به گزارش خبرنگار دين و انديشه "مهر " در مشهد، روستاي زوزن - مركز دهستان جلگه زوزن – در 66 كيلومتري جنوب غربي شهرستان خواف از توابع تربت حيدريه در جنوب استان خراسان واقع گرديده است. اين مسجد از آثار ارزشمند معماري دوره خوارزمشاهيان است كه امروزه به صورت ويرانه اي در آمده است .
بقاياي بناي حاضر ، مركب از دو ايوان بزرگ و كوچك كه با فاصله 45 متر در روبروي هم قرار دارند مي باشد و محور اصلي آن بناي عظميمي است كه به عنوان مسجد و مدرسه بنا گرديده است. با توجه به آثار مشهود به نظر مي رسد كه ساختمان اين مجموعه به جهت مصادف شدن با يورش مغول هرگز به اتمام نرسيده است .
ايوان بزرگ و اصلي بنا كه محراب در آن واقع شده در غرب قرار دارد چرا كه جهت قبله در اين مسجد بر اساس داده هاي حنفي ها تعيين شده است. دهانه اين ايوان 3/13 و عمق آن 6/22 و ارتفاع آن به هنگام برپايي حدود 30 متر بوده است .
ايوان مزبور كه بخش مهمي از آن از بين رفته با زيبايي و استادي با كاشي هاي فيروزه رنگ و كتيبه هايي به خط كوفي و نسخ آجري مزين شده است كه طرح هاي تزئيني آجر كاري ها را نقوش هندسي و گياهي و كتيبه هاي بسيار زيبا تشكيل مي دهد .
در حفاري هاي كه در فضاي اين ايوان صورت گرفته است آثار معماري از جمله ستون هاي مدور و محراب سالم گچ بري كشف شده كه احتمالا مربوط به مسجدي از دوره سلجوقي بوده است .
ايوان شرقي مسجد ، كوچك تر از ايوان غربي به ابعاد دهانه 2/11 و عمق 9 متر داراي تزئينات زيباي آجر كاري با تلفيق كاشي است كه بقاياي مسجد مزبور ، به جهت دارا بودن تزئينات فوق العاده آجر كاري و استفاده از قطعات كاشي ، خاصه به سه رنگ فيروزه اي ، لاجوردي و سفيد كه گامي مهم در مرحله دستيابي به كاشي كاري معرق است ، حائز كمال اهميت است .
بناي اين مسجد منسوب به قوام الدين مويد الملك ابوبكر بن علي زوزني از رجال متنفذ دوره خوارزمشاهي است.
نظر شما