خبرآنلاین نوشت: با اینکه هر ساله در جشنواره بخش‌های متفاوتی وجود دارد و در حقیقت این برنامه‌ای برای به نمایش در آمدن آثار متفاوت کارگردان‌هاست؛ چند سالی بخشی با عنوان «نگاه نو» در جشنواره حضور پیدا کرده که این عنوان برای فیلم‌هایی در نظر گرفته شده که کارگردان‌شان اولین فیلم سینمایی خود را ساخته باشد.
وجود چنین بخشی در جشنواره‌ای به این بزرگی که بسیاری از سینماگران و فیلم‌سازان برای رسیدن آن لحظه شماری می‌کنند، خیلی اتفاق خوبی است و شاید بتوان گفت یک کارگردان جوان چه چیزی بیشتر از اینکه فیلمش دیده شد، می‌خواهد؟ اما واقعا همه موضوع همین است؟ دیده شدن در فجر نهایت هدف هر کارگردان و تهیه‌کننده‌ای است؟ با اینکه حتما این موضوع مهمی است، اما نباید فراموش کرد که سینمای ایران هزینه‌هایی که طی سال برای ساخت آثار مختلف می‌کند را باید از چرخه اقتصادی اکران بدست بیاورد و این یعنی همان که فیلم‌ها -اولی، دومی، نگاه نو و ...- معرفی خوبی در میان مردم داشته باشند و بتوانند مخاطبان را به سالن سینما بکشانند. در این میان باز هم سهم فیلم اولی‌ها را باید جور دیگری بررسی کرد، وقتی قرار است جشنواره جایی برای دیده شدن آنها هم در میان سینماگران و هم رسانه‌ها باشد، آیا واقعا جشنواره به دیده شدن آنها در میان مردم هم کمکی می‌کند؟ آیا جشنواره این امکان را برای فیلم‌ها به وجود می‌آورد که بهتر و بیشتر دیده شوند و زمان مناسبی هم در اکران بدست بیاوند؟ در زیر نگاهی داریم به همه فیلم‌های اول دو سال گذشته و میزان فروشی که توانسته‌اند بدست بیاورند.
یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان سهم فیلم اولی‌ها از اکران ۹۴
سال گذشته ۱۱ فیلم در بخش نگاه نو جشنواره سی و سوم حضور داشتند، آثاری که بنا بر برنامه‌ریزی‌های انجام شده در بخش سوداری سیمرغ حضور نداشتند و به شکل مجزا با یکدیگر رقابت داشتند، از این میان ۶ فیلم در یک سال گذشته اکران شده‌اند و مابقی همچنان در صف اکران باقی مانده‌اند.
شاید بتوان موفق‌ترین اثر این مجموعه را «در دنیای تو ساعت چند است؟» دانست، اولین اثر صفی یزدانیان که البته حضور لیلا حاتمی، علی مصفا و زهرا حاتمی در آن را نمی‌توان نادیده گرفت. این فیلم که در بخش بین‌الملل جشنواره فجر که در اردیبهشت برگزار شده بود نیز حضور داشت و توانسته بود سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه را نیز از آنِ خود کند، در روزهای پایانی همین ماه بود که اکران خودش را آغاز کرد. البته حاشیه‌هایی هم گریبان این فیلم را گرفت و بنا به تشخیص دست اندرکاران به دلیل اینکه اثر فرهنگ فرانسه را در کشور ترویج می‌داد، از تیزرهای تلویزیونی محروم بود. داستان برگشت گلی از فرانسه به رشت و روایت داستان عاشقانه‌ای که به دلیل زمان و مکان شکست خورده و حالا فقط می‌خواهد عشق را به معشوقه‌اش نشان دهد، بعد از ۵۹ روز اکران در حدود ۷۱۵ میلیون تومان بفروشد. این فیلم در جشن منتقدین و نویسندگان نیز مورد توجه قرار گرفت و به عنوان بهترین فیلم برگزیده شد.
شرایط برای دیگر فیلم‌های نگاه نو جشنواره کمی متفاوت است و پنج فیلم دیگر در ترافیک عجیب اکران‌های پاییزه روی پرده سینماها آمدند. ۵ آبان «ماهی سیاه کوچولو» به کارگردانی مجید اسماعیلی اکران شد، فیلمی که روایتی از دهه شصت و مبارزات نیورهای چپی در شمال کشور را روایت می‌کرد. این فیلم ۷۸ روز اکران شد و با وجود بازیگرانی چون مریبا زارعی و مصطفی زمانی نتوانست بیش از ۳۴ میلیون تومان فروش داشته باشد.
البته همان روز یک فیلم اولی دیگر هم اکران شد، «چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت». فیلم برگزیده بخش نگاه‌نو جشنواره سی‌وسوم بود، البته وحید جلیلوند کارگردان آن تندیس بهترین کارگردانی را نیز از جشنواره گرفت. داستان زندگی جلال که با انتشار آگهی در روزنامه اعلام می‌کند می‌خواهد مبلغی را به یک مستمند ببخشد، مخاطب را با چند زندگی مختلف همراه می‌کند که هر کدام درگیر مشکلاتی هستند که با این میزان پول بخشی از آنها حتما از بین می‌رود. جلیلوند با موضوع عجیبی که انتخاب کرده بود و البته بازیگرانی که برای نقش های متفاوت برگزیده بود، در ۷۸ روز اکران نزدیک به ۵۵۸ میلیون تومان فروش داشت.
۱۸ آبان نوبت به «احتمال باران اسیدی» فیلم بهتاش صناعی‌ها رسید که البته در گروه هنر و تجربه اکران شد. فیلمی که شمس لنگرودیِ شاعر را به عنوان بازیگر معرفی کرد و داستان منوچهر شصت ساله‌ای را روایت می‌کرد که با وجود بازنشسته شدن همچنان از روی بیکاری سرِکار می‌رود. این فیلم در بخش بهترین یفلمنامه نگاه‌نو جشنواره دیپلم افتخار گرفت. شرایط اکران فیلم‌ها در گروه هنر و تجربه متفاوت است و به دلیل اینکه تعداد سالن‌های نمایش دهنده این آثار کمتر است، مدت زمان اکران فیلم‌ها نیز بیشتر است و نزدیک به سه ماه روی پرده سینماها می‌ماند، البته میزان فروش فیلم‌های این گروه به شکل رسمی اعلام نمی‌شود ولی براساس اعلامهای غیر رسمی در حدود ۷۰ میلیون تومان فروش داشته است.
«جامه‌دران» به کارگردانی حمیدرضا قطبی ۲۰ آبان به پرده‌های سینما رسید، داستانی اقتباسی از کتابی به همین نام که در همان روزهای نخست با حاشیه ممنوع‌التصویری بودن پگاه آهنگرانی و باران کوثری دست و پنجه نرم کرد و تیزرهایش از تلویزیون با سانسور پخش شد. «جامه‌دارن» بعد از ۶۵ روز یک میلیارد و ۱۳۵ میلیون تومان فروخت و همچنان سانس‌هایی را در اختیار دارد. البته نارضایتی‌ها از زمان اکران فیلم و به صورت آزاد وجود داشت و سید جمال ساداتیان، تهیه‌کننده اثر از زمان نامناسب به نمایش در آمدن اثر بارها صحبت کرده بود و این مضووع که چند فیلم همزمان با هم اکران شوند را برنامه‌ریزی اشتباهی دانسته بود. «جامه‌دران» در جشنواره فیلم فجر دیپلم افتخار بهترین فیلمنامه اقتباسی را نیز بدست آورده بود و با حضور بازیگرانی چون مهتاب کرامتی،باران کوثری، مصطفی زمانی و پگاه آهنگرانی شاید انتشار بیشتری در گیشه داشت.
فیلم مورد توجه قرار گرفته در فستیوال‌های خارجی شاید در ایران بیشتر می‌توانست دیده شود، اگر همزمان با چند فیلم با فضای اجتماعی دیگر اکران نمی‌شد. «ناهید» به کارگردانی آیدا پناهنده از ۲۷ آبان در سینماهای کشور اکران شد و با اینکه اکرانش همچنان ادامه دارد، حالا بعد از ۶۰ روز تنها توانسته ۳۳۴ میلیون تومان بفروشد و زندگی رئال ناهید در دوراهی تصمیم‌گیری برای زندگی تا همین مقدار دیده شد. البته «ناهید» در خارج از ایران و جشنواره‌هایی که حضور داشته، توانسته جوایزی را نیز بدست بیاورد.
«آزادی مشروط» به کارگردانی حسین مهکام، «بدون مرز» امیرحسین عسگری، «چاقی» به کارگردانی راما قویدل، «دو» اثر سهیلا گلستانی و «نزدیکتر» به کارگردانی مصطفی احمدی فیلم‌هایی هستند که مانند خیلی از آثار دیگری که در سینمای ایران منتظر هستند، انتظار می‌کشند.
گردش ۵ میلیارد با ۱۵ فیلم اولی در اکران ۹۳
بهمن ماه سال ۹۲ و در سی و دومین جشنواره فیلم فجر، ۲۰ فیلم در بخش نگاه اولی‌ها حضور داشتند، از این میان تعداد ۱۵ فیلم اکران شدند. اولین فیلم در میان این لیست اولین فیلم سینمایی علیرضا فرید با نام «دو ساعت بعد مهرآباد» بود که ۲۰ روزی اکران شد و در نهایت ۱۸ میلیون تومان فروش در تهران داشت. این اثر روایتی از سقوط یک هواپیما است و در اکران نتوانست خیلی موفق ظاهر شود و البته اکران ان دقیقا بعد از روزهای پر تب و تاب جشنواره فجر هم چندان بی‌تاثیر نبود.
شاید موفق‌ترین اثر از نظر میزان فروش در میان فیلم‌های اولی جشنواره تنها «پنج ستاره» باشد. فیلمی به کارگردانی مهشید افشارزاده که شهاب حسینی، همایون ارشادی، بهنوش بختیاری و سحر قریشی در آن به ایفای نقش می‌پرداختند. «پنج ستاره» از ۱۶ اردیبهشت ۹۳ اکران شد که اتفاقا داستان دختری که برای ورود به دانشگاه با مشکلاتی روبرو شده بود، مورد توجه قرار گرفت که در این میان از نقش موثر تهیه‌کننده آن نمی‌توان گذشت که پای فیلم ایستاد و زمان مناسبی را برای اکران ان بدست آورد و با تبلیغات مناسب بعد از ۴۰ روز اکران توانست یک میلیارد و ۳۰ میلیون تومان فروش داشته باشد.
جواد عزتی و نازنین بیاتی در «فرشته‌ها باهم می‌آیند» به کارگردانی حامد محمدی که پدرش منوچهر محمدی نیز تهیه‌کنندگی اثر را بر عهده داشت، اول مرداد سال ۹۳ اکران شد و با وجود داستان خوب و قابل توجه تنها ۳۱ روز روی پرده بود و در نهایت ۶۷۵ میلیون فروش داشت. فیلمی که به نظر می‌رسید اگر روزهای بیشتری را می‌توانست در اختیار داشته باشد، بیشتر مورد استقبال قرار می‌گرفت.
«خانوم» روایتی زنانه از زندگی سه زن در سه نقطه تهران بود که اولین ساخته بلند تینا پاکروان حساب می‌شد. حضور بازیگران شناخته شده در اثار سینمایی همیشه از عوامل تاثیرگذار بر میزان فروش و دیده شدن یک اثر بوده است، در «خانوم» امین حیایی، شقایق فراهانی، سیامک انصاری، اشکان خطیبی و اندیشه فولادوند بازی می‌کردند و فیلم که در روزهای پایانی شهریور ۹۳ اکران شده بود، پس از ۲۴ روز، ۴۴۵ میلیون تومان فروش داشت.
آزیتا موگویی یکی دیگر از کارگردانان اولی با فیلم «تراژدی» در جشنواره حضور داشت که اثرش از ۱۱ آذر ۹۳ و به مدت ۲۱ روز روی پرده سینما بود. «تراژدی» هم با انبوهی از بازیگران آمده بود و انتظار می‌رفت زمان بیشتری برای اکران داشته باشد تا میزان فروشش بیش از ۳۲۰ میلیون تومان شود.
«چند متر مکعب عشق» هم در جشنواره و هم میان منتقدین و هم در جشن خانه سینما بسیار مورد توجه قرار گرفت و جوایز مختلفی را برای جمشید محمودی، کارگردان و نویسنده اثر به همراه داشت، حتی تدوین و طراحی صحنه و بازیگری نقش اول و مکمل مرد این فیلم جوایزی را از ان خود کرد، با این حال فیلم در اکران عمومی خیلی موفق نبود و بعد از اینکه ۲۶ آذر ماه اکران شد، با ۷۵ روز اکران تنها ۲۸۷ میلیون تومان در تهران فروش داشت.
۹۳ میلیون تومان سهم اولین فیلم سید جلال‌الدین دهقانی اشکذری بود. «خانه‌ای کنار ابرها» که روایتی از دهه شصت بود و داستانی از آشنایی دو جوان با یک مادر شهید را تعریف می‌کرد، در اکران عمومی که از ۳ دی آغاز شده بود، خیلی مورد توجه قرار نگرفت و بعد از ۱۸ روز با حضور بازیگرانی چون هدایت هاشمی، حمد کمیلی و نگار عابدی از چرخه اکران خارج شد.
«ملبورن» نیما جاویدی هم از سوم دی اکران شد، فیلمی با بازی پیمان معادی و نگار جواهریان که با استفاده از این زوج در سینما انتظار دیده شدن داشت، اما شاید اکران آن یک ماه قبل از جشنواره و شلوغی روزهای سینمای ایران و همین‌طور مدت زمان کوتاه آن برای اکران خیلی به کمک فیلم نیامد، «ملبورن» بعد از ۲۶ روز، ۹۲۴ میلیون تومان فروخت.
هومن سیدی با اینکه فیلم «افریقا» را به عنوان اولین فیلم بلند داستانی در کارنامه خودش دارد، اما به دلیلی اینکه پروانه آن ویدئویی بوده، «سیزده» بعد از حضور در جشنواره سال ۹۲ به عنوان نخستین اثر این کارگردان و بازیگر جوان شناخته می‌شود. «سیزده» روایت زندگی پسر سیزده ساله‌ای است که علاوه براینکه با بحران‌های سن خودش دست و پنجه نرم می‌کند، مادر و پدرش نیز در آستانه جدایی هستند. امیر جعفری، ریما رامین‌فر، آزاده صمدی، امیر جدیدی و نوید محمدزاده بازیگران آن بودند. این فیلم بعد از ۲۷ روز اکران توانست ۳۱۴ میلیون تومان فروش داشته باشد.
«روزگاری عشق و خیانت» به کارگردانی داود بیدل نیمه بهمن سال گذشته اکران شد و بعد از ۲۳ روز تنها ۷۶ میلیون تومان فروش داشت.
۲۰ روز اکران، ۴۸۰ میلیون تومان فروش سهم اولین ساخته سعید آقاخانی با عنوان «لامپ ۱۰۰» بود. محسن تنابده در این فیلم نقش متفاوتی را بازی کرده بود و اتفاقا هم زندگی فرزینی که اعتیاد دارد و همه چیز را از هم پاشیده می‌بیند را خیلی خوب ایفا کرده بود. این فیلم بلافاصله بعد از جشنواره فیلم فجر سال گذشته اکران شد و بعد از شلوغی‌ها و هیاهوی پس از جشنواره، زمان مناسبی برای اکران در اختیار نداشت.
«انارهای نارس» مجید رضا مصطفوی از ۲۶ بهمن در گروه هنر و تجربه اکران شد و بعد از ۷۳ روز نمایش تنها ۱۹ میلیون تومان در تهران فروش داشت.
صابر ابر و نازنین بیاتی در اولین ساخته ابراهیم ابراهیمیان با عنوان «ارسال آگهی تسلیت برای روزنامه» بازی کردند، نگهداری از پیرمرد بداخلاق کار دست این دو جوان می‌دهد و جریان‌هایی در خانه برایشان اتفاق می‌افتد. این فیلم روزهای پایانی بهمن اکران شد و بعد از ۲۱ روز با ۴۱ میلیون تومان فروش از چرخه اکران خارج شد.
«با دیگران» به کارگردانی ناصر ضمیری ۲۵ اسفند ۹۲ اکران شد و تا ۳۳ روز بعد بر روی پرده‌های سینما بود، هنگامه قاضیانی، بابک حمیدیان و حمیدرضا آذرنگ بازیگران این فیلم بودند و داستان زنی را روایت می‌کردند که زندگی‌اش به دلیل سقط جنین‌های مکرر در شرایط بحرانی بود. این فیلم در تهران ۴۵ میلیون تومان فروش داشت.
بعضی از این فیلم‌ها به اکران سال بعد رسیدند، «عاشق‌ها ایستاده می‌میرند» به کارگردانی شهرام مسلخی ۵ آبان ۹۴ در میان انبوه فیلم‌هایی که با سرگروه و بدون سرگروه اکران شده بودند، روی پرده رفت. فیلم روایتی از زندگی یک رزمنده جنگ است که از طریق یک گزارش تلویزیونی همرزم خودش را پیدا می‌کند. «عاشق‌ها ایستاده می‌میرند» ۲۲ روز نمایش داشت که در این مدت ۱۹ میلیون تومان فرشو داشته است.
«فردا» نخستین ساخته مهدی پاکدل و ایمان افشاریان از ۱۹ خرداد ۹۴ در گروه هنر و تجربه اکران شد. این فیلم نیز ۵۱ روز اکران داشت که بر اساس اعلامهای غیر رسمی تنها ۱۳ میلیون در سینماهای تهران فروش داشت. صادق صفایی، علی دهکردی، امیررضا دلاوری و ستاره اسکندری در این فیلم بازی کرده بودند و روایتی از زندگی دختری بود که به عکاسی علاقه دارد و در سفری به همراه مادرش با حوادثی روبرو می‌شود.
«پایان خدمت» به کارگردانی حمید زرگرنژاد، «حق سکوت» ساخته محمد هادی نائیجی، «رنج و سرمستی» جهانگیر الماسی، «زمستان آخر» سالم صلواتی و «ناخواسته» به کارگردانی برزو نیک‌نژاد از فیلم‌هایی بخش نگاه نو جشنواره سال ۹۲ هستند که هنوز در انتظار اکران شدن به سر می‌برند.
چه چیز در انتظار اکران ۹۵ است؟
در جشنواره سی و چهارم فجر ۱۱ اثر در بخش فیلم‌های نگاه اولی حضور دارند، نا‌م‌هایی که این بار پیش از آغاز جشنواره سر و صدای زیادی به راه انداخته‌اند و بیشترشان با کارنامه کاری مخشصی وارد این عرصه شده‌اند، همچنان‌که حضور تهیه‌کنندگان به نام و بازیگران شناخته شده در اثارشان این ادعا را ثابت می‌کند که آثار متفاوتی در بخش نگاه نوی جشنواره حاضر خواهند بود. «ابد و یک روز» به کارگردانی سعید روستایی، «ایستاده در غبار» محمد حسین مهدویان، «برادرم خسرو» کاری از احسان بیگلری، «پل خواب» اکتای براهنی، «جشن تولد» به کارگردانی عباس لاجوردی، «خانه‌ای در خیابان چهل و یکم» کاری از حمیدرضا قربانی، «خماری» داریوش غذبانی، «گیتا» اثری از مسعود مددی، «لاک قرمز» سید جمال سید حاتمی، «متولد ۶۵» کاری از مجید توکلی و «من» به کارگردانی سهیل بیرقی آثاری هستند که امسال در بخش نگاه نو جشنواره حضور دارند و بخشی از بازار اقتصادی و چرخه اکران سینمای سال آینده را شامل می‌شوند و باید ببینیم شرایط اکران این‌ها چطور رقم می‌خورد.
نظر شما