گام اول در تثبيت عكاسي جنگ اعتمادسازي است/ مقوله عكاسي جنگ بايد از هاله انزوا و خفقان خارج شود

به گزارش خبرنگار"مهر"، عباس ميرهاشمي رئيس انجمن عكاسان دفاع مقدس درپاسخ به اين پرسش كه انجمن هايي نظير انجمن عكاسان دفاع مقدس يا انجمن عكاسان جانباز و ايثارگر چقدر توانسته اند از بدو تاسيس براي رفاه مادي و معنوي عكاسان جنگ كار كنند گفت: "واقعيت اين است كه با تاسيس انجمن هايي كه شما به آن اشاره كرديد دست اندركاران سعي در اعتمادسازي كردند و به نوعي در ايجاد فضاي امن كوشيده اند."

وي افزود: "وقتي انجمن عكاسان دفاع مقدس در سال 82 تاسيس شد فضايي مبني بر اعتماد در ميان عكاسان جنگ وجود نداشت. ناديده گرفتن حقوق عكاسان در سال هاي گذشته، از بين رفتن و جمع نكردن آثار ارزنده جنگ به اين بي اعتمادي دامن زده بود. اما با تاسيس انجمن آثار عكاسان جنگ كه به دليل بي توجهي در محاق فراموشي قرار داشت بار ديگر گردآوري شد. گرچه اين كار به لحاظ مادي براي انجمن هزينه زيادي دربر داشت اما انجمن تصميم گرفت براي ايجاد اعتماد وقت و هزينه خود را براي گردآوري عكاسان جنگ بگذارد. بنابراين آثار 160 عكاس جنگ گردآوري شد و در حال حاضر يك سوم آثار اين عكاسان در حال اسكن شدن است و با درنظر گرفتن حق كپي رايت روي سايت نگهداري مي شود."

سيدعباس حاجي پور، رئيس انجمن عكاسان جانباز و ايثارگر، نيز در اين نشست در خصوص شكل گيري تشكل هاي تخصصي عكاسي گفت : " اگر امروزجايگاه NGOها و تشكل هاي مخصوص به حرفه عكاسي در ايران پررنگ شود و با فعاليت هاي جدي و سازنده توام باشد، طبعا مي توان شاهد چشم انداز روشن تري براي عكاسي ايران بود. گرچه تجربه ثابت كرده كه عملكرد هاي ما در كارهاي جمعي نسبت به كارهاي فردي ضعيف تر است."

وي در مقايسه آثار سينماي جنگ و عكاسي جنگ نيز تصريح كرد: "گرچه بيش از هفده سال از پايان جنگ تحميلي مي گذرد اما با اين حال تبعات اين جنگ هنوز در ميان ما باقي است. اگر به سينماي جنگ هم اشاره كنيم مي بينيم در زمينه سينما نيز فعاليت چنداني براي پررنگ كردن چرايي هاي جنگ تحميلي نداشته ايم. سينماي دفاع مقدس در اين سال ها چقدر توانسته در ساخت فيلم هايي با مضمون جنگ موفق باشد واين فيلم ها ازچند درصد اقبال مخاطب برخوردار بوده؟ آخرين اثر سينمايي ما در زمينه جنگ فيلم "دوئل" احمدرضا درويش است اما فيلم هايي ازاين دست چقدر درقياس با فيلم هاي روز توانست درجذب مخاطب موثر باشد؟"

حاجي پور تصريح كرد: "واقعيت اين است كه مقوله عكاسي جنگ بايد از هاله انزوا و خفقان خارج شود. با اين وجود عكاسي جنگ امروز مبدل به مقوله اي دردناك شده است. شاخه اي از عكاسي كه با نسل فراموش شده در اذهان عمومي كمرنگ مي شود و از حمايت هاي دولتي برخوردار نيست."

درادامه نشست عكاسي جنگ در "مهر"، ميرهاشمي در پاسخ به اين پرسش كه اگر انجمن هاي حاضر دست به دست يكديگر داده و يكي شوند و آژانسي به نام آژانس عكس از فعاليت ها و آثار عكاسان دفاع كند بهتر نيست، گفت: "چرا كه نه. اما فراموش نكنيم كه اين انجمن ها نوپا هستند وبيش ازچند سالي ازتاسيس آنها نمي گذرد.بنابراين زماني لازم است تا اين انجمن ها به تكامل برسند. اگرعكاسان به آژانس عكس و آژانس به آنها اعتماد كند طبعا مسائلي چون سرقت عكس يا زيرپا گذاشتن حق كپي رايت اتفاق نخواهد افتاد. بلكه در سايه اين اعتماد، تعهدي همه جانبه شكل مي گيرد."

رئيس انجمن عكاسان دفاع مقدس در پاسخ به اين پرسش كه اگردرحال حاضرعكاسان جنگ از ارگان هاي دولتي كمك بخواهند، نزديكترين متولي براي اين امر كدام ارگان است گفت: "ارگان هايي چون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و بنياد حفظ و نشر آثار دفاع مقدس از جمله ارگان هايي هستند كه مسئول اين جريانند و مي توانند متولي زدودن هاله هاي فراموشي عكاسي جنگ باشند. در كنار اين ها نيز رسانه هاي جمعي و اربابان جرايد بايد اين پرسش را مطرح سازند كه پرسش هاي عكاسي جنگ تا چه وقت بايد بدون جواب باقي بماند."

رضا برجي در پاسخ به اين پرسش كه چرا در جنگ هايي چون جنگ عراق و امريكا خبرنگار و عكاسي از ايران در قياس با كشورهاي ديگر حضور نداشت گفت: "زماني كه شهر كركوك در جريان اين جنگ سقوط كرد، من و چند عكاس ديگر با بودجه هاي شخصي و مرارت هاي فراوان درعراق بوديم اما 300 عكاس وخبرنگارازكشورهاي خارجي دراين جريان حضور داشتند."

وي افزود: "زنده ياد شهيد سيدمرتضي آويني هميشه مي گفت درجنگ وقتي صداي سوت خمپاره شنيده مي شود و همه روي زمين دراز مي كشند، تازه كار عكاس و فيلمبردار شروع مي شود. به اين معني كه بايد لحظه انفجار را تصوير كند. لحظه اي كه توسط دوربين عكاسي يا فيلمبردار ثبت مي شود، تا سال ها در اذهان باقي مي ماند. با اين تفاسير مي توان گفت اساسا عكاسي جنگ حرفه اي بوده كه با جان عكاسان سر و كار داشته است. عكاسان جان بركفي كه بي توجه به امنيت جاني خود در جبهه ها حضور و به ثبت لحظاتي جاودان مي پرداختند. با اين حال بايد انجمن ها و تشكل هاي تخصصي را در زمينه عكاسي جنگ تثبيت كنيم."

ميرهاشمي در ادامه درباره اينكه چرا عكاسي جنگ در قياس با سينماي دفاع مقدس فعال نيست گفت: "فراموش نكنيم كه هر يك از اين حوزه ها جايگاه خاصي دارند. يعني نه تنها عكس و فيلم بلكه شاخه هايي چون شعر و داستان نيز در جايگاههاي مستقلي ارزيابي مي شوند. مسلما هر يك ازاين حوزه ها به فراخور فعاليت هاي مرتبط در پروسه اي از شكوفايي قرار دارند. اما امروز سينما فعالتر ازاين حوزه هاست. شايد به اين دليل كه به ساخت فيلم هاي سينمايي دفاع مقدس به شكل روايت گونه و مستند پرداخته اند و هزينه هاي جانبي اش از طريق بخش هاي خصوصي و دولتي تامين مي شود. اما هيچ فكر كرده ايد عكاسي جنگ بايد به كدام ارگان تكيه كند وقتي نهادي در دولت از آن حمايت جدي نمي كند؟"

وي خاطرنشان كرد: "مسئولان فرهنگي ما در اين حيطه هرگز پاسخگو نبوده اند. دردناكتر از همه اينكه نسل جوان امروز با اين حيطه بيگانه است و در اين باره نيز كاملا حق دارد، زيرا هيچ وقت به شكل جدي عكاسي جنگ كارشناسي نشده است. در حالي كه عكاسي به عنوان رسانه بصري چشم هوشيار جامعه است. بايد پذيرفت كه نگاههاي ما به حيطه عكاسي جنگ نگاهي بسته بوده و فرايند نگاههاي بسته را حاصل همان است كه مي بينيد."