به گزارش خبرگزاری مهر، كتاب «کثرت یا وحدت وجود» اثر حجت الاسلام حسین عشاقی، عضو هیأت علمی گروه فلسفه پژوهشگاه منتشر شد. پژوهش حاضر، نتیجه تلاش علمی حجت الاسلام والمسلمین حسین عشاقی است كه در گروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی سامان یافته است و شامل چهار بخش به شرح زیر است:
بخش اول: برهان اول وحدت شخصی وجود بر مبنای عدم ناپذیری وجود.
بخش دوم: برهان دوم وحدت شخصی وجود بر مبنای عدم معلولیت.
بخش سوم: وحدت وجود و ارتباط آن با نحوه وجود کلی در خارج
بخش چهارم: برهان سوم وحدت شخصی وجود بر مبنای اصالت وجود
نویسنده در بخشی از مقدمه کتاب خود، در بارة كتاب و ساختار آن می نویسد:
كتابی كه با موضوع «مناظرات وحدت وجود» و تحت عنوان «وحدت وجود یا كثرت آن؟» در پیشگاهتان هست، بجز مقدمة تفصیلی در أولش، حاصل مناظراتی است كه بین این جانب حسین عشاقی و حجه الاسلام و المسلمین آقای غلامرضا فیاضی، در مورد ارزیابی برخی از براهین مسألة «وحدت شخصی وجود» و به پیشنهاد برخی از دانشجویان كارشناسی ارشد مؤسسة آموزشی پژوهشی امام خمینی برقرار شد، جلسات این مناظرات از تاریخ ۳/۷/۸۱ شروع و تا تاریخ ۱/۴/۸۴ به‌صورت هفتگی (جز ایام تعطیل) در طی ۵۹ جلسة تقریبا دو ساعته در مؤسسة آموزشی پژوهشی امام خمینی قم برقرار بود.
در مباحث این چهار بخش، اینجانب حامی وحدت وجود و تمامیت برهانهای مورد بحث آن، بودم، و جناب آقای فیاضی ناقد آنها، و بر همین مبنا در عنوانهائی كه برای ساختار كتاب و فصل بندی آن تنظیم شده، از جناب آقای فیاضی با عنوان «ناقد» نام برده شده است.
اهمیت بحث وحدت یا كثرت وجود تا جائی است كه می‌توان گفت هر یك از گرایشهائی كه در این بحث بین صاحب نظران به‌وجود آمده است، موجب شده كه یك مكتب فلسفی خاصی شكل بگیرد، وجود در نزد مشائیان متكثر است به‌گونه‌‌ای كه برای آن، حقائق متباینه‌ای قائل شده‌اند؛ بنابراین موضوع فلسفه برای آنها حقائقی است متكثر و متباین كه جامع ذاتی مشتركی بین آنها نیست، فقط آنها در یك مفهوم عامی كه بالعرض بر آنها حمل می‌گردد، اشتراك دارند، طبعا فلسفه‌ای با چنین موضوعی، از فلسفه‌هائی كه موضوعش وجودی است كه فقط یك حقیقت واحد دارد، یا چند حقیقت معدود دارد، متفاوت است، اینجا بود كه مكتب فلسفی مشائی بر أساس موضوعی چنین متكثر شكل گرفت؛ در فلسفة إشراقی نیز وجود متكثر و متباین بود، ولی تباین آن فقط به دو حقیقت نور و ظلمت منحصر بود.
بنابراین فلسفه‌ای كه آنها برای چنین موضوع متكثری با چنین تكثری ساختند از فلسفه‌های دیگر متمایز بود و اینجا بود كه مكتب خاصی در فلسفه شكل گرفت؛ بعد نوبت به حكمت متعالیة صدرائی رسید، صدرالمتألهین موضوع فلسفه را حقیقتی یك‌گونه و موجودی یگانه اما دارای مراتب متعدد قرار داد و طبعا فلسفه‌ای متناسب با چنین موضوعی كه به‌صورت تشكیكی، واحد و متكثر بود، شكل گرفت و مكتب جدیدی در فلسفه به ظهور رسید، اما كار به اینجا ختم نشد؛ زیرا بر أساس دیدگاه‌های عرفانی ناب حقیقت «وجود» هیچ‌گونه كثرتی در خودش ندارد، بلكه اگر كثرتی هست مربوط به ظهورات و تجلیات این حقیقتِ از هر جهت نامتكثر است و در اینجا است كه بر أساس چنین موضوعی كه هیچ‌گونه كثرتی به‌حسب خودش ندارد فلسفة دیگری شكل گرفته و خواهد گرفت. در اینجا است كه أهمیت و ضرورت پرداختن به این بحث روشن می‌گردد؛ چون مسأله‌ای كه در ایجاد مكاتب فسلفی گوناگون نقش مؤثر و قابل توجهی داشته، شایسته است بیش از پیش مورد توجه و بررسی پژوهشگران و صاحب نظران در مسائل فلسفی قرار گیرد؛ به نظر ما كتاب حاضر می‌تواند در رسیدن به این مهم كمك شایسته‌ای بكند.
گفتنی است كتاب «کثرت یا وحدت وجود» اثر حسین عشاقی، با قیمت ۴۰۰۰۰ تومان در اختیار مخاطبان قرار گرفته است.
علاقمندان جهت کسب اطلاعات تکمیلی و تهیه کتاب میتوانند به نشانی www.poiict.org مراجعه کنند.
نظر شما