به گزارش خبرنگار پارلماني "مهر"، محمد مهدي شيرمحمدي محقق و پژوهشگر در دومين روز همايش بزرگداشت نهضت مشروطيت طي مقاله اي با عنوان "مشروطيت و نقش آن در تكوين تمدن اسلامي" با بيان اينكه مشروطيت يك حادثه عظيم بود كه در بطن بيداري جامعه ايراني در دوره معاصر و تطور انديشه تاسيس مدينه سياسي مبتني بر آموزه هاي وحياني - شيعي پديد آمد، اظهار داشت: ماهيت نهضت منجر به مشروطيت عدالت طلبانه، استقلال طلبانه و استبداد ستيزانه بود.
وي افزود: اما اين حادثه خود به تاسيس مدينه اي سياسي مبتني بر انديشه مدرن (تجدد و ترقي) منجر شد. در بستر تاريخي شكل گيري انديشه مدينه توحيدي - ولايي و ظهور اين انديشه در متن جامعه و اراده جامعه براي يك عمل سياسي معطوف به تاسيس مدينه مورد نظر اراده جامعه، در مسير انحراف افتاد و از ميانه، مسير خود را كج كرد و به تاسيس نظام شبه مدرن روي آورد.
شيرمحمدي تصريح كرد: نظامي كه ابتدا صورتي از ليبرال - دموكراسي داشت ولي بعد صورت واقعي خود را نمايان ساخت كه همان استبداد مدرن و رژيم رضاخاني بود.
وي گفت: اين دگرديسي ناگوار البته ناشي از ضعف بالندگي انديشه مدينه وحياني در ساحت اجتماعي نبود. هر دو طرف علما و رهبران مشروطه خواه و آنان كه دير هنگام در كنار منورالفكران مشروطه خواه ماندند، تحقق مدينه توحيدي را آرزو مي كردند، اما گروه ثاني وضع موجود را با آرزوي خويش همسو نمي نديدند. از همين رو، از همراهي با گروه نخست، علما، سر باز زدند.
اين محقق و پژوهشگر افزود: در اين ميان گناه مردم چه بود كه با منورالفكران سودا زده و شيفته تمدن مدرن تنها مانده بودند و رهبران انديشه مدينه توحيدي به تكثر و انشقاق روي آورده بودند و گروه نخست رهبران در غوغاي سنگيني گرفتار آمده بودند كه اجازه رسيدن پيامشان به متن جامعه داده نمي شد.
شيرمحمدي خاطرنشان كرد: با اين وصف در حوزه نظر آنچه از مدينه توحيدي در آستانه مشروطه به منصفه ظهور رسيده بود در ادوار بعدي تكميل شد و حكومت مبتني بر ولايت فقها، با ساز وكاري مردم سالارانه از سوي حضرت امام (ره) پي ريزي شد.
وي افزود: اين بار جامعه از مرجعيت و رهبري واحد بهره مند بود و رهبران انقلاب با وحدت كلمه و عبور نهضت از گذرگاههاي انحرافي و التقاطي نظامي نو را كه آرزوي مردم ايران در طول تاريخ معاصر و تمناي جامعه در عهد مشروطه بود، تاسيس كردند.
اين محقق وپژوهشگر تصريح كرد: بر اساس وجود شكست مشروطيت در حوزه عمل سياسي، نظريه پردازي اين نهضت در ادوار بعدي تاريخ بالندگي يافت و مواجهه نظري نيروي مذهبي با مدرنيته را جدي تر و نقدهاي آن به مدرنيسم را قاطع تر كرد. در ضمن راه را براي انديشه ورزي براي تاسيس مدنيت سياسي مبتني بر اسلام ناظر بر شرايط سياسي روز و متكي به حضور مردم در صحنه هموار كرد.
وي در پايان خاطرنشان كرد: هموار شدن اين راه و بهره مندي از تجربيات مشروطيت در حوزه عمل سياسي در تاسيس نظام جمهوري اسلامي و نيز حركت امت اسلام براي بازآفريني تمدن اسلامي موثر افتاده است.
نظر شما