به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «نوسازی جهانی» با عنوان فرعی «باز اندیشی در پروژه نوگرایی» نوشته آلبرتو مارتیلینی به همت محمدرضا غلامی ترجمه و توسط انتشارات دانشگاه گیلان منتشر و در اختیار علاقه مندان قرا گرفت.
این کتاب شامل پنج فصل است. در فصل اول مفاهیم مربوط به نوسازی و مدرنیته تعریف می‌شوند و ویژگیهای تمایزگذار نوسازی پایه تجارب متفاوت کشورهای مدرن و کشورهایی که در مسیر مدرن شدن حرکت می‌کنند و نیز با توجه به نظریات اجتماعی کلاسیک دوباره تعیین می‌شود. همچنین ابعاد گذار به مدرنیته مورد ارزیابی قرار گرفته و به مقوله فرهنگ و نیز رویّه‌های بنیادی مدرنیته پرداخته می‌شود.
در فصل دوم، مولفه‌های اساسی نظریه کلاسیک نوسازی که اکثراً در دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ در ایالات متحده آمریکا و به منظور مطالعه کشورهای عقب مانده جهان سوم استفاده می‌شد، مورد بحث قرار خواهد گرفت. این مولفه‌ها به این دلیل که به لحاظ نظری منسوخ و به لحاظ ایدئولوژیکی جهتدار به حساب می‌آمد، به طرز عجولانه‌ای کنار گذاشته شدند. اما ما سعی می‌کنیم براساس آنها بستری برای تحلیلهای زیر فراهم کنیم: ویژگیهای اساسی انواع جوامعی که حیات مدرن را آغاز کرده‌اند (از جمله وجود پیش شرطها و موانع ساختاری و فرهنگی، فرصتها و محدودیتها و عاملیت فردی و کنشگران جمعی)؛ عوامل، سازوکارها و فرایندهایی که دگرگونی از یک واحد اجتماعی را به نوع دیگر یا گذار از یک مرحله را به مرحله دیگر تبیین می‌نمایند؛ شکل، توالی و جهت فرایند تغییر در جوامع فوق؛ مدخلهای اساسی توسعه سیاسی و اجتماعی؛ انواع کنشگران و ویژگیهای آنها (نظیر اهداف، منابع، استراتژیها و ارزشهایشان)؛ طول دوره گذار، پیامدهای مورد نظر و پیشبینی نشده فرایند گذار.
فصل سوم مروری است بر اصلیترین انتقادات وارد شده به نظریه کلاسیک نوسازی و محدودیتهای عمده‌ای که در نتیجه این دست از انتقادات در تحقیق پیرامون ریشه‌ها و راههای نوسازی کشورهای توسعه یافته غربی و فرایندهای فعلی نوسازی در کشورهای غیر اروپایی بوجود آمده است. این محدودیتها بیشتر مربوط به رویکردهای توسعه سیاسی و جامعه‌شناسی تاریخی و رویکردهای نئومارکسیستی وابستگی هستند. این بخش با بازبینی مطالعات معاصر پیرامون اقتصاد جهانی و تحلیل تطبیقی فرهنگها در جوامع در حال نوسازی (خصوصاً آسیای شرقی) و با ارائه سنتزی از جنبه‌های اساسی نظریه انتقادی نوسازی پایان می‌یابد.
در فصل چهارم در پرتو علاقمندی مجدد به موضوعاتی نظیر مدرنیته و نوسازی، روندهای رایج در کشورهای توسعه یافته مورد مطالعه قرار می گیرند. در این بخش، نخست ویژگیهای عمده این کشورها بررسی شده و سپس در قالب رویکرد پست مدرنیته به نقد آن پرداخته می شود.
پس از آن بطور خلاصه به ارزیابی دیدگاه‌های نظری برمن، هابرماس، تورن و واگنر می‌پردازیم. همه این متفکران به اتفاق، اما هر یک به دلایل خاص خود، معتقدند که مدرنیته هنوز یک فرایند ناتمام است. نهایتاً در این بخش تفاسیر گیدنز از مدرنیته رادیکال و مفهوم جامعه خطرپذیر بک به صورت عمیقتری مورد بررسی قرار می‌گیرد.
در فصل پنجم رابطه بین نوسازی و جهانی شدن تحلیل می شود: نخست، جهانی شدن به عنوان یک فرایند چند وجهی ترسیم می‌شود که طی آن همزمانی گرایش به همنوایی و گوناگونی و نیز تضاد نیروها با یکدیگر باعث می‌شود که حداقل مسیرهای نسبتاٌ مستقلی برای حرکت به سمت مدرنیته یا گذر از آن امکان بروز داشته باشند.
در مرحله دوم، پیشینه نظری مربوط به مدرنیتههای چندگانه مورد ارزیابی انتقادی قرار می‌گیرد و استدلال می‌شود که در جهان معاصر با توجه به متفاوت بودن تنظیمات ساختاری و اصول فرهنگی کشورهای مدرن و جایگاه این کشورها در اقتصاد جهانی و در نظام قدرت بین‌الملل مسیرهای متعددی برای حرکت به سمت مدرنیته وجود دارد.
سپس، نشان میدهیم که جهانی شدن از طریق تضعیف حاکمیت دولت ملتها بروز مدرنیتههای چندگانه را امکانپذیر می‌سازد، البته این تضعیف تا آن حد نیست که مانع نقش فعال حکومتها در امر توسعه و نوسازی شود. نهایتاً این استدلال مطرح می‌شود که امکان تحقق پروژه‌های نوسازی نسبتاً خاص در بستر یک حاکمیت جهانی دموکراتیک نظیر آنچه که در پایان این بخش طرح‌ریزی شده، بیش از احتمال تحقق آن در یک نظام جهانی تک قطبی است.
مترجم درباره این کتاب می گوید: چهار فصل نخست این کتاب ترجمه انگلیسی امی کاردن سواردی کتاب من با عنوان نوسازی می‌باشد. این کتاب در سال ۱۹۹۸ انتشار یافت و در سال ۲۰۰۴ با اندکی اصلاحات ضروری به چاپ هفتم رسید. از امی کاردن سورادی به خاطر ترجمه ارزشمندش تشکر میکنم. فصل پنجم این کتاب نیز به سرعت برای انتشار متن انگلیسی نوشته شد.
نظر شما