طرح خاورميانه بزرگ در نطفه خفه شد

به گزارش خبرنگار سياسي "مهر"، دكتر محمود واعظي در سومين نشست تخصصي كانون جوانان حزب اعتدال و توسعه كه عصر امروز در دفتر مركزي حزب برگزار شد، در سخنراني خود تحت عنوان سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران گفت : جوهر سياست خارجي براي همه كشورها بر سه محور امنيت ملي، منافع ملي و بسترسازي براي نفوذ، آگاهي دادن از باورها، ايجاد بازار و مواردي كه جزو اهداف هر كشوري قرار مي گيرد، متمركز است لذا كليه ديپلمات ها نمي توانند از اين مقوله خارج شوند.

وي مهمترين شعار سياست خارجي ايران را بحث نه شرقي نه غربي خواند و گفت : هر كشوري ضمن مستقل بودن مي تواند با غرب و شرق هم ارتباط داشته باشد و با همين ديدگاهها يكي از اعضاي فعال گروه غيرمتعهدها شديم.

معاون پژوهشهاي سياسي مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص مصلحت نظام علت شعار امام راحل مبني بر نه شرقي، نه غربي بودن را نفي سلطه و عدم سلطه پذيري ما دانست و افزود : يعني نه مي گذاريم كسي بر ما سلطه پيدا كند و نه بر كسي مسلط مي شويم.

عضو شوراي مركزي حزب اعتدال و توسعه خاطرنشان كرد :‌ مكتب آرمان گرائي و واقع گرايي ما از ابتداي انقلاب همواره در نوسان بوده است و در ابتداي انقلاب مكتب آرمان گرايي ما خيلي قوي بود و معتقدم نه كامل مي توانيم آرمان گراي محض باشيم و نه بدون آرمان، واقع گراي خالص باشيم و اكنون واقع گراي آرمان گرا هستيم يعني اصولا به واقعيت ها و از همه مهمتر بايد به منافع خود اهميت بيشتري بدهيم و بر دين خود نيز باقي بمانيم.

وي گفت : در اين راستا بايد مفاهيم جديدي را تعريف كنيم به اين ترتيب كه هم منافع ملي خود را مد نظر داشته باشيم و هم بر عقايد خود استوار بمانيم.

واعظي افزود: در سياست خارجي كشورها با دو نظريه انزوانگر يا برون نگر و ديگري بين الملل گرا و برون گرا روبرو مي شويم و اكنون كشورهاي انزوانگر را خيلي كم مي بينيم و ايران به دليل موقعيت ژئوپليتيك و ژئواستراتژيك و تاريخ و پيشينه خود اصولا نمي تواند كشوري درون گرا باشد.

وي گفت : ‌اگر روزي ما بخواهيم با كشورها كاري نداشته باشيم دنيا مي خواهد با ما ارتباط داشته باشد، لذا ايران بايد به عنوان كشوري برون نگر مطرح باشد.

واعظي افزود: اولويت هاي ايران در سياست خارجي اش عبارت است از "همسايگان" كه هميشه سعي كرده ايم رابطه خوبي با همسايگان خود داشته باشيم و اصل داشتن روابط خوب و مناسب با همسايگان را در دستور كار داشته يم. جهان اسلام اولويت ديگر ماست چرا كه جوهر انقلاب ما، اسلامي و توحيدي است و وزن مسائل انقلابي  و فرهنگي بسيار بالاست و دستهايي كه اختلافات شعيه و سني را دامن مي زند ولي كشورهاي عرب يك رقابت جدي را بين خودشان با ما مي بينند.

عضو شوراي مركزي حزب اعتدال و توسعه در ادامه خاطرنشان كرد:‌ ما با كشورهايي كه با محيط امنيت ايران نزديكي بيشتري دارند، بايد روابط خوبي داشته باشيم و ايران سعي مي كند امنيت را از مرزهاي خود دورتر ببرد.

وي افزود : پاكستان، افغانستان و هندوستان، آسياي مركزي، درياي خزر، قفقاز و خليج فارس و خاورميانه از محيط هاي امنيتي ما هستند كه بايد روابط خوبي با اين مناطق برقرار كنيم. ما در جهاني زندگي مي كنيم كه نمي توانيم سياست خارجي خود را با وجود متغيرهايي كه به آن اشاره كرديم، ثابت فرض كنيم.

واعظي اظهار داشت: بايد به 5 اصل بازي قدرتها در جهان، شناخت بر مبناي واقعيت ها و علم بر توانائي ها و محدوديت هاي خودمان، طراحي يك نقشه كلان براي امنيت ملي و منافع ملي كه همان استراتژي ملي كشور است ، داشتن برنامه اي براي تحقق استراتژي ملي و مهمتر از همه سازماندهي و مديريت براي تحقق برنامه ها توجه بسياري داشته باشيم.

وي افزود: تا سال 1990 نظامي دوقطبي بر جهان حاكم شد و به دليل طولاني شدن اين شرايط كشورها توانستند خود را به گونه اي با اين شرايط وفق دهند و آفريقائي ها به دنبال تعريف نظام جديدي به نام نظام تك قطبي بر جهان بودند و 8 سال رياست جمهور بيل كيلينتون، رويكرد آمريكا بيشتر رويكردي اقتصادي بود و مي خواست از لحاظ اقتصادي آمريكا را قوي كند تا خود به خود آن نظام جديد را با توجه به شرايط حاكم بر جهان اين گونه تعريف كند ولي اين موضوع تحت الشعاع جهاني شدن قرار گرفت.

واعظي خاطرنشان كرد: ‌آمريكا مي خواست خود را به عنوان يك هژمون به دنيا ديكته كند ولي حادثه 11 سپتامبر شرايط دوران كلينتون را تغيير داد و همه اتفاقاتي را كه در خاورميانه شاهد آن هستيم در همسايگي ما در حال وقوع است.

وي در ادامه گفت : اكنون برخي مفاهيم امنيتي، حقوقي، مرزها، عبور سرمايه از مرزها در حال بازتعريف شدن در دنياست و موضوع جهاني شدن آرام آرام در حال پيشروي است و اگر دولت ها بخواهند همه چيز را بلوكه كنند، مي بينيم كه اطلاعات را نمي توانند يك جا حبس كنند.

عضو شوراي مركزي حزب اعتدال و توسعه افزود: نمي توانيم بگوئيم روند جهاني شدن براي همه كشورها سراپا منفعت و يا سراپا ضرر است چرا كه كشورها مي تواند به گونه اي برنامه ريزي كنند تا فرصت هايشان افزايش يابد و تهديدات شان كاهش يابد.

واعظي اظهار داشت: بحث جهاني شدن را نمي توانيم در سياست خارجي مان ناديده بگيريم.

وي افزود: جمهوري اسلامي ايران رويكرد خود را در چشم انداز 20 ساله تعريف كرده است و نظام از همه ظرفيت هاي خود از چپ ترين تا راست ترين و مدرن و غير مدرن همگي چارچوبي را براي 20 سال آينده نظام طراحي كردند و مقام معظم رهبري هم آن تاييد كردند.

واعظي با اشاره به چشم انداز خارجي چشم انداز 20 ساله گفت: مهمترين موضوع اين چشم انداز بحث توسعه است و توجه به آن در چشم انداز 20 ساله بسيار قوي است، لذا توسعه الزامات خاص خود را مي طلبد.

وي اظهار داشت: در چشم انداز به 3 محور اشاره شده است اول جايگاه ايران جايگاه اول اقتصادي، علمي و فن آوري در منطقه است لذا براي تحقق آن ايران بايد يك ديد برون گرا داشته باشد و فضايي نه در حالت تنش بلكه در فضاي آرامش و مناسب براي خودش فراهم كند كه قطعا در فضاي تشنج و جنگ و تهديد كشورها نمي توانند چشم انداز 20 ساله را براي خود تدوين كنند.

عضو شوراي مركزي حزب اعتدال و توسعه گفت: الهام بخشي به جهان اسلام محوري ديگر در چشم انداز 20 ساله است. ايران با حفظ ارزشهاي اسلامي خود هم مي تواند استقرار خود و هم روابط خارجي اش را حفظ كند و هم براي ساير كشورها الهام بخش باشد.

واعظي خاطرنشان كرد: داشتن تعامل موثر و سازنده با جهان محور سوم چشم انداز 20 ساله است به نحوي كه ايران با سازمان هاي بين المللي و كشورها به گونه اي بايد ارتباط برقرار كند تا بتواند حق ملت را بازپس گيرد و آن را اثبات كند چرا كه با قهر كردن نمي توان چيزي را ثابت كرد، لذا معتقديم زبان قواعد بازي امروز دنياست.

وي در بخش ديگري از سخنانش با اشاره به اتفاقاتي كه در خاورميانه افتاده است گفت: سرنگوني طالبان در افغانستان و حزب بعث در عراق و جنگي كه امروز در لبنان در حال وقوع است همگي نفوذ منطقه اي ايران را بسيار افزايش داده و قدرت بازيگري ايران نيز بسيار افزايش يافته و تهديدات ايران هم كاهش يافته است.

واعظي خاطرنشان كرد:‌ در زمان طالبان برخي از دل مشغولي هاي امنيتي ما متوجه آن منطقه بود لذا اين يك فرصت براي ماست تا از آن براي سازندگي كشور استفاده كنيم.

وي افزود: نفوذ منطقه اي ما قدرت بازنگري ما را افزايش داده است و در كنار فرصت ها با چالش هائي هم روبرو هستيم. بحث هلال شيعي بحثي است كه باعث نگراني كليه كشورهاي عربي شده است.

عضو شوراي مركزي حزب اعتدال و توسعه در ادامه اظهار داشت: ايران به دليل تحولاتي كه در نظام بين الملل بوجود آورده، قدرت بازيگريش افزايش يافته است.

واعظي گفت: آمريكائي ها خرج زيادي كردند تا طرح خاورميانه بزرگ را به نوعي تعريف كنند  كه به نحوي بتوانند نفوذ گسترده اي در خاورميانه و در آسيا داشته باشند زيرا خاورميانه و آسيا اكنون به منطقه مورد توجهي در جهان تبديل شده است.

وي افزود: طرح خاورميانه بزرگ با وجود تلاش هايي كه آمريكا انجام داد در نطفه خفه شد و رايس در صدد است از درگيري حزب الله و اسرائيل به نحوي به طرح خاورميانه بزرگ برسد، ولي بايد بدانند كه با اين روش اين طرح پياده نخواهد شد.

واعظي خاطرنشان كرد: ‌آنچه كه در عراق اتفاق افتاده در راستاي منافع ما بوده و ما بايد تلاش كنيم تا امنيت در اين منطقه برقرار شود و بايد جلوي دستهائي كه بين شيعه و سني مي خواهند اختلاف بياندازند گرفته شود و ناامني در عراق نمي تواند در داخل مرزهاي عراق بماند.

وي گفت: اسرائيلي ها از زماني كه حماس پيروز شد به دنبال اين بودند كه به نوعي شرايط را تغيير دهند و اسرائيلي ها به دنبال خلع سلاح حزب الله بودند و حزب الله هم به قدرتي در لبنان تبديل شده بود.

عضو شوراي مركزي حزب اعتدال و توسعه افزود: اين دو نفر در خاك لبنان به اسارت گرفته شدند و طبيعي است كه اين حملات با برنامه ريزي تنظيم شده اي صورت مي گيرد و از بين بردن حزب الله و خلع سلاح آنان از لحاظ نظامي و ترور آنان از لحاظ سياسي از اهداف آنان بود.

واعظي خاطرنشان كرد:‌ آنها با تخريب لبنان فكر كردند مي توانند مردم لبنان را در مقابل حزب الله قرار دهند ولي اكنون مي بينيم كه همه مردم و  حتي دولت لبنان پشت حزب الله ايستاده اند.

وي اظهار داشت : امروز محبوبيت سيد حسن نصرالله و حزب الله در بين كشورهاي عربي و كساني است كه اصلا كاري به كارش نداشته اند و ابهت 50 ساله ارتش اسرائيل شكسته شده است.

واعظي با اشاره به پرونده هسته اي كشورمان گفت: با صدور قطعنامه 1696 كه اخيرا در مورد پرونده هسته اي صادر شد اكنون تصميم گيري هم براي ما و هم براي غربيها سخت تر شده است و به نظر من بايد پرونده هسته اي كشورمان راه حلي برد - برد داشته باشد لذا بايد به گونه اي تصميم گيري كنيم كه منافع كشور در آن لحاظ شود و آنان هم بايد به گونه اي تصميم بگيرند كه تعامل ايران همچنان حفظ شود.

عضو شوراي مركزي حزب اعتدال و توسعه در پايان اظهار داشت: ما ابزارهاي زيادي براي بازنگري در سياست خارجي داريم و نوع تعامل ما با كشورهاي جهان بسيار مهم است و نبايد به يكسري از كشورها بيشتر از وزن شان بها دهيم و به ديگري توجه نكنيم.