هنرمند آلمانی به حافظ کرنش کرد/ نمایشگاهی برای پیوند فرهنگ‌ها

به گزارش خبرنگار مهر، گرچه ظهر روز گذشته ۱۸ اردیبهشت ماه آیین رونمایی کوچکی از کتاب «کرنش به حافظ» که شامل مجموعه آثاری از هنرمند مشهور آلمانی گونتر اوکر است در بنیاد لاجوردی که انتشار کتاب را به عهده داشت برگزار شد و علاوه بر مدیران، هنرمندان و چند مجموعه‌دار آلمانی، جمعی از گالری‌داران حضور داشتند اما افتتاحیه رسمی تر آثار این هنرمند و رونمایی دوباره از کتاب «کرنش به حافظ» عصر روز گذشته در محل موزه امام علی (ع) برگزار شد.

شهرت این هنرمند ۸۶ ساله آلمانی در ایران به خلق مجموعه آثاری با الهام از غزلیات حافظ و تمایلات شرقی و عرفانی در آثارش است. عصر روز گذشته این آثار در حضور هنرمندانی چون غلامحسین امیرخانی، لوریس چکناواریان، هوشنگ مرادی کرمانی، قباد شیوا، محمدابراهیم جعفری، حسین محجوبی، محمد سلحشور، رسول نجفیان و همچنین با حضور ماریان شونگرف وزیر مختار سفارت آلمان، گونتر اوکر، محمود صلاحی رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، احسان آقایی نایب رییس موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد.

گونتر اوکر از هنرمندان گروه «صفر» (زیرو) بوده است و همراه گروه «صفر» که جریانی پیشرو پس از جنگ ‌جهانی دوم در آلمان بود، راه هنر را از نقاشی سنتی به سوی هنری رهنمون ساخت که از مواد، رسانه‌ها و تکنیک‌های نو بهره می‌جست.

پیش از این اوکر در ایران نمایشگاهی با عنوان «زخم ها و پیوندها» را در ایران برگزار کرده بود که آثار آن نمایشگاه نیز به شدت تحت تاثیر فرهنگ ایرانی شکل گرفته بود.

در این مراسم، احسان آقایی نایب رییس موزه هنرهای معاصر تهران، درباره شکل گیری آثار این نمایشگاه توسط  گونتر اوکر گفت: افشین درم بخش به من پیشنهاد داد تا یک برنامه مشترک میان دو فرهنگ را اجرا کنیم بنابراین من ۳۰ غزل از حافظ را انتخاب کردم و برای گونتر اوکر فرستادم تا این پروژه را انجام بدهد.

وی در ادامه گفت: اوکر یکی از سرشناس ترین هنرمندان بین المللی است و آثارش با قیمت های میلیون یورویی در حراجی ها فروخته می شود. او به مدت دو سال همه پروژه های خود را تعطیل کرد تا با الهام از غزلیات حافظ به خلق آثار هنری بپردازد و این موضوع قابل قدردانی است. در میان هنرمندان دنیای غرب اوکر نخستین کسی است که پس از دیدن ایران و به شکل مستقیم از اشعار حافظ الهام گرفته است.

شوگراف: برای پی بردن به اهمیت اوکر برای کشور آلمان باید به ساختمان پارلمان  آلمان سر بزنید

همچنین ماریان شوگراف وزیر مختار سفارت آلمان نیز در این مراسم در سخنانی گفت: آثار اوکر از دهه ۶۰ میلادی تاثیری بزرگ در هنر آلمان داشته است. او در ابتدا به عنوان یکی از اعضای گروه «Zero» فعالیت می ‌کرد و پس از آن به عنوان یک هنرمند مستقل به کار خود ادامه داد. پرداختن به مشکلات اجتماعی و سیاسی یکی از ویژگی های کار اوکر است که او همواره در آثارش آنها را بیان کرده است.

به گفته وی اگر بخواهید بدانید که آلمان چه ارزشی برای اوکر قائل است باید به ساختمان پارلمان این کشور سر بزنید. او در این ساختمان اتاقی را طراحی کرده است که در آن بازدیدکنندگان می توانند در سکوت تفکر کنند. همچنین اگر به کاخ ملل در ژنو سری بزنید با آثار هنری هنرمندان کشورهای مختلف مواجه خواهید شد که از سوی آلمان اثری از اوکر برای این کار ارسال شده است.

وزیر مختار سفارت آلمان اظهار کرد: مجموعه «کرنش به حافظ» در حقیقت کرنشی در برابر کشور، ملت و فرهنگ ایران است که چنین تاثیری بر اوکر در سفر پیشینش به ایران گذاشته است که منجر به خلق پروژه ای با این ابعاد خارق العاده و غیرقابل انتظار شده است .به نظر من این نمایشگاه، یک نمونه ایده آل از فعالیت هایی به منظور تبادل فرهنگی میان دو کشور است.

محمود صلاحی رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران نیز در این برنامه روی سن حاضر شد و در سخنانی درباره نمایشگاه گونتر اوکر در ایران گفت: هنرمندان بسیاری در جهان از حافظ تاثیر گرفته اند و حتی گوته شاعر بزرگ آلمان که متاثر از حافظ بود به این تاثیر اذعان داشته است. حضور اوکر فرصتی است تا از دریچه چشم یک هنرمند آلمانی به حافظ نگاه کنیم و در کنار مردم جهان از نواهای صلح و انسانیت در کلام حافظ بهره ببریم. اوکر پیام عارفانه حافظ را با هنر خودش به تمام جهانیان رسانده است.

رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران اظهار کرد: ما اعتقاد داریم هنر برای تمام بشریت است و نباید مسدود بماند و از طرفی تجلی هنر در یک انسان را از عنایات خداوند می‌دانیم و معتقدیم اگر هرکسی با هر ملیتی این جلوه را دریافت کند، متعلق به تمام جهانیان است.

اوکر: خواستم تاجی با تزئین بر سر اشعار حافظ بگذارم

همچنین در این مراسم گونتر اوکر نیز در سخنانی خطاب به حاضران گفت: من همیشه به خاطراتم از ایران و دوستی هایی که ایجاد شد فکر می کنم. ارزشی که من برای شاعر بزرگ حافظ، قائل هستم به دلیل این است که او آزادی شاعرانه، شور و اشتیاق، رنج در آفرینش هستی و نزدیکی عمیق به احساسات انسانی دارد. چیزی را که قابل گویش هست و نیست، نشان می‌دهد. همه این موضوعات این انگیزه را به من دادند که با الهام از اشعار وی، آوازی پر از رنگ را خلق کنم.

او اضافه کرد: رایحه باغ بهشت در دشت فراخ اشتیاق که بر فراز آن باد شرق می وزد، این انگیزه را به من داد تا شعرهای این شاعر را تزئین کنم و تاجی با تزئین بر سر او بگذارم.

در این برنامه رسول نجفیان بازیگر و خواننده یکی از اشعار حافظ را همراه با نواختن دوتار برای حاضران خواند.

همچنین در بخش دیگری از برنامه اجرای دوئت کمانچه و دف به هنرمندی هادی منتظری نوازنده کمانچه و مسعود حبیبی نوازنده دف اجرا شد.

اجرای آواز کلاسیک ایرانی علی رستمیان، بخش بعدی این برنامه بود که رستمیان در آن دو غزل از حافظ را برای حاضران اجرا کرد.

در بخش پایانی این مراسم، کتاب آثار گونتر اوکر با نام «کرنش به حافظ» رونمایی و با اهدای هدایایی از سوی شهردار تهران از او قدردانی شد. این کتاب از سوی انتشارات «هنر معاصر» وابسته به بنیاد لاجوردی چاپ و منتشر شده است.

در نمایشگاه آثار گونتر اوکر در موزه هنرهای دینی امام علی (ع) ۴۲ اثر به نمایش درآمده و تا ۱۵ تیرماه به نشانی تهران، خیابان حضرت ولی عصر (عج)، روبروی بزرگراه نیایش، بلوار اسفندیار، شماره ۳۵ میزبان علاقه‌مندان است.