علی محمدی اردهالی رئیس اسبق اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران و مدیر انتشارات محمدی در گفتگو با خبرنگار مهر پیرامون شرایط این روزهای بازار نشر در ایران گفت: انتشار کتاب به درد بخور و مفید در ایران هنوز دچار مشکلات زیادی است. یک کتاب وقتی به وزارت ارشاد می‌رود آنقدر بر سر آن بازی درآورده می‌شود که حد ندارد.
وی ادامه داد: کاش مشکل تنها همین بود، این روزها آقایان به هر کتاب مفیدی که نیاز پیدا می‌کنند نسخه‌ای از آن را برداشته و سر و دمش را می‌زنند و به عنوان کتابی تازه از خودشان منتشر می‌کنند.
متأسفانه همه کارمندان ارشاد جواز نشر دارند!
محمدی افزود: رمانی که من رئیس اتحادیه ناشران بودم ۴۵۰ عضو داشتیم اما تعداد اعضا الان به ۱۳ هزار نفر رسیده است. متاسفم که باید بگویم تقریبا تمام کارمندان وزارت ارشاد جواز نشر دارند. به من در زمان مسئولیتم فشارهای زیادی وارد شد که هر کسی که صاحب یک باب آپارتمان ولو مسکونی بود بتواند جواز نشر بگیرد اما من زیر بار این اتفاق نرفتم.
این ناشر پیشکسوت گفت: حسم این بود که این مساله می‌تواند مشکلات متعددی به همراه داشته باشد و مردمی که با اعتماد و به عنوان انتشارات به این مکان‌ها مراجعه می‌کنند با مشکلات زیادی روبرو خواهند شد. گفتم آیا ارشاد مسئولیت این کار را می‌پذیرد؟ گفتند که اردهالی حمل بر غرض می‌کند. من گفتم می‌دانم که الان در کتابفروشی کنار خیابانش امنیت اخلاقی برقرار نیست آن وقت می‌گویید برویم به هر صاحب آپارتمان متقاضی، جواز نشر بدهیم. من زیر بار این اتفاق نرفتم و در ۲۵ سال مدیریتیم در اتحادیه هرگز اجازه این کار را ندادم. اما وقتی از اتحادیه خارج شدم صدور این دست مجوز‌ها شروع شد.
مدیر انتشارات محمدی ادامه داد: صنف ناشر اگر به واقعیت انسانی که بر عهده‌اش است اعتماد کرده و بر مسیر آن می‌رفت و تنها تابع شرایط روز نمی‌شد الان وضعیتش این نبود. ناشران ما هر کتابی که لازمه اجتماع بود و نیاز فکری و مفهومی جامعه را برآورده می‌کرد چاپ نکرد و تنها چشمش به دهان دولت‌ها دوخته شد که چه دوست دارند که آن را چاپ کنند. در حوزه دین ما یادمان رفت که دین و کتاب دینی احترام دارد و نمی‌شود هر چیزی را به اسم دین منتشر کرد. اما این بی‌حیایی اتفاق افتاد و کسی هم صدایش در نیامد.
این پیشکسوت عرصه نشر کشور همچنین گفت: اگر ناشر خودش را ملزم به خوانش متن کتاب بداند، وضعیت انتشار محتوا در کتاب‌های امروز ما چنین مفتضح نبود.
شمارگان بهترین کتاب ما که جایزه هم گرفت چقدر است؟
وی ادامه داد: مشکل دیگر ما تعدد ناشران دولتی در بدنه نشر کشور است که باعث شده بدنه واقعی نشر نتواند شخصیت حقیقی خود را تثبیت کند و آن را از دست داده است. شما در کنار این مساله موضوع شمارگان را نیز وارد کنید. فکر می‌کنید شمارگان بهترین کتاب این کشور که امسال جایزه هم گرفت چقدر است؟ من به شما می‌گویم: ۲۰۰ نسخه. این را ناشر کتاب به من گفت.
محمدی ادامه داد: آلمان ورشکسته جنگ دوم جهانی الان شمارگان کتابش از ۴۰ میلیون پایین‌تر نیست. در ژاپن شمارگان روی یک میلیون و هشتصد هزار نسخه است و در فرانسه روی ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار نسخه. ما بهترین کتابمان اما ۲۰۰ نسخه چاپ می‌کنیم. این ننگ است و من بر همین اساس می‌گویم که من تابوت کتاب را در این مملکت را از دور می‌بینم. ما باید قبول کنیم که کتاب کالایی نیست که تنها در ردیف مالی باید روی آن کار شود بلکه باید در ردیف فکری هم روی آن فعال بود و به همین خاطر هر کسی هم نمی‌تواند و نباید مجوز نشر کتاب بگیرد.
مدیر نشر محمدی در ادامه به برخی خاطرات خود گفت: مرحوم رجایی در زمان حیات به من امر کرد که هر جای این کشور که مدرسه‌ای هست باید کتابخانه‌ای دایر شود. بر این اساس به کمک ایشان ۶۵ هزار کتابخانه در مدارس ایران ساختیم و ۴۰ میلیون جلد کتاب برای آن نیز قرار شد منتشر کنیم. آن زمان ایشان ۱۰۰ میلیون تومان برای این کار بودجه اختصاص داد. اما زمانی که ایشان از آموزش و پرورش رفت، اولین دستور ، توقف این برنامه بود. این خاطره را گفتم تا بدانید بزرگترین مشکل عقب‌ماندگی فرهنگی ما ناآگاهی است.
نظر شما