شبكه قرآن سيما در حال تجديد ساختار است / اميدواريم در توليد برنامه‌هاي قرآني به بلوغ برسيم

* خبرگزاري مهر - گروه فرهنگ و هنر: برخي معتقدند شبكه قرآن به نوعي نسخه تصويري شبكه راديو قرآن است. آيا هدف مديران سازمان از راه اندازي اين شبكه اين بوده كه راديو قرآن تبديل به سيماي قرآن شود؟

- حسين ساري، مدير شبكه قرآن سيما: اينكه شبكه قرآن سيما را نسخه تصويري راديو قرآن بدانيم، برداشت كاملي نيست، البته وقتي مجموعه هايي ماموريت هاي مشابه و تخصصي پيدا مي كنند به لحاظ محتوا طبيعي است كه چنين اشتراكاتي به وجود مي آيد، اما شبكه سيماي قرآن در ماموريت هاي خاص خود حوزه معارف و موضوعات مختلف قرآني را توامان مورد توجه قرار مي دهد. شبكه قرآن روي موضوعات قرآني متمركز است و به دليل همين كاركرد ماموريت گسترده تري نسبت به راديو قرآن بر عهده دارد. شايد اين تعريف دقيق تر باشد كه محتواي برنامه هاي شبكه قرآن تلفيقي است از برنامه هاي راديو معارف و راديو قرآن. يكسري كارها هم در تلويزيون هست كه انجام آن در راديو امكانپذير نيست مثل نشان دادن تصوير قاري يا زيرنويس متن و ترجمه آيات.

*سيماي قرآن پيش از اين از 7 گروه برنامه ساز تشكيل شده بود . آيا اين گروهها همچنان بخش هاي اصلي برنامه سازي را برعهده دارند؟

- شبكه سيماي قرآن در حال تجديد ساختار است . اواخر سال گذشته با توسعه كمي كه در شبكه سيماي قرآن صورت گرفت نياز به يك تجديد ساختار براي تعيين ماموريت جديد براي اين شبكه احساس شد كه گروهها، اولويت ها، ماموريت ها، بودجه هاي تخصيصي و ... براي ساخت برنامه ها مورد تجديد نظر قرار بگيرد. در واقع شبكه قرآن و معارف به عنوان يك شبكه 24 ساعته در حال تدوين ساختاري جديد است تا بر اساس آن مشخص شود شبكه قرآن با چه ساختار، قالب، ماموريت و مخاطبي به برنامه سازي بپردازد. در راستاي اين هدف گروههاي قرائت، تفسير، معارف قرآن و اهل بيت، كودك و نوجوان و فيلم و سريال از مهمترين گروههاي برنامه ساز در ساختار جديد شبكه قرآن خواهند بود.

* در ساختار جديد شبكه قرآن براي كدام بخش اولويت بيشتري قائل هستيد و پيش بيني مي كنيد مي توانيد تاثيرگذاري بيشتري روي مخاطب بگذاريد؟

- به هر حال شبكه اي كه نام قرآن و معارف را همراه خود دارد، بايد به وجوه ظاهري و معنا و مفاهيم توجه ويژه اي داشته باشد، از همين رو بخش قرائت و تلاوت وزن خوبي خواهد داشت و تلاش داريم در ساختار جديد نزديك به 20 درصد برنامه ها به اين بخش اختصاص يابد. بخش تفسير و معارف قرآن هم از جمله بخش هايي است كه بايد اولويت ويژه اي در ساخت برنامه ها داشته باشد و تصور مي كنم بايد در ساخت برنامه ها به اين بخش توجه خاصي صورت بگيرد. در واقع نيمي از انتظار مخاطبان ما اين است كه برنامه هاي سيماي قرآن به تفسير آيات و معارف قرآن و اهل بيت بپردازد. بخش آموزش هم در بخش محتوايي در اولويت قرار دارد كه به آموزش در سرفصل هاي مختلف روخواني، روانخواني، صوت و لحن، تجويد و ... مي پردازد. درصد قابل ملاحظه اي هم براي كودكان در برنامه ها سهم قائل شديم.

* برنامه هاي قرآني ويژه كودكان و نوجوانان در چه وضعيتي قرار دارد و آيا اين برنامه ها به بهره برداري رسيده است؟

- ضرورت تشكيل گروه برنامه ساز ويژه كودك و نوجوانان كاملا احساس شده و تدوين اين گروه يك ساز و كار تازه است كه مقدمات آن درحال تدوين است. البته برنامه هاي كودك و نوجوان چند ماهي است آغاز شده و بخشي از اينگونه توليدات را در تعطيلات نوروز شامل مجموعه هاي عروسكي، انيميشن و قصه هاي قرآني شاهد بوديم. اين روزها هم مجموعه اي بنام "عقيق" با مخاطب نوجوان بطور روزانه روي آنتن مي رود. تلاش مي كنيم ساخت اينگونه برنامه ها را كه مي تواند تاثيرات مثبت و عميقي روي نسل آينده كشور و كودكان و خردسالان داشته باشد، توسعه دهيم.

* با توجه به استقبالي كه معمولا كودكان و نوجوانان از برنامه هاي انيميشن و كارتون دارند، آيا شبكه قرآن سيما در اين زمينه برنامه ريزي و سرمايه گذاري خاصي انجام داده است؟

- وقتي قرار است براي كودك و نوجوان در يك رسانه برنامه سازي شود، از تمامي ابزارها بايد بهره برداري كرد. يكي از قالب هاي بسيار تاثيرگذار روي مخاطب قالب انيميشن است كه در مجموعه "صبا" در حال پيگيري است. البته بخشي از توليدات مركز صبا از شبكه قرآن پخش مي شود، ولي قطعاً اين برنامه ها كافي نيست و با تشكيل گروه كودك و نوجوان اين بخش توسعه بيشتري خواهد يافت. به تازگي مجموعه هاي حمايتي نظير سيما فيلم و صبا ساخت برنامه براي شبكه قرآن سيما را در دستور كار خود قرار داده اند كه اين اتفاق ويژه مي تواند حجم توليدات شبكه قرآن را افزايش دهد. از سوي ديگر كميته فعالي در سيما فيلم وجود دارد كه قرار است طرح هاي با موضوعات قرآني را فراخوان كنند و با توجه به اينكه توليدات نمايشي براي شبكه هاي ديگر تهيه مي كند، توليداتي هم براي شبكه سيماي قرآن داشته باشد. حتماً آثار اين فعاليت ها در ماههاي آينده در اين شبكه شاهد خواهيد بود.

* كشورهاي سوريه و مصر براي جذب مخاطب سبك هاي جديد قرآن را نشان مي دهند. آيا سيماي قرآن براي نشان دادن سبك هاي جديد قرائت برنامه اي دارد؟

- سياست پخش تلاوت در قرآن، پخش تلاوت با استاندارد بالاست، حالا فرق نمي كند اين تلاوت از مصر يا سوريه باشد، مهم اين است كه با استاندارد بالا اجرا شده باشد. شبكه قرآن فراگير است و بايد الگوي مناسب ارائه دهد. اگر در آمار هم دقت كنيد متوجه مي شويد از مجموع تلاوت هايي كه شبكه قرآن و راديو قرآن پخش مي كند، بعد از قاريان مصر بيشترين سهم متعلق به قاريان خودمان است. اين فارغ از تعصب است و به سطح قرائت و كيفيت برمي گردد كه در ميان قاريان ما زياد است، بنابراين به دليل سطح بالاي قاريان خودمان قصد داريم بيشتر از اين تلاوت ها پخش كنيم.

* خبرگزاري مهر: يكي از برنامه هاي خوب شبكه قرآن سيما مشاوره و دعوت از كارشناساني است كه احاطه زيادي به احكام اسلامي و مباحث روانشناسي دارند. آيا قصد نداريد اين برنامه ها را افزايش دهيد؟

- مدير شبكه قرآن سيما: برنامه مشاوره و امثال آن كه افراد از مفاهيم قرآني در زندگي خودشان جستجو كنند، جزو اهداف غايي شبكه قرآن است. اگر در اين شبكه تفسير، قرائت و ... پخش مي كنيم، به اين دليل است كه قرآن مقدمه اي است كه بايد در زندگي ما تبلور داشته باشد. بنابراين برنامه هايي كه زندگي با قرآن را به مخاطب را نشان دهد، بيشتر پخش مي كنيم. يكي از اين برنامه ها مشاوره است. بسياري از مردم ما علاقمندند مناسبت هاي خانوادگي، اجتماعي و فردي شان را بر اساس معنويات ديني و اجتماعي شكل دهند، اما اين كار سختي است كه كارشناسي پيدا كنيم كه هم با معارف ديني و قرآني آشنا باشند و از سوي ديگر با علوم روز به ويژه با جامعه شناسي و روانشناسي هم آشنا باشد و واقعيت ها و نيازهاي امروزي هم بداند. در مجموع ما قصد داريم اين نوع برنامه ها را توسعه دهيم و افراد توانمندي را در اين زمينه جستجو كنيم، چرا كه مورد علاقه مخاطبان است.

* برنامه اي در شبكه قرآن سيما نشان داده مي شود كه در اين برنامه آقاي راستگو با بچه ها برنامه اي اجرا مي كند. آيا قصد نداريد از فردي بهره مند شويد كه فاصله سني اش با بچه ها كمتر باشد؟

- مي توان حرف شما را به نوعي تائيد كرد. ما بايد افراد مختلفي را گزينش كنيم. البته اين برنامه در ارزيابي انجام شده مورد استقبال مخاطبان قرار گرفته و شيوه آقاي راستگو جواب داده است. البته ما بايد به دنبال شيوه هاي جديد باشيم. علاوه برآن در شبكه قرآن ما كميته مشورتي داريم تا شيوه هاي جديدتر براي ساخت برنامه ها بررسي شود. در كنار آن كميته تخصصي هم مثل طرح و برنامه داريم كه افراد زبده اي در آن فعاليت مي كنند. به دليل اهميتي هم كه تفسير دارد و از شيوه هاي جديد براي تفسير بهره مند شويم، كميته تفسير هم داريم و كميته كودك و نوجوان هم مدت كوتاهي است شروع به كار كرده است. البته چند جلسه بيشتر برگزار نشده، اما ما به دنبال شيوه هايي هستيم تا با ساخت برنامه هاي جذاب با محوريت مفاهيم ديني كودكان و نوجوانان را به خود جذب كنيم.

* سال گذشته در مصوبات كميسيون فرهنگي مجلس در بودجه سال 85 آورده شده بود كه 65 ميليارد ريال از رديف هزينه هاي پيش بيني نشده سرمايه اي كسر و به رديف تملك دارايي هاي سرمايه اي افزوده و براي گسترش پوشش شبكه قرآن سيما و توليد برنامه هاي آن هزينه شود. آيا اين رقم به اين شبكه تزريق شد تا كميت و كيفيت برنامه هاي آن بالا برود؟

- توسعه فرستنده هاي شبكه قرآن سيما كه در حال حاضر 14 مركز استان فرستنده اين شبكه را دارند به نسبت چند ماه گذشته خوب و تعدد فرستنده ها قابل قبول است. در مجموع تقاضا فراوان است. بسياري از مراكز هم داوطلبانه در حال پيگيري هستند كه اين شبكه در مراكز آنها راه اندازي شود، اما خيلي از آنها مشكلات مالي و اعتباري دارند. البته تمهيدي انديشيده شده و مسئولان سيماي مراكز استان ها كه علاقمند به موضوعات قرآني هستند، مي توانند كمك كنند. اگر اين روند ادامه پيدا كند تا پايان سال آينده مي توانيم اميدوار باشيم حداقل مراكز استان و شهرهاي بزرگ تحت پوشش اين شبكه قرار بگيرند.

در مورد مساله اي كه شما گفتيد، من اطلاع دقيقي ندارم و تاكنون اين اتفاق نيفتاده است؛ ولي علت اين مساله را بايد خيلي دقيق جستجو كرد. علاوه بر آن كمكي هم رئيس جمهور قول داده بود به سيماي قرآن انجام شود كه اين مساله در حال پيگيري است . البته ايشان موافقت كرده، ولي هنوز اين رقم تزريق نشده است. در واقع رئيس جمهور محترم با درخواست ما موافقت كرد كه اعتبار ويژه اي براي توسعه فرستنده ها در مراكز استان تعلق بگيرد تا با سرعت ويژه اين توسعه اتفاق بيفتد و در اختيار مجموعه قرار بگيرد. همچنين اعتباري هم براي تقويت برنامه سازي اين شبكه اختصاص پيدا كند، اما در مورد اعتبار مجلس اين اتفاق هنوز نيفتاده است.

* با توجه به اينكه اين شبكه اولين شبكه قرآن در جهان اسلام و شبكه اي تخصصي است، نبايد توجه ويژه اي به اين شبكه شود تا پوشش سراسري شود و درصد بالايي از مخاطبان را به خود جذب كند؟

- بله، كاملاً حق با شماست، چرا كه مباني نظام ما دين است و ما براي توسعه فرهنگ و مفاهيم قرآني وظيفه داريم كه اين مساله به نحو مطلوبي اتفاق بيفتد. انتظار مخاطبان هم همين است كه مراكز استاني كه پوشش شبكه قرآن ندارند، هر چه سريعتر اين شبكه راه اندازي شود. ما اميدواريم اين پوشش با سرعت بيشتري انجام شود و تمام مراكز استان دريافت كنند. همچنين شبكه قرآن سيما از طريق ماهواره قابل دريافت است و مخاطب هم داريم كه تماس مي گيرند و نظرات شان را ارائه مي دهند. در اين مدت هم ما موظف هستيم از تجارب غني تر براي برنامه سازي در اين شبكه بهره مند شويم و با توليد برنامه هاي نمايشي جذاب با محوريت مفاهيم قرآني رضايت مخاطبان را كسب كنيم. اميدوارم بلوغ برنامه سازي هم در مجموعه ما كاملتر شود.

* شما در سيماي قرآن سيما تا چه حد از برنامه هاي مراكز استان ها استفاده مي كنيد و آيا براي تقويت برنامه هاي قرآني مراكز كاري انجام داده ايد؟

- بله، ما از برنامه هاي مراكز استان كه استانداردهاي لازم را داشته باشد، استفاده مي كنيم. به ويژه مراكز قم يا خراسان كه مهد معارف ديني و قرآن هستند. در قم به اقيانوس علم و معرفت يعني حوزه هاي علميه وصل هستيم و بيشترين همكاري را با مركز قم داريم و در ارتباط هستيم. قاريان خوبي در اين مجموعه هستند و ما در حال جستجو شخصيت هاي قرآني و علمي كه در مراكز حضور دارند، هستيم تا بتوانيم با آنها در ارتباط باشيم.

* با وجود اينكه شبكه قرآن سيما فرستنده مستقل دارد، اما هنوز براي مخاطبان ناشناخته است، براي معرفي شبكه چه تمهيداتي در نظر داريد؟ آيا قصد نداريد از شبكه هاي ديگر براي معرفي برنامه هاي اين شبكه بهره مند شويد؟

- كم و بيش اين اتفاق مي افتد و با افتتاح هر شبكه آنونس تبليغاتي پخش مي شود و برنامه هاي جديد ديگري هم ساخته مي شود شبكه هاي ديگر تبليغ مي كنند، اما فكر مي كنم بهترين شيوه تبليغ براي يك شبكه محتوايي خود محتواست. البته اين ما را بي نياز نمي كند كه حتماً تبليغ بيروني داشته باشيم و بايد اين كار انجام دهيم. بعد از يك دوره كوتاهي اگر بتوانيم برنامه خوب، حرفه اي و با استانداردهاي لازم توليد كنيم، مسلماً شبكه قرآن سيما در ميان مخاطبان جاي خود را باز مي كند. علاوه برآن آماري كه مركز تحقيقات در اختيار ما مي گذارد، آمار خوبي براي يك شبكه تخصصي است و به نسبت زمان شروع و پوشش آنتن آمار مخاطبان قابل قبول است. اميدوارم با تلاش بيشتر به گونه اي برنامه بسازيم كه ميان مخاطبان جاي خود را باز كنيم.

* آيا آمار دقيقي از مخاطبان اين شبكه داريد؟

- مجموع آمار سال 84 را دارم. اين آمار نشان مي دهد شبكه قرآن سيما 18 درصد مخاطب دارد. البته شبكه قرآن سيما بايد مخاطبان بيشتر از اين داشته باشد، اما دوستان اشاره كردند كه اين آمار براي يك شبكه تخصصي خوب است، حتي رتبه ممتازي است. متاسفانه در بعضي نقاط برنامه هاي شبكه قرآن سيما كيفيت مناسبي ندارد و اميدواريم بهتر از گذشته شود و با ساخت برنامه هاي جذاب مخاطبان بيشتري به اين شبكه جذب كنيم.

* خبرنگار مهر: اين شبكه با رويكرد بين المللي كه برايش تعريف شده از طريق ماهواره هات برد3 از غربي ترين نقطه اروپا تا مرزهاي شرقي چين قابل دريافت است. آيا شما برنامه هايي به زبان انگليسي براي اين مخاطبان در نظر گرفته ايد؟

- ساري: بله، در برنامه هاي ماست، ولي هنوز روي آنتن نفرستاده ايم و در حال كار روي اين برنامه ها هستيم، حتي با مراكزي كه كار فرهنگي بيروني دارند مذاكراتي انجام داديم تا بتوانيم برنامه هايي به زبان عربي و انگليسي در پايان شب از نظر جغرافيايي بتوانند دريافت كنند، حتماً تا پايان سال برنامه هايي به زبان عربي و انگليسي خواهيم داشت. موضوع قرآن و معارف اين جهانشمولي را دارد تا بتوانيم پيام را به صورت جهاني منتقل كنيم.

* شبكه قرآن سيما قرار است دومين جشنواره فيلمنامه نويسي با موضوع قرآن ويژه دانشجويان برگزار كند، آيا از فيلمنامه هاي ارائه شده در جشنواره قبل براي ساخت كارهاي نمايشي در اين شبكه بهره مند شديد يا نه؟

- اگر امسال فيلمنامه ها استانداردهاي لازم را داشته باشد اين كار را انجام مي دهيم. البته دانشجويان فعاليت هاي خوبي در اين زمينه داشتند. جهاد دانشگاهي، بخش فرهنگي وزارت علوم و بخش فرهنگي دانشگاه تهران در حال پيگيري هستند و تا اواسط مهرماه فرصت براي ارسال آثار است و تبليغات اين جشنواره هم به زودي پخش مي شود. اميدوارم امسال آثار متنوعي به دبيرخانه جشنواره برسد و استاندارد لازم را داشته باشد. اگر آثار ارسالي قابليت بخش نمايشي داشته باشد، مسلماً استفاده مي كنيم.

* از آثار دوره قبل هم استفاده كرديد؟

- نه، برخي فيلمنامه هايي كه سال گذشته ارائه شده در حال نگارش مجدد است كه اميدواريم قابليت كار رسانه اي داشته باشد. البته در دوره قبل هدف اوليه مشاركت دانشجويان بود، ولي در اين دوره اگر كاري استانداردهاي لازم را براي بخش نمايشي داشته باشد، بهره مند مي شويم.