خبرگزاری مهر، گروه استانها- ونوس بهنود: آموزش‌وپرورش اردبیل طی پنج سال گذشته با تغییر مکرر مدیران مواجه بوده است و به تعبیری هر سال تحصیلی با سلایق جدید آموزشی همراه شده است.
تمامی مدیرانی که در طبقه سوم ساختمان آموزش‌وپرورش در خیابان فلسطین اردبیل به میز مدیریت تکیه زده‌اند به ضرورت اصلاح بهره‌وری مدارس و انقلابی در وضعیت آموزش‌وپرورش این استان تأکید داشته‌اند.
به دلیل اینکه استعدادهای ممتاز در کنکور جایگاه مطلوب نداشته است، به دلیل اینکه با وجود تمامی تلاش‌ها بی‌سوادی به صفر نرسیده است، به دلیل اینکه معلمان توجه به مطالبات خود را بارها مطرح کرده‌اند و به دلیل مشکلات متعدد مالی مدارسی که حتی کاغذ برگه‌های امتحانی را نتوانسته‌اند با هزینه خود تأمین کنند، آموزش‌وپرورش اردبیل همواره نیازمند تحول بوده و این مهم حتی از سوی مدیران نیز پذیرفته است.
طی ماه‌های اخیر تمامی این ضرورت‌ها با شعاری همراه شد که اقدام و عمل را به جای فرصت سوزی مورد تأکید دارد. شعاری که در واقع خط‌مشی حرکت سازمان‌ها و نهادهای عمومی و دولتی است و در وهله اول جلوگیری از فرصت سوزی استفاده از منابع و توجه به بهره‌وری را مورد تأکید قرار می‌دهد.
مدیرکل جدید آموزش‌وپرورش استان اردبیل معتقد است این شعار فصل ختامی برای دست دست کردن در برنامه‌ریزی‌ها است و اگر به واقع به دنبال تحول هستیم لازم است اقدام و عمل را بر اساس سیاست‌های ۲۴ گانه اقتصاد مقاومتی تعریف کنیم.
امروز احمد ناصری و گروه کاری وی با محور قرار دادن این سیاست به دنبال استفاده جدید از فضاهای آموزشی سطح استان هستند که تا همین دیروز به نظر می‌رسید چندان مورد توجه نبوده است.
مشکلات متعددی موجب شده است بر خلاف برنامه‌ریزی‌ها، تعادل آموزشی در مناطق مختلف به هم بریزد و آنچه ذکر آن خواهد رفت ترمیمی است که مسئولان آموزشی استان در دست اقدام دارند.
*شما به ضرورت‌های تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی تأکید دارید. برنامه‌های عملیاتی که به این منظور در دستور کار دارید را بیان کنید؟
اقتصاد مقاومتی ۲۴ سیاست کلان دارد که شش مورد از آن مرتبط با حوزه فعالیت آموزش‌وپرورش است. از جمله به رشد بهره‌وری تأکید شده و اساسی‌ترین محور درون بخشی که می‌توانیم قدم جدی برداریم همین بهره‌وری است.
در حوزه برون دستگاهی ساماندهی مؤسسات آموزشی و فرهنگ‌سازی گفتمان اقتصاد مقاومتی مورد تأکید است. از جمله اینکه ما باید کاهش شدت مصرف انرژی در مدارس، صرفه‌جویی در هزینه‌های عمومی و اصلاح الگوی مصرف را دنبال کنیم.
بخشی از این مهم توسعه مدارس غیردولتی است که بتوان سطح تعامل عمومی در مدیریت مدارس را ارتقا داد. در واقع به دنبال این هستیم که هزینه تحصیل در سبد هزینه خانوار منظور شود.
*برخی کارشناسان تأکید دارند توسعه مدارس غیردولتی مغایر با عدالت آموزشی است. توسعه این گروه از مدارس چه عوایدی در بهره‌وری سیستم آموزش استان دارد؟
در استان اردبیل ۱۵ درصد از دانش‌آموزان در مدارس غیردولتی تحصیل می‌کنند. این تعداد هزینه کلانی است که در واقع بخش خصوصی آن را بر عهده گرفته و در عین حال بخش دولتی به روند آن نظارت دارد.
سال گذشته سرانه هزینه آموزش هر دانش‌آموز ۲۰ میلیون ریال شامل هزینه‌های پرسنلی و غیر پرسنلی بود. شما اگر این رقم را به ۳۲ هزار نفر دانش‌آموزی که در مدارس غیردولتی تحصیل می‌کنند، ضرب کنید متوجه رقم قابل توجه هزینه‌ها خواهید شد.
ما امسال توسعه ۱۰ درصدی بخش غیردولتی را پیش‌بینی کردیم. از سویی نباید به اشتغال‌زایی مدارس غیردولتی غافل شد. هم اینک دو هزار و ۶۰۰ نفر نیروی آزاد در مدارس غیردولتی اردبیل مشغول به تحصیل هستند که کارمند رسمی محسوب نمی‌شوند اما بعد از تائید صلاحیت‌های عمومی در مدارس به کار گرفته شده‌اند. امسال پیش‌بینی می‌کنیم برای ۱۵۰ نفر دیگر نیز اشتغال ایجاد شود.
*به منظور ارتقا بهره‌وری مدارس چه برنامه‌ای جهت صرفه‌جویی در هزینه‌ها ترتیب داده‌اید؟
از جمله این برنامه‌ها برون‌سپاری فعالیت‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش است. دروسی که می‌تواند کنار خط تولید باشد آموزش خود را به این شکل طی می‌کند و کارآموز با محیط کار آشنا می‌شود. هزینه تمام شده در این طرح به یک سوم کاهش پیدا می‌کند. در واقع اگر سرانه ۲۰ میلیون ریال است در این طرح هزینه نزدیک به هفت میلیون ریال خواهد بود.
علاوه بر این در نحوه برگزاری امتحانات به تمرکز حوزه‌های امتحانی، ثبت‌نام الکترونیک مدارس و صرفه‌جویی در هزینه‌های عمومی تأکید شده است. پیش‌بینی می‌کنیم در سال جاری از این محل دو میلیارد ریال کاهش هزینه داشته باشیم.
*به منظور کاهش هزینه‌های عمومی برنامه مدارس اردبیل به منظور مدیریت مصرف انرژی را بیان کنید؟
در کاهش شدت مصرف انرژی لازم است در ابتدا استانداردسازی سامانه گرمایش مدارس مورد توجه قرار گیرد که به این منظور امسال در ۵۰۰ مدرسه سیستم‌های کاربراتور به پکیج و موتورخانه تبدیل می‌شوند.
علاوه بر این اقدام مجزا این است که بخشی از اعتبارات استانداردسازی مدارس به استقرار سامانه انرژی خورشیدی اختصاص می‌یابد و امسال اجرای این طرح در ۱۰۰ مدرسه پیش‌بینی شده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد هزینه هر مدرسه در این طرح ۳۰ میلیون ریال است که می‌تواند با اجرا بازدهی قابل‌توجهی داشته باشد.
*بخش مهمی از هزینه مدارس به تجهیزات فرسوده گره‌خورده است. به منظور کاهش هزینه تجهیزات فرسوده مدارس اردبیل چه مسیری را طی خواهند کرد؟
مطابق فرمایش شما در محیط مدارس تجهیزات پراکنده اسقاطی داریم که امسال جمع‌آوری و فروش آن برنامه ریزی شده است. از محل درآمدزایی این تجهیزات می‌توان نوسازی تجهیزات را اجرا کرد.
در وهله نخست ما در هر شهرستان مکانی پیش‌بینی کردیم تا تجهیزات در آن جمع شده و بعد به فروش برسد. پیش‌بینی می‌کنیم از محل فروش دو میلیارد و ۳۰۰ میلیون ریال افزایش درآمدزایی داشته باشیم.
سال گذشته درآمدزایی از این محل دو میلیارد و ۷۰۰ میلیون ریال بود که با این افزایش در مجموع به عدد پنج میلیارد ریال خواهیم رسید.
نوسازی تجهیزات هنرستان‌ها، مدارس شبانه‌روزی و پانسیون‌ها ضروری است و پیگیری می‌شود.
*بررسی‌ها نشان می‌دهد بخشی از فرسایش تجهیزات مرتبط با خالی ماندن مدرسه و بلااستفاده ماندن است. تکلیف مدارس بلااستفاده در سال جاری چیست؟
ما برخی مدارس خالی را شناسایی کردیم و مکان‌هایی که پیش‌بینی می‌کنیم حداقل تا یک دهه آینده مورداستفاده قرار نمی‌گیرد به فروش می‌رسانیم.
در حال حاضر ۱۳۸ پروژه نیمه‌تمام احداث مدرسه، سالن ورزشی و نمازخانه داریم که با روند فعلی تخصیص منابع دو سال زمان نیاز است تا تکمیل شوند.
در حال حاضر ۱۳۸ پروژه نیمه‌تمام احداث مدرسه، سالن ورزشی و نمازخانه داریم که با روند فعلی تخصیص منابع دو سال زمان نیاز است تا تکمیل شوندتا مهر ماه امسال تکمیل ۳۱ مورد و تا پایان سال نیز تکمیل ۵۰ پروژه پیش‌بینی شده است. اما در صورتی که بتوانیم از محل فروش مدارس خالی درآمدزایی کنیم، این درآمد به تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام تزریق خواهد شد.
پیش‌بینی می‌شود از محل املاک مازاد ۴۰ میلیارد ریال درآمدزایی شود. در استان به ویژه در مرکز استان با کمبود فضاهای آموزشی مواجه ایم و لازم است با احداث مدرسه تراکم دانش‌آموز در کلاس درس را کاهش دهیم.
*چرا با وجود مشارکت فعال خیرین مدرسه‌ساز و در وضعیتی که آمار دانش‌آموزان در سال‌های اخیر با افزایش قابل توجه همراه نیست، نیاز به مدارس جدید روز به روز رو به افزایش است؟
دلیل این امر به هم خوردن توازن فضاهای آموزشی در سال‌های اخیر است. ما ۱۹۸ مورد ملک مازاد آموزشی در استان داریم که رقم قابل‌توجهی است.
طی سال‌های اخیر در روستا و یا مناطق مختلف مدرسه احداث شده اما بعدها مهاجرت روستاییان موجب شده مدرسه بلااستفاده باقی بماند. از سویی جمعیتی که به شهر سرریز شده نیازمند فضاهای آموزشی است. در کنار این معضل ساخت فضای آموزشی در شهرک‌های جدید متناسب با نیازها نیست و در نتیجه حرکت جمعیت دانش‌آموزی به نقاط معین شهری ما را با مشکل مواجه کرده است.
در ناحیه یک اردبیل عدم تناسب ساخت‌وسازها موضوع عدم توازن را تشدید کرده است و به همین منظور لازم است با سرعت دادن به پروژه‌های نیمه‌تمام و از سویی جلب مشارکت خیرین و بخش خصوصی فضاهای جدید تعریف کرد.
*به منظور ارتقا بهره‌وری هنرستان‌ها چه سیاستی را دنبال می‌کنید؟
در هنرستان‌ها باید ظرفیت تولید افزایش یابد. سال گذشته از این محل چهار میلیارد و ۹۵۰ میلیون ریال درآمد داشتیم. در هنرستان‌ها یا تولید در فرایند آموزش اتفاق می‌افتد از جمله رشته‌هایی مانند گرافیک، تراش‌کاری، چوب‌بری و ... و یا اینکه می‌توان بعد از آموزش زمینه تولید را فراهم ساخت مثل رشته‌های دامپروری و کشاورزی.
انتظار می‌رود در سال جاری درآمد هنرستان‌ها به ۱۰ میلیارد ریال برسد. برای تحقق این مهم مدیران هنرستان‌ها توجیه شده‌اند و در جلسات متعدد اطلاعات لازم در اختیار آن‌ها قرار داده شده است.
*با توجه به رکود بازار اردبیل در نظر دارید تولیدات هنرستان‌ها را به چه شکل به فروش برسانید؟
برای فروش از بازاریابی استفاده می‌شود. در واقع هنرستانی که زمین کشت دارد به مانند سایر اراضی کشاورزی بعد از برداشت محصول می‌تواند تولیدات خود را به شرکت‌های تعاونی تحویل دهد. هر چند فروش اموال دولتی تشریفاتی دارد که طی می‌شود اما در مجموع مشکلی در فروش محصولات نخواهیم داشت.
*مهم‌ترین برنامه آموزش‌وپرورش استان برای ساماندهی نیروی انسانی در سال جاری را بیان کنید؟
یکی از مهم‌ترین برنامه‌ها کاهش تعداد کلاس‌های هم‌پایه در دروس مشترک است. در واقع دانش‌آموزان مدارس مختلف یا یک مدرسه واحد می‌توانند در کلاس مشترکی آموزش‌های لازم را سپری کنند. در هر کلاس درس حداکثر ۳۶ دانش‌آموز می‌توانند حضور یابند و ما برخی دروس داریم که با تعداد اندک دانش‌آموز برگزار می‌شود.
این تجمیع در ادامه می‌تواند حجم اضافه تدریس را بکاهد. سال تحصیلی گذشته ۱۴ هزار ساعت اضافه تدریس داشتیم و در نظر داریم امسال این رقم به ۱۰ هزار ساعت کاهش یابد. این موضوع می‌تواند ۲۰ میلیارد ریال صرفه‌جویی برای ما به دنبال داشته باشد.
*با توجه به درآمدزایی قابل توجه در پی اجرای طرح‌های ذکر شده، چه جایگاهی حمایتی برای مدارس محروم و کم برخوردار پیش‌بینی کردید؟
در مدارس کمتر برخوردار مشارکت اولیا نیز به دلیل مشکلات اقتصادی کمتر است. یک مقدار منابع دولتی برای کمک به مدارس داریم که اولویت اول ما مدارس کم برخوردار هستند. سال گذشته سرانه ۴۰ میلیارد ریال بود که امسال پیش‌بینی می‌شود افزایش یابد.
در عین حال در شورای آموزش‌وپرورش استان مطرح شده است که در تخصیص سرانه اولویت مناطق کمتر توسعه یافته روستایی قرار گیرد.
*به بحث فرهنگ‌سازی اقتصاد مقاومتی تأکید داشتید. آموزش‌وپرورش استان به چه طریقی در این خصوص اقدام خواهد کرد؟
فرهنگ‌سازی با برگزاری برنامه‌های متعدد از جمله جشنواره‌ها، مسابقات علمی و فرهنگی، مسابقات آزمایشگاهی و برنامه‌های فرهنگی و ترویجی همراه خواهد شد.
ترویج ورزش همگانی، کتابخوانی، کارگروهی و مشارکت‌جویی، کارگاه‌های آموزشی، کلاس‌های آموزش خانواده، کارگاه‌های دانش‌افزایی بانوان سرپرست خانوار و تالار گفتگو در فضای مجازی را در نظر داریم.
آموزش‌وپرورش استان ۲۲۴ هزار نفر دانش‌آموز و ۱۹ هزار نفر نیروی کاری دارد که خانواده وسیع و گسترده‌ای را شامل می‌شود.
نظر شما