خبرگزاری مهر، گروه استانها- ونوس بهنود: استان اردبیل نه تنها در طول سال‌های اخیر نتوانسته به یک کارگاه بزرگ عمرانی جهت توسعه صنعتی خود تبدیل شود بلکه بیشتر زخمی از پروژه‌هایی است که هر یک در جای جای این استان منتظر دستور و تصمیمات برای تکمیل است.
هرکدام از این پروژه‌ها زمانی که فکر اولیه آن به ذهن یک مدیر یا نماینده رسید به عنوان جهش قابل‌توجه در توسعه استان قلمداد شده است. بطوریکه زمانی که مسئولان وقت موضوع پتروشیمی اردبیل را طرح کردند و یا آن زمان که اخبار اولیه راه‌آهن اردبیل منتشر شد و یا زمانی که استخراج نفت از مغان به شهروندان اطلاع‌رسانی شد قرار بود هرکدام به حدی تأثیرگذار عمل کند که استان اردبیل از قبل اجرای این پروژه زیر و رو شود.
برخی از این پروژه‌ها به‌واقع می‌توانست در ابعاد کلان تأثیرگذار باشد و حداقل قالب تک‌قطبی بودن اردبیل در کشاورزی را بشکند و زمینه ورود صنایع متناسب با اقلیم را در این استان فراهم سازد.
بااین‌وجود فکر اولیه مسئولان وقت به‌مانند میراثی تبلیغی به فرد دیگر و فرد دیگر سپرده شد و هر مدیری که پشت تریبون ایستاد از اجرا و تکمیل پروژه‌ها گفت. به‌ویژه این تبلیغات از سوی نمایندگان دوره‌های قبل بارها شنیده شده و هنوز که هنوز است در رزومه‌های تبلیغی خود از چندوچون فلان پروژه‌ای که حتی خبرنگاران در مراسم کلنگ زنی آن حاضر نشدند مشخصاتی طرح می‌شود.
به نظر می‌رسد لیست سازی نامزدهای انتخاباتی به دور از این واقعیت است که در همین جاده خلخال، در نیر، در مشگین شهر، در گرمی، در جاده سرچم، در پارس‌آباد و نمین و بیله سوار مردم ساکن با چشمان خود شاهد پروژه‌هایی هستند که بارها نوار قرمز افتتاح و عکس و تصویر خورده اما سال‌ها است از جایش تکان نخورده است.
پروژه‌هایی که اسیر وعده است. وعده‌هایی که شهروندان دوست دارند به اتمام برسد و با واقع‌بینی دنبال شود.
اجرای پروژه‌ای که اجرای آن ایراد داشت
یکی از دلایل عمده‌ای که در نیمه‌تمام ماندن پروژه‌ها عنوان می‌شود کمبود اعتبار است. موضوعی که به حدی رنگ‌باخته اینبار از سوی همان مسئولانی که قبلاً پول را بهانه کار قرار داده بودند رد می‌شود و به موضوع دیگری به نام ضعف مدیریت گره می‌خورد.
راه‌آهن اردبیل ازجمله پروژه‌هایی است که شاید بتوان گفت بیشترین محل اختلاف‌نظر در بین نمایندگان و مسئولان را به دنبال داشته است. نماینده مردم اردبیل، نیر، نمین و سرعین در مجلس شورای اسلامی معتقد است نمایندگان اردبیل تمامی عزم خود و ظرفیت‌های قانونی را برای تکمیل راه‌آهن به کار بسته‌اند و متأسفانه از سوی بخش دولتی عزم جدی در تکمیل راه‌آهن اردبیل مشاهده نمی‌شود.
مصطفی افضلی فرد در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه خود بنده جلسات متعدد با وزیر قبلی و وزیر فعلی راه داشتم و حتی تذکر شفاهی که به وزیر قبلی داشتم مورد مخالفت قرار گرفت که چرا از همشهری خود نقد می‌کنید.
وی بابیان اینکه خواست مردم برای نمایندگان باید در اولویت قرار گیرد، اضافه کرد: ما سال گذشته حتی پیشنهاد ارتقا بودجه را مطرح کردیم که مصوب شد و در ادامه نیز مشکلات فنی که برای پروژه عنوان‌شده بود را پیگیری کردیم.
درعین‌حال دیگر نماینده اردبیل منصور حقیقت پور نیز بارها طرح این موضوع که مسیر فعلی راه‌آهن اشتباه است و اجرای آن خیانتی به مردم محسوب می‌شود همواره این سؤال را در ذهن خبرنگاران تداعی کرده است که چرا در آستانه انتخابات این ایرادات با سند و مدرک طرح می‌شود درحالی‌که بیش از یک دهه است این ریل‌های فرسوده از تبلیغ در اردبیل جا خوش کرده‌اند.
دو راهکار مغایر برای تکمیل پتروشیمی
پتروشیمی اردبیل نیز گرفتاری مشابهی دارد و نزدیک به ۱۰ سال از کلنگ زنی آن سپری شده و تا همین چند ماه پیش استاندار اردبیل تأکید داشت که حتی در خصوص آن ابراز نظر نخواهد کرد.
این پروژه بارها از سوی نمایندگان تبلیغ شد، به ضرورت آن تأکید شد و نامزدها و نمایندگان در کنار کلنگ روی زمین‌مانده آن عکس یادگاری گرفتند. اما هنوز که هنوز است شهروندان اجماعی از سوی نمایندگان برای تکمیل این پروژه مشاهده نکرده‌اند و هر نماینده نظرات خاص خود را داشته یکی به تغییر خط تولید اشاره کرده و شروع به کار دوباره آن را وعده داده و دیگری به ضرورت جذب سرمایه‌گذار جدید تأکید داشته است. راهکارهایی که از زمین تا آسمان فاصله دارد و مشخص نیست درنهایت برای تکمیل و پیگیری آن در مجلس چه اقداماتی صورت گرفته و به مسئولان مربوطه چه تأکیداتی طرح شده است.
این اظهارات زمانی قابل‌توجه است که استاندار اردبیل نیز مسیر جدید دیگری ترسیم می‌کند.
وی اخیراً بعد از سیل سؤالات بی‌پاسخ خبرنگاران در خصوص پتروشیمی گفت: پتروشیمی نیز با مشکل سرمایه‌گذار روبرو است، در این راستا نیز مذاکراتی برای جذب سرمایه‌گذار صورت گرفته که امیدواریم منتج به نتیجه شود.
خدابخش در حالی از احتمال ورود سرمایه‌گذار ترکیه‌ای برای طرح ملی پتروشیمی اردبیل خبر داد که چنین ایده‌ای از سوی نمایندگان مطرح نشده است.
وی پتروشیمی اراک را سرمایه‌گذار و مالک اصلی این طرح عنوان کرد و بیان داشت: باوجوداینکه از ابتدا قرار بود در این طرح کود و اوره تولید شود اما هم‌اکنون سرمایه‌گذار تمایلی برای تولید این محصولات ندارد، بنابراین با جلسات متعدد نوع تولید آن تغییر یافت.
بیمارستان‌های تروما و پارس‌آباد تجربه پیگیری آقای نماینده
دیگر پروژه نیمه‌تمام اردبیل دو بیمارستان تروما در اردبیل و پارس‌آباد در شهرستان پارس‌آباد است که زمانی که کلنگ زنی شد اهمیت آن از سوی مسئولان علوم پزشکی اینطور عنوان شد که ما با کمبود تخت و امکانات درمانی مواجه ایم پس لازم است بیمارستان بسازیم.
بیمارستان تروما که مصوبه سفر دولت قبلی در سال ۱۳۸۵ بود در طول این سال‌ها محل اختلاف‌نظر راه و شهرسازی و علوم پزشکی استان بوده و باوجوداینکه اوایل سال جاری حتی نیروهای خود را نیز استخدام و ۲۴۱ نفر را امیدوار به شغل کرد هنوز که هنوز است در کنار بیمارستان امام خمینی نیمه‌تمام است.
این در حالی است که از یک سو علوم پزشکی اذعان کرده اعتبار لازم برای ساخت و تجهیز بیمارستان را لحاظ کرده و راه و شهرسازی اذعان کرده به اعتبار بیشتری نیاز دارد.
درعین‌حال بیمارستان پارس‌آباد نیز هفت سال است چهار استاندار و دو دوره نمایندگان مجلس به خود دیده و هنوز که هنوز است برای تکمیل آن امروز و فردا می‌شود.
این در حالی است که نظارت بر عملکرد دستگاه‌های اجرایی و پیگیری مطالبات به‌حق مردم یک منطقه از وظایف صریح نماینده در مجلس شورای اسلامی است.
بطوریکه بر اساس قانون، نمایندگان باید وظایف دستگاه‌های اجرایی حتی تا سطح وزارت خانه را رسیدگی کرده و با رایزنی و لابی پروژه‌های ضروری و مورد نیاز منطقه خود را طلب کنند.
این دو بیمارستان بیش از آنکه به این مرحله از وظیفه نمایندگان برسد محل اختلافات و اظهارنظرهای متناقض بوده است.
حق آبه قزل‌اوزن نماد اتحاد نمایندگان
از اوایل سال جاری بود که موضوع کمبود آب شرب طرح انتقال حق آبه قزل‌اوزن به اردبیل را مطرح کرد.
در تمامی ماه‌های سال جاری مدیران دستگاه‌های اجرایی و نمایندگان با آشفتگی قابل‌توجه این موضوع را پیش برده‌اند و گاهی مسئولی باهدف تأمین شرب و در ادامه باهدف تأمین آب کشاورزی از این حق آبه اظهارنظر کرده است، بطوریکه مدیرعامل آب منطقه‌ای استان که بارها تأمین آب شرب از حق آبه را تأکید کرده است، در یکی از اظهارات خود بیان داشته درصورتی‌که سهم استان از قزل اوزون مشخص نشود در آینده نزدیک شاهد تعطیلی بخش قابل‌توجهی از کشاورزی در دشت اردبیل خواهیم بود.
نمایندگان شهرستان‌های اردبیل و خلخال نیز در این برنامه‌ریزی‌ها نه با اجماع بلکه با اختلاف‌نظر پیش رفته و هر یک داعیه‌دار حقوق حوزه انتخابیه خود شده است. دریغ از اینکه نه تنها این طرح اجرا نشد بلکه محیط‌زیست استان تأکید داشته انتقال حوزه به حوزه هم برای پایین‌دست و هم بالادست اثرات منفی دارد و به‌عنوان‌مثال در خصوص قزل‌اوزن باید گفت شوری آب قزل‌اوزن بالاتر از دشت اردبیل است. سالانه قرار است ۵۰ میلیون مترمکعب آب انتقال یابد که بخش عمده‌ای از آن بعد از صرف به فاضلاب تبدیل خواهد شد. شوری و فاضلاب حاصل به سفره‌های زیرزمینی اردبیل نفوذ خواهد کرد و به‌عنوان‌مثال ۱۰ سال بعد املاح آن کیفیت سفره‌های زیرزمینی و حتی خاک منطقه را متأثر می‌سازد.
کارشناسان زیست‌محیطی تأکید دارند که به جای تلاش برای اجرای طرح انتقال حوزه به حوزه که محل اختلاف نمایندگان شده است، بهتر بود نمایندگان از دستگاه‌های اجرایی بخواهند شیوه‌های منطقی مدیریت آب در دشت اردبیل را که به بحران کم‌آبی رسیده اجرا کنند.
هنوز زمان تکمیل سد آبگیری شده مشخص نیست
تراکم سدسازی در اردبیل که همچنان به راه است نه تنها از سوی نمایندگان موردبررسی و رصد قرار نگرفته بلکه اغلب استقبال نیز شده است؛ آنهم در وضعیتی که خود وزارت نیرو سدسازی در کشور را اشباع شده می‌داند.
بطوریکه از ابتدای سال جاری پروژه‌های وعده داده شده سدسازی که با هزاران توجیه و منطق در دستور کار قرارگرفته است روند کندی دارد. آن هم از سوی دستگاه اجرایی که اذعان کرده اعتبارات مطلوبی در سال جاری در اختیار داشته است.
ازجمله این پروژه‌ها سد گیوی است که فرماندار کوثر اخیراً با بیان اینکه این طرح ملی است حتی حاضر به اعلام زمان مشخصی برای بهره‌برداری از آن نشد. این در حالی است که مطابق اظهارات علیرضا علیپور بدنه سد تکمیل شده و ۹۸ درصد پیشرفت دارد.
سد گیوی ۱۱ سال است کلنگ زنی شده و سه دوره نمایندگان را به خود دیده است و سؤال شهروندان ساکن در کوثر از نمایندگان این است که آیا در این ۱۱ سال فرصتی فراهم نشد تا اهمیت این پروژه موردبررسی قرار گیرد و چرا نمایندگان از دستگاه‌های مجری اجرای به هنگام آن را پیگیری نمی‌کنند.
آرزوی صادرات نفتی که هنوز استخراج نشده است
یکی از نمایندگان اردبیل اخیراً وعده اجرای یک پالایشگاه با ظرفیت اشتغال ۷۰۰ نفر و سرمایه‌گذاری هزار میلیارد ریالی را مطرح کرد و با تأکید به اینکه حتی خوراک این پالایشگاه آماده است در زمان اعلام این خبر این وعده را داد که تا ۲۰ روز آینده خبرنگاران با سرمایه‌گذار و مدیران پروژه به گفتگو بنشینند.
این گفتگو اتفاق نیفتاد اما گفته می‌شود پروژه پالایشگاه اردبیل در حال اجرا است. بااین‌وجود ذهن اردبیلی‌ها هنوز درگیر استخراج نفت مغان است و این پروژه که در آستانه انتخابات طرح شد نیز نتوانست اخبار استخراج نفت از مغان را کنار زند.
استخراج نفت البته ایده قابل‌توجهی بوده و زیبایی‌هایی بصری در ترکیب کلامی خود دارد. تا جایی که نفت استخراج نشده برنامه‌ریزی برای صادرات آن به ترکیه مطرح شده است اما این روزها سؤال اصلی از نمایندگان این است که اگر بر اساس اظهارات مسئولان استخراج نفت در اولویت وزارت نفت قرارگرفته است چرا پیگیری نمی‌شود و آیا قرار است به سرنوشت پروژه‌های دیگر گرفتار شود.؟
راه‌هایی که به مقصد نمی‌رسد
گفته‌شده یکی از محورهای توسعه استان اردبیل گردشگری است. درعین‌حال تجارت خارجی و صنعت نیز از دو سال قبل به محورهای سابق گردشگری و کشاورزی اضافه شد. هر چهار محور در وهله نخست نیازمند زیرساخت راه است. اما در مراجعه نامزدها به روستاها، شهرستان‌ها و بخش‌ها بیشترین مطالبه‌ای که مطرح شده موضوع راه و جاده ایمن و باکیفیت بوده است. در کنار راه‌آهن نیمه‌تمام و فرودگاه اردبیل که با هر مهی پرواز خود را لغو می‌کند و فرودگاه پارس‌آباد که چند سال است تعمیر آن به اتمام نرسیده حداقل مطالبه شهروندان وجود جاده‌های ایمن است.
بطوریکه در جنوب استان پروژه‌های متعدد راه‌سازی آغاز شده و هیچ یک به فرجام نرسیده است. راه سرچم که زمانی به عنوان جایگزین محور اردبیل- آستارا برای کوتاه کردن فاصله اردبیل از پایتخت کلنگ زنی شد هنوز عملیات دو بانده خود را تجربه نکرده است.
محور مشگین شهر- اردبیل و پارس‌آباد – اردبیل همچنان آمار تصادفات بالایی دارد و کمربندی بیله سوار نیز که جاده ترانزیتی مرز شمال استان قلمداد می‌شود همگی با مشکلات متعدد مالی، فنی و مدیریتی مواجه هستند.
در این میان مشکلات بخش‌ها و روستاها به‌مراتب بیشتر است. روستاییان زمانی که نامزدهای انتخاباتی به سراغشان می‌روند، مهم‌ترین سؤالشان مربوط به راه است. درواقع شریان‌های اصلی توسعه استان نه تنها توسعه کندی دارد بلکه به نظر می‌رسد چندان مورد پیگیری قرار نمی‌گیرد.
منطقه آزاد و ضعف لابی‌گری
در کنار تمامی زیرساخت‌های طرح شده یکی از پروژه‌هایی که به فرجام نرسید طرح منطقه آزاد تجاری اردبیل بود. به دنبال سفر رئیس‌جمهور در سال ۱۳۹۳ این مطالبه برای اولین بار در قالب الحاق بخشی از شمال استان به منطقه آزاد تجاری ارس و در کنار آن ایجاد منطقه ویژه گردشگری سرعین به رئیس‌جمهور مطرح شد.
طرحی که دوبار به صحن علنی مجلس رفت اما به تحلیل کارشناسان به دلیل ضعف نمایندگان در لابی‌گری و نبود اتحاد و انسجام در پیگیری این مطالبه تجربه تلخ اردبیل از مجلس نهم باقی ماند.
هرچند مسئولان استانی طرح مجدد آن در مجلس بعدی را در دستور کار دارند اما شهروندان اردبیلی به‌واقع نمی‌خواهند تجربه قبلی این مطالبه تکرار شود.
یکی از مهم‌ترین نیازها و ضرورت‌هایی که برای موفقیت اردبیل از طریق نمایندگان مجلس عنوان می‌شود، اتحاد فکری و رفتاری نمایندگان در پیگیری پروژه‌ها است.
درواقع وجود یک مجمع قوی نمایندگان که بتواند مصلحت کلی استان را در نظر گرفته و برای توسعه استان گام بردارد یک ضرورت است.
آنچه امروز از نامزدها می‌خواهیم
بررسی پروژه‌هایی که ذکر آن رفت تنها بخشی از مهم‌ترین پروژه‌های نیمه‌تمام در استان اردبیل است و تعداد کثیری از پروژه‌ها گرفتار اختلاف‌سلیقه و وعده‌های تبلیغاتی است.
درعین‌حال بررسی عمر رفته بر اغلب پروژه‌ها نشان می‌دهد دو عنصر نگاه غیر کارشناسی و غیر جامع‌نگر موجب شده در هیچ کجای استان پروژه‌های کلان پا نگیرد.
درواقع سهم خواهی همراه با تعصب برای حوزه انتخابیه مانع از آن شده که نمایندگان استان با اجماع مطالباتی را طرح و پیگیری کنند. تا جایی که این مهم به عینه در موضوع منطقه آزاد تجاری استان اردبیل مشاهده شد.
درواقع قرعه‌کشی برای ریاست مجمع نمایندگان و مدتی سخنرانی به عنوان رئیس مجمع و طرح وعده‌ها از موضوعاتی است که شهروندان می‌خواهند در دور جدید فعالیت نمایندگان به اتمام برسد و نمایندگان با واقع‌بینی، مطالعه کامل و در نظر گرفتن نفع عمومی نیازهای استان را پیگیری کنند.
درخواست امروز شهروندان از نامزدها این است که تعارفات خود در پیگیری موضوعات و پروژه‌ها را به‌ویژه در سطح استانی کنار گذاشته و با علم به موضوع با قدرت ورود کرده و خواسته‌های آن های مردم را پیگیر باشند.
نظر شما