بررسي دلايل ناكارآمدي نتايج نظر سنجي ها در انتخابات نهم رياست جمهوري

 به گزارش خبرگزاري "مهر" ،  دفتر سياسي  مركز پژوهشهاي مجلس ، در گزارشي بر مبناي بررسي هاي به عمل آمده توسط مركز افكار سنجي ايران ( ايسپا) آورده است : جامعه ايران به دليل تعدد متغيرهاي موثر بر انتخابات و همچنين نداشتن ساختار حزبي ، قابل تحليل دقيق در چارچوب تئوري هاي غربي نيست ضمن اين كه اين تئوري تبيين هاي بخشي ارائه مي كنند.

دفتر مطالعات سياسي مركز پژوهشهاي مجلس در ادامه افزود: به دليل شرايط حاكم بر انتخابات ايران، در بررسي متغيرهاي موثر در انتخابات بايد به تئوري خاصي كه مردم در گفتمان عمومي براي تبيين رفتار خود ارائه مي كنند، رجوع كرد و شناخت اين تئوري نيازمند كار پژوهشي كيفي مي باشد و در اين راستا بايد " روند خردورزي عامه " را دنبال كرد تا بتوان با زمينه هاي تئوريك طرح سوالات با گفتمان هاي غالب برگفتمان عمومي وجهت گيري اذهان آشنا شد.

در بخش ديگري از گزارش ياد شده است: نظر سنجي هاي نهمين دوره انتخابات رياست جمهوري گرچه موفقيت هايي داشته اند، اما بايد ديد كه نتايج اين نظر سنجي ها كه در قالب هاي ديگري ( رضايت سنجي و اعتماد سنجي ) توسط برخي نهادهاي دولتي و غير دولتي  وحتي وزارتخانه ها انجام شده اند تا چه اندازه قابل اعتماد و بدون مشكل بوده اند.

دفتر مطالعات سياسي مركز پژوهشهاي مجلس در ادامه تاكيد كرد: مباحثي چون انتخابات رياست جمهوري در باب نظر سنجي ها را بايد در قالب هاي كلان ترو ملي تر مورد بررسي قرار داد.

اين گزارش انجام نظر سنجي و نتايج آن را براي نخبگان و مسئولان تصميم گير در احزاب و جناح هاي سياسي كه به معرفي و حمايت نامزد انتخاباتي خود مي پردازند و همچنين براي افكار عمومي كه در قالب رفتار راي دهندگان در زمان برگزاري انتخابات با اين رويكرد كه تمايل ندارند اصطلاحا روي اسب بازنده شرط بندي كنند ، مهم و مورد توجه دانست.

گزارش مذكور با اشاره به فضاي حاكم بر جامعه در ايام انتخابات، ياد آور شده است كه آماده نبودن جامعه براي پاسخ دهي به سوالات نظر سنجي ها به تعداد افرادي كه اخبار انتخابات را پيگيري مي كردند بستگي دارد و بر اساس اطلاعات موجود در ايام انتخابات رياست جمهوري تنها 19 درصد در حد زياد و 5 درصد در حد خيلي زياد خبرهاي انتخابات را دنبال مي كردند.

در اين گزارش عدم بهره گيري از روشها و تكنيك هاي مختلف علمي در سنجش افكار عمومي ، عدم بررسي مقايسه اي داده ها در طرح هاي واحد و يك شوراي مشخص در پس طرحهاي انتخاباتي از جمله كاستي هاي موجود در انجام نظر سنجي ها عنوان شده اند.

بر اساس گزارش دفتر مطالعات سياسي مركز پژوهشهاي مجلس ،نظر سنجي نماد يك روش و ايده مدرن است و به دنياي مدرن تعلق دارد و معمولا مراكز نظر سنجي موفق در كشورهاي مدرن فعال هستند و همچنين كار نظر سنجي فعاليتي حرفه اي و سرمايه بر است و چنانچه با مبالغ نازل به نظر سنجي  پرداخته شود احتمال  آن كه به نتايج غير واقعي برسد، وجود دارد.

در گزارش ياد شده همچنين به طرح سوالات مختلف و سياست هاي مد نظر مديران و متوليان نظر سنجي هم اشاره شده و نمونه هايي از داده هاي نظر سنجي نهمين دوره انتخابات رياست جمهوري و پيش بيني نامزدهاي اين دوره از انتخابات  نيز مورد بررسي قرار گرفته است.

بر پايه اين گزارش " نبود بانك اطلاعاتي درباره نظر سنجي ها" ، " نبود استراتژي مشخص در ميان مردم براي راهي دهي و نوع مشاركت شان در انتخابات" ، " عدم رفتار شناسي اجتماعي " در نظر سنجي ها و اينكه نتايج نظر سنجي ها " ابزار تبليغات رواني " قرار گرفته بودند از مهمترين ويژگيهاي نظر سنجي پيش از انتخابات رياست جمهوري اخير در ايران مي باشند.

مركز پژوهشهاي مجلس در ادامه اين گزارش ، مي افزايد: نظر سنجي هاي اخير نشان  داد كه مردم به فرد و نه جناح راي مي دهند و يك ماه تبليغات نمي تواند ساختار راي دادن مردم را تغيير دهد و محور راي دهي را در كوتاه مدت نمي توان از شخص به جناح تغيير داد.