به گزارش خبرگزاري "مهر"، برنامه هاي عروسكي تا چند سال اخير جزو بهترين برنامه هاي مخصوص كودكان و حتي بهترين برنامه هاي تلويزيون بودند. شادي و سرزندگي كودكانه از اولين نشانه هايي است كه اين برنامه هاي عروسكي قادر به بخشيدن آن به مخاطبان هستند، چيزي كه در انواع ديگر برنامه ها نشاني چنداني از آن نمي بينيم. در سال هاي گذشته خلق عروسك هاي شيرين و دلچسب با خصوصيات اخلاقي و رفتاري باورپذير از مهمترين اتفاقاتي بود كه در صدا و سيما افتاده. البته گروههاي مشخص و محدودي در اين حيطه فعاليت مي كردند. در گذشته آنها ساعات وسيعي از روز را به خود اختصاص مي دادند و جالب اينجاست كه توانايي جذب مخاطب را در اين زمان طولاني داشتند كه علت آن بيش از هر چيز به خلاقيت فردي و آشنايي با روحيات كودكانه و مديوم تلويزيون بازمي گردد.
در ميان اين عروسك ها، مجموعه "صندوق پست" يا همان كلاه قرمزي و آقاي مجري در تلويزيون جايگاه خاصي پيدا كرد و خيلي زود، رفتارها، لحن صحبت و تكيه كلام هاي او فراگير شد. در دوران پخش كلاه قرمزي كمتر كسي را پيدا مي كرديد كه به نوعي با اين برنامه درگير نشده و بخشي از زمانش را به آن اختصاص نداده باشد. البته اين اتفاق تنها در مورد كودكان نيفتاد و آن برنامه به سرگرمي مهمي براي بزرگسالان هم تبديل شد.
مساله مهم اين است كه صدا و سيما تقريباً از تمام وجوه تكنولوژي پيشرفته جهان در عروسك سازي بي بهره است. عروسك ها به همان شيوه دستي، نخي يا ميله اي كنترل مي شوند و همين است كه بيش از پيش وظيفه گوينده عروسك، عروسك گردان و مجري عروسكي را سنگين تر مي كند. جاي تاسف دارد كه در اين هجوم عروسك ها، بسياري از شيوه ها كاملاً به دست فراموشي سپرده شده اند. بچه هاي نسل جديد كمتر شناخت قابل توجهي از سايه بازي يا خيمه شب بازي دارند و چون پرداخت شخصيت اين نوع عروسك ها و از طرفي ديگر فراگير كردن آنها، اندكي مشكل تر است، كمتر كسي براي ساخت برنامه به سراغ آنان مي رود و خطر عمده اي براي از بين رفتن كامل اين شيوه عروسكي وجود دارد.
از جمله اتفاقاتي كه موجب جذابيت كلاه قرمزي شد، ويژگي هاي رفتاري او بود. كلاه قرمزي از نظر تمام خصوصيات غير از ظاهر كه به كودكان شبيه است، شعار نمي داد. مانند بسياري از بچه ها دروغ مي گفت، شيطنت مي كرد و در رويه كار تمام حوادث را به نفع خود تمام مي كرد. متاسفانه ايراد عمده اي كه بسياري از برنامه هاي عروسكي دارند، گذاشتن حرف هاي تكراري و بزرگ در دهان آدم هايي است كه گوينده مناسبي براي اين عروسك ها نيستند و اين مهم ترين دليلي است كه باعث ايجاد دافعه در كودكان مي شود، حتي اگر اين نوع عملكردها نتيجه بخش هم باشد، مسلماً نتيجه مثبتي نخواهد داشت و نتيجه آن مشاهده كودكاني است كه رفتاري بزرگسالانه و متظاهرانه دارند.
ما با ساخت اين نوع برنامه ها بچه ها را از سن طبيعي و حقوق كودكانه آنان محروم مي كنيم و بخشي از بهترين و شيرين ترين دوران زندگي را از آنها مي گيريم. ما كمتر در نظر داريم كه اگر مي خواهيم به كودكان صداقت را بياموزيم، اول بايد با آنها صادق باشيم و سريال "كلاه قرمزي" اين ويژگي را به شكل روشن و بارزي داراست. مهرباني و شفقت موجود در صورت و صداي ايرج طهماسب هم موجب شكل گرفتن بده بستان هاي كلامي زيبايي بين اين دو مي شد كه شايد ساعت ها بدون كوچكترين احساس كسالت و خستگي تحملش مي كرديم، اما در حال حاضر برنامه هاي عروسكي به لحاظ محتوا و ساختار داراي سطح نازلي هستند.
به گزارش مهر، مهم ترين ويژگي برنامه هاي عروسكي داستاني با اوج و فرود بجا و سازماندهي شده است، اما در حال حاضر اكثر برنامه هاي عروسكي به يك مجري، چند عروسك و پخش زنده منتهي مي شوند، حتي برخي برنامه هاي عروسكي زنده متن ندارند و تنها يك خط داستان نوشته شده به مجري داده مي شود كه مابقي كلمات به صورت بداهه ميان مجري و عروسك ها رد و بدل شود. علاوه بر آن برخي تهيه كنندگان مقوله اي به نام كارگردان را در برنامه هاي عروسكي زنده حذف مي كنند و هدايت كار را به دست مجري به همراه گويندگان و عروسك گردان ها مي سپرند. اي كاش برنامه سازان اندكي تامل مي كردند و شخصيت هاي عروسك ها را جدي مي گرفتند و گاهي اوقات آنها را اين طور ميان زمين و هوا رها نمي كردند.
به گزارش خبرگزاري "مهر"، يكي ديگر از نكات قابل توجه در برنامه هاي عروسكي استفاده درست از موسيقي هاي جذاب است. نبايد موسيقي و شعر برنامه هاي عروسكي كاملاً سردستي و فكرنشده باشد، حتي يك قافيه ساده را هم در سرودن شعرها نبايد ساده پنداشت؛ چرا كه در اين صورت كارها بيش از پيش مخاطب را به ساده انديشي و ساده پسندي سوق مي دهد. به ويژه كودكان كه از همان ابتدا بايد با حكايت ها، قصه ها و شعرهاي تاثيرگذار آشنا شوند كه گاهي تاثير مستقيم در سرنوشت آنها و طرز تفكرشان در آينده خواهد داشت.
اگر بخواهيم پخش انيميشن هاي ايراني چون "فرمانروايان مقدس"، "برفك"، "قصه هاي مثنوي" را نسبت به برنامه هاي عروسكي در صدا و سيما بررسي كنيم، مي توان نمره قبولي به اين انيميشن ها داد. توليدات انيميشن مركز فرهنگي هنري صبا وابسته به صدا و سيما تاكنون كارهاي قابل تاملي ارائه كرده است، حتي توليدات اين مركز در قالب هاي سريال، سينمايي و كوتاه و در فرمت هاي سه بعدي، دوبعدي، عروسكي و خميري در 20 جشنواره بين المللي چون انيما (آرژانتين)، بيميني (لتوني)، آوانكا (پرتغال)، جشنواره فيلم سبز (روسيه)، انسي (فرانسه)، اسپينهو (پرتغال)، كوروس فيلم (آلمان)، انيميشن تايوان، كرك فيلم (اوكراين)، فانتزيا (ايتاليا)، كارتون گلاب (ايتاليا)، سئول (كره)، اوتاوا (كانادا)، مسلمانان (امريكا)، جيفوني (ايتاليا)، كاستلي انيما (ايتاليا)، چياواري (ايتاليا)، لوكانيا (ايتاليا) و انيما مادريد (اسپانيا) شركت داده شده است.
سال قبل يكي از آثار توليدي اين مركز با عنوان "علمدار كربلا" در جشنواره لوكانيا ايتاليا به عنوان بهترين كار تكنيكي مورد تقدير قرار گرفت و فيلم "جغله" هم در جشنواره تايوان در بخش بهترين هاي دنيا انتخاب شد. بنابراين انيماتورهاي ما توانايي ساخت انيميشن هاي خوب را دارند و بهتر است تلويزيون دراين زمينه سرمايه گذاري كند.
اگر هم نگاهي به خريد انيميشن هاي خارجي داشته باشيم به يك سري انيميشن هاي شلوغ برمي خوريم كه بار عاطفي خيلي كمي دارند، در حالي كه در گذشته انيميشن هايي چون "مهاجران"، "حنا دختري در مزرعه"، "نيكو"، "خانواده دكتر ارنست" پخش مي شد كه نقش خانواده در آنها خيلي پررنگ بود. در حال حاضر انيميشن هايي كه از گروه كودك شبكه هاي اول، دوم و تهران براي قشر كودك و نوجوان پخش مي شود حاوي صحنه هايي هستند كه نه تنها براي بچه ها بار آموزشي ندارند، بلكه آنها را پرخاشگر و از هويت ايراني دور مي كنند.
در واقع خيلي از كمپاني هاي مطرح از طريق ساخت اين انيميشن ها تفكرات خود را به بچه هاي آسيايي منتقل مي كنند. به عنوان نمونه چندي پيش انيميشي با عنوان "ماسك" پخش شد. در اين انيميشن افراد دشمن كه هميشه تفكرات منفي دارند با موهايي قهوه اي و مشكي نشان داده مي شد و افرادي كه موهاي بلوند داشتند جزو آدم هاي خوب و صلح طلب بودند يا پخش انيميشني چون "ديجيمون" نه تنها بار آموزشي ندارد، بلكه پرخاشگري را به وضوع نشان مي دهد. گرچه ساخت انيميشن ها در دنيا در جهت صحنه هاي پرخاشگري گرايش پيدا كرده، اما مسئولان سيما مي توانند با بهره بردن از نظرات كارشناسان متبحر انيميشن هاي مناسبي خريداري كنند تا نقش خانواده در آنها پررنگ باشد.
از سوي ديگر خريد انيميشن هاي خارجي به نسبت ايراني بايد كمتر و تنها در آن حد باشد كه بچه ها با فرهنگ كشورهاي ديگر آشنا شوند، نه اينكه با شخصيت هاي كارتون همذات پنداري كنند. چرا كه خاطرات دوران كودكي تا ساليان بسيار در ذهن به جا مي ماند. بنابراين تلويزيون مي تواند با حمايت از انيماتورهاي ايراني انيميشن هاي ارزنده اي در راستاي آشنايي بچه ها با آئين و رسوم كهن ايراني و ضرب المثل ها بسازد.
به گزارش مهر، يكي ديگر از نكات قابل تامل در تلويزيون اين است كه مجموعه "سفرهاي كمون" كه در گذشته به صورت كامل از تلويزيون پخش شده، هم اكنون روزهاي شهادت از شبكه دو سيما مجدداَ پخش مي شود و جالب اينجاست كه پخش اين سريال چه همخواني با فرهنگ شهادت ما دارد كه در اين روزها بلا استثناء پخش مي شود؟ اگر قرار است "سفرهاي كمون" به عنوان سمبل عدالت در روزهاي شهادت پخش شود، بهتر است مسئولان سيما سرمايه گذاري كنند و انيميشن هايي مختص روزهاي شهادت و تولد بسازند تا مورد توجه بچه ها هم قرار بگيرد و نكات آموزشي متناسب با فرهنگ ما را به همراه داشته باشد.
البته انيميشن هاي خارجي كه ويژه خردسالان خريداري مي شود در قياس با انيميشن هايي كه براي كودكان و نوجوانان خريداري مي شود، خيلي بهتر است. در دنيا انيميشن هايي كه براي خردسالان ساخته مي شود اكثراَ داراي نكات آموزشي هستند و با اين المان ها ساخته مي شود.
نظر شما