به گزارش خبرنگاری مهر، دامداران دیباجی در نخستین روز خرداد ماه، شیر و لبنیات تولیدی از دام های خود را در راه امامزاده محمد دیزج، مستمندان، عموم سادات و مردم نذر می کنند تا شاید با این کار به خالق یکتا بگویند قدر دان نعماتت هستیم از خون سرخ جاری در رگهای دام هایمان، شیری گرم و حیات بخش می جوشانی تا من و ما از آن بهره گیریم.
امروز این دامداران مومن، پیش از شستن تن از گرد و خاک کیلومترها کوچ بهاره، بیقرار به دنبال رضای خداوند متعال، گرد هم آمدند تا از بهره خان الهی به مردم و فقرا کرم و اطعام کنند، شاید گوشه چشم قدرت لایزال الهی، برکتی بر دام هایشان بگستراند.
آئین امامدر قدمتی به بلندای قامت دیباجی های مومن و قدرشناس دارد چرا که برگزاری آن را هر موی سپیدی به یاد دارد آئینی که در سال۹۱با شماره ۸۹۰ به عنوان میراث معنوی ملی ایران اسلامی به ثبت رسیده است و امروز شاهد حضور بیش از ۹ هزار مرد و زن عاشق است که آمده اند تا از نزدیک خلوص نیت و نذر در راه خالق یکتا را به چشم ببینند.
مردم دیباج به خوبی می دانند که تراوش شیر گرم از رگ، خون و گوشت دام تنها جود و کرم الهی است لیکن شیر دوشی یا اصطلاحا امامدر را برگزار می کنند تا برای قدردانی از این بخشش بی توقع پروردگار آماده شوند.
دام هایی که ماه ها در مراتع استان خراسان شمالی و مخصوصا شهر سملقان بر زمین سبز بوسه زدند و امروز از راه رسیده اند تا فواید محصولات خود را بر مردم اشاعه دهند.
اشاعه فرهنگ بومی محلی اهمیت دارد
نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی در این آئین ضمن گرامیداشت ایام مبارک ولادت امام حسین(ع)، گفت: اجرای چنین مراسم آئینی، سنتی می تواند نقش مهمی در راستای اشاعه فرهنگ بومی محلی استان و منطقه داشته باشد.
دکتر عبدالرحمان رستمیان با اشاره به حضور مردم و مسئولان در آئین امادر بیان داشت: حضور هزاران علاقمند به فرهنگ و آداب و رسوم سنتی نشان می دهد که مردم دیباج در حفظ فرهنگ کهن خویش بسیار موفق بوده اند.
وی افزود: باید از این مردم کوشا و دیندار تشکر کرد چرا که آئین کهن شهر و دیار خود را به گونه ای احیاء کرده اند که هم اکنون در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
عضو خانه ملت با بیان اینکه شکرگزاری نعمات الهی یکی از اهداف این مراسم است، گفت: شیردوشان توسط دامدارانی انجام می شود که ماه ها دام های خود را در مراتع نگهداری کرده اند و امروز آمده اند تا بخشی از تولیدات خود را برای تشکر از خداوند نذر امامزاده محمد دیباج و بخشی دیگر را نذر مردم و فقرا کنند تا نعماتشان افزون شود.
رستمیان یادآور شد: شکرگزاری به درگاه خداوند در زمره فرهنگ عامه مردم سخت کوش دیباج است که به بهترین نحو از برای دومین سال پیاپی به صورت جشنواره رسمی با حضور علاقمندان و مسئولان استانی برگزار می شود.
وی ادامه داد: حفظ آداب و رسوم ملت ما باعث اشاعه فرهنگ شادی، امید و شکرگزاری به نعمات خداوند می شود.
نماینده مردم شهرستان دامغان در مجلس شورای اسلامی همچنین با تاکید بر حمایت از تولید در سیاست های نظام، بیان داشت: می بایست از تولید حمایت کنیم لیکن این امر با ورود بیش از ۶۵ هزار تن گوشت قرمز از خارج، امکان پذیر نیست.
رستمیان گفت: می بایست سهم تولید را به جای افزایش واردات، بالا برد چرا که امروز ما دامدارانی چنین سختکوش و مومن داریم که باید به آنان افتخار کنیم.
وی افزود: دامداران امروز یکی از اقشاری هستند که در خط مقدم تولید قرار دارند لیکن باید از تلاش هایشان قدردانی کرد.
مردم دیباج به آداب و رسوم خود پای بندند
فرماندار شهرستان دامغان نیز در خلال آئین شیردوشان امامدر در شهر دیباج از توابع دامغان، گفت: حضور بیش از هزاران تن علاقمند برای شرکت در آئین شیردوشان نشان از این مهم دارد که مردم دیباج به فرهنگ، آداب و رسوم کهن خود اهمیت می دهند.
علی اصغر مجد با بیان اینکه قدمت شیردوشان به بیش از چند قرن می رسد، بیان داشت: ثبت ملی این میراث فرهنگی و معنوی مردم دیباج به معنای اهمیت معنوی امامدر برای مردم دیباج و منطقه دارد که می بایست با تدابیر خاص در برگزاری هرچه بهتر این مراسم کوشا باشیم.
وی ادامه داد: دوشیدن دام هایی که از هزاران کیلومتر دور تر به دیباج آمده اند و نذر آن محصولات برای امازاده محمد از یک سو و اطعام فقرا و مردم از سوی دیگر، امروز صحنه هایی ماندگار و زیبا را رقم زد که می تواند نشان دهنده علاقه مردم منطقه به فرهنگ بومی شان باشد.
مقام عالی دولت در شهرستان دامغان، درباره احیاء این سنت حسنه، گفت: چند سالی است که این مراسم با همت مردم دیباج مجددا و این بار به صورت جشنواره برگزار می شود اما امیدواریم در سنوات آینده با برنامه ریزی و امکانات بهتر، امامدر را با کیفیتی در سطح فراملی به اجرا در آوریم.
مجد گفت: این اقدام ارزشمند مردم دیباج در زنده نگه داشتن سنت های حسنه اسلامی و دیرینه شان، همان سبک زندگی اسلامی مورد تاکید مقام معظم رهبری است.
وی افزود: امامدر می تواند سبک زندگی مان را به سبک زندگی ساده زیستی و همچنین انفاق گونه اهل بیت (ع) نزدیک سازد همچنین فرصتی است تا مردم دیباج بتوانند فرهنگ بومی و محلی خود را به همه استان بشناسانند.
اشاعه فرهنگ صدقه هدف برگزاری امامدر
بخشدار مرکزی دامغان نیز در خلال این مراسم به خبرنگار مهر گفت: امامدر یا شیردوشان مظهر قدردانی از خداوند متعال برای بهره برداری از دام های اهالی دیباج است.
امیر فخریان با اشاره به دومین سال متوالی برگزاری این جشنواره، بیان داشت: تا کنون این جشنواره به صورت محدود برگزار می شد اما از سال۹۱ که ثبت ملی این اثر معنوی انجام شده تا کنون دو بار به زیبایی و با شکوه خاصی به اجرا در آمده است.
وی افزود: امیداریم با کمک مسئولان و همت مردم منطقه، امامدر را به ثبت جهانی میراث بشر برسانیم.
این مقام مسئول درباره اهداف برگزاری امامدر، بیان داشت: شیردوشان علاوه بر احساء آداب و رسوم، بیش از پیش باعث رشد و نمو فرهنگ های کهن و آداب و رسوم ملی مذهبی ما می شود.
فخریان، خاطرنشان کرد: ارادت خالصانه به پروردگار، توکل به خدا و شکرگزاری نعمات بی کران او نیز از جمله سایر اهداف امامدر است.
وی با اشاره به اشاعه فرهنگ صدقه، افزود: مردم دیباج از سالیان گذشته تا کنون برای شکرگزاری از نعمات خداوند متعال شیر، گوشت و لبنیات خود را در راه خداوند، امامزاده محمد دیباج و مردم انفاق می کنند تا این امر رضایت پروردگار را در بر داشته باشد.
۴۰ گروه، ۴۰ گله در انتظار شیر دوشان
دبیر برگزاری جشنواره امامدر نیز در گفتگو با خبرنگار مهر درباره این مراسم گفت: امروز ۴۰گروه از ۴۰ گله ۴۰۰ راسی از سراسر دیباج خود را به منطقه رساندند تا ارادت خالصانه خود را به خداوند از طریق صدقه محصولات لبنی اعلام کنند.
اسماعیل خراشی، با اشاره به علاقه مردم دیباج برای حفظ فرهنگ ملی خود، بیان داشت: فلسفه برگزاری این مراسم در بدو بازگشت دام ها از مراتع استان های همجوار، شکرگزاری برای رویش و سرسبزی زمین برای تهیه غذای دام ها و جوشانیدن شیر گرم در دل دام هایی است که ارتزاق نیمی از مردم دیباج به آنها بستگی دارد.
وی افزود: دامداران دیباجی نیمی از برداشت شیر و محصولات لبنی خود را در صبح برگزاری امامدر، نذر امامزاده محمد دیباج کرده و نیم دیگر را بین مردم و فقرا تقسیم می کنند تا بدین گونه قدردان نعمات الهی باشند همچنین این قشر اعتقاد دارد، امامدر باعث حفاظت گوسفندانشان از بلایای طبیعی و امراض می شود.
عضو شورای شهر دیباج، با بیان اینکه تلاش ها و تحقیق های کارشناسان باعث ثبت ملی این مراسم شد، بیان داشت: امید است در آینده نه چندان دور با تامین زیرساخت هایی مانند آسفالت، شرایط اسکان و ... بتوانیم شاهد ثبت جهانی این میراث معنوی در کنار گل غلتان امیرآباد باشیم.
آئین امادر قدمتی صدها ساله دارد
پیر مرد موی سپید اهل امیریه دامغان نیز در این گفتگو، درباره آئین شیردوشی می گوید: در هشتادمین بهار زندگی ام به سر می رم و از همان کودکی به یاد دارم که این مراسم با گستردگی باورنکردنی برگزار می شده است.
علی عامری با اشاره به برگزاری مطلوب این جشنواره، ادامه می دهد: خوشبختانه این مراسم از زمانی که به شکل جشنواره برگزار می شود، پیشرفت محسوسی کرده است و نمایش ابزار آلات کهن دامداری، صنایع دستی محلی و محصولات تولیدی روستایی در دیباج، از بخش های خوب این جشنواره بود.
وی می افزاید: از سالیان دور و برگزاری این مراسم خاطرات بسیاری دارم و این امر باعث شد تا کارشناسان میراث فرهنگی برای تکمیل تحقیقاتشان نزد بنده بیایند لیکن بنده به عنوان سند زنده این مراسم تائید می کنم که حداقل ۴۰۰ سال از اجرای این مراسم می گذرد.
این هم استانی اهل امیریه، می گوید: از دیباج خاطرات فراوانی دارم که اورس سه هزار ساله، امامزاده محمد(ع) و شیر دوشان از جمله مهمترین آنها است.
عامری با بیان اینکه برگزاری این مراسم اهمیت ویژه ای دارد، بیان داشت: برگزاری چنین مراسمی باعث آشنایی نسل جوان با آداب و رسوم کهن مردم منطقه می شود که بسیار اهمیت دارد.
وی می افزاید: نسل جوان با برگزاری چنین برنامه هایی می توانند با اهداف این رسم سنتی در راستای صدقه دادن شیر گوسفندان برای عامه مردم و فقرا، بیش از پیش آشنا شود لذا وظیفه ما مسن ها نیز در این باره حضور و همراه آوردن جوانان در خلال این مراسم است.
سراسر دامغان پر از مراسم گوناگون کهن است
بانوی اهل دیباج نیز درباره نحوه برگزاری این مراسم، می گوید: تنها مشکل موجود در این مراسم بی نظمی و عدم اجرای نمادین شیردوشان، بدون اعلام قبلی در ساعت مقرر بود که امیدواریم در سالهای آتی این بی نظمی ها برطرف شود.
محسنه گرزالدین ادامه می دهد: آئین امامدر سالها قدمت دارد اما دو سال است که به صورت جشنواره و به صورت رسمی برگزار می شود لذا گوشه گوشه شهرستان دامغان چنین مراسم و آئین کهنی برگزار می شود که شناسایی آنها وظیفه مسئولان است که برای مثال می توان از آئین طبخ آش نذری، گل غلتان، شوچره و ... نام برد که بی توجه و مسکوت مانده اند.
وی می افزاید: شیردوشان نوعی اظهار بندگی و تشکر از خداوند است که البته نشان دهنده یکی از مهمترین خصلت های مردم دیباج یعنی قدردانی از نعمات خداوند متعال به شمار می آید.
استقبال بیش از ۲ برابری مردم و مشتاقان به فرهنگ عامه
در نهایت شیردوشان تحت عنوان امامدر برای دومین سال با فراز و نشیب ها و حواشی از جمله لغو بدون اعلام و هماهنگی آئین شیردوشی نمادین، عدم توانایی در کنترل جمعیت توسط مسئولان، اجرای همزمان دو برنامه در یک بخش بدون هماهنگی و نقاط قوتی چون اعطای آش و نوشیدنی نذری به بیش از دو هزار نفر از شرکت کنندگان و برپایی سایبانی با گنجایش بیش از چهار هزار نفر بود.
نکاتی که می تواند برای دومین سال برگزاری این مراسم، برای مسئولان درس های مفیدی در بر داشته باشد اما نکته قابل توجه در این بین حضور بیش از ۹ هزار علاقمند در امامدر سالجاری است و این در حالی است که در سال گذشته این جشنواره تنها پذیرای چهار هزار نفر بوده است.
حضور بیش از دو برابر مردم و علاقمندان به فرهنگ عامه نشان دهنده علاقه مردم و برگزاری مناسب جشنواره توسط مسئولان امر است و همچنین با خود این پیام را برای مسئولان می آورد که مردم همچنان از برگزاری جشنواره ها و برنامه های کهن فرهنگی استقبال می کنند.
استقبالی که مسئولیت مسئولان را در قبال برگزاری هرچه بهتر این مراسم در سنوات آینده سنگین تر از قبل می کند.
در پایان گفتنی برگزاری نمایشگاه صنایع دستی، خوراک، محصولات لبنی محلی، عرضه گوشت تازه و پذیرایی نذری از مردم در کنار نمایش وسایل و ابزار کهن دامداری از جمله برنامه های جانبی امامدر بود.
نظر شما