خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ - حسن شیخ حائری: همت بیست ماهه علیرضا مختارپور در نقش دبیرکل این نهاد و محمد اللهیاری فومنی در نقش معاون توسعه کتابخانه ها و کتابخوانی و البته تلاش سایر معاونان و مشاوران و شاید مهم تر از همه، سخت کوشیِ کتابدارانِ زحمتکش در سراسر کشور باعث شده است تا با همه نقصان موجود در زمینه نوع نگاه به فرهنگ و کتاب و البته عدم وجود تردید در مظلومیت حوزه فرهنگی کشور، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور کاملا بدرخشد و فقط در سال جاری، ۱۳۵ کتابخانه به کتابخانه‌های عمومی کشور افزوده شود؛ آماری که کاملا شایسته تقدیر است و البته همه کارشناسان این حوزه را نیز به تحسین وامی دارد؛ چراکه آنان به خوبی می دانند که رسیدن به چنین آماری در شرایط امروزی، یعنی شرایط کاستی مفرط بودجه ها، تا چه اندازه دشوار و در عین حال، شوق آور و امیدوارکننده است.
این گامِ بلند در شرایطی محقق شده است که همچنان آمار مربوط به سرانه مطالعه در کشور، ناامیدکننده و غیر قابل باور است و البته برای مرور وضعیت فعلی کافی است تا بگوییم که کل کتابفروشی های کشور عزیزمان با احتساب لوازم التحریری‌ها، هشت هزار مورد ثبت شده است که از این تعداد، تنها و حداکثر هزار مورد فعال هستند؛ یعنی به ازای هر هشتاد هزار نفر، یک کتابفروشی و لوازم التحریری وجود دارد و این در حالیست که فقط لوازم آرایشی‌ها در کشور صاحب ۲۵ هزار مغازه هستند (یعنی ده برابر کتابفروشی‌ها). از طرف دیگر آمار صنعت نشر هم نشان می دهد که اگرچه نام ده هزار ناشر در آمار رسمی کشور ثبت شده است، اما از این تعداد تنها ۶۰۰ ناشر (تعجب نکنید؛ تنها و تنها ۶۰۰ ناشر) فعال هستند!
باید گفت مدیریت جدید نهاد کتابخانه های عمومی کشور با درک درست از وضعیت فعلی و با وجود همه آمارهای ناامیدکننده – که البته بسیاری از آن ها میراث گذشته است -، کوشیده تا همت و تلاش مضاعفی برای بهبود وضعیت فعلی داشته باشد و در این راستا، ارتباط مستقیم و بی واسطه با کتابداران سراسر کشور، امری است که در بیست ماهه اخیر محقق شده و باعث شده تا بیش از ۴۱ هزار پست الکترونیک به طور مستقیم برای دبیرکل ارسال شود و وی هم تک‌تک آن ها را مورد بررسی قرار دهد و انتقادات و پیشنهادات اهالی این حوزه را بی واسطه، شنوا باشد.
بدیهی است استمرار این ارتباط مستقیم و بی واسطه و البته گسترده، خواهد توانست تا افق های جدیدتری برای فعالیت های مثال زدنی نهاد کتابخانه های عمومی کشور ترسیم کند، نهادی که بازدید از پایگاه اطلاع رسانی آن به نشانی، (www.iranpl.ir)
به مرز ۱۰۰ میلیون بازدید نزدیک می شود و می توان از این تعداد بازدید و ارتباط، گستره فعالیت های آن را حدس زد.
این گستره فعالیت و این حجم از پیشرفت در مدت کمتر از دو سال در کنار تخصص و تعهد حقیقی مدیران و معاونان این نهاد، می تواند ما را مُجاب نماید که تکیه کردن به این سازمان برای رونق کتاب و کتابخوانی، امری ممدوح و پسندیده است؛ به بیان دیگر با توجه به حجم بالای کار اداری در معاونت فرهنگی وزارت ارشاد و اداره کتاب این معاونت به عنوان متولی امر کتاب در کشور، می توان پیشنهاد داد که شرح وظایف بیشتر، اختیارات وسیع تر و البته بودجه عادلانه تری برای نهاد کتابخانه های عمومی کشور تعریف شود تا بر اساس آن ها، بتوان چشم انداز روشن تری در زمینه سرانه مطالعه در کشور و رونق کتاب و کتابخوانی داشت.
در این راستا پیشنهاد می شود تا نهاد کتابخانه های عمومی کشور هم در سال ۱۳۹۵، پیگیری جدی امور زیر را در دستور کار خود قرار دهد:
یک. تداوم توسعه و تجهیز کتابخانه های عمومی، به ویژه در شهرها و روستاهایی که کتابخانه عمومی ندارند یا به نسبت جمعیت خود، کتابخانه کمتری دارند. همچنین لازم است تا سیاست های ارائه تخفیف برای عضویت دانش آموزان در کتابخانه های عمومی استمرار یابد و گسترش ساعات خدمات رسانی کتابخانه ها هم در دستور قرار گیرد.
دو. پیگیری مداوم برای راه اندازی "زنگ کتاب" یا "زنگ مطالعه" در برنامه آموزش و پرورش و مدارس تا از این طریق، فرهنگسازی عمیق و نوینی در زمینه ترویج و تعمیق فرهنگ کتاب و کتابخوانی صورت گیرد.
سه. تلاش برای اخذ یارانه غیر قابل تبدیل کتاب به ویژه برای دانش آموزان و توزیع عادلانه آن با همیاری و مشارکت آموزش و پرورش.
چهار. تلاش برای توسعه تولید کتاب های جیبی و صوتی در کنار ایجاد زمینه مطلوب برای تلخیص آثار ارزشمند.
پنج. تلاش برای اختصاص حداقلی از اعتبارات به امر تبلیغ کتب برگزیده به عموم مخاطبان از طریق رسانه های گروهی.
کوتاه سخن آن که می توان امیدوار بود تا با استمرار حرکت رو به رشد فعالیت های نهاد کتابخانه های عمومی کشور، شاهد تحول کیفی کتاب و کتابخوانی در کشور باشیم تا بر اساس آن، توسعه فرهنگی ایران عزیز شتاب بیشتری به خود بگیرد، ان شاء الله.
نظر شما