به گزارش خبرنگار مهر ، عضو هيئت علمي دانشگاه سيستان و بلوچستان گفت : پيشگامان نوگرايي ايران به اين نتيجه رسيدند كه مفاهيم نوين بايد با مفاهيم ديني همراستا شوند تا از اين رهگذر علماي ديني بتوانند توده مردم را با خود همراه كنند . از سوي ديگر عده اي قانون گرايي را وارد ساختار فرهنگ سياسي ايران كردند.
دكتر صلاح يادآور شد: در اين ميان عده اي نيز بدون در نظر گرفتن ساختار سياسي ايران بدنبال وارد كردن همان الگوهاي غربي به جنبش مشروطيت بودند اين دسته آرمانگرايان سكولار بودند.
وي در ادامه به تبيين آراء سه تن از نخبگان مشروطه پرداخت و با اشاره به تفكرات ميرزا ملكم خان گفت : وي خواستار انتقال مفاهيم غربي عصر مشروطه و خواستار ورود قانونمداري به نظام سياسي ايران بود و اين امر از نامگذاري روزنامه وي با عنوان " قانون " مشهود بود. وي بر خلاف آخوندزاده با مذهب مردم مخالفت نداشت. ميرزا ملكم خان دليل عقب ماندگي جامعه ايران را فقدان قانون دانسته و نقش مهمي در برقراري ارتباط با علماي ديني بر عهده داشت.
دكتر صلاح با اشاره به آراء مستشار الدوله تبريزي كه توافق وي با ملكم درباره قانونمداري به وضوح مشاهده مي شود گفت : كتاب مستشار الدوله تحت عنوان "يك كلمه" نيز در باب قانون نوشته شده است. وي به نوعي انديشه هاي اسلامي را با سياست پيوند زد كه آزادي بيان را با امر به معروف و نهي از منكر بيان كرد.
وي تصريح كرد : در ميان اين نخبگان آخوندزاده مشروطه را با مفهوم غربي پيوند زد و نقدي بر كتاب "يك كلمه" مستشار الدوله نوشت و انتقادهاي ملكم خان را ناديده گرفت. انديشه هاي وي به نحوي از غرب تأثير گرفته كه اين امر را مي توان در تعريف وي از ناسيوناليسم مشاهده كرد .
آخرين متفكري كه دكتر صلاح در ميان متفكران عصر مشروطيت مورد بررسي قرار داد تالبوف بود. صلاح گفت : تالبوف سعي داشت در حوزه دين و سياست تمايز قائل شود. علي رغم آن كه فرد معتقدي بود مذهب را از جهان مادي جدا مي دانست و به كرات رژيم مشروطه انگلستان را مورد ستايش قرار داد.
در ادامه حجت الاسلام جعفريان نويسنده چند كتاب در عصر تاريخ ايران نيز طي مقاله اي كه با عنوان امكان يا امتناع تركيب مشروطه و مشروعه ارائه داد به توضيح و تبيين عبارت مشروطه و مشروعه پرداخت.
حجت الاسلام رسول جعفريان طي سخنراني خود اظهار داشت : يكي از وجوه اختلافات سياسي تركيب مشروطه و مشروعه در رساله هاي سياسي است.
وي گفت : عصر مشروطه مشروعه در اواخر سال 24 و اوايل 25 توسط شيخ فصل الله نوري مطرح شد تا افراطي ها محدود شوند و مشروطه شرقي به وجود آيد. استفاده شاه وقت از اين عبارت مشروطه مشروعه موجبات بدنامي آن را فراهم كرد. منظور از مشروطه مشروعه كه براي عموم مفهوم بود توجه مؤلفه هاي مشروطه به شرعيت بود اما حقيقت چيز ديگري بود و پرسش هاي مهمتري در اين رابطه مطرح شد.
نظر شما