم . وبه اين نتيجه رسيدم كه اگر تو بازيگر خوبي هستي در يك مجموعه متوسط هم مي تواني گليم خودت را از آب بيرون بكشي. نهايت اين كه مي گويند كارمتوسطي بود اما توخوب ظاهرشدي .

مهر: اما با توجه به اين كه خواستيد باشيد وخوب هم ظاهرشويد ، اما دركارهاي متوسط هم ما ازآقاي جعفري بازي قابل قبولي ديديم؟

م. ج: اميدوارم اگر نتيجه كارخوب شده جايي بوده كه من صاحب داشتم.

مهر: چرا در بيشتر نقشها ما محمود جعفري را ايفاگر نقشهاي آدمهاي بوقلمون صفت و پاچه خوار مي بينيم، به نوعي دوروو يا رياكار؟

م. ج: شايد به اين برگردد كه نقشهاي منفي زياد به من پيشنهاد مي شود وچون خودم نگاهم به آدمهاي دراجتماع منفي نيست ومن هميشه آن آدمها را كمدي مي بينم ودرنگاه من كمدي موقعيت است نه كمدي لودگي . شايد من جزء معدود كساني باشم كه يك نقش منفي را هم كمدي ايفا مي كند.

مهر: حالا از شبي از شبها بگوئيد و آشنايي با رضا كريمي؟

م. ج: آقاي كريمي را از فيلم تب و سالها قبل ازآن مي شناختم . وقتي نقش كرم به من پيشنهاد شد دلم مي خواست كاريك جورايي نگاه متفاوتي به اين آدمها داشته باشد ، درواقع كرم آدم باشعوري است . ما يك تستي زديم ونقشهاي مختلف را بازي كرديم تا رسيديم به اين ويژگي كرم كه الان مي بينيد . اين آدم ابتدا عقب افتاده بود اما با صحبتهايي كه با كارگردان داشتيم ، سعي كرديم اين آدم زياد هم عقب افتاده نباشد چون ديگرنمي تواند حرف جدي بزند . درهرحال كرم را به يك آدم معمولي كه 10يا 20درصد سلامتي دارد ومغزش بيشترتاب برمي دارد ، تبديل كرديم .

مهر: چه ويژگي جديدي به نقش كرم داديد كه آن را متفاوت كند ؟

م. ج: من درهمه نقشهايم تلاش مي كنم كه اين متفاوت بودن باشد چون اين نو بودن انرژي دوباره اي به من مي دهد . اما اين كه چه كردم براي اين نقش يا بازيهايم اين است كه اين شخصيتها كلا دروجود من هست من ازسالهايي كه محله بروبيا كه زورو محله بودم بگيريد وبيائيد جلو اين بي انصافي است كه اگربگوئيد نقشهاي من تكرارنقشهاي قبلي است اما اين كه چگونه به تفاوتها مي رسم اين است كه شايد نوآوري هم نمي كنم همه اينها درخودم هست ، يادم هست درروزي روزگاري امرالله احمد جو به نظرم يكي ازكارگردانهاي نادرماست كه بازيگري را خوب مي شناسد وبازيگررا به سمت نقش هدايت مي كند ، آنجا حيرت مي كردم كه احمدجو چگونه تمام شخصيتهايي را كه نوشته انگاردروجود خودش هست ، ازنقش مثبت كمدي وظنزبگيرتا نقش جدي و.... اما ابعادي ازنقشهايم درخودم هست بعضي پررنگ تروبعضي كمرنگ تر.

مهر: مي توان گفت كه نقشهايتان را ازدرون خودتان الهام مي گيريد ؟

م. ج: بله صادقانه اش اين است واين خيلي مشكل است بدون اغراق و لاف مي گويم .

مهر: سريال شبي ازشبها درقسمتهاي ابتدايي اش ، چارچوب محكم تروحساب شده تري داشت تا قسمتهايي ششم به بعد ؟

م. ج: خودم هم چنين فكرمي كنم ، آن زمان هم كه ما براي بازي انتخاب شديم تنها 5قسمت اول آن نوشته بود كه 5 قسمت آن را هم حسين پاكدل نوشته بود اگردقت كرده باشيد در5 قسمت اول فردوس كاوياني هم حضور دارد . اما بعد از آن ديگر نيست، اما فكر مي كنم خانم سام به دليل نويسندگي اين كار و حضور خودش به عنوان بازيگر در قسمتهاي اين سريال كمتر حساسيتهاي نوشتاري را رعايت كرده بود.

مهر: به عنوان سوال آخركمي هم ازسقوط بگوئيد؟

م. ج: سقوط هم همان مشكل شبي ازشبها را داشت تنها 5 قسمت اول آن نوشته شده بود ونقش من نقش پررنگ تري داشت كه در طول كار به دليل مشكلاتي كه وجود داشت بعضي قسمتها حذف شد و بعضي قسمتها گرفته نشد.

مهر: حرف آخر شما؟

م. ج: صحبت آخرمن با دست اندركاران توليد يك سريال است چرا ما به عنوان بازيگرموظف هستيم كه به موقع سر كار بيائيم و به موقع برويم و منضبط باشيم ولي تهيه كننده موظف است پولش را دير بدهد، به قول خودشان دير و زود دارد ولي سوخت و سوز ندارد، در حالي كه تهيه كننده وظيفه اش اين نيست اين معضلي است كه ميان طرف اول و طرف دوم وجود دارد.