به گزارش خبرنگار مهر، آیین اختتامیه هفدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی شب گذشته سه‌شنبه ۱۰ شهریورماه با حضور مدیران فرهنگی هنری و هنرمندان در تالار اصلی مجموعه تئاتر شهر برگزار شد.
در این مراسم مدیرانی چون علی مرادخانی معاون هنری وزارت ارشاد، مهدی شفیعی مدیرکل هنرهای نمایشی، داوود فتحعلی‌بیگی دبیر جشنواره، سعید اسدی دبیر جشنواره تئاتر فجر و هنرمندانی چون جعفر والی، هادی مرزبان، فرزانه کابلی، محسن حسینی، بهزاد فراهانی، محمد ساربان، محمدرضا خاکی، سیاوس چراغی‌پور، یارتا یاران، محمدحسین ناصربخت، عزت‌الله مهرآوران، رضا فیاضی، اسماعیل شفیعی، مریم معترف، حسین مسافر آستانه، اسماعیل خلج، مجید جعفری، اصغر همت، قاسم زارع، محسن قاضی‌مرادی و همچنین رایزن فرهنگی سفارت ارمنستان حضور داشتند.
در ابتدای آیین اختتامیه نماهنگی که اختصاص به معرفی بخش‌های مختلف جشنواره داشت، پخش شد و بعد از اجرای آیین زورخانه‌ای، رضا رفیع طنزپرداز و مجری اجرای برنامه را برعهده گرفت و از داوود فتحعلی‌بیگی دبیر جشنواره درخواست کرد که به ایراد سخنرانی بپردازد.
فتحعلی‌بیگی در سخنانش عنوان کرد: سال ۶۸ در اولین دوره این جشنواره ۱۱ نمایش حضور داشت که ۶ اثر از تهران و بقیه از شهرستان‌ها شرکت کرده بودند. از دوره دوم تعزیه و از دوره پنجم نقالی به جشنواره اضافه شد. از دوره نهم سمینارها به جشنواره آمد و البته از همان دوره نیز جشنواره به صورت دوسالانه برپا شد.
وی ادامه داد: از دوره یازدهم پیش‌پرده‌خوانی به جشنواره راه یافت و از دوره دوازدهم جشنواره آیینی و سنتی بین‌المللی شد. متاسفانه بین دوره دوازدهم و سیزدهم یک دوره برگزار نشد، اما از دوره سیزدهم بخش قهوه‌خانه‌ای و سمینارهای بین‌المللی به جشنواره راه یافت. از دوره شانزدهم نیز بخش مسابقه نمایشنامه‌نویسی به جشنواره اضافه کردیم.
این پژوهشگر و کارگردان نمایش‌های آیینی متذکر شد: در دوره‌های ابتدایی آنچه که می‌توانستیم منتشر کنیم تنها یک جزوه و چند مقاله کوچک بود، اما رفته‌رفته جشنواره وسعت پیدا کرد تا جایی‌که در این دوره توانستیم ۶ عنوان کتاب به چاپ برسانیم که همه این اتفاق‌ها به برکت مدیران وقت و علاقه مخاطبان صورت گرفته است.
فتحعلی‌بیگی عنوان کرد: امسال نیز بخش کوچکی از جشنواره را در کاشان برگزار کردیم که امیدوارم سببی شود تا بتوانیم از این پس جشنواره را در شهرستان‌های دیگر نیز برپا کنیم. در سال های گذشته ما از روی دست پیشکسوتان مشق می‌کردیم و الان هم علاقه‌مندیم جوانان این آیین‌ها و نمایش‌ها را یاد بگیرند، اما آنچه که اتفاق افتاده بیشتر جوشش‌های فردی بوده که کفایت نمی‌کند. مطمئنا نباید بگذاریم سرچشمه‌ها گم شود و باید به فکر دایر کردن مدرسه‌های آیینی و سنتی و رشته‌های دانشگاهی در این زمینه باشیم.
بعد از صحبت‌های دبیر جشنواره، اجرای سیاه‌بازی توسط داوود داداشی و علی فتحعلی در نقش مبارک و مرشد به نمایش درآمد و بعد از آن داداشی رقص کاکلی را که مخصوص سیاه‌ها است، اجرا کرد.
در ادامه مراسم با حضور هنرمندانی چون ملکه رنجبر، جعفر والی، بهزاد فراهانی، منوچهری آذری، مجید جعفری، اسماعیل خلج، هنگامه مفید، داریوش اسدزاده و علی مرادخانی و همچنین مهدی شفیعی هدایای برگزیدگان بخش نمایشنامه‌نویسی به آنها اهدا شد.
برگزیدگان بخش نمایشنامه نویسی به این شرح هستند:
نمایشنامه «سند باد به روایت شبانه‌های شهرزاد» نوشته صحرا رمضانیان و حامد امان‌پور از تهران
نمایشنامه «مروارید» نوشته عزت‌اله مهرآوران از تهران
نمایشنامه «حکای زنی بی‌نام و نشان» نوشته عسل عصری ملکی از کرج
نمایشنامه «هنبوری» نوشته رحیم رشیدی تبار از تهران
نمایشنامه «بحران ازدواج» نوشته سیدعظیم موسوی از تهران
نمایشنامه «عروسی میرزا آقا هاشم» نوشته رضا عاشوری فر از لنگرود
بعد از اهدا جوایز به برگزیدگان این بخش از طرف موسسه پیشکسوتان هنر از عزت‌الله مهرآوران، ملکه رنجبر و داوود فتحعلی‌بیگی تقدیر شد که سید عباس عظیمی مدیرعامل این موسسه در سخنانی کوتاه عنوان کرد: قرار داشتیم در مناسبت‌های مختلف از همه پیشکسوتان تقدیر کنیم که امروز نیز یکی از این مناسبت‌ها است. خانم رنجبر و آقای فتحعلی‌بیگی در این ماه به دنیا آمدند و این امر باعث شد که از آنها و آقای مهرآوران تجلیل کنیم.
فتحعلی‌بیگی نیز در این زمینه گفت: باید بگویم سنت تجلیل از هنرمندان قبل از فوتشان نیز در جشنواره آیینی و سنتی بنا گذاشته شده است.
در بخش بعدی برنامه، مهدی شفیعی مدیرکل هنرهای نمایشی یادداشتی درباره آیین‌ها و هنر و نقشی که در وحدت و صلح ایفا می‌کنند، قرائت کرد.
در یادداشت شفیعی آمده است:
«ایران، سرزمین آیین‌ها است. آیین‌هایی که آیینه هویت و اصالت مردم موحد این اقلیم کهن است. میراث دیرینی که خشت‌خشت آن دلیل تمدن غالب ایران و تعالی آن در امتزاج با فرهنگ اسلامی بوده است. این بنای راسخ باید به مدد نوش‌داروی هنر، نوآفرینی شود تا غبار زمان، قفل خاموشی و فراموشی این درگاه بلند نگردد و فرصت هم‌نوایی نوآمدگان این روزگار با تعالیم هویت‌آفرینان ممکن شود.
آیین‌های ایرانی، تجلی آرمان‌های مردمی است که ستایشگر خداوند جان و خرد بوده‌اند و در رویارویی با اهریمن جهان به اهورای جان پناه برده‌اند. انسان معاصر، می‌تواند ابر انسانی باشد که با توجه به آیین‌های کهن و با درک روزآمد این دانش در برابر ابتلائات اجتماعی روزگار خویش، رویینه تن گردد. تئاتر، تجسم آیین‌هاست. کنشی نامیرا که به افسون تئاتر ممکن می‌شود و به تعالی فکر و ذکر مخاطب ختم می‌گردد. آرمانی که تولد جشنواره نمایش‌های آیینی سنتی را به دنبال داشت.
هفدهمین دوره این جشنواره از پس فراز و فرودها و با این امید که راهی به رستگاری خواهد داشت، برگزار می‌گردد. با مغتنم دانستن این رویداد در روزگار دوری و مهجوری آیین‌ها، بر این آرمان چشم دارم که افق تئاتر، افق نیک‌اندیشی و خردبخشی باشد و هنرمندان ارجمند تئاتر، با نوآفرینی آیین‌های فاخر سرزمین خویش، آفرینشگر زیباترین نمایش‌های وحدت و صلح باشند.
به گرمی و با مهر، قدردان اصحاب صدیق این دوره از جشنواره هستم و خداوند هنر را در اعتلای پرچم هنر سرزمینمان به نیایش می‌نشینم.»
شفیعی بعد از قرائت این متن آرزو کرد از این پس نشانی تمام تماشاخانه های کشور در راهنمای گردشگری مسافران نوروزی در سال ۹۵ قرار گیرد.
بعد از صحبت‌های شفیعی نماهنگی درباره کودکان بیمار محک با حضور فاطمه معتمدآرا پخش شد و پس از آن الهام انصاری مدیر روابط عمومی موسسه محک پیام قدردانی این موسسه خیریه را برای اقدام ارزشمندی که در این دوره از جشنواره صورت گرفته و بر مبنای آن افتتاحیه هجدهمین جشنواره آیینی و سنتی در موسسه محک برپا شده بود، برای حضار خواند.
وی در بخشی از صحبت‌هایش متذکر شد: این رویکرد حاصل پیوند مفهوم والای هنر و مفهوم والای کمک به هم‌نوع است. این موسسه نیز همواره بر بال هنر حرکت کرده و با همراهی هنرمندان همراه بوده است.
وی افزود: بعد از برگزاری مراسم افتتاحیه در موسسه محک، ما شاهد لبخند بچه‌هایی بودیم که همیشه برای آوردن لبخند روی لب‌هایشان انرژی زیادی می‌گذاریم و بعضا هم موفق نمی‌شویم. ما ارزش این لبخند را می‌دانیم و از شما سپاسگزاریم.
بعد از صحبت‌های انصاری، تابلوی نقاشی که توسط کودکان محک کشیده شده بود به جشنواره تقدیم شد. پس از آن نماهنگی به یاد درگذشتگان نمایش‌های آیینی و سنتی به نمایش درآمد که در آن تصاویری از هنرمندانی چون مرتضی احمدی، انوشیروان ارجمند، نورمحمد دُرپور، علی‌اکبر رزم‌آرا، غلامعلی پورعطایی، ماشاءالله اسدی‌نژاد، احمد علامه‌دهر، قلیچ انوری، حسن لوئیان، رضا رضامندی، رضاعلی جعفری، تقی عزیزی، مهدی سنایی، ایوب بصیری، یوسف اشنویی، محمدرضا ریاضی‌منفرد(مینائی) پخش شد.
در بخش بعدی مراسم اختتامیه، اجرای موسیقی نواحی خراسان و بعد از آن رقص چوب بازی که متعلق به تربت‌جام است به نمایش درآمد. اجرای موسیقی نواحی توسط فرزند غلامعلی پورعطایی و هنرمندان دیگری که با وی همراه بودند از جمله یک دختر خردسال، اجرا شد.
علی مرادخانی معاون هنری وزارت ارشاد سخنران دیگر مراسم بود. وی در صحبت‌هایش عنوان کرد: وظیفه می‌دانم از همه شما عزیزان و بزرگان نمایش کشور تشکر کنم، چون اگر این حمیت و همت نبود، هر چقدر هم که منابع مالی در اختیار داشتیم این رویداد نمی‌توانست به این شکل برگزار شود.
وی ادامه داد: خوشبختانه یکی از مهمترین ویژگی‌های جشنواره این بود که بیشترین هزینه‌ها در آن صرف تولید آثار شده است. شاید استمرار بیهوده‌ای که در برخی جشنواره‌ها وجود دارد به این دلیل است که خروجی مناسبی را در آنها شاهد نیستیم، اما دوستانمان در این جشنواره بیشترین هزینه را برای تولید آثار صرف کردند.
مرادخانی یادآور شد: امیدوارم بتوانیم شاهد اجرای عمومی این آثار نیز باشیم چون برنامه‌ریزی برای اجرای عمومی از جمله اتفاقات مورد انتظار است. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی امسال را سال تئاتر نامیدند و ما نیز تلاش کردیم به مسائل زیرساختی تئاتر بپردازیم. خوشبختانه خانه عروسک به همت خانم برومند احیا شده و امیدوارم نمایش‌های آیینی و سنتی نیز به همین شکل دارای محل ثابتی برای اجرای آثار و معرفی هنرشان شوند تا به صورت دایم چنین برنامه‌هایی در آن مکان استمرار داشته باشد و کسانی که می‌خواهند با فرهنگ عمومی آشنا شوند به این مکان بیایند.
معاون هنری وزیر ارشاد با اشاره به اینکه با همراهی شهرداری تهران در تلاش هستم تا مکانی برای نمایش‌های آیینی و سنتی اختصاص دهم، بیان کرد: همچنین در حال برنامه‌ریزی برای تقویت زیرساخت‌ها نیز هستیم که در همین راستا امسال برای اولین بار یک سالن بلک‌باکس در بجنورد افتتاح شد که امیدوارم این روند در شهرهای دیگر نیز ادامه داشته باشد.
وی در پایان صحبت‌هایش عنوان کرد: در حال حاضر در دنیا به حوزه معلولین توجه ویژه‌ای می‌شود، امیدوارم در کشور ما نیز با همراهی فرهیختگان این حوزه، نمایش‌هایی با کمک معلولین به تولید برسد تا بتوانیم به پویایی این قشر نیز کمک کنیم. البته در افتتاحیه جشنواره آیینی و سنتی که در موسسه محک برگزار شد، کلید این اتفاق زده شده است.
بخش بعدی مراسم اختتامیه جشنواره به بزرگداشت هنرمندان این عرصه اختصاص داشت که طی آن بعد از پخش نماهنگی درباره هنرمندانی که قرار بود تجلیل شوند، از حسین مداح‌نیا هنرمند پیشکسوت پرده‌خوانی و شمایل‌گردانی، عباسعلی جلینی پیشکسوت تعزیه و داوود داداشی پیشکسوت سیاه‌بازی با حضور هادی مرزبان، اصغر همت، حسین مسافر آستانه، داوود فتحعلی‌بیگی و علی مرادخانی تقدیر شد.
همچنین در این بخش یک تابلو عکس که توسط اختر تاجیک از داوود داداشی گرفته شده بود، علاوه بر لوح تقدیر و دیگر جوایز به وی تقدیم شد.
داداشی بعد از دریافت جایزه‌اش عنوان کرد: من ۴۰ سال است که سیاه‌بازی کار می‌کنم و در طول این ۴۰ سال تلاش کرده‌ام ببینم و یاد بگیرم. تمام نوارهای کاست هنرمندان سیاه‌باز قدیمی را می‌گرفتم و آنها را گوش می‌کردم و الان بعد از ۴۰ سال احساس مسئولیت بیشتری می‌کنم و تلاشم این است که بیشتر یاد بگیرم و به جوان‌ها هم آموزش دهم.
مداح‌نیا نیز بعد دریافت جایزه‌اش اشعاری را در مدح حضرت علی (ع) خواند. اجرای حرکات موزون آذری توسط کودکان که با تشویق زیاد حاضران در سالن همراه بود و گرفتن عکس یادگاری همه برگزیدگان و اجراگران روی سن سالن اصلی تئاتر شهر بخش های پایانی مراسم اختتامیه جشنواره آیینی و سنتی بود.
نظر شما