خبرگزاری مهر- گروه فرهنگ: گفتگو با محسن مومنی شریف درباره عملکرد مدیریتی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی در آستانه ششمین سال حضور او در راس مدیریت این نهاد بزرگ فرهنگی کار ساده‌ای نیست به خصوص که مومنی به طور معمول کمتر پای مصاحبه‌های تفصیلی می‌نشیند.
با این همه در واپسین روز کاری سال ۹۴ وی در گفتگویی مشروح با خبرگزاری مهر درباره بسیاری از فراز و فرودهای فعالیت حوزه هنری در طول سال‌های حضورش در مدیریت آن پاسخ گفت؛ پاسخ‌هایی که برخی از آنها و شنیدنش از زبان وی تازگی داشت.
بخش دوم این گفتگو را در ادامه از نگاه شما می‌گذرانیم. بخش نخست از این مصاحبه را اینجا بخوانید.
* بد نیست کمی هم به برنامه‌های سال ۹۵ حوزه بپردازیم. برای حوزه نشر و کتاب چه برنامه‌ریزی انجام شده است. چندی قبل شایعاتی درباره تغییر مدیریت در انتشارات سوره مهر مطرح بود. صحت دارد؟ در زمینه ساخت ویترین تازه چطور، فروشگاه تازه‌ای افتتاح می‌شود؟
کتاب همیشه اولویت اصلی ما بوده ان شاءالله امسال هم همین طور خوهد بود. ما در سال‌های قبل گاهی به خاطر مشکلات اقتصادی فیلم نساختیم اما از انتشار کتاب کم نکردیم. نگاهمان به این حوزه کاملا راهبردی است. موقعیت فعلی ما در بحث نشر هم فعلا بی‌نظیر است و خدا را برایش شاکریم. ما سعی کردیم همیشه در این زمینه حرفهای تازه داشته باشیم و مخاطبمان را راضی برگردانیم.
امسال برای نمایشگاه کتاب حوزه هنری بیش از ۲۵۰ کتاب چاپ اول ارائه خواهد داد. این کتابها در سالی چاپ شده که وضع نشر واقعا خراب بوده است. البته وضعیت تجدید چاپی های ما هم به همین شکل است.
از برنامه های ما این بود در زمان مسئولیتمان در همه استان‌ها کتابفروشی داشته باشیم. فعلا در ۱۷ استان این اتفاق رخ داده است. البته مسائل اقتصاد باعث شده که روند ایجاد فروشگاه در سایر استان‌ها کند پیش برود اما امیدواریم که این اتفاق زودتر به نتیجه نهایی برسد و در همه مراکز استان‌ها کتابفروشی سوره مهر ایجاد شود.
در مورد سوره مهر نیز باید بگویم که واقعا موسسه ای فعال و پویایی است. در آنجا مشکل مدیریتی احساس نمی شود.
* در مورد دفتر موسیقی هم بعد از انتصاب آقای فاضل نظری به معاونت هنری حوزه تاکنون مسئولی انتخاب نشده است. برای این دفتر مدیری در نظر گرفته‌اید؟
جزو وظایف آقای نظری است. اگر احساس کنند که کسی را باید نصب کنند به من اعلام می‌کنند و من نیز تصمیم می‌گیرم.
* در زمینه ساخت و توسعه سالن‌های سینمایی و نیز ساخت اثر سینمایی حوزه امسال اتفاق تازه‌ای را شاهد خواهیم بود؟
ما امیدواریم چهار سالن در شهرستان‌های مختلف امسال به بهره‌برداری برسد. در اصفهان سینما ساحل امسال کار بازسازیش انجام می‌شود. در مراغه و ساری هم امسال کار بازسازی و افتتاح پردیس‌های سینمایی انجام می‌شود.
البته مساله بازسازی نیاز به حمایت دارد. بازسازی در حوزه، اعتباری دارد که برای آن روی بودجه وزارت ارشاد باید حساب کرد. امیدواریم با تعامل خوب ارشاد با ما وضعیت سالن‌ها بهتر از این شود. با توجه به سالن‌هایی که امسال از سوی کمیته امداد، بنیاد مستضعفان و بنیاد شهید به حوزه هنری واگذار شد باید در زمینه تقویت و بازسازی این سالن‌ها از حوزه هنری حمایت شود. هدف ما این است که مردم با حضور در سینماها برای دیدن فیلم، ساعات راحتی را پشت سر بگذراند.
* در زمینه تولید چطور؟ به نظر می‌رسد که مدتی است در این بخش کم‌کارتر شده‌اید.
باید دید در کدام بخش این کم‌کاری معنی می‌شود. در بخش سینمای حرفهای شاید نظر شما درست باشد اما ما بیشتر روی فیلم‌اولی‌ها متمرکز شده‌ایم و در بخش مستند نیز دیده‌اید که در همه جشنواره‌های معتبر ما حائز رتبه‌های برتر بوده‌ایم. به هر حال شرایط اقتصادی به شکلی است که اگر سراغ کار سینمایی پرهزینه می‌رفتیم در سایر بخش‌ها با مشکل مواجه می‌شدیم.
ما نظرمان این است که سینماگران کار اول باید زیر نظر تهیه‌کننده‌ای فعالیت کنند که تنها تدارکاتچی نباشد بلکه بتواند نقش یک استاد راهنما را برایشان بازی کند. به همین خاطر در سال‌های اخیر آقایان میرکریمی و منوچهر محمدی در مواردی تهیه کننده آثار سینمایی کار اولی‌ها در حوزه بوده‌اند.
در سال ۹۴ هم چهار اثر سینمایی از این دست در حال تولید بودند که البته به پایان نرسیده‌اند. در کنار این موضوع آثار سینمایی کوتاهی را ساختیم که به زودی رونمایی خواهد شد. در بخش مستند نیز فکر کردیم که حرف برای گفتن زیاد داریم و سرمایه‌گذاری خوبی شد و البته ریسک زیادی هم کردیم. به هر حال دربخش فیلم بلند سینمایی جاهای زیاد دیگری در حال فعالیت هستند.
* من این حرف را می‌توانم اینطور تعبیر کنم که با سایر نهادهای انقلابی به توافق رسیدید که مثلا یک سازمان کار سینمایی بلند را به جلو ببرد و دیگری مستند و دیگری موضوع خاصی دیگر را...؟
ما در حوزه شعاری داریم مبنی بر اینکه باید سراغ کارهای بر زمین مانده برویم. اما این طور نیست به کار سینمای بلند و حرفهای بی‌اعتنا باشیم، نه امسال ان شاءالله در بخش هم کاری خواهیم داشت.
* این تعبیر همان حرکت در مسیر واجب کفایی که امام راحل می‌فرمودند نیست؟
چرا. در جاهایی که امکانات و توانایی برای کار و فعالیت هست لزومی برای ورود نداریم.
* به هر حال سرمایه‌گذاری در سینمای مستند و یا کوتاه هم ریسک بالای عدم بازگشت سرمایه را برای شما دارد. ندارد؟
سعی ما این است که از منابعمان خوب استفاده کنیم. حوزه هنری جایی است که بیش از ۵۰ درصد بودجه اش به برنامه و تولید تبدیل می‌شود. ما از قدیم یک یا دو اثر سینمایی در طول سال می‌ساختیم و گاهی هم مشارکت می‌گرفتیم.
امیدوار بودیم که بیشتر از این کار کنیم اما درآمدهای ما در سال‌های اخیر متاثر از وضعیت عمومی اقتصادی کشور شد و کاهش یافت. در دوره بنده درآمدهای ما فرهنگی بوده و شرکت‌هایی که حوزه در قدیم داشت بسته شدند. به همین خاطر من نمی‌توانم تصمیم بگیرم که در سال مثلا ۱۰ فیلم بسازیم. البته به نظرم بخش فرهنگ اگر خوب مدیریت شود خودش می‌تواند درآمدش را در بیاورد اما در کشور ما به این مساله اعتقادی وجود ندارد. کما اینکه ما در سال گذشته که دوره رکود ناشران و کتاب بود وضعیت بسیار خوبی را طی کردیم
* جناب مومنی کار نشر برای حوزه هنری سودآور است؟
سود آور است اما سودش را خرج خودش می‌کنیم. یعنی حوزه هنری از درآمدش استفاده نمی‌کند و سود نشر را در نشر سرمایه‌گذاری می‌کنیم.
* در بخش‌های هنری هم اولویت بودجه دهی دارید؟
مهمترین اولویت ما در همه بخش‌ها تربیت نیروی انسانی است. ما در این پنج سال در این بخش هزینه زیادی کرده‌ایم. سابق بر این یکی از بخش‌های درآمدزای حوزه مساله آموزش بود اما الان ما داریم به مساله آموزش کمک می‌کنیم و این یک استراتژی است. اولویت اول ما در بحث آموزش هم هنرهای رسانه‌ای است مانند سینما، انیمیشن و... هم استادان خوبی آوردیم و هم کارهای خوبی کردیم.
* یک سوال صریح در این زمینه داریم. در بخش موسیقی به نظر می‌رسد حوزه کمی بلاتکلیف است. حتی به نظر می‌رسد در حال حذف تدریجی این بخش هستید.
این طور نیست. خدمت حوزه برای موسیقی محلی در سال‌های اخیر کم نظیر است. می‌دانید این بخشی است که کمتر به آن توجه شده در حالی که ما وقت و سرمایه زیادی برای ثبت و ضبط آن گذاشتیم و به یک گنجینه کم نظیر رسیدیم.
از طرف دیگر به فعالان جوان موسیقی هم همیشه توجه داشتیم. پس بلاتکلیفی نیست اما در برخی کارهای پر سر و صدا شرکت نکردیم.
* اما حوزه در دوره‌ای در بخش موسیقی ساختار شکن بود. چهره‌هایی مانند محسن نامجو، محسن چاووشی و حتی شادمهر عقیلی در سال‌های حضور در ایران از سوی حوزه هنری معرفی شدند و اما مدت‌هاست که خبری از چهره سازی در حوزه موسیقی توسط حوزه هنری نیست.
حمایت حوزه هنری از برخی از این اسامی که نام بردید از ابتدا غلط بوده است و این از پیش هم قابل پیش‌بینی بود. من اگر بودم از همان ابتدا از این افراد حمایتی نمی‌کردم. برخی از این افراد وقتی برنامه اجرا می‌کردند در سالن به مخاطب فحش می‌دادند. این را من خودم در تالار اندیشه دیدم.
امروز چرا و به چه دلیل باید برای معرفی این افراد زحمت کشید؟ هنرمند بی‌اخلاق جایی در حوزه هنری ندارد. با این همه چهره‌های تازه موسیقی در حوزه کم نبوده‌اند. چه چهره‌های باسابقه و چه چهره‌های جوان مثل آقای سرلک یا اشرف‌زاده.
اما قبول کنید که برخی از این افراد ممکن است بدرخشند و برخی نیز نمی‌درخشند. ما در موسیقی اصرار داشتیم و داریم که بین ادبیات و موسیقی ارتباط درستی برقرار شود تلاش من و آقای نظری در این بخش این است. قبلا شورایی داشتیم برای این کار که نتیجه نداد ولی از زمان حضور آقای نظری وضعیت تغییر کرده است.
......................
گفتگو: حمید نورشمسی - محمد صابری
نظر شما