دام هاي سياسي واشنگتن و پيونگ يانگ در جغرافياي شرق

به گزارش خبرگزاري "مهر"، رسانه هاي خبري ازآزمايش موشكي كره شمالي در روز چهارشنبه (14تير) خبر دادند كه با واكنش تند برخي از كشورهاي منطقه و جهان همراه بود. اين آزمايش در روز ملي استقلال آمريكا معنادار است و نوعي دهن كجي به تفكرهژمونيك آمريكا محسوب مي شود.

در هفته هاي گذشته، رسانه هاي غربي ،جنجال رسانه اي را درباره كار سوار كردن قطعات موشك دومرحله اي و بين قاره اي "تائه پودونگ 2" در نزديكي يك سايت پرتاب در شمال شرقي كره شمالي آغاز كرده بودند.

موشك تائه پودونگ 2 كه ازلحاظ مشخصاتي با طولي به اندازه 35 متر و برد آن به 3500 تا 6000 كيلومتر مي رسد؛ مي تواند خطر بالقوه اي براي كشورهاي ژاپن و پايگاههاي آمريكا در اين كشور باشد. موشك فوق پس از سيستم هاي موشكي "اسكاد" و "رودونگ" با بازتعريف جديد در سيستم دفاعي كره شمالي به عرصه ظهور مي رسد. اين موشك برخلاف موشكهاي پيشين كه كوتاه برد و ميان برد هستند، براي اهداف دوربرد ساخته شده اند.

براساس اطلاعات موجود آزمايش موشكي پيونگ يانگ در راستاي بازدارندگي سياست تهاجمي آمريكا و حاميانش در منطقه صورت مي گيرد. كره شمالي پس ازجنگ كره به سبب رويكرد مقامات اين كشور به سمت نظام كمونيستي، مورد خشم و غضب كشورهاي غربي قرار گرفتند و به غير از چين و معدود كشورهاي ديگر از روابط خارجي گسترده اي برخوردار نيست،علت اين امر را مي توان در عدم تغيير سياست هاي كره شمالي در جايگزيني اولويت اقتصادي به سياسي  برشمرد.

تاكنون از رفتارهاي سياست خارجي كره شمالي مي توان به اين داده ها وتحليل هاي زير رسيد:

1- كره شمالي كشورهايي نظير آمريكا را در مقامي نمي بيند كه در امور داخلي كشورهاي ديگر دخالت كند. واشنگتن بارها از پيونگ يانگ خواسته است كه جهان را از اهداف و برنامه هاي خود مطلع كرده و منظور خود را از آزمايش موشكي به صراحت اعلام كند. 

2- رفتار پيونگ يانگ بدين معني است كه همكاري با كشورهاي كمونيستي مثل چين كه همواره حامي كره شمالي بوده است، در اولويت اين كشورقرار دارد.

3- كره شمالي تلاش مي كند بخش اعظم عقب ماندگي هاي اقتصادي و تكنولوژيكي نسبت به كشور كره جنوبي را با دستاوردهاي نظامي حالت توازن بخشد و در مذاكرات مربوط به حل اختلافات با اين كشور از موضع قدرت با چانه زني سطح بالا وارد عمل شود.

با توجه به داده هاي فوق، همسويي با قدرت رقيب چين و وجود اختلاف با كره جنوبي به عنوان متحد محوري واشنگتن و عدم پذيرش قدرت هژموني آمريكا در سطح جهان ، گزينه اي به نام مقابله و انزواي پيونگ يانگ را در فرا راه مقامات آمريكايي قرار داده است.

اين هماوردي واشنگتن مراحل مختلفي را طي كرده است. مشاركت در مذاكرات شش جانبه براي متوقف كردن سياست هاي كره شمالي، تقويت سپر دفاعي درمقابل موشك هاي رودونگ، تحريم سياسي، اقتصادي وتكنولوژيك ازجمله طرحهاي مقابله گرايانه آمريكا بوده است. 

در مقطع كنوني نيز آمريكا با مانوردهي بر روي آزمايش موشك كره شمالي تلاش مي كند، اهداف و راهبردهاي جديدي را در منطقه پياده كند:

1) تقويت سپر دفاعي در برابر موشك هاي تائه پودونگ: آمريكا با استقرار موشك هاي پاتريوت در خاك توكيو بر آن است كه سپر دفاعي اش را در برابر سري جديد موشك هاي كره شمالي ايمن سازي كند.

2) كاهش نفوذ چين در منطقه : چين در چارچوب گفتگوهاي شش جانبه و با مديريت بحران هسته اي كره شمالي توانسته است به هدف ميان مدت خود در ايجاد توازن قدرتي با ساير قدرتها در سطح منطقه دست يابد و اين هدف بالاتر از حل نهايي مسئله كره شمالي است.چين براي حفظ وضع موجود ازپيونگ يانگ به عنوان يك كشورمصرفي حمايت مي كند تا اهرم خود را دربرقراري امنيت آسياي شرقي حفظ كند.

روابط سرد سياسي چيني ها با ژاپني ها، اهرم سياسي استفاده از كره را برجسته تر از گذشته كرده است. خاطره تلخ تجاوز ژاپن به چين دردهه 1930 ميلادي و مرام مشترك ايدئولوژيكي بين پكن و پيونگ يانگ، دولتمردان چين را در همراهي با اعمال فشار آمريكا و ژاپن بر عليه كره شمالي محتاط كرده است. همچنين حمايت آمريكا از استقلال تايوان، چين را دراز دست ندادن خط مقدم وزنه تعادل امنيتي خود در منطقه ثابت قدم كرده است.

حضور نظامي آمريكا در كره جنوبي و وضعيت نيروهاي آن در مرز منطقه آسيا - اقيانوس آرام ممكن است به ظاهر كنترلي بر كره شمالي باشد، اما ايجاد سپر دفاعي در برابر چين نيز در پشت اين اهداف قرار دارد.

دولت آمريكا با بزرگ نمايي تحركات موشكي كره شمالي سعي خواهد كرد چين را به قطع يا كاهش حمايت هايش از كره شمالي زير فشار بگذارد تا خط مقدم توازن قدرتي چين تضعيف گردد.

3)تقويت جايگاه نيروهاي مستقر درمنطقه جنوب شرق آسيا و زمينه سازي تبليغاتي براي خنثي سازي افكارعمومي كشورهاي ژاپن و كره جنوبي: دولتمردان آمريكا مدتهاست كه ازطرف افكار عمومي ژاپن و كره جنوبي تحت فشار هستند و قرار است طبق قرارداد جديد با ژاپن، حدود 8 هزارتن از20 هزارنظامي آمريكايي، اوكيناوا را تا سال 2012ميلادي ترك كنند. اگرچه نيروهاي نظامي درحال كاهش هستند اما آمريكا با استفاده ازفضاي موجود سعي دارد با كاهش فيزيكي نيروها بر روي سيستم هاي آفندي و پدافندي سرمايه گذاري كند. 

4) اعمال فشار براي كشاندن كره به سمت مذاكره: گفتگوهاي شش جانبه در گذشته به دعوت چين صورت گرفت تا از اقدامات آمريكا براي استفاده ازشوراي امنيت براي اعمال فشاربركره شمالي جلوگيري به عمل آورد. اين مذاكرات كه با هدف دادن تضمين هاي امنيتي و اقتصادي به پيونگ يانگ در مقابل برچيدن برنامه هسته ايش از دور پنجم مذاكرات كه در نوامبر 2005 ميلادي پايان يافت، متوقف شد .  

واشنگتن، پيونگ يانگ را متهم كرد كه به طور پنهاني برنامه غني سازي اورانيوم را توسعه داده است. كره شمالي هم در برابر اين موضع واشنگتن،راكتورهسته اي خود را دوباره فعال و از معاهده "ان.پي.تي" خارج شد. مانور موشكي كره سستي  مقامهاي آمريكا را درجدي نگرفتن مذاكرات شش جانبه آشكار كرد و بر همين اساس براي جبران مافات، دولتمردان آمريكايي با صدور بيانيه و ارسال سيگنال هاي تهديد اقتصادي و نظامي سعي دارند بار ديگر كره را از توسعه سيستم موشكي منصرف و به سمت مذاكرات شش جانبه بكشانند.

5) به ميان كشاندن ژاپن و مشاركت دهي اين كشور در طرحهاي دفاعي آينده: دولت ژاپن پس از شكست در جنگ دوم جهاني از داشتن نيروي نظامي قوي منع شد و نظام دفاعي اين كشور بر عهده يگان هاي آمريكايي مستقر در خاك ژاپن بود. همين عامل سبب شد تا توكيو هزينه هاي صرفه جويي شده در بخش نظامي را به اقتصاد اختصاص دهد و بنيان اقتصادي قويي را با مازاد سرمايه قابل توجه به دست آورد. اين مازاد سرمايه با هدايت به بخش نظامي مي تواند پاره اي از هزينه نظامي را كاهش دهد. بر اين اساس، آمريكا با بزرگ نمايي تحركات موشكي كره شمالي بر آن است ژاپن را به عرصه طرح هاي دفاعي آمريكا در شرق آسيا وارد كند.

با وجود  جنجال هاي تبليغاتي كه از طرف كشورهاي غربي صورت مي گيرد، هنوز در نگراني آمريكا از آزمايش موشكي كره شمالي ترديد وجود دارد. آزمايش موشكي كره شمالي، واشنگتن را در تحكيم جايگاه نيروهاي نظامي اش در منطقه شرق و جنوب شرق آسيا كمك خواهد كرد.

مدتها است كه دركشورهاي ژاپن و كره جنوبي اعتراضها درزمينه حضور نيروهاي آمريكايي در خاك اين كشورها افزايش يافته است . آمريكا با فضاسازي درباره مسئله كره شمالي، راهبردهاي جديدي را در منطقه پيگيري مي كند.

همانطور كه واشنگتن از تور سياست مي خواهد مارماهي را نهنگ جلوه دهد، پيونگ يانگ نيز به موازات آمريكا بر اين انديشه است كه بسياري ازعقب ماندگيهاي اقتصادي را كه به واسطه تحريم هاي آمريكا در راه مرامهاي سياسي اش متحمل شده است، جبران كند وبازگشت به سمت گفتگوهاي شش جانبه را كه خواست آمريكا است درصورت پذيرش با اقتدارآغازكند تا به امتياز هاي درخور توجه دست يابد.