گزارشي كه برخلاف گزارش هاي گذشته مطول نيست و اشاره به اين دارد كه نكات و داده هاي جديدي از بازرسي ها به دست نيامده؛ همكاري ايران در تشريح فرآيند بازفرآوري پلوتونيوم افزايش يافته (ماده 9) ؛ تمام مواد توليدي اورانيومي در اصفهان تحت نظارت آژانس است (ماده 11)؛ فرآيند غني سازي در نطنز در چتر نظارتي بازرسان قرار دارد (ماده 12) و نهايتاً اينكه براساس ماده 18 هنوز وجود مواد هسته اي بر روي مواد فولادي نمونه برداري شده اثبات نشده است.
ناگفته پيداست كه انحراف فعاليت هاي هسته اي به امور نظامي از دو راه بازفرآوري پلوتونيوم و غني سازي سطح بالا ممكن است و نتايج بازرسي هاي آژانس در مواد ،9 ، 11 و 12 به روشني مؤيد همكاري كامل ايران براي نظارت آژانس در اين دو عرصه حساس است.
اما در مورد پاسخ ايران به پيشنهادات 1 + 5 توجه به نكات زير ضروري است:
1- فراموش نبايد كرد كه همين پيشنهاد نشانه اي بزرگ از توفيق ديپلماسي ايران در يك نبرد نابرابر 3 ساله است. يادمان نرفته كه اتهام اوليه ايران در گزارش ژوئن 2003 كم شدن چند كيلو اوره اورانيوم وارداتي از چين بود و نمايندگان آمريكا و انگليس به صراحت در گفتگوها حق حرف زدن از تكنولوژي اتمي را هم براي ايران قائل نبودند.
از ابتداي چالش هسته اي نه در هيچكدام از قطعنامه هاي شوراي حكام، نه در توافق سعد آباد، نه در توافقنامه نوامبر 2004 در پاريس، نه در بيانيه لندن و نهايتاً نه در بيانيه اواخر آوريل شوراي امنيت سازمان ملل متحد هيچگاه حق ايران بر مبناي ماده 4 ان پي تي تصريح نشده بود.
اشاره به تكاليف ايران براساس مواد يك و دو (مربوط به خلع و عدم توسعه سلاح اتمي) در متن 1+ 5 بزرگترين نقطه مثبت و نشانه جدي پذيرش صلح آميز بودن محدوده فعاليتهاي هسته اي ايران است. اگر چه به آن اشاره صريح نشده باشد.
امضاي ايالات متحده زير اين پيشنهاد و اعلام آمادگي مستقيم براي گفتگو با ايران، بويژه بعد از چند سال تهديد و جنگ رواني، نشانه اي جدي از پذيرش بازيگري ارشد ايران در روابط بين المللي و قدرت چانه زني بالا است. رويكردي كه مؤيد جهش استراتژيك ايران به سطحي فراتر از يك قدرت منطقه اي اما برخوردار از كاريزماي بالا ميان ملت هاي منطقه و مسلمان است.
اگر به دوره سخت فني و سياسي 3 سال گذشته منصفانه نگاه كنيم، باور مي كنيم كه ايران با هوشمندي و زيركي تعويض زمين بازي را به آمريكا تحميل كرد.
2- طبعاً فراموش هم نخواهيم كرد كه موافقت آمريكا با اين بسته به خاطر استتار عدم ناتواني در شكل دهي اجماع جهاني عليه ايران، سرشكستگي در عراق و فلسطين، كاهش بي سابقه محبوبيت بوش و جمهوري خواهان و نهايتاً ترفندي براي نشان دادن همراهي قدرتهاي بزرگ با واشنگتن است؛ نه نشانه تغيير سياستها در قبال ايران.
3- برخلاف برخي ديدگاهها، جمهوري اسلامي ايران براي حفظ منافع ملي از كانال همكاريهاي مسالمت آميز بين المللي هيچ بسته اي را باز نشده رد نمي كند. چنين روشي مربوط به حكومت هاي تك نفره و انزوا طلب است. ايران اسلامي با عمق استراتژيك سياسي در جهان امروز به نگراني هاي مشروع جامعه بين المللي اهميت مي دهد و از همين رو طلايه دار خاورميانه عاري از سلاح اتمي و مصر به بقاي در NPT است.
4- محيط و مناسبات بين المللي نه آرماني است و نه مجازي. واقعي و نسبي است. شركت سهامي بزرگي است كه سهم هر ملت با درك درست موقعيتها و مهارت در بازيگري براي تبديل تهديدها به فرصت ها و فرصت هاي كوچك به گشايش هاي بزرگ تعيين مي شود. همان چيزي كه رهبري معظم انقلاب اسلامي به عنوان «ديپلماسي ظريف» از آن ياد كردند. هنر بازيگري در روابط بين المللي براي حفظ و تحكيم حداكثري منافع ملي.
فرمول موفقيت «ديپلماسي ظريف» هم حاكميت تعادل و آرامش بر سلسله قواي عصبي و تصميم گير است.
---------------------------------------------------------------
منبع :روزنامه همشهري 20/3/85
نويسنده : پرويز اسماعيلي
نظر شما