خبرگزاری مهر-گروه استان ها: افزایش جمعیت، رشد شهرنشینی، مهاجرت به شهرها برای بهره مندی از فرصت های شغلی هر چه بیشتر، کمبود امکانات در مناطق روستایی و تمرکز آن در مناطق شهری، فاصله گرفتن از زندگی سنتی و تمایل برای مدرن تر کردن زندگی و... از مولفه هایی به شمار می رود که باعث افزایش ساخت و سازهای شهری و تمرکز فزاینده جمعیت درمناطقی خاص شده است.
جاری شدن سیلاب در اثر بارندگی های شدید در شهرها از نمونه مواردی است که به دلیل عدم رعایت صحیح قواعد شهرسازی و البته بی توجهی به اصول و ملزومات شهرنشینی به تحمیل خسارات و صدمات فراوان به اموال عمومی و دارایی های مردم می شود.
عدم توجه به بازسازی و لایروبی کانال های شهری، شهرسازی غیر اصولی بدون لحاظ کردن شیب استاندارد برای کنترل و سوق دادن آب های سطحی به محل هایی مشخص، کم ظرفیت بودن مسیرهای احداث شده برای هدایت آب و سر ریز شدن آن از کانال های ساخته شده، حفاری های پی در پی به دلیل عدم اعمال مدیریت واحد شهری از سوی سازمان ها و دستگاه های دولتی همچون، آب، گاز، برق، مخابرات و...از نمونه مواردی دیگر به شمار می رود که می تواند یک بارندگی شدید چند دقیقه ای را به دریاچه ای شناور در شهرتبدیل کند.
با وجود بحران خشکسالی در کشور و افت شدید سطح بارش ها، در طول دو ماه گذشته اخباری از گوشه و کنار کشور مبنی بر جاری شدن سیلاب در شهرهایی همچون دماوند، بجنورد، گرگان، اردبیل، شاهرود، الیگودرز، قزوین، شهررضا و... در صدر یا لابه لای اخبار رسانه ها قرار گرفته که پذیرای آب و سیلاب در معابر و خیابان های خود بوده اند و در مواردی همچون سیلاب پاکدشت در شرق استان تهران، عمق بحران به حدی می رسد که جان هموطنان را می گیرد.
غرب استان تهران نیز از این تحفه نا میمون بی نصیب نماند و آب گرفتگی معابر برخی نقاط شهرستان ملارد و شهریار در هفته های گذشته، روند عبور و مرور را مختل کرد و در برخی نقاط همچون محدوده امیریه شهریار، باعث بحران والتهاب مردم و مسئولان شهری و تحمیل خسارات مادی به برخی از خانوارهای ساکن در این منطقه شد.
تفکیک ها و ساخت و سازهای غیر مجاز عامل بروز بحران درامیریه
محمد کلهر عضو شورای اسلامی شهر شهریار در گفتگو با خبرنگار مهر در تشریح علل جاری شدن سیلاب و بحران در این نقطه از شهرستان شهریار اظهار داشت: گود بودن کوچه ها، عدم زهکشی مناسب در معابر و خیابان ها، ساخت و سازها و تفکیک های غیر مجاز از علل اصلی این رخداد بود.
وی افزود: مشکل کنونی عقبه ای دارد که ریشه آن را باید در فقدان زیر ساخت های بنیادی و عدم اعمال نظارت صحیح و اصولی در طول سال های گذشته جستجو کرد.
کلهر عنوان کرد: فقدان سیستم فاضلاب شهری نیز مزید بر علت شده تا دریاچه دپوی فاضلاب در این ناحیه، هنگام بارندگی شدید طغیان سیلاب را تشدید کند.
وی گفت: در چنین شرایطی می طلبد مدیریت شهری، تدابیر لازم و مقتضی را برای تسریع در روند بهره برداری از پروژه فاضلاب شهری شاهد شهر لحاظ کند.
عضو شورای اسلامی شهر شهریار افزود: در طول سالیان گذشته، شاهد غرق شدن دو شهروند در دریاچه ای که فاضلاب شهری در آن تجمیع می شود نیز بوده ایم که این اتفاقات لزوم اتخاذ تدابیر مقتضی و ورود جدی تر برای رفع نارسایی مذکور را افزایش می دهد.
ضرورت اجرای طرح جامع هدایت آب های سطحی در شهریار
علیرضا صفرزاده عضو دیگر شورای اسلامی شهر شهریار در گفتگو با مهر در خصوص راهکار مدیریت شهری این منطقه برای جلوگیری از بروز مجدد چنین حوادثی اظهار داشت: نظارت دقیق در جدول گذاری ها از سوی شهرداری در معابر وکوچه های این منطقه از اقداماتی به شمار می رود که در پیشگیری از وقوع سیلاب در شهر مثمر ثمر خواهد بود.
وی افزود: اجرای طرح جامع هدایت آب های سطحی نیز از دیگر ضروریاتی است که باید در اولویت برنامه های مدیریت شهری قرار گیرد تا بر این اساس معابر شهری بصورت استاندارد و اصولی اصلاح و احداث شود.
صفرزاده گفت: الزاما نباید شهر دستخوش اصلاح جدول گذاری ها شود بلکه می توان با مطالعه و نیاز سنجی جامع، نقاط اولویت دار شناسایی و اقدامات لازم برای بهسازی آن در دستور کار قرار گیرد.
بی توجهی مسئولان پیشین شهری به قواعد شهرسازی
شرایط نابسامان معابر پس از بارندگی ها منحصر به منطقه امیریه نمی شود بلکه ساکنان نواحی مرکزی شهریار همچون محدوده بافت فرسوده مسجد حاج حسن و عباس آباد نیز با این نارسایی مواجه هستند.
کاوه چابک یکی از شهروندان منطقه عباس آباد در گفتگو با مهر ضمن انتقاد از وضعیت معابر این ناحیه اظهار داشت: همواره در طول سال و بخصوص نیمه دوم آن، شاهد آبگرفتگی کوچه های این محدوده هستیم و گاه وضعیت چنان دشوار می شود که تردد را بطور کامل مختل می کند.
وی افزود: رفع نابسامانی موجود وظیفه مسئولان است و برای ما نامشخص است تا چه زمانی این شرایط استمرار خواهد داشت.
شهروندی دیگر که به شرط محفوظ ماندن نام خویش حاضر به گفتگو با ما شد با گلایه از مسئولان شهریار عنوان داشت: بودجه و اعتبارات مدیریت شهری از محل پرداخت ها و عوارض های شهری شهروندان تامین می شود وانتظار داریم ما به ازای آن خدمات متناسب با شان و جایگاه شهر و مردم ارائه شود.
وی گفت:جاری شدن سیل رخدادی طبیعی به شمار می رود که ممکن است در هر گوشه ای از دنیا واقع شود اما جاری شدن سیلاب در اثر بارش باران در محدوده ای زمانی کوتاه حاکی از کم توجهی و در اولویت نبودن رفع چنین نارسایی هایی از سوی مسئولان است و در حال حاضر نیز انبوه مشکلات شهری مجالی را به مدیران برای اصلاح وضعیت موجود نمی دهد و امیدواریم همچون گذشته مرور زمان باعث فراموشی و نا دیده انگاشتن این موضوع نشود.
چه باید کرد
در اغلب اوقات، انگشت اشاره برای پیدا کردن مقصر به سمت مدیریت شهری و شهرداری ها نشانه گرفته می شود که البته قابل انکار نیز نیست و نحوه عملکرد مدیریت شهری به عنوان مسئول تامین و رسیدگی به زیر ساخت های شهری در جلوگیری وتشدید چنین بحران هایی تعیین کننده است اما نباید از نقش برخی شهروندان نیز در تشدید وقوع چنین حوادثی به سادگی گذشت.
با وجود لایروبی و رسوب گیری هایی که در طول سال از سوی مدیریت شهری عملیاتی می شود، بی توجهی به وظایف شهروندی و ریختن زباله ها و نخاله های ساختمانی نیز در انسداد کانال های پیش بینی شده برای هدایت آب های سطحی بی تاثیر نیست.
و سخن آخر اینکه مدیریت بحران در شرایط اضطراری صرفا با عکس العمل سریع در مواقع بحرانی میسر نمی شود بلکه چنین امری مستلزم پیش نیازها و عقبه نرم افزاری و سخت افزاری هماهنگ، هدفمند و منسجم است که نیاز سنجی و مطالعات شهری، شناسایی نقاط بحرانی و در اولویت قرار گرفتن آنها برای اصلاح، آمادگی بالقوه و هماهنگی بین دستگاهی، توجه به گزارشات هواشناسی، اطلاع رسانی به موقع و مناسب و ارتقای هر چه بیشتر فرهنگ عمومی و اجتماعی برای پذیرش تعهدات و مسئولیت پذیری شهری از مولفه های اصلی در پیشگیری، کنترل و کاهش آسیب های ناشی از جاری شدن سیلاب ها و دیگر حوادث طبیعی در سطح شهر و سکونتگاههای عمومی به شمار می رود.
بطور یقین با بررسی، مطالعات کارشناسانه و اتخاذ تدابیر هوشمندانه که لازمه مدیریت اصولی و کارآمد است، می توان از بروز حوادث مشابه و تحمیل خسارات دوباره به نحوی موثر جلوگیری کرد.
امید است با مدنظر قرار دادن نتایج و ثمرات آزمون و خطا های گذشته، فراموش نکنیم آنچه که پیش از این رخداده و آنچه که در آینده احتمال تکرار مجددآن وجود دارد.
خبرنگار: ناصر رمضانی
نظر شما