به گزارش خبرنگار مهر، تعلیم كتاب و حكمت در كنار تزكیه و تربیت، مهمترین هدف بعثت پیامبران خدا به ویژه پیامبر اكرم(ص) بوده است. از این رو هدف از ارسال پیامبران و نزول كتابهای آسمانی، خارج كردن آدمیان از انواع تاریكی های معرفتی، اعتقادی، اخلاقی و هدایت و راهنمایی آنان به سوی روشنایی علم و معرفت، فضایل اخلاقی و رشد و كمال عملی است. نویسندگان، محققان، شارحان، مصححان و مترجمان آثار ارزشمند كه برای آفرینش آثار علمی و نشر و گسترش اندیشه ها و باورهای صحیح و توسعة ارزش های دینی و فضایل اخلاقی و احكام عملی، كوشش می‌كنند، در حقیقت ادامه دهندگان راه انبیای الهی و مبلغان راستین ادیان آسمانی هستند.
ایران اسلامی با داشتن پیشینة طلایی و غنی فرهنگی و تمدنی به دلیل پرورش اندیشمندان و دانشمندانی كه باعث رشد اندیشه و خرد و دانش بشری بوده اند، همواره بر خود بالیده است. موفقیت های جوانان خوش‌فكر و خلاق و اندیشه وران ایرانی در حوزه های مختلف علمی در دوران معاصر، همه حاكی از توان بالقوة آنان در جهت رشد و تعالی جامعة بشری است. باید توجه داشت كه یكی از مظاهر بارز این موفقیت، آثار ارزشمند مكتوب و پژوهش های اندیشمندان معاصر است. برای تداوم چنین موفقیت هایی كه زمینه ساز رشد و توسعه در تمامی عرصه هاست، باید نسل جوان را هرچه بیشتر با اصحاب قلم و فرهیختگان آشنا كرد و در حد توان به تشویق و حمایت از مؤلفان، مترجمان، محققان و پژوهشگران همت گماشت.«جشنوارة كتاب دین و پژوهشهای برتر» برای تحقق چنین هدف مقدسی بنیاد نهاده شده است.
به گفته مجید توسلی مسئول دبیرخانه ششمین جشنواره کتاب دین و پژوهشهای برتر بررسی و ارزیابی دقیق و علمی آثار اساتید و خبرگان هر فن برای یافتن آثار ارزشمند برتر و شایستة تقدیر، تلاش مستمر و بی وقفه ای است كه هر دو سال یكبار از سوی دبیرخانة جشنوارة كتاب دین و پژوهش های برتر انجام می شود.
تاریخچه جشنواره کتاب دین و پژوهش های برتر
وی در مورد تاریخچه جشنواره گفت: جشنواره كتاب دین و پژوهش های برتر از سال ۱۳۸۳ در دفتر تهیه و تألیف متون و نشریات سازمان تبلیغات اسلامی آغاز به كار كرد. مطابق آیین نامه جشنواره، هر دو سال یكبار آثار دو سال منتهی به زمان برگزاری جشنواره در ترازوی داوری و ارزیابی قرار گرفته و آثار برتر و شایستة تقدیر معرفی می شوند. نوع فعالیتها و فرایند انجام آنها در جشنواره مدون و مصوب شده است تا از اعمال نظر شخصی پرهیز و بر پایة تصمیمات تخصصی و كارشناسی اقدام شود.
وی افزود: بر اساس مقررات جشنواره كتاب دین، دبیرخانه باید اقدامات ویژه ای را برای برگزاری این جشنواره انجام دهد از جمله تشكیل شورای سیاستگذاری جهت بررسی و تصویب اصول و سیاستهای كلان جشنواره در هر دوره و انتخاب مدیران گروه های علمی و سایر اعضای شورای علمی، تشكیل شورای علمی جهت بررسی و تصویب ضوابط علمی و داوری هر دوره جشنواره (این شورا متشكل است از دبیر جشنواره، دبیر شورای علمی، رئیس دبیرخانه، مدیران گروه های علمی)، شناسایی و انتخاب اعضای گروه های علمی (شامل ۳ تا ۵ نفر از صاحبنظران هر یك از رشته های زیرمجموعه هر گروه) برای تدارك امور مراحل داوری و بررسی آثار.
اهداف جشنواره كتاب دین
توسلی به اهداف مهم جشنواره كتاب دین و پژوهش های برتر اشاره نموده و یادآور شد: جشنواره كتاب دین و پژوهشهای برتر را می توان در اجرای بند ۴ اصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تعریف كرد؛ آنجا كه تقویت روح بررسی و تتبع و ابتكار در تمام زمینه های علمی، فنی، فرهنگی و اسلامی از طریق تأسیس مراكز تحقیق و تشویق محققان رسالتی مهم معرفی می شود بر همین اساس دبیرخانه جشنواره كتاب دین و پژوهشهای برتر اهداف بسیار مهمی را برای خود تعریف كرده است؛ از جمله تكریم و پاسداشت مقام نویسندگان و تشویق محققان، گسترش و تعمیق فرهنگ تحقیق و پژوهش در قلمرو معارف اسلامی، شناسایی و معرفی استعدادهای برتر جهت بازنمایی توان علمی ایران اسلامی در حوزة علوم انسانی ـ اسلامی، الگوسازی برای نسل جوان و پژوهشگران و تقویت انگیزه های علمی و پژوهشی، دست یافتن به تصویری واقعی از وضعیت نشر و پژوهش در جامعه اسلامی، ارتباط با محققان و فضلا و ایجاد گفتگو و ساماندهی موضوعات نو در زمینه های پژوهشی، گسترش و تعمیق فرهنگ كتاب و كتابخوانی در میان نسل جوان.
مدیركل دفتر تهیه و تالیف متون و نشریات معاونت پژوهشی و آموزشی سازمان تبلیغات افزود: هر جشنواره یا گردهمایی كه از سوی نهادها و سازمانهای مختلف برگزار می شود، اهداف خاص خودش را دنبال می كند و در حقیقت برای دستیابی به آن اهداف است كه این گونه مراسم ها تشكیل می شود. از جمله اهدافی كه ما در برگزاری این جشنواره دنبال می كنیم، همان مطلبی است كه ریاست سازمان در مراسم پایانی جشنواره پنجم به آن تاكید كردند؛ یعنی رصد حوزه دین و فعالیتهای صورت گرفته در این حوزه. با توجه به این كه این جشنواره در خصوص كتاب و پژوهش است، پژوهشگرانی كه در حوزه دین فعالیت می كنند، ناشرانی كه كتابهای حوزه دین را نشر می دهند و مجموعه هایی كه برای پژوهش در حوزه دین تلاش می كنند، توسط این جشنواره رصد شده و پس از بررسی و ارزیابی دقیق در حد امكان و توان خود از آنها تقدیر می كنیم كه این تقدیر و ارج نهادن در حقیقت با هدف معرفی و شناساندن آن آثار و پدید آورندگان به جامعه است تا عموم جامعه و همچنین اقشار مذهبی برای دریافت مطالب صحیح به این گونه آثار و نویسندگان مراجعه كنند. علاوه بر این همیشه تعدادی از آثار پذیرفته شده در جشنواره كتاب دین توسط سازمان، خریداری و به كتابخانه های سازمان در سراسر كشور ارسال می‌شود.
ارکان پنجگانه جشنواره
به گفته توسلی جشنواره كتاب دین و پژوهشهای برتر بر اساس آیین نامه مصوب و به منظور تحقق اهداف بیان شده دارای ساختاری متشكل از پنج ركن اصلی و گروه‌های علمی است كه شامل ریاست جشنواره كه بر عهده دكتر خاموشی رییس سازمان تبلیغات اسلامی است، شورای سیاستگذاری كه این شورا بالاترین ركن جشنواره در زمینة سیاستگذاری، برنامه ریزی و اجرای مراحل مختلف محسوب می شود، دبیری جشنواره كه بر عهده حجت الاسلام سید جواد موسوی هوایی معاون پژوهشی و آموزشی سازمان است، شورای علمی جشنواره كه این شورا بالاترین مرجع علمی جشنواره است و اعضای آن با معرفی دبیرخانة جشنواره، تصویب شورای سیاستگذاری و حكم ریاست سازمان، منصوب می شوند و ركن پنجم دبیرخانه جشنواره است كه در دفتر تهیه و تألیف متون و نشریات معاونت پژوهشی و آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی مستقر است و امور مربوط به دریافت، بایگانی، مدیریت و پشتیبانی فرایند داوری و انتخاب آثار و افراد برگزیده و بالاخره برگزاری جشنواره را بر عهده دارد.
فرآیند داوری آثار
توسلی در بخش دیگری از این گفتگو به فرایند داوری آثار در جشنواره كتاب دین و پژوهش های برتر پرداخت و گفت: جلسات گروه های علمی برای ارزیابی آثار با حضور حداقل سه نفر از اعضا رسمیت می یابد و تصمیم گیری های لازم به عمل می آید. گروه های علمی برای ارزیابی آثار به تناسب موضوع از استادان و پژوهشگران متخصص مراكز علمی ـ پژوهشی سراسر كشور نیز كمك می گیرند.داوری آثار در گروه های علمی جشنواره در چهار مرحله صورت می پذیرد. در مرحلة اول آثار از نظر شاخص های كلان و معیارهای اولیة پژوهش، توسط گروه علمی مربوطه یا زیر نظر آن در جلسات مشاوره ای مورد بحث و گفتگو و ارزیابی قرار گرفته و آثاری كه از حداقل ویژگی های یك اثر ارزشمند برخوردار باشند، به مرحلة بعد راه می یابند و آثاری كه كاستی چشمگیری داشته و با معیارها و ضوابط مصوب منطبق نباشند، از داوری حذف می شوند. در مرحلة دوم كارشناسان علمی، متناسب با رشته ها و گرایش های موجود، آثاری را كه به مرحلة دوم راه یافته اند، با توجه به شاخصهای كلی تعیین شده در فرمهای ارزیابی، مورد بررسی و ارزیابی قرار می دهند. در مرحلة سوم آثاری كه بیش از ۸۰ درصد امتیاز را كسب كرده اند مجددا برای داوری ارسال می شوند. سپس گروه های علمی با توجه به امتیازات آثار و نتایج مراحل گذشته، آثار برگزیده و شایستة تقدیر را به شورای علمی معرفی می كنند. در مرحلة چهارم آثار معرفی شدة گروه های علمی همراه با تمامی سوابق و مستندات، توسط رئیس هر گروه در شورای علمی جشنواره طرح می شود و پس از بررسی امتیازات آثار در مراحل مختلف، آثار واجد صلاحیت به صورت نهایی برگزیده و معرفی می شوند.»
بررسی ۵ هزار و ۹۶۹ عنوان کتاب در ششمین دوره جشنواره کتاب دین
مسئول دبیرخانه جشنواره کتاب دین و پژوهشهای برتر از بررسی ۵ هزار و ۹۶۹ عنوان کتاب در ششمین دوره این جشنواره خبر می داد. طبق گفته وی کتابهای ثبت شده در دبیرخانه جشنواره کتاب دین به تفکیک گروه‌های علمی بدین شرح است: ۱۶۵۴ اثر در گروه « کودک و نوجوان»، ۷۹۰ اثر در «فلسفه، کلام، اخلاق، عرفان و مذاهب اسلامی»، ۷۸۵ اثر در گروه «علوم قرآن و حدیث»، ۶۶۰ اثر در گروه «علوم سیاسی، انقلاب اسلامی و امام خمینی(ره)»، ۵۸۵ اثر در گروه «ادبیات داستانی و رمان»، ۴۶۲ اثر در گروه «اصول، فقه و حقوق اسلامی»، ۳۶۳ اثر در گروه «تاریخ، فرهنگ و تمدن اسلامی»، ۳۲۱ اثر در گروه «علوم اجتماعی»، ۲۰۸ اثر در گروه «علوم ترییتی، روانشناسی و علوم رفتاری» و ۱۴۱ اثر در گروه «علوم اقتصادی و مدیریت اسلامی». آثار راه یافته به مرحله نهایی داوری در تمامی گروه های جشنواره مشخص شده است. همچنین با برگزار شدن جلسه نهایی داوری در پنج گروه علمی «کودک و نوجوان»، «فلسفه، کلام، اخلاق، عرفان و مذاهب اسلامی»، «ادبیات داستانی و رمان»،«علوم قرآن و حدیث»، «تاریخ، فرهنگ و تمدن اسلامی» و «علوم سیاسی، انقلاب اسلامی و امام خمینی(ره)»آثار برتر و شایسته تقدیر در این این گروه ها مشخص شده اند.
توسلی با اشاره به اضافه شدن چهار گروه علمی جدید به جشنواره ششم افزود: رویکرد جشنواره کتاب دین به گونه ای است که این جشنواره در هر دوره سعی می‌کند به صورت تخصصی تر به موضوعات اصلی خود بپردازد. هر دوره از جشنواره نسبت به دوره قبل ممکن است ضعف هایی داشته باشد و با بررسی هایی که انجام می شود و ارائه نظراتی که مخصوصاً از گروه های داوری ارسال می شود در دوره های بعد سعی می كنیم آنها را برطرف كنیم. در گروه علوم انسانی رشته‌هایی همچون جامعه شناسی، اقتصاد، مدیریت و علوم سیاسی و ... مطرح می شود و داورانی که آثار این گروه را بررسی می کردند، معتقد بودند با توجه به این كه در این گروه واحد با وجود چند رشته مهم فقط یک برگزیده دارید، این جفایی است که در حق سایر رشته ها و موضوعات می شود لذا پیشنهاد کردند آن گروه را به حداقل سه گروه تفکیک کنیم تا بتوانیم افراد مختلفی را از میان گروه های علمی به عنوان برگزیده داشته باشیم. لذا بهتر دیدیم که از دوره ششم به بعد تعداد گروه ها را به ده گروه افزایش دهیم تا جشنواره به صورت تخصصی تری ادامه پیدا كند. در دوره های بعدی هم ممكن است گروه های دیگری را به جشنواره اضافه کنیم چنانكه الان در بعضی از گروه‌ها این پیشنهاد توسط بعضی از داوران مطرح شده است .حالا با توجه به شرایطی که داریم باید ببینیم می توان این کار را انجام داد یا خیر.
مسئول دبیرخانه ششمین جشنواره کتاب دین و پژوهشهای برتر در پایان تاكید کرد: ما از همه ادارات كل تبلیغات اسلامی استانها می خواهیم كه امور مربوط به جشنواره كتاب دین را با جدیت پیگیری كنند چرا كه این جشنواره یك جشنواره ملی محسوب می شود. به یاری خداوند متعال در صورت تامین اعتبار اختتامیه جشنواره ششم به زودی برگزار می شود. امیدواریم به مدد و عنایت حضرت حق و اخلاص دست اندركاران این جشنواره و این مسیری كه ما تا به حال طی كرده ایم، و ان شا ا... طی خواهیم كرد، مورد رضایت خداوند متعال قرار گرفته باشد.
نظر شما